Astronomia_dla_bystrzakow_astron.pdf

(602 KB) Pobierz
Astronomia dla bystrzaków
Autor: Stephen P. Maran
ISBN: 978-83-246-2036-4
Tytu³ orygina³u:
Astronomy For Dummies 2/e
Format: 180x235, stron: 320
(Wszech)œwiat stoi przed Tob¹ otworem! Czy kiedykolwiek patrz¹c w gwiazdy,
zastanawia³eœ siê, co tam naprawdê jest? Z wypiekami na twarzy obserwowa³eœ
makietê nieba w planetarium? A mo¿e fascynuj¹ Ciê zaæmienia S³oñca i deszcze
meteorytów? Dziœ nie musisz ju¿ studiowaæ dzie³a O obrotach sfer niebieskich,
by godnie nosiæ miano spadkobiercy Kopernika.
Astronomia to zg³êbianie sekretów nieba, nauka o obiektach istniej¹cych w kosmosie
i zachodz¹cych tam zdarzeniach. Powsta³a w staro¿ytnym Babilonie, jednak do dziœ
ludzkoœæ zaskakuj¹ jej odkrycia. Wszak obejmuje ona wiedzê na temat ca³ego
tajemniczego niebosk³onu nad Twoj¹ g³ow¹. Na temat wszystkich cia³ niebieskich,
ich ruchów, pochodzenia, ewolucji i powstaj¹cych reakcji. Na temat czerwonych
gigantów, bia³ych kar³ów i czarnych dziur. Na temat supernowych, asteroid, planet
i mg³awic. Po prostu — bada niezg³êbiony Wszechœwiat!
Dr Stephen P. Maran to weteran programu kosmicznego NASA i uczestnik wielu
realizowanych przez Agencjê Kosmiczn¹ projektów, w tym Kosmicznego Teleskopu
Hubble'a. Oprócz tego jest on redaktorem The Astronomy and Astrophysics
Encyclopedia. Wspó³tworzy³ tak¿e podrêcznik uniwersytecki — New Horizons in
Astronomy — oraz dwa kompendia poœwiêcone odkryciom w przestrzeni kosmicznej.
Jest rzecznikiem prasowym Amerykañskiego Towarzystwa Astronomicznego.
Praisy
Jeœli przez ca³e ¿ycie czu³eœ, ¿e kosmos Ciê przerasta, Astronomia dla bystrzaków jest
w³aœnie dla Ciebie.
Neil deGrasse Tyson,
astrofizyk i dyrektor planetarium Hayden w Nowym Jorku
Twoja wyprawa w kosmos
•
W (Mleczn¹) Drogê! — czyli obserwowanie nieba z w³asnego podwórka.
•
Uk³ady — Uk³ad S³oneczny i rubie¿e wszechœwiata.
•
Moja Ty gwiazdeczko — czyli rozpoznawanie planet, gwiazd i innych
cia³ niebieskich.
•
BUM! — czyli Wielki Wybuch, kwazary, antymateria i wiele innych osobliwoœci.
• „Witam
was, Ziemianie” — czyli poszukiwania pozaziemskiej inteligencji (SETI).
Spis tre ci
O autorze ................................................................................................................................. 13
PodziÚkowania od autora ........................................................................................................ 15
WstÚp ...................................................................................................................................... 17
O ksiÈ ce ..................................................................................................................................................... 18
Konwencje zastosowane w ksiÈ ce .................................................................................................................. 18
Czego nie czytaÊ ........................................................................................................................................... 18
Naiwne zaïo enia .......................................................................................................................................... 18
Jak podzielona jest ksiÈ ka ............................................................................................................................. 19
CzÚ Ê I: OgarnÈÊ wszech wiat ................................................................................................................... 19
CzÚ Ê II: Wycieczka po Ukïadzie Sïonecznym ............................................................................................ 19
CzÚ Ê III: Stare, dobre Sïoñce i inne gwiazdy ............................................................................................. 20
CzÚ Ê IV: Nasz niezwykïy wszech wiat ...................................................................................................... 20
CzÚ Ê V: Dekalogi .................................................................................................................................... 20
CzÚ Ê VI: Dodatki .................................................................................................................................... 20
Ikony u yte w ksiÈ ce ..................................................................................................................................... 21
Co dalej ....................................................................................................................................................... 21
CzÚ Ê I: OgarnÈÊ wszech wiat .......................................23
Rozdziaï 1: ¥wiatïo: sztuka i nauka astronomii ...................................................................... 25
Astronomia: nauka w oparciu o obserwacjÚ ..................................................................................................... 26
ZrozumieÊ to, co widzimy: jÚzyk wiatïa ......................................................................................................... 27
Dziw nad dziwy, czyli planety kontra gwiazdy ............................................................................................ 28
Je li zobaczysz WielkÈ Nied wiedzicÚ, uciekaj. Nazwy gwiazd i gwiazdozbiorów .......................................... 28
Co szpiegujÚ? Katalog Messiera i inne obiekty na niebie ............................................................................. 34
Im mniejsza, tym ja niejsza, czyli czym jest wielko Ê gwiazdowa ................................................................... 35
SpoglÈdamy na lata ( wietlne) ................................................................................................................... 36
WciÈ w ruchu. Pozycje gwiazd ................................................................................................................. 37
Grawitacja — siïa, z którÈ lepiej nie igraÊ ....................................................................................................... 40
Kosmos: wciÈ w ruchu ................................................................................................................................. 41
6
Astronomia dla bystrzaków
Rozdziaï 2: DoïÈcz do tysiÚcy — formy aktywno ci, ródïa i materiaïy .................................. 43
Nie jeste sam: kluby astronomiczne, strony internetowe i nie tylko ................................................................... 43
Kluby astronomiczne ................................................................................................................................ 44
Strony internetowe, czasopisma, oprogramowanie ....................................................................................... 44
Wycieczka do obserwatorium i planetarium ..................................................................................................... 47
Kierunek — obserwatorium! ..................................................................................................................... 47
Wycieczka do planetarium ........................................................................................................................ 49
Wakacje z gwiazdami: spotkania obserwacyjne, wyprawy na zaÊmienia, motele dla astronomów ......................... 49
Ruszaj na gwiezdny zlot! ........................................................................................................................... 50
Id na caïo Ê — wyprawy na zaÊmienie Sïoñca ........................................................................................... 50
Motele astronomiczne ............................................................................................................................... 53
Rozdziaï 3: Wyruszamy na ïowy: sprzÚt do obserwacji nieba .................................................. 55
Geografia nieba — elementarz ....................................................................................................................... 56
Gdy Ziemia wiruje… ............................................................................................................................... 56
…nie traÊ z oczu Gwiazdy Polarnej ........................................................................................................... 57
Obserwacja okiem nieuzbrojonym .................................................................................................................. 59
SiÚgamy dalej: lornetka i teleskop ................................................................................................................... 61
Lornetka: przeczesujemy niebo .................................................................................................................. 61
Teleskop: gdy liczy siÚ blisko Ê .................................................................................................................. 63
Zaplanuj swojÈ podró po wiecie astronomii .................................................................................................. 68
Rozdziaï 4: RozpÚdzeni go cie na nocnym niebie: meteory, komety i sztuczne satelity ......... 71
Meteory: „spadajÈca gwiazda” ....................................................................................................................... 71
Wypatrujemy meteorów sporadycznych i bolidów ........................................................................................ 73
Oczy utkwione w radiant: deszcz meteorów ................................................................................................ 74
Komety: brudne kule lodu ............................................................................................................................. 77
Gïowa i warkocz — budowa komety .......................................................................................................... 78
Oczekiwanie na „kometÚ stulecia” ............................................................................................................. 81
Polujemy na „grubego zwierza” ................................................................................................................. 82
Sztuczne satelity: miïo Ê i nienawi Ê ............................................................................................................... 85
Wypatrujemy sztucznych satelitów ............................................................................................................. 85
„Rozkïad jazdy” satelitów — gdzie szukaÊ ................................................................................................. 87
CzÚ Ê II: Wycieczka po Ukïadzie Sïonecznym ................. 89
Rozdziaï 5: Ziemia i KsiÚ yc — dobrana para ......................................................................... 91
Ziemia pod astronomicznym mikroskopem ...................................................................................................... 92
Jedyna w swoim rodzaju: unikalne cechy naszej Ziemi ................................................................................. 92
Strefy wpïywu: budowa Ziemi ................................................................................................................... 93
Rzut oka na ziemski czas, pory roku i rachubÚ lat ............................................................................................ 95
Wieczne orbitowanie ................................................................................................................................. 95
Pochylamy siÚ nad porami roku ................................................................................................................. 97
Ile lat ma Ziemia? .................................................................................................................................... 99
Spis tre ci
ZrozumieÊ KsiÚ yc ..................................................................................................................................... 100
Wycia nadszedï czas: fazy KsiÚ yca ......................................................................................................... 100
W cieniu: obserwujemy zaÊmienia KsiÚ yca .............................................................................................. 102
CiÚ ka sprawa — geologia KsiÚ yca ........................................................................................................ 103
Teoria Wielkiego Zderzenia, czyli jak narodziï siÚ KsiÚ yc ........................................................................ 106
7
Rozdziaï 6: Merkury, Wenus i Mars — najbli si sÈsiedzi Ziemi ............................................ 109
GorÈcy, spÚkany, zryty kraterami: przedstawiamy Merkurego ......................................................................... 109
Sucha, górzysta, ociekajÈca kwasem — trzymaj siÚ z daleka od Wenus ........................................................... 111
Czerwony, zimny i jaïowy — odkrywamy zagadki Marsa ............................................................................... 112
Gdzie jest woda z tamtych lat? ................................................................................................................ 112
Czy na Marsie istniaïo ycie? .................................................................................................................. 114
Planetologia porównawcza, czyli Ziemia — miejsce inne ni wszystkie ........................................................... 115
Obserwacja planet grupy ziemskiej ............................................................................................................... 116
Czym jest elongacja, koniunkcja i opozycja ............................................................................................... 116
Podziwiamy fazy Wenus ......................................................................................................................... 119
Mars zatacza pÚtlÚ .................................................................................................................................. 121
Merkury: bÈd lepszy od Kopernika ........................................................................................................ 123
Rozdziaï 7: Pas planetoid i obiekty bliskie Ziemi .................................................................. 127
Krótki wypad na pas planetoid ..................................................................................................................... 127
Obiekty bliskie Ziemi — czy sÈ gro ne? ....................................................................................................... 129
Gdy nadejdzie ta chwila: przesuwamy asteroidÚ ........................................................................................ 130
Zawczasu ostrze ony na czas uzbrojony: badamy obiekty bliskie Ziemi ...................................................... 131
W poszukiwaniu maïych wietlnych punktów .................................................................................................... 132
Wyznaczamy moment zakrycia planetoidalnego ........................................................................................ 133
I Ty mo esz pomóc ................................................................................................................................. 133
Rozdziaï 8: Jowisz i Saturn: wielkie kule gazu ...................................................................... 135
Ci nienie ro nie — wyprawa do wnÚtrza Jowisza i Saturna ............................................................................ 135
Jowisz — niedoszïa gwiazda ........................................................................................................................ 136
Wielka Czerwona Plama ......................................................................................................................... 137
KsiÚ yce galileuszowe ............................................................................................................................. 138
Gïówna atrakcja naszego Ukïadu Sïonecznego: oczy na Saturna! ................................................................... 141
Wïadca pier cieni ................................................................................................................................... 142
Burza szaleje na Saturnie ........................................................................................................................ 143
Kierunek: Tytan ..................................................................................................................................... 143
Rozdziaï 9: Odlot na caïego: Uran, Neptun, Pluton i dalej ..................................................... 145
Przeïamujemy lody w kontaktach z Uranem i Neptunem ............................................................................... 145
Cel: Uran! „Przewrócona” planeta i jej charakterystyka ............................................................................ 146
Wbrew naturze: Neptun i jego ksiÚ yc ...................................................................................................... 147
Pluton — „planeta” ekscentryczna ............................................................................................................... 147
KsiÚ yc wierny swojej planecie ................................................................................................................. 148
Ile planety w planecie? ............................................................................................................................ 149
8
Astronomia dla bystrzaków
Zapnij pasy: wyprawa do pasa Kuipera ........................................................................................................ 149
Obserwujemy dalekie planety zewnÚtrzne ...................................................................................................... 150
Podziwiamy Urana ................................................................................................................................ 150
Neptun — prawie jak gwiazda ................................................................................................................ 151
Pluton — tylko dla orïów ........................................................................................................................ 152
CzÚ Ê III: Stare, dobre Sïoñce i inne gwiazdy ............... 153
Rozdziaï 10: Sïoñce — nasza ziemska gwiazda .................................................................... 155
Sïoñce — gar Ê faktów ................................................................................................................................ 155
Rozmiary i ksztaït Sïoñca: wielki bÈbel gazu ............................................................................................. 156
Budowa Sïoñca: pomiÚdzy jÈdrem a koronÈ ............................................................................................. 157
Aktywno Ê sïoneczna — co tam siÚ wïa ciwie dzieje? ................................................................................ 159
Wiatr sïoneczny kontra ziemska magnetosfera ........................................................................................... 162
Sïoneczne Biuro ¥ledcze, czyli tajemnica zaginionych neutrin .................................................................... 163
Cztery miliardy i wieci dalej! Przyszïo Ê naszego Sïoñca .......................................................................... 164
O lepiajÈce piÚkno — bezpieczne techniki obserwacji Sïoñca ......................................................................... 164
Metoda projekcyjna ................................................................................................................................ 165
Filtry mocowane z przodu — pewne i bezpieczne ..................................................................................... 168
Obserwacja — sïoneczna zabawa ................................................................................................................. 169
Ale plama! ............................................................................................................................................. 169
ZaÊmienie Sïoñca ................................................................................................................................... 171
Sïoñce w Sieci ........................................................................................................................................ 175
Rozdziaï 11: Wycieczka do gwiazd ........................................................................................ 177
Cykle ewolucyjne gwiazd ............................................................................................................................. 177
Mïody obiekt gwiazdowy — pierwsze dni ycia ........................................................................................ 179
Gwiazdy ciÈgu gïównego — dïugi wiek dojrzaïy ....................................................................................... 179
Czerwone olbrzymy — zïote lata ............................................................................................................. 180
Po egnania nadszedï czas — schyïkowy etap cyklu yciowego gwiazdy ...................................................... 181
Barwa, jasno Ê i masa gwiazdy na wykresie ................................................................................................... 185
Typy widmowe gwiazd ........................................................................................................................... 185
Jasno. Ciemno: klasyfikacja jasno ci absolutnej .......................................................................................... 186
Masa determinuje typ ............................................................................................................................. 187
Analiza diagramu Hertzsprunga-Russella ................................................................................................ 188
Wierni sobie na zawsze: gwiazdy podwójne i wielokrotne ............................................................................... 189
Gwiazdy podwójne a efekt Dopplera ........................................................................................................ 190
Robi siÚ tïoczno: gwiazdy wielokrotne ...................................................................................................... 193
Czas na zmiany: gwiazdy zmienne ................................................................................................................ 193
Gwiazdy pulsujÈce .................................................................................................................................. 194
Wybuchowi sÈsiedzi: gwiazdy rozbïyskowe ............................................................................................... 195
Przedstawiamy nowÈ: gwiazdy wybuchowe ............................................................................................... 196

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin