dostosowanie wymagań.doc

Symptomy zaburzeń funkcji biorących udział w procesie czytania i pisania

w zakresie różnych przedmiotów nauczania

Formy, metody, sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych

JĘZYK POLSKI

Objawy  zaburzeń funkcji słuchowo- językowych:

- trudności w opanowaniu techniki czytania tj.: głoskowanie , sylabizowanie, przekręcanie wyrazów, domyślanie się , wolne lub nierówne tempo, pauzy, nie zwracanie uwagi na interpunkcję

- niepełne  rozumienie treści tekstów

i poleceń - uboższe słownictwo

- trudności w pisaniu, szczególnie ze słuchu, liczne błędy np.: mylenie z-s, d- t,  k -g

- błędy w zapisywaniu zmiękczeń, głosek i- j

- błędy w zapisywaniu głosek nosowych ą - om, ę – em

- opuszczanie,  dodawanie, przestawianie,  podwajanie liter i sylab

- błędy gramatyczne w wypowiedziach ustnych i pisemnych

- trudności w formułowaniu wypowiedzi pisemnych na określony temat

- trudności w uczeniu się ze słuchu na

lekcji, korzystaniu z wykładów, zapamiętywaniu, rozumieniu poleceń złożonych, instrukcji

Objawy zaburzeń funkcji wzrokowo- przestrzennych, integracji percepcyjno- motorycznej i lateralizacji:

- trudności z zapamiętaniem liter alfabetu,

mylenie liter podobnych kształtem l-t-ł

- mylenie liter zbliżonych kształtem lecz inaczej ułożonych w przestrzeni b-d-g-p, w-m

- opuszczanie drobnych elementów graficznych liter / kropki, kreski/

- błędy w przepisywaniu i pisaniu z pamięci

- nieprawidłowe trzymanie przyborów do pisania

- wolne tempo pisania, męczliwość ręki

- niekształtne litery, nieprawidłowe łączenia - obniżona czytelność pisma

- nieumiejętność zagospodarowania przestrzeni kartki

JĘZYKI OBCE

Objawy  zaburzeń funkcji słuchowo- językowych:

trudności :

- z zapamiętaniem słówek, struktur gramatycznych

- budowaniem wypowiedzi ustnych

- rozumieniem i zapamiętywaniem tekstu mówionego lub nagranego na taśmę

-  z odróżnianiem słów podobnie brzmiących

- błędy w pisaniu

Objawy zaburzeń funkcji wzrokowo- przestrzennych, integracji percepcyjno- motorycznej i lateralizacji:

- trudności z odróżnianiem wyrazów podobnych

- gubienie drobnych elementów graficznych, opuszczanie  i przestawianie liter

- trudności z poprawnym pisaniem, pomimo dobrych wypowiedzi ustnych

- kłopoty z zapisem wyrazów w poprawnej formie gramatycznej

MATEMATYKA  FIZYKA  CHEMIA

Objawy  zaburzeń funkcji słuchowo-językowych:

- nieprawidłowe odczytywanie treści zadań tekstowych

- niepełne rozumienie treści zadań, poleceń

- trudności z wykonywaniem działań

w pamięci,  bez pomocy kartki

- problemy z zapamiętywaniem reguł, definicji, tabliczki mnożenia

- problemy z opanowaniem terminologii ( np. nazwy , symbole pierwiastków i związków chemicznych)

Objawy zaburzeń funkcji wzrokowo- przestrzennych, integracji percepcyjno- motorycznej i lateralizacji:

- błędne zapisywanie i odczytywanie liczb wielocyfrowych ( z wieloma zerami i miejscami po przecinku)

- przestawianie cyfr ( np. 56-65)

- nieprawidłowa organizacja przestrzenna zapisu działań matematycznych, przekształcania wzorów

- mylenie znaków działań, odwrotne zapisywanie znaków nierówności

- nieprawidłowe wykonywanie wykresów funkcji

- trudności z zadaniami angażującymi wyobraźnię przestrzenną w geometrii

- niski poziom graficzny wykresów i rysunków, nieprawidłowe zapisywanie łańcuchów reakcji chemicznych

GEOGRAFIA  BIOLOGIA  HISTORIA

Objawy  zaburzeń funkcji słuchowo-językowych:

- trudności z zapamiętywaniem nazw geograficznych, terminologii z biologii i chemii (dłuższe nazwy, nazwy łacińskie), nazwisk z historii

-trudności z opanowaniem systematyki

(hierarchiczny układ informacji)

- zła orientacja w czasie( chronologia, daty)

  Objawy zaburzeń funkcji wzrokowo- przestrzennych, integracji percepcyjno- motorycznej i lateralizacji:

- trudności z czytaniem i rysowaniem

map geograficznych i historycznych

- trudności z orientacją w czasie

i w przestrzeni ( wskazywanie kierunków na mapie i w przestrzeni, obliczanie stref czasowych, położenia geograficznego, kąta padania słońca itp.)

- problemy z organizacją przestrzenną schematów i rysunków

-trudności z zapisem i zapamiętaniem łańcuchów reakcji biochemicznych

MUZYKA  PLASTYKA

WYCHOWANIE FIZYCZNE

Objawy  zaburzeń funkcji słuchowo-językowych oraz wzrokowo- przestrzennych, integracji percepcyjno- motorycznej

i lateralizacji:

- trudności z czytaniem nut, odtwarzaniem rytmu, śpiewaniem, tańczeniem

- trudności z rysowaniem ( rysunek schematyczny, uproszczony)

i organizacją przestrzenną prac plastycznych

- mylenie prawej i lewej strony

- trudności z opanowaniem układów gimnastycznych ( sekwencje ruchowe

zorganizowane w czasie i przestrzeni)

- trudności w bieganiu , ćwiczeniach równoważnych

- trudności w opanowaniu gier wymagających użycia piłki ( tenis ziemny i stołowy, siatkówka, koszykówka)

- niechęć do uprawiania sportów wymagających dobrego poczucia równowagi(deskorolka, narty,  snowboard)

- nie wymagać, by uczeń czytał głośno przy klasie nowy tekst , wskazywać wybrane fragmenty dłuższych tekstów do opracowania w domu i na nich sprawdzać technikę czytania

- dawać więcej czasu na czytanie tekstów, poleceń, instrukcji,  szczególnie podczas samodzielnej pracy lub sprawdzianów, w miarę potrzeby pomagać w ich odczytaniu

- jeśli to możliwe - sprawdziany i kartkówki przygotowywać w formie testów

- czytanie lektur szkolnych lub innych opracowań rozłożyć w czasie, pozwalać na korzystanie z książek ,,mówionych”

- raczej nie angażować do konkursów czytania

- uwzględniać trudności w rozumieniu treści , szczególnie podczas samodzielnej pracy z tekstem, dawać więcej czasu , instruować lub zalecać przeczytanie  tekstu wcześniej w domu

- częściej sprawdzać zeszyty szkolne ucznia, ustalić sposób poprawy błędów , czuwać nad wnikliwą ich poprawą, oceniać poprawność i sposób wykonania prac

- dać uczniowi czas na przygotowanie się do pisania dyktanda poprzez  podanie mu trudniejszych wyrazów, a nawet wybranych zdań, które wystąpią w dyktandzie; można też dawać teksty z lukami lub pisanie z pamięci

- dyktanda sprawdzające można organizować indywidualnie

- błędów nie omawiać wobec całej klasy

- w przypadku trudności w redagowaniu wypowiedzi pisemnych uczyć tworzenia schematów pracy ,  planowania kompozycji wypowiedzi (wstęp, rozwinięcie, zakończenie)

- pomagać w  doborze argumentów, jak również odpowiednich wyrażeń

i zwrotów

- nie obniżać ocen za błędy ortograficzne i graficzne w wypracowaniach

- podać uczniom jasne kryteria oceny prac pisemnych/ wiedza, dobór argumentów, logika wywodu, treść, styl, kompozycja itd./

- dawać więcej czasu na prace pisemne, sprawdzać, czy uczeń skończył notatkę z lekcji , w razie potrzeby skracać wielkość notatek

- przypadku trudności z odczytaniem pracy odpytać ucznia ustnie

- pozwalać na wykonywanie prac na komputerze

- usprawniać zaburzone funkcje - zajęcia korekcyjno- kompensacyjne

- dawać łatwiejsze zadania

- nie wyrywać do natychmiastowej odpowiedzi, dawać więcej czasu na zastanowienie się i przypomnienie słówek, zwrotów

- dawać więcej czasu na opanowanie określonego zestawu słówek

- w fazie prezentacji leksyki zwolnić tempo wypowiadanych słów i zwrotów, a nawet wypowiadać je przesadnie poprawnie- hiperpoprawnie

- można pozwolić na korzystanie

z dyktafonu podczas lekcji

- nowe wyrazy objaśniać za pomocą polskiego odpowiednika, kontekstu,

w formie opisowej, podania synonimu, antonimu, obrazka, tworzenia związku

z nowym wyrazem

- w zapamiętywaniu pisowni stosować wyobrażanie wyrazu, literowanie, pisanie palcem na ławce, pisanie ze zróżnicowaniem kolorystycznym liter

- przy odczytywaniu tekstu przez nauczyciela pozwalać na korzystanie z podręcznika

- w nauczaniu gramatyki można stosować algorytmy w postaci graficznej ( wykresów, tabeli, rysunków )

- podczas prezentacji materiału zestawiać zjawiska gramatyczne języka polskiego ze zjawiskami gramatycznymi charaktery- stycznymi dla języka obcego

- prowadzić rozmówki na tematy dotyczące uczniów

- dawać więcej czasu na wypowiedzi ustne i prace pisemne

-liberalnie oceniać poprawność ortograficzną i graficzną pisma

- oceniać za wiedzę i wysiłek włożony w opanowanie języka, kłaść większy nacisk na wypowiedzi ustne

     -naukę tabliczki mnożenia, definicji , reguł wzorów, symboli chemicznych rozłożyć w czasie, często przypominać i utrwalać

- nie wyrywać do natychmiastowej odpowiedzi, przygotować wcześniej zapowiedzią, że uczeń będzie pytany

- w trakcie rozwiązywania zadań tekstowych sprawdzać, czy uczeń przeczytał treść zadania i czy prawidłowo ją zrozumiał, w razie potrzeby udzielać dodatkowych wskazówek

-w  czasie sprawdzianów zwiększyć ilość czasu na rozwiązanie zadań

- można też dać uczniowi do rozwiązania w domu podobne zadania

- uwzględniać trudności związane z myleniem znaków działań , przestawianiem cyfr, zapisywaniem reakcji chemicznych itp.

- materiał sprawiający trudność dłużej utrwalać, dzielić na mniejsze porcje

- oceniać tok rozumowania, nawet gdyby

ostateczny wynik zadania był błędny

( co wynikać może z pomyłek rachunkowych)

i odwrotnie – oceniać dobrze, jeśli wynik zadania jest prawidłowy, choćby strategia dojścia do niego była niezbyt jasna , gdyż uczniowie dyslektyczni często prezentują styl dochodzenia do rozwiązania niedostępny innym osobom,  będący  na wyższym poziomie kompetencji

- uwzględniać trudności z zapamiętywaniem nazw, nazwisk, dat:

- w czasie odpowiedzi ustnych dyskretnie wspomagać,  dawać więcej czasu na przypomnienie, wydobycie z pamięci nazw, terminów, dyskretnie naprowadzać

- częściej powtarzać i utrwalać materiał

- podczas uczenia stosować techniki skojarzeniowe ułatwiające zapamiętywanie

- wprowadzać w nauczaniu metody aktywne, angażujące jak najwięcej zmysłów (ruch, dotyk, wzrok,  słuch) , używać wielu pomocy dydaktycznych, urozmaicać proces nauczania

- zróżnicować formy sprawdzania wiadomości i umiejętności tak , by ograniczyć ocenianie  na podstawie pisemnych odpowiedzi ucznia

- przeprowadzać sprawdziany ustne z ławki , niekiedy nawet odpytywać indywidualnie

- często oceniać prace domowe

- podczas stawiania wymagań  uwzględniać trudności ucznia

-  w miarę możliwości pomagać, wspierać, dodatkowo instruować, naprowadzać, pokazywać na przykładzie

-dzielić dane zadanie na etapy i zachęcać do wykonywania malutkimi „kroczkami”

- nie zmuszać na siłę do śpiewania, czy wykonywania ćwiczeń sprawiających uczniowi trudność

- dawać więcej czasu na opanowanie danej umiejętności, cierpliwie udzielać instruktażu

-  nie krytykować, nie oceniać negatywnie wobec klasy

  - podczas oceniania brać przede wszystkim pod uwagę stosunek ucznia do przedmiotu, jego chęci , wysiłek,   przygotowanie do zajęć w materiały , niezbędne pomoce itp.

- włączać do rywalizacji tylko tam, gdzie uczeń ma szanse                                              

Symptomy trudności w zakresie różnych przedmiotów nauczania w  przypadku inteligencji niższej niż przeciętna