1) Budowa komórki nerwowej :
Neuron = neurocyt (prekarion) (ciało komórki, z jądrem komórkowym z rozpuszczoną chromatyną, jak w interfazie) + akson (neuryt) + dendryty
Aksony i dendryty umożliwiają połączenie się i komunikację z innymi komórkami. Komórki nerwowe występują w układzie nerwowym. Najwięcej neuronów znajduje się w ośrodkowym układzie nerwowym.
Neuron od innych komórek wyróżnia kształt.
Kora mózgowa i ośrodki z nią związane ok. 12-15 milionów neuronów.
Móżdżek 70 miliardów neuronów
Rdzeń kręgowy 1 miliardów neuronów
Dendryty są rozgałęziającymi się wypustkami, które zwężają się ku końcowi. Powierzchnia dendrytu pokryta jest receptorami synaptycznymi, które odbierają informacje z innych neuronów. Im większa powierzchnia dendrytu, tym więcej informacji może on przyjąć. Niektóre dendryty są bardzo rozgałęzione co powoduje, że ich pole powierzchni jest duże, inne zaś posiadają niewielkie wypustki – kolce dendrytyczne, które dodatkowo zwiększają powierzchnię dostępną dla synaps
Ciało komórkowe – soma – prekariom – zawiera jądro, mitochondria, itd. Tutaj zachodzi większość procesów metabolicznych (w ciele komórki)
Akson – cienkie włókno o stałej średnicy w większości przypadków dłuższy od dendrytów. Przewodzi informacje przysyłając impuls do innych neuronów, mięśni lub gruczołów. Długość aksonów jest bardzo zróżnicowana, od tak krótkich, że praktycznie niemierzalnych do dł. ponad metr – jak akson biegnący od rdzenia kręgowego do stóp. Neuron może mieć dowolną liczbę dendrytów, ale tylko jeden akson, który może się rozgałęziać. Z reguły akson tworzy rozgałęzienia daleko od ciała neuronu.
Neurony różnią się kształtem, wielkością i funkcją. Kształt neuronu decyduje o jego połączeniach, a przez to o jego roli w układzie nerw. Im dany neuron jest bardziej rozgałęziony, tym więcej połączeń może formować z innymi neuronami.
Najbardziej rozgałęziony neuron to kom. Purkinjego, ma bujnie rozgałęzione dendryty (dzięki czemu może zbierać i przetwarzać olbrzymie ilości informacji), należy do móżdżku.
2) Rodzaje neuronów :
Ze względu na budowę :
- nagie (bezosłonkowe) : stanowią pierwotny typ włókien wolno przewodzących, występują licznie u bezkręgowców.
-jednosłonkowe : są otoczone jedną osłonką, dzielą się na :
· Włókna rdzenne (mielinowe) : mają osłonkę melinową, utworzoną przez wielokrotnie owinięte wypustki lemocytu : włókna te przewodzą impulsy dość szybko, występują w istocie białej i nerwie wzrokowym
· Włókna bezrdzenne : tworzą je blisko siebie położone aksony, często ze sobą splecione, otoczone hemocytami ; przewodzą dość wolno i występują w autonomicznym układzie nerwowym.
-dwuosłonkowe : są otoczone dwiema osłonkami : wewnętrzną (mielinową) i zewnętrzną (neurylemmą – utworzoną przez hemocyty). W miejscu styku lemocytów tworzą się tzw. Węzły Ranviera. Włókna te przewodzą impulsy skokowo – czyli bardzo szybko. U kręgowców budują nerwy czaszkowe i rdzeniowe.
Ze względu na liczbę wypustek (aksonów i dendrytów) :
Ø jednobiegunowe (np. w podwzgórzu)
Ø rzekomojednobiegunowe (zwoje czuciowe nerwów czaszkowych i rdzeniowych)
Ø dwubiegunowe (np. w siatkówce oka)
Ø wielobiegunowe :
· Z długim aksonem (np. neurony ruchowe rdzenia kręgowego)
· Z krótkim aksonem (np. neurony kojarzeniowe w istocie szarej mózgu i rdzenia kręgowego)
Ze względu na kierunek przekazywania sygnału :
Ø czuciowe (dośrodkowe), biegnące od receptora (ma wyspecjalizowane zakończenia odbioru informacji ze skóry. Różne rodzaje neuronów mają różne kształty. Jest neuronem przewodzącym informacje ze skóry do rdzenia kręgowego. Jego dendryty przechodzą bezpośrednio w akson, a ciało komórkowe umiejscowione jest na cienkiej wypustce.
Ø ruchowe (odśrodkowe), biegnące od efektora (pobudzany jest przez inne neurony, a następnie sam przekazuje impulsy do swojego ciała komórkowego, zlokalizowanego w rdzeniu kręgowym, do mięśni lub gruczołów. Dendryty dochodzą do ciała komórki neuronu ruchowego, a akson z niego wychodzi.)
Ø kojarzeniowe (pośredniczące), występujące między innymi pomiędzy neuronami czuciowymi i ruchowym
Ze względu na wydzielany główny neuroprzekaźnik , m.in. :
Ø cholinergiczne – główny neuroprzekaźnik acetylocholina
Ø dopaminergiczne – dopamina
Ø GABA –ergiczne – kwas gamma-aminokwasowy (GABA)
Ø noradrenergiczne – noradrenalina
3) Schemat łuku odruchowego:
Łuk odruchowy : to droga jaką przebywa impuls nerwowy od receptora bodźca poprzez neuron czuciowy, kojarzeniowy oraz ruchowy do efektora.
Składa się z:
· receptora,
· dośrodkowej drogi doprowadzającej do neuronów czuciowych,
· ośrodka nerwowego,
· drogi odprowadzającej do efektora
· efektora
W łuku odruchowym impuls nerwowy z receptora zawsze wędruje neuronem czuciowym do ośrodkowego układu nerwowego. Łuk nerwowym jest podłożem fizjologicznym reakcji na bodźce.
4) Co to jest chronaksja ?
Chronaksja jest to najkrótszy czas potrzebny do pobudzenia komórki (tkanki) podnietą o sile podwójnej podniety progowej. Stopień pobudliwości danej tkanki określa się oznaczając jej próg pobudliwości lub jej chronaksję
5) Rodzaje bodźców :
Klasyfikacja bodźców:
1. Proste i złożone (np. dla oka bodźcem prostym będzie światło, a złożonym barwy, zespół figur)
2. Ze względu na pochodzenie :
· eksteroreceptywne, czyli pochodzące z zewnątrz,
· interoreceptywne, czyli pochodzące z wewnątrz
· proprioreceptywne, czyli takie, które są wewnątrz organizmu, ale działają na zewnątrz (narząd ruchu, narząd równowagi)
3. fizyczne (mechaniczne i termiczne); chemiczne (substancje smakowe, zapachy, hormony, feromony); elektromagnetyczne (fale); sytuacje z otoczenia
Ze względu na receptory lub układ generujący bądź reagujący na bodziec, dzielimy je na:
§ cieplne
§ dotykowe
§ emocjonalne
§ słuchowe
§ smakowe (chemiczne)
§ węchowe (chemiczne)
§ wzrokowe
§ elektromagnetyczne
-magnetyczne
-elektryczne
-świetlne
§ seksualne
6) Skurcz izotoniczny:
Skurcz izotoniczny : zmienia się długość mięśnia przy stałym poziomie napięcia mięśniowego (jego wynikiem jest ruch)
7) Skurcz izometryczny:
Skurcz izometryczny : wzrasta napięcie mięśnia przy stałej długości (wynikiem nie jest ruch ale utrzymanie części ciała w stałym położeniu, np. odkręcanie mocno przykręconych śrub, stanie, trzymanie ciężarów) skurcz ten nazywany jest także skurczem izotermicznym, ze względu na utrzymanie ciepłoty ciała
8) Skurcz auksotoniczny:
Skurcz auksotoniczny – zmiana długości i napięcia mięśni, np. przy chodzeniu, bieganiu
9) Skurcz pojedynczy
Skurcz pojedynczy : wywołany przez pojedynczy bodziec progowy lub silniejszy.
10) Narysuj schemat skurczu tężcowego zupełnego i opisz go :
Jeśli częstość bodźców będzie taka, że kolejny bodziec będzie dochodził do mięśnia przed zakończeniem fazy skurczu nie pozwalając na rozkurcz, to uzyskany typ skurczu nosi nazwę skurczy tężcowego zupełnego. Wymagana częstość bodźców dla uzyskania skurczu tężcowego zupełnego mięśnia łydki wynosi żaby wynosi 25 b/s.
11. Narysuj schemat skurczu tężcowego niezupełnego i opisz go :
Jeśli częstość stosowanych bodźców będzie taka , że kolejny bodziec będzie następował po zakończeniu skurczu a przed zakończeniem rozkurczu, to uzyskany skurcz nosi nazwę tężcowego niezupełnego.
12. Co to jest protanomalia?
protanomalia (ang. protanomaly) , jest jedną z rodzajów trichromatyzmu (różnicy wrażliwości na barwy jednego z rodzajów czopków) obniżona percepcja nasycenia i ...
qbgirl