Kamil Sobiech - CUDOWNY MEDALIK (praca magisterska) - WARTO PRZECZYTAĆ.pdf

(1393 KB) Pobierz
Katolicki Uniwersytet Lubelski
Jana Pawła II
Wydział Teologii
***
Kamil Sobiech
***
CUDOWNY MEDALIK
JAKO FORMA KULTU MARYJNEGO
W PERSPEKTYWIE PRAKTYKI PASTORALNEJ
KOŚCIOŁA W POLSCE
Praca magisterska
napisana pod kierunkiem
ks. dra Antoniego Dunajskiego
Lublin 2009
1
SPIS TREŚCI
WSTĘP ................................................................................................................ 3
ROZDZIAŁ I ......................................................................................................... 8
MEDALIK W KULTYCZNEJ TRADYCJI KOŚCIOŁA ................................................... 8
1. Pojęcie kultu ...............................................................................................................................8
2. Specyfika i rozwój kultu maryjnego ........................................................................................... 11
3. Semiologiczny wymiar medalika ................................................................................................ 25
4. Zarys historyczny roli medalika w Kościele ................................................................................. 32
ROZDZIAŁ II ...................................................................................................... 36
CUDOWNY MEDALIK W UJĘCIU HISTORYCZNYM I TEOLOGICZNYM ................. 36
1. Znaczenie objawieo prywatnych ................................................................................................ 36
2. Cudowny Medalik owocem objawieo danych Świętej Katarzynie Labouré ................................. 39
3. Symbolika i wymowa teologiczna Cudownego Medalika ............................................................ 49
4. Rozpowszechnienie Cudownego Medalika ................................................................................ 62
ROZDZIAŁ III ..................................................................................................... 71
CUDOWNY MEDALIK W PRAKTYCE POBOŻNOŚCIOWEJ I APOSTOLACIE
WSPÓLNOTY KOŚCIOŁA .................................................................................... 71
1. Różne określenia charakteru Cudownego Medalika ................................................................... 71
2. Sposoby zastosowania Cudownego Medalika w pobożnościowej praktyce ................................ 77
3. Owoce Cudownego Medalika przejawem opieki Niepokalanej................................................... 96
4. Liturgiczne i paraliturgiczne formy kultu związane z Cudownym Medalikiem w życiu Ludu
Bożego. ....................................................................................................................................... 103
ZAKOOCZENIE................................................................................................. 114
WYKAZ SKRÓTÓW .......................................................................................... 117
BIBLIOGRAFIA ................................................................................................. 117
Źródła ......................................................................................................................................... 117
KOMENTARZE I OPRACOWANIA ..................................................................... 118
LITERATURA POMOCNICZA ............................................................................ 119
2
WSTĘP
Dyrektorium o pobożności ludowej i liturgii wśród medalików maryjnych
wyszczególnia Cudowny Medalik, podkreślając bogactwo jego symboliki, które
przypomina „tajemnicę Odkupienia, miłośd Serca Jezusowego i bolesnego Serca Maryi,
Jej pośrednictwo, tajemnicę Kościoła, łącznośd nieba z ziemią, życia wiecznego i życia
doczesnego” (DPLL 206).
Tak szczegółowe wyróżnienie Medalika Niepokalanej przez oficjalny dokument
Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów wskazuje na jego wybitną
pozycję wśród kultycznych form pobożności ludowej. Stąd rodzi się zamiar ukazania
historycznych uwarunkowao powstania, bogactwa teologicznych treści i przejawów
obecności oraz praktycznego zastosowania Cudownego Medalika w życiu wiernych
Kościoła.
Bodźcem do podjęcia tego tematu stał się dla mnie, oprócz względów osobistych,
ponowny wzrost zainteresowania Cudownym Medalikiem jako środkiem pobożności
osobistej katolików w Polsce i za granicą. Dowodem na żywotnośd idei zawartej w
Medalu Niepokalanego Poczęcia jest nie tylko aktywna działalnośd maryjnych
stowarzyszeo o charyzmacie immakulistycznym w kraju i poza nim, ale także
okolicznościowe akcje propagujące Medalik, prowadzone przez osoby prywatne czy
organizacje mniej lub bardziej związane z hierarchiczną strukturą Kościoła katolickiego, a
nawet z nią nie związane, jak np. Instytut ks. Piotra Skargi.
1
W obliczu powyższych zjawisk
ukazuje się wyraźniej potrzeba właściwego wyjaśnienia nauki Kościoła dotyczącej
medalików jako przedmiotów kultu, tak, aby uniknąd błędów niewłaściwego ich
rozumienia czy stosowania.
W związku z podejmowanym tematem rodzą się liczne pytania. Najważniejsze to:
jaką rolę historycznie i współcześnie należy przypisad Cudownemu Medalikowi w życiu
wiernych, duchownych i świeckich? Jak przedstawia się Cudowny Medalik na tle
kultycznej tradycji Kościoła powszechnego i polskiej pobożności maryjnej? Co to znaczy,
1
[Zob:] http://www.piotrskarga.pl i http://www.cudownymedalik.pl, 11.04.08.
3
że
Medalik
jest
widzialnym
znakiem
odwołującym
się
do
rzeczywistości
nadprzyrodzonej? Jak powinno się korzystad z przedmiotu pobożności jakim jest Medal
Maryi Niepokalanej, tak aby uniknąd niewłaściwego zrozumienia czy nawet wypaczenia
jego prawdziwego sensu, u siebie i u innych ludzi? W czym przejawiała się skutecznośd
noszenia Medalika kiedyś, a w czym obecnie? Gdzie i w jakich okolicznościach jest dziś
obecny Cudowny Medalik jako motyw pobożnościowy czy kultyczny?
W niniejszej pracy pragniemy ukazad Cudowny Medalik w jego kontekście
historycznym (z uwzględnieniem znaczenia medalików pobożnościowych w ogólności).
Chcemy tu uwzględnid specyfikę kultu maryjnego z jego uwarunkowaniami
doktrynalnymi i psychologicznymi. Zajmiemy się teologiczną i symboliczną wymową
Medalika, aby zakooczyd przedstawieniem obecności Cudownego Medalika w różnych
dziedzinach i przejawach życia osobistego i wspólnotowego członków Ludu Bożego.
Przez praktykę pobożnościową rozumiemy sposób wykorzystania Medalika w
osobistej modlitwie, życiu duchowym czy relacji z osobowym Bogiem, z Maryją i
świętymi. Przez praktykę apostolską chcemy tu rozumied metody szerzenia czci Bożej,
rozpowszechniania kultu, w tym przypadku maryjnego. Mamy też na myśli różne oblicza i
płaszczyzny bezpośrednich spotkao człowieka, który pragnie podzielid się swoim
doświadczeniem wiary, dobroci Ojca Niebieskiego i opieki doznanej od Maryi, z
człowiekiem oddalonym od Boga i Kościoła lub całkowicie obojętnym na sprawy
duchowe i religijne.
W Polsce jak i za granicą powstała już niejedna praca naukowa o tematyce
zbliżonej do tej, którą poruszamy. W niniejszej pracy chcemy skorzystad z niektórych prac
polskojęzycznych. Wydaje się jednak stosownym ujęcie naszego tematu w odmiennym,
bardzo konkretnie określonym aspekcie. Literatura naukowa zbadała już duchowośd
zgromadzeo i stowarzyszeo rodziny wincentyoskiej, duchowośd wizjonerki – św.
Katarzyny oraz przebieg samych objawieo. We wszystkich tych pracach motyw daru jaki
pozostawiła Maryja w postaci Medalika jest żywo obecny. W tej pracy pragniemy opisad
4
pod różnymi kątami widzenia sam Cudowny Medalik, uwzględniając perspektywę
semiologiczną, kultyczną i egzystencjalną.
Ze względu na ograniczony dostęp do źródeł i publikacji obcojęzycznych, w które
literatura przedmiotu jest stosunkowo bogata, zaistniała potrzeba ograniczenia zakresu
naszych badao nad pastoralnymi aspektami Cudownego Medalika do realiów polskiej
pobożności.
Nie oznacza to, że w pracy zabraknie odniesieo do pobożnościowej
spuścizny Kościoła francuskiego czy innych krajów, jednak źródła, na podstawie których
oparta będzie ta praca, w przeważającej części będą polskie lub tłumaczone na nasz język
ojczysty.
Materiały do pracy odnaleźliśmy głównie w archiwach zakonnych domów
prowincjalnych sióstr szarytek w Chełmnie i Warszawie. Prócz maszynopisów kilku prac
dyplomowych, pomocne były międzywojenne wydania Rocznika Mariaoskiego i inne
pozycje wydawnicze, z których najstarsza datuje się na 1843 rok.
2
Przydatne okazały się
liczne wydawnictwa związane z Rycerstwem Niepokalanej, Stowarzyszeniem Apostolatu
Maryjnego oraz różnymi gałęziami Rodziny Wincentyoskiej.
3
W dobie dzisiejszej nie
może zabraknąd kilku odwołao do najnowszego źródła informacji jakim jest Internet.
Nasze badania rozpoczynamy od określenia pojęciowego kultu i jego specyfikacji –
kultu maryjnego. Dalej przeprowadzimy w zarysie analizę historyczną zagadnienia
medalików jako przedmiotów kultycznych w ogólności. Dla zarysowania tła tematu
konieczne jest także odwołanie się do życiorysu wizjonerki, św. Katarzyny oraz do
przebiegu objawieo. Opis nadzwyczajności Cudownego Medalika poprzedzony będzie
próbą interpretacji jego symboli i ukazaniem ich teologicznej wymowy.
Przejawy obecności Medalika i jego motywów w pobożności współczesnych
wiernych zbadamy w kontekście charyzmatu i działalności kilku stowarzyszeo maryjnych
oraz pism ich założycieli czy przewodniczących. Poświęcimy nieco uwagi sposobom
praktycznego zastosowania Cudownego Medalika w tym, co nazywamy apostolatem
2
Medalik Cudowny 1832go roku w Paryżu wybity, również hystorya, opis i cuda jego, jakoteż dziewięciodzienne
nabożeństwo do Matki Boskiej,
Toruń 1843.
3
Głównie: Siostry Miłosierdzia, Księża Misjonarze i Stowarzyszenie Młodzieży Maryjnej.
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin