Weiser W. - Nauczanie - nauczanie pływania.pdf

(20401 KB) Pobierz
'
'
'
Akademia Wychowania Fizycznego
we
Wrocławiu
. „
.
••
„ ...
Seria C
Kultura fizyczna
Wojciech Wiesner
·Nauczanie-uczenie
się
pływania
·,Wojciech
(195,
podręcznik
dla studentów akademii wychowania fizycznego
lie - uczenie
się
SPIS
TREŚCI
Od
autora
..........„„.„.„.„„„„.„... „„.„„„
..
„.„„.„.„„„„„„„... „....„.„„„„„.....
„..„.„.. „„.„ ........„.
5
I.
Wprowadzenie do dydaktyki
pływania
„.„„...„„.„.„„„„„..„„.„.„.„.„„.„„„„„.„„..„„.„
7
1.
Nauczanie
pły\vania
w
przeszłości
„„„..„.„„„„„.„„„„„„„„„„.„.„„„„„„„„„..... 7
2. Podstawowe
pojęcia
dydaktyki
pływania
.„„..„„„„„„.„„.„„..„„„.„„„„„.„„„
12
3.
Cele
pedagogiczne procesu nauczania
pły\vania
.„.„,„„.„.:„„„„.„„„.„„„.„„ 13
4.
Wybrane
koncepcje nauczania-uczenia
się
sportowych
czynności
ruchowych
„.„„
„„„„„„„.„„„.„„.„„ „„„„„.„„„„„„„„„
22
5.
Związek
nauczania
pływania
z
uczeniem
się
...„„....„L
„„.„.„„.„.„„„.„„„.„.
27
6.
Kontrola i
ocena
w
procesie
nauczania-uczenia
się pływania
„„„.„„„„„„.
31
7.
Organizacja
zajęć
i zasady
bezpieczeństwa
·
podczas
nauczania-uczenia
się pływania
„„„.„„„„„.„„„„„„„.„.„„„„„„.„„„ 32
II.
NauC"anie
pływania
elementarnego
„.„...„...„„„.„...„.„..„...„..„.„.„„„.„„„„„„„„„„.
38
1. Etapy nauczania
pływania
„.„„„.„„„„„„.„„..„„.„„..„„„„„..„.„„„„...„„„„..„.„.
38
2.
Oswojenie
z
wodą
czy
wszechstronny
proces pedagogiczny? .„„„.„.„„„„
40
3.
Pierwsze
lekcje
pływania
.„„„„„„„
...„„.„„„„„„.„...„.„„„„.„„„„.„„„„„.„„„„„.
42
4. Elementarne
umiejętności pły\vackie
i ich
kształtowanie
.„„.„„„„„„„.„„„.
44
5.
Przezwyciężanie
lęku
przed
wodą
„„„„„„„
..........„„„.„„„„.„.„.„
„„„„„„„.„„.
55
6. Ocena
poziomu
opanowania
pływania
elementarnego „.„.„„„.„„.„„„„„
... 61
m.
Nauczanie techniki
pływania
sportowego
....
„„.„.„„„„..„„„.„„„„„„„„.„
.......„.„„„
62
1.
Poznanie.uczącego się pływać
„.„„„„„„„„.„.„„„„„„„„„„.„.„„„.„....„„.„„„.„. 62
2. Motywacja
do uczenia
się
techniki
pływania
„„„.„„„„.„„„„„.„„.„„„.„.„.„„.
64
3.
Metody nauczania-uczenia
się
techniki
pły\vania
„„„.„„.„„„„„„.„„„.„„.„. 66
4.
Wywołanie
u
uczących
się
wyobrażenia
techniki
pływania
„„„„.„„„„.„.... 69
5.
Metody pokazowe
w
nauczaniu- uczeniu
się
techniki
pły\vania
„„„„„„„. 73
6.
Metody
słowne
w nauczaniu-uczeniu
się
techniki
pły\vania
„.„.„„„„„„„. 78
7. Metody
nauczania-uczenia
się
techniki
pły\vania
p
rzez
działanie
„„„„.„
81
8. Kontrola
i ocena
w procesie nauczania-uczenia
się
techniki
pływania
„„.„„„.„.„„.„....„„.„.„.„.„„
..„„„.„„„„„„.„„„„„„.„„„„„„.„„.
86
9. Przybory
pływackie
„„„„... „..„„....„„„„
...„„.„„„„„...
„„„„.„„„„„„„.~„„.„„.„„„.
87
IV. Doskonalenie
umiejętności pływackich
„.„.„„.„„...„„.„„„„„.„„.„„„„„„..
„„„
...„„„.
90
1.
Założenia
metodyczne doskonalenia
umiejętności pływackich
„„.„„„.„„.
90
2. Doskonalenie techniki ruchu
„„„„„„„„.„„„„„„„„„„„.„„„..„„.„„
„„.„„.„.„„„. 90
3. Doskonalenie kondycji
pływackiej
„„„„.„.„.„„.„.„„.„„„.„.„„„„
„„„„„.„.„„.„
95
4. Zastosowanie
nabytych
umiejętności
pływackich
„„„„„„„„„„...„„.„„„„.....
99
V. Nauczyciel
pływania
„..
„„„„„.„.„.„„„„„."„.„„.„.„.„..„„„„.„„„„.„„„„„„„.„„„.„„„„„. 101
1.
Charakterystyka
nauczyciela
pływania
„„.„„„„„„.„„„„„„„.„„„.„„„„„„„„„
101
2. Wzór
osobowościowy
nauczyciela
pły\vania
„.„„„„„„„„„„„.„„.„„„„„„„„. 102
3. Predyspozycje
do
wykonywania zawodu
nauczyciela
pły\vania
„„„„„„
104
Piśmiennictwo
„„...
„„„
.... „.„„.„„„„„„.„„
.. „„.„„„„„„
.. „„.„„„.„„„„.„„....„„„.„
.. „„„„..
„„ 106
3
OD AUTORA
jest
kontynuacją
wydawanych
przez A WF
we
Wrocławiu
materiałów
pomocniczych
dla studentów,
przyszłych
nauczycieli
pływa­
nia.
Zapoczątkowały
je
w latach
siedemdziesiątych
publikacje B.
Czabańskiego
(„
Teoria
techniki
pływania
sportowego",
.Nauczanie
techniki
pływania").
Pod
redakcją
B.
Czabań­
skiego i M.
Filona
ukazały
się
w
łatach
osiemdziesiątych
prace
Zakładu
Pływania
(.Teoria
pływania",
.Elementy
teorii
pływania",
"Pływanie
- przewodnik
do
zajęć
z
pływania").
W latach
dzie\\~ęćdziesiątych
o
publikowano
opracowania
W. Wiesnera
i
M. Filona
~,Pły­
wanie
- przewodnik dla
studentów
stacjonarnych",
„Pływanie
-
materiały
metodyczne
dla
sh1dentów
zaocznych",
„Proble
matyka
sportu
pływackiego"),
a
poza
Uczelnią
-
W. Wiesnera (
0
Metodyka ratownictwa wodnego", .Naucz
pływać
swoje
dziecko",
„PJywaj
razem
z
nami"). Wszystkim tym
pracom
przyświecała
zawsze
idea
włączania
wyników
własnych
eksperymentów naukowych
do
aktualnych
teorii
obejmujących
problematykę
pływania.
Podręcznik
.Nauczanie-uczenie
się
pływania"
W prezentowanym
podręczniku
w
większym
niż
dotychczas
stopniu
treści
teore-
tyczne
uzupełnione zostały
informacjami
wynikającymi
z
doświadczeń
nauczycielskich.
Są
one
rezultatem
przemyśleń
autora,
k
tóry
ponad
dwadzieścia
lat
pracował
jako
trener
i nauczyciel
pływania
w
sportowej szkole
po
dstawowej.
Jest
to
także
od
powiedt na syg-
nały
studentów
i
początkujących
nauczycieli, którzy
zarzucali
naszym
wydawnictwom
„przeteoretyzowanie".
Podręcznik
„Nauczanie-uczenie
się
pływania"
stanowi
odrębną całość,
jednak bardzo
lo-
gicznie koresponduje z
kolejnymi
tomami,
które
są
aktualnie przygotowywane.
Znajdą
się
w
nich
m
.in.
zagadnienia
poświęcone pływaniu
sportowemu, ratownictwu wodn emu oraz
innym
dyscyplinom
sportowym
związanym
z
pływaniem.
Autorami
tych
materiałów
są
pracownicy
Zakładu
Pływania:
Krystyna
Zatoń,
Mirosław
Filon, Krystyna Antoniak-Le-
wandowska, Marek
Rejman,
Andrzej
Werner,
H
elena Chomiak,
a
redaktorem
naukowym
jest
Mirosław
Filon.
hNauczan.ie-uczenie
się
pływania"
składa
się
z
pięciu
rozdziałów.
Rozdział
I
jest ogól-
nym wprowadzeniem w
podstawowe
zagadnienia
dydaktyki
pływania.
Nawiązuje
do
d
ydaktyki
ogólnej
i
dydaktyki
wychowania
fizycznego.
Jego
treścią
są
jednak przede
wszystkim ogólne
informacje
o
uczącym
się
pływać
dziecku jako p
odmiocie
dydaktyki
pływania
oraz
wiadomości
związane
z
organizacją
i
bezpieczeństwem
zajęć
z
pływania.
Poprzedza
je krótki
zarys historii metod nauczania
pływania. Może
on
wskazać
przy-
szłym
nauczycielom
źródła
zainteresowań
pływaniem
i
wartości,
ja.kic niesie ze
sobą
ta
umiejętność.
Wprowadzenie
historyczne kryje
w sobie zawsze
treści
motywacyjne,
które
mają bezpośredni
wpływ
na
działania
pedagogiczne.
Kolejne
trzy
rozdziały
(li, III,
IV)
zawierają
uwagi
metodyczne doty<
zące
trzech ko-
lejnych
etapów
nauczania
pływania
-
nauczania
pływania
elementarnego, nauczania
spor-
towych
techniki p)ywackich
i
d
oskonalenia
umiejętności pływania.
Kaidy z tych etapów,
7..e
względu
na
osobę uczącego
się
i
poziom jego
sprawności pływackiej,
realizuje
odrębne
cele
i
zadania pedagogiczne.
Różne
są
też
w
związku
z tym
sposoby
postępowania
me-
todycznego nauczyciela.
Ostatni
rozdział
(V)
poświęcony został
zagadnieniom pedeutologicznym
i próbie
określenia
cech
nauczyciela
pływania.
Wojciec/1
Wiesner
5
Starożytne
C}'\Vilizacje
widziały
w
umiejętności
pływania środek podnoszący
sprawność bojową żołnierzy
potrzebną
w przeprawach przez
duże
rzeki, a
także
do
wykonywania przez
legionistów
zadań
wywiadowczych
i
dywersyjnych (Herodot,
"Historia
wojen persko-greckich").
W
wojskach rzymskich
istniały
nawet specjalne
oddziały
do
wykonywania
zadań
w wodzie. Wielcy dowódcy wojskowi posiadali
biegłą
znajomość
sztuki
pływackiej
(Marek
Antoniusz,
Juliusz
Cezar). W
myśli
filozoficznej
tego okresu
pojawił
się
także
pogląd
o
wartości
pływania
dla
harmonijnego
rozwoju
ciała
i
umysłu.
Pływanie
ceniono na
równi
z
umiejętnością
czytania (Platon
„O
pal1s-
twie").
Nauczano
go
w
palestrach
i
gimnazjonach.
W
celach
higienicznych
i
kulturalno-
-towarzyskich.
budowano termy
i
łaźnie.
Niektóre
z
nich
miały
wymiary
współczes­
nych
pływalń
i
podgrzewaną wodę.
Basen w termach
cesarza
Karakalli
miał
wymiary
55x20
metrów.
Niewiele wiemy o
ówczesnych
sposobach
pływania. Można
jedynie
pr.i:ypuszczać,
że umiejętności pływackie p()l~galy racz~i~~iłaj!-1
§tątygnYJ:l!,.
umożliwiającym
pe~_e_i ~e".P!~e.
lllf?Y!Il)Cl".'.allie
~ię
n~
powierzchnj
wody.~<łc!owano
zapewne
·
ruChy
zwierząt
pływai\c:ych, J:!P..:konia, pśa
czy
żaby:
Na
jednym
z
-egipskich
Wizec
runków
plyWaJ< aemonstruje
ruchy„pooobii.e
do
pfyWarua kraulem.
Dla
bEC_.zpjeczeńsh_vii.
k()~str:uowano
także pien~sz~
~rod](j
_
ratt1nl<ovve,
przybory
pomagające
w
utrzymywaniu
się
w wodzie
(plyWal<i
i
siodełka
z trzciny,
korka, drewna,
pęcherze
zwiei:ięcewyj)e!_ili~ii_e
powietrziii11
itp~):
.
··
W
miarę
jak coraz
powszechnlefdoceniano
wartości pływania
dla higieny
i
zdrowia,
rozwoju
fizycznego, a
później także_r~ycJ1icz:1~~~ i-~~r~_n.E!g?~pojawily się
tendencje
7
do
włączenia umiejętności pływackich
do
treści
kształcenia uczącej
się
młodzieży.
JJkaza_
się
pierw_~ze ~~
n~_~e.J!.tat
p
ły
-
_~ya_nią,
twog_o~o_ s~~<>!}'.-~~-l_!:ki
plyy:i}-
...
nia,
powstiiły-pIYWalnie.
Najbaidzi~j_dynamiczny
_o~es
pt:zeżywalo pływanie
.
w
XIX
\Vlel<\:!-:-wraz
z
rozwojem
sporfo-pływackiego
j
ratownictwa
'>_"Odnego,
a
11astępnie·
-
w
.
d
rugiej
połowie
Xx
wiekU, kiedy nastifpilci'powszed
me
włączenie
pływania
do
j?!QS!~l!l~~-~kołnych.
·
·
··-
·
To
krótkie wprowadzenie do historii
pływania
opracowano
na
podstawie prac
Czabańskiego
(1977),
CzabailSkiego i
Fiłona
(1991),
Hocl\a
(1?.83),
Olszańskiego
(1976),
Osterloffa
(1976),
Wroczyńskiego
(1979).
Uzupełnia
je kalend arium
najważniejszych
dat
związanych
z
pływaniem
jako
przedmiotem nauczania
(tab.
1).
Tabela
1.
Kale ndarium
najważniejszych
wydarzeń
z
histor
ii
nauczania
pływania
w
Polsce
i
na
świecie
1538
Pierwszy
podręcznik pływania
-
Mikołaj
Wynnman
„Pływak
czyli o sztuce
pływa
nia
1838
Szkoła
pływania założona
w Krakowie przez
d
ra
l
udwika
Bierkowskiego;
podobne
powstawały
na ziemiach
polskich
już wcześniej
w Warszawie
(dla kad etów),
w
Wilnie i
Krzemieńcu
(wizytator
Tadeusz
Czacki)
1871
Pierwsze mistrzostwa Anglii w
pływaniu
-
oficjalny
początek pływania
sportowego
na
świecie
1876
L.
Konkin
„Oddziały
pływackie
w
wojskach
inżynieryjnych
i
nauczanie
pływania"
-
książka opisująca
zbiorowe nauczanie
pływania
oraz
zadania
wykonywane p
rzez
carskie
bataliony
pływackie
1898
Cesarskie
Towarzystwo Ratowania
Tonących
w Kaliszu
-
pierwsza
organizacja
ratownictwa
wodn
ego
na
ziemiach
polskich,
w
1998
r
oku
obchodzone
będzie
100-lecie
ratownictwa wodnego
w Polsce
1902
dr Leon Wemic
„J
ak
ratować
tonących"
-
pierwszy polski
podręcznik
dialog
wesoły
i prz yjemny
w czytaniu"
ratownictwa wodnego
1922
Polski
Związek
Pływacki
(PZP), p
rzez
75
lat, obok
pływania
sportowego,
zajmllje
się
też
popularyzowaniem
i
upowszechnianiem
pływa
nia
1925
Kurt Wiessner
„Naturalne nauczanie
pływania",
wiedeński
nau<'.zyciel
pływania,
propagował
naturalne
metody nauczania
pływania,
także
w Polsce,
szkoląc
pierwszych
polskich instruktorów
1587
Everard
Digby
„O sztuce
pływania"
-
podręa;nik
tłumaczony
z
łaciny
na
język
francuski,
angielski,
włoski,
rosyjski
1604
Pierwsza
wzmianka o
ratowaniu
tonących
na
ziemiach polskich
-
informacja o
niesieniu
pom ocy ofiarom
Wisły
p
rzez zakonników
klasztoru
w Sand
omierzu
(fund ator -
Hieronim
Gostomski)
Ludzi
Utopionych
(Amsterdam)
1767
Pierwsza
organizacja
ratownicza
na
świecie
-
Towarzystwo
Ratowania
1794
Oronzio
d
e
Bernardi
„Człowiek pływający
czyli sztuka rozumowana
pływania"
-
podręcznik zalecający
wykorzystanie
nauk
ścisłych.
1927
Tadeusz
Semadeni,
A.
Zaleski
„Pływanie
-
podręcznik
techniki"
1947
Dolnośląski
Okn;gowy
Związek
Pływacki
(DOZP)
we
Wrocławiu;
w
1997
roku
obchodzono
uroczyście
50-lecie istnienia
Związku
1962
Wodne
OchotJ1icze
Pogotowie
Ratun kowe
(WOPR),
organizacja
służąca
w nauczaniu
pływania
oraz
ograniczenie
stosowania
przyborów
wypornościowych
na rzecz
naturalnej
pływalności
ciała
1798
Guts
Muths
„Mały podręcznik
sztuki
pływa
n
ia
dla
samouctwa"
- autor
idei
ratowania
tonących
i
bezpieczeństwa
na wodach;
jednym
z trzech
podstawowych
celów
WOPR
jest
upowszechnianie
umiejętności
pływania
Czabański
(1977)
wyróżnia
do
1945
roku cztery
histo1
ycznie
znaczące
okresy w
me-
todach
nauczania
pływania:
nauczanie intuicyjne, nauczanie
indywidualne,
nau-
owane
i
nauczanie
naturalne .
czanie
zinstytutjonaliz-
Nauczanie intuicyjne
-
dominuj
ące
w
starożytności
-
polegało
głównie
na
oka-
zjonalnym
pouczaniu
i
podglądaniu
osób
już pływających.
Było
ono zapewne
typowe
tak.że
dla
czasów
wcześniejszych,
prehistorycznych i
wynikało
z
intuicyjnego
ucze-
nia
się
przez
naśladownictwo.
Dorośli podglądali
i
naśladowali
niektór e
pływające
zwierzęta,
a
dzieci
naśladowały
w
swych zabawach
życie
i zachowania
dorosłych.
In tu icyjne
nauczanie plywani
a,
jako
działalność
celowa,
odbywało
się
zapewne
w
trctkcie
przysposabiania
młodego
pokolenia do
życia
przez
rodziców.
Odbywało
się
to podobnie
jak
podC7..as
nauczania
innych
czynności
użytkmvych
-
polowan
ia,
rol-
n
ictl"'a,
rzemiosła, umiejętności
walki
itp.
wprowadza
oswajanie
początkujących
z
wodą, opracował
wie.le
przyborów
pływackich,
ro.in.
pływanie
na
wędce, nauczał
pływania
w
szkole
w
Schnepfenthal
kąpielisk
w Berlinie oraz
autorem
urządzeń
(trenadżerów?)
d
o
nauczania
1817
„O
pływaniu"
gen. Pfuela
z aimii
pruskiej,
który
był
twórcą
pierwszych
pływania
żabką
na
lądzie, pomysły
Pfuela
propagowa.ł
w
armii
francuskiej
major
d'Argy
(1851)
1834
Pierwsza
szkoła
pływania
dostępna
d
la
wszystkich
w
Petersburgu
- jej twórca,
Szwed
Gustaw
de Pauli
propagował
pływanie
wszystkimi
sposobami
(żabka
na
plecach
i
na piersiach, na
boku,
pieskiem,
po
kozacku,
nauczano
skoków
d
o
wody i ratownictwa
1837
Pierwsze
zawody spor towe
w
pływaniu
w
Anglii
8
9

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin