Wprowadzenie-do-psychologii-NOTATKI-ćwiczena.docx

Podejścia :

-biologiczne (geny……)

-behawioralne (tabula rasa, uczenie się, Watson – wychowa każdego na kogo będzie chciał)

-poznawcze (myślenie, rozumowanie)

-społeczno – kulturowe (człowiek jest tym skąd pochodzi)

-psychodynamiczne (podświadomość…)

PODEJŚCIE BIOLOGICZNE :

·         Odwołuje się głownie do procesów fizjologicznych i zmian zachodzących w organizmie pod wpływem określonych czynności, emocji, myśli

·         Zakłada, że wszystkie działania, uczucia i myśli są związane ze zjawiskami cielesnymi

·         Szuka przyczyny zachowania w działaniu genów, mózgu, układu nerwowego, układu wydzielania wewnętrznego (hormonalnego)

Dziki chłopiec z Aveyron : Gdy go odnaleziono miał ok. 10 lat, chodził na 4 kończynach, nie mówił. Okazało się, że nie by w stanie nauczyć się mówić, kompetencji społecznych, ale osiągnął postawę pionową.

Odkryto , że istnieje okres krytyczny (nauka chodzenia ok. 1 rok życia, mówienia ok. 3 rok życia)

Człowiek pomimo wyposażenia biologicznego potrzebuje wzorców.

Dziedziczność dostarcza surowego materiału, a środowisko wpływa na to w jaki sposób geny wykorzystują swój potencjał.

Obszary badań w podejściu biologicznym :

1)      Psychologia ewolucyjna :

zajmuje się mechanizmami ewolucyjnymi, które pomagają wyjaśniać wspólne dla wszystkich procesy poznawcze i rozwojowe, emocje, praktyki społeczne i inne strefy zachowania. (pokazuje w czym jesteśmy podobni)

2)      Genetyka zachowania :

Zajmuje się  genetycznymi podstawami zachowania i osobowości,

Bada udział dziedziczenia w zróżnicowaniu osobowości, zdolności i innych cech ludzkich.

Najważniejsze pojęcia :

ü      Ewolucja : zakłada, że z biegiem czasu organizmy powstają i przystosowują się do swojego środowiska dzięki zmianie częstości występowania genów w populacji w ciągu wielu pokoleń.

ü      Dziedziczność : biologiczne przekazywanie cech rodziców na potomstwo.

ü      Dobór naturalny : proces ewolucyjny, w którym osobniki wykazujące cech ułatwiające przystosowanie  do określonego środowiska mają większą szansę przetrwania i rozmnażania niż inne osobniki. W rezultacie stają się z czasem bardziej rozpowszechnione w populacji.

Moduły umysłowe czyli wrodzone cechy ludzkie :

1)      Odruchy niemowlęce,

2)      Zainteresowanie nowością,

3)      Pragnienie poznawania przedmiotów i manipulowania nimi,

4)      Chęć zabawy i błaznowania (znaczenie adaptacyjne),

5)      Podstawowe zdolności umysłowe (zaskoczenie niezwykłym zjawiskiem, np. lewitującym przedmiotem).

CHARAKTERYSTYKA ODZIEDZICZALNOŚCI WYBRANYCH LUDZKICH CECH :

II.     Emocje :

- wyrazy emocji rozwijały się na drodze ewolucji (zanim wykształcił się język ludzie porozumiewali się przez ekspresje emocji)

- neurokulturowa teoria emocji

III.  Towarzyskość i przywiązanie :

- znaczenie rozpoznawania twarzy,

-synchroniczność – dostosowanie niewerbalnych sygnałów ciała jednej osoby do zachowania drugiej,

-pocieszanie przez dotyk :

·         Wewnętrzna przyjemność płynąca z bliskiego kontaktu fizycznego (źródło niemowlęcego przywiązania)

·         Funkcja przystosowawcza

·         Upośledzenie emocjonalne dzieci wychowywanych bez stymulacji dotykowej

(eksperyment sztucznych matek rezusów- małp)

IV.  Posługiwanie się językiem :

- mowa : jako zdolność instynktowna,

- mechanizm nabywania języka jako wrodzony moduł umysłu

- założenia psycholingwistyki :

a)      Uniwersalna gramatyka (podobne etapy rozwoju języka dla wszystkich dzieci na całym świecie),

b)      Nadmierna regularyzacja (nowe słowa i nowe połączenia),

c)      Niekonsekwentne poprawianie wypowiedzi przez dorosłych,

d)      Upośledzenie umysłowe nie zaburza nauki języka ojczystego,

e)      Ciekawość poznawcza nowości w strukturach zdaniowych,

V.     Dobór partnerów :

- socjobiologia : interdyscyplinarna nauka wyjaśniająca ewolucyjne znaczenie w formułowaniu się zachowań społecznych ludzi i zwierząt,

- badania psychologów ewolucyjnych potwierdzają tendencję w różnicach zachowań mężczyzn i kobiet,

-  stereotypy oparte na wyjaśnieniach ewolucyjnych nie zawsze występują w środowisku ! – wśród różnych grup zwierząt dominują różne modele zachowań rozrodczych (ryby – opieka samca, ptaki – kooperacja, ssaki – opieka samic)

PODEJŚCIE BEHAWIORALNE (TEORIA UCZENIA SIĘ) :

·         bada wpływ środowiska i doświadczenia na zachowanie człowieka (obiektywny sposób rejestracji zachowania człowieka),

·         behawioryzm – kierunek zajmujący się badaniem zachowań, które można obserwować oraz badaniem roli środowiska, jako czynnika dominującego zachowanie.

Ogólna charakterystyka uczenia się :

• Uczenie się – to proces względnie stałych zmian zachowania, które zachodzą w wyniku ćwiczeń lub doświadczeń
• Ale zachowanie zależy także od innych uwarunkowań i wydarzeń, a nie tylko od uczenia się,
• Uczenie się może zachodzić bez widocznych zmian w zachowaniu.

Uczenie się przez warunkowanie :

ü      Warunkowanie : rodzaj uczenia się, który polega na tworzeniu związków asocjacji (skojarzeń) pomiędzy bodźcami pochodzącymi ze środowiska z reakcjami organizmów

( S – R = bodziec – reakcja),

ü      Główny cel analizy behawioralnej :

Ø      Analiza uprzednich (ancedentalnych) warunków środowiskowych,

Ø      Analiza reakcji behawioralnej (czynności, którą można zrozumieć, przewidzieć, sterować),

Ø      Obserwacja konsekwencji, które wynikają z reakcji, czyli jej wpływ na środowisko.

WARUNKOWANIE KLASYCZNE :

Zasady :

BB – bodziec bezwarunkowy

BW – bodziec warunkowy

BO – bodziec obojętny

RW – reakcja warunkowa

Warunkowanie klasyczne w realnym świecie :

ü      Uczenie się upodobań,

ü      Uczenie się strachu (fobia Alberta) (przeciw warunkowanie/ odwrażliwanie)

ü      Awersje pokarmowe

ü      Reagowanie na środki lecznicze - placebo jako bodziec warunkowy,

ü      warunkowanie klasyczne to : niewidzialny mechanizm kierujący naszymi upodobaniami, uprzedzeniami, gustami i reakcjami emocjonalnymi.

WARUNKOWANIE INSTRUMENTALNE :

Prawdopodobieństwo występowania określonego zachowania  zależy od jego konsekwencji. (prawo efektu Thondrike’a)

KONSEKWENCJA jest istotą warunkowania instrumentalnego.

Oddziaływanie środowiska wpływa na ponowne pojawienie się (lub nie) reakcji.

Behawioralna teoria wzmocnień :