Uprawa Machorki_D.pdf

(12987 KB) Pobierz
ROZDZIAŁ
X
SUSZENIE MACHORKI
1.
ŻÓŁCENIE NA GRZĄDKACH
Suszenie tytoniu ze wszystkich czynności wywiera najbar­
dziej decydujący wpływ na jakość surowca. Tytoń z najlepszej
plantacji jeżeli nie zostanie należycie wysuszony będzie przed­
stawiał znikomą wartość. Niezależnie jednak od konieczności
posiadania odpowiednich budynków do suszenia potrzebne są
wiadomości fachowe plantatora. Nieumiejętnie wysuszony ty­
toń, nie nadaje się do fabrykacji wyrobów i przy wykupie kla­
syfikuje się jako nieużytek.
Tytoń po zebraniu z pola nawleka się na sznury i ładuje się
do suszarni bądź też układa się na grządki dla tzw. procesu
żółcenia albo wstępnej fermentacji.
Przy machorce ten ostatni zabieg jest najczęściej stosowany.
Podkreślić jednak należy, że machorka tylko wtedy może być
układana na grządki do żółcenia, jeżeli została zebrana we
właściwym czasie. Jeżeli z jakichkolwiek względów zbiór zo­
stał spóźniony i machorka na pniu już częściowo podżólkła,
liści nie można układać na grządki, lecz bezpośrednio wieszać
do suszenia. Spodaków z reguły nie żółci się na grządkach, lecz
po zbiorze nawleka się na sznury.
Żółcenie na grządkach jest odpowiednikiem pierwszego okre­
su suszenia w suszarni.
Podczas żółcenia na skutek procesów chemicznych, jakie za­
chodzą w liściu, zmienia on zielony kolor na zielonawożółty
i brunatny. W tym celu liście machorki układa się licem do
dołu w warstwach grubości około 30 cm. Najlepiej jest układać
machorkę na matach lub na zwykłej słomie ułożonej w suszarni
powietrznej, w stodole, na klepisku itp.
Żółcenie lepiej odbywa się w budynkach nie przewiewnych
i przy dużej wilgoci powietrza.
Żółcenie machorki prowadzi się tak długo, dopóki
1
U— 1
/s
blaszki liściowej nie przybierze brunatnożółtawego koloru.
171
Do dalszego zbrunatnienia nie należy dopuszczać, gdyż pro­
cesy chemiczne będą jeszcze zachodziły w liściach przy póź­
niejszym suszeniu.
Jeżeli doprowadzi się do zbrunatnienia na całej blaszce, to
po całkowitym wysuszeniu liście przyjmą ciemny kolor. Ba­
dania wykazują również, że przy zbyt długim żółceniu obniża
się jakość surowca. Machorka przy paleniu ma gorzki smak,
przykry zapach.
Przy zbiorach dolnych liści i ciepłej pogodzie machorka pod-
żółknie w ciągu jednej doby. Ostatnie zbiory, a zwłaszcza jeżeli
liście są przedwcześnie zerwane, wymagają kilku dni żółcenia.
W jesieni, dla lepszego zagrzewania się, wskazane jest przy­
krywać grządki matami.
Machorka ułożona na grządki1 zaczyna się szybko zagrzewać,
co łatwo wyczuwa się przez włożenie ręki pomiędzy warstwy
liści.
Najbardziej odpowiednią temperaturą do żółcenia jest 30—
32“ C. Jeżeli temperatura wzrasta powyżej 35° C, należy ma­
chorkę przekładać. Te warstwy liści, które były w środku dać
na zewnątrz i odwrotnie.
W lecie przy ułożeniu machorki w grubsze warstwy tempera­
tura w ciągu 4— 5 godzin może podnieść się do kilkudziesięciu
stopni. Tytoń, jak to się mówi, „sparzy się“ lub zgnije i liście
przybierają ciemny kolor.
Objawy gnicia i pleśni mogą występować nie tylko przy za­
grzewaniu się machorki. Jeżeli tytoń został zebrany po deszczu,
przy dłuższym leżeniu na grządkach może zacząć występować
pleśń. Dlatego kontrola w czasie żółcenia na grządkach jest
konieczna.
W okresie żółcenia zachodzi w liściach intensywny rozkład
związków organicznych. Doświadczenia wykazują, że przy nor­
malnym żółceniu straty suchej masy w ciągu 1 doby wynoszą
10— 15% , w ciągu 2 dni 20% i więcej. Straty nikotyny przy
żółceniu w ciągu 1 dnia sięgają do 20% , w ciągu 2 dni — 25% .
1 W niektórych okolicach nazywają „gąsiory"
172
Dlatego przy produkcji machorki na nikotynę, nigdy nie należy,
stosować żółcenia na grządkach.
Machorka o zawartości 80— 85% wody po żółceniu na grząd­
kach zawiera jej 60— 65%. Zmniejszenie się zawartości wody
znacznie przyśpiesza późniejsze suszenie jak również zmniejsza
zużycie opału w suszarniach ogniowych.
2.
S U S Z E N IE W S U S Z A R N I P O W IE T R Z N E J
I P O W IE T R Z N O -O G N IO W E J
Warunki w gospodarstwie mogą tak się ułożyć, że wstępna
fermentacja nie zawsze może być przeprowadzona na grząd­
kach. Wtedy liście nawleka się na sznury i ładuje się bezpo­
średnio do suszarni.
i
Do nawlekania liści najlepiej używać szpagat i specjalne
iglice stalowe. Drut jest mniej odpowiedni i powinien być sto­
sowany tylko w wyjątkowych wypadkach, kiedy nie ma moż­
liwości nabycia szpagatu *.
Liście nawleka się ogonkami na szpagat, przy czym taka
gęstość nawlekania uważana jest za właściwą, kiedy pomiędzy
jednym liściem a drugim zmieści się mały palec, wynosi to 1 cm.
W zależności od wielkości liści, wypada przeciętnie na 1 m
bieżący sznura 40— 70 liści.
Sznury w suszarni powietrznej wiesza się na rusztowaniach
tak, ażeby liście jednego sznura znajdowały się w odległości
3— 5 cm od liści sąsiedniego sznura. Po pewnym czasie, kiedy
liście podeschną, przerwy pomiędzy liśćmi zwiększą się za­
pewniając przez to dostateczną przestrzeń na przewiew. Prze­
ciętna odległość pomiędzy sznurami wynosi około 20 cm.
Pionowo sznury zawieszane są w takich odległościach, ażeby
końce liści górnego sznura znajdowały się w odległości około
10 cm od ogonków dolnego sznura. W zależności od wielkości
liści, pionowa odległość sznurów jeden od drugiego wynosi
40— 50 cm.1
1 Części drutu, które pozostają nieraz w liściach, stanowią dużą prze­
szkodę przy fabrykacji wyrobów.
173
Machorkę w suszarni powietrznej wiesza się rzadziej niż
w suszarni ogniowej.
Przy nawlekaniu i załadowaniu do suszarni należy brać pod
uwagę stopień dojrzałości. Dolne zbiory, materiał bardziej doj­
rzały, nawleka się i wiesza rzadziej, liście podwierzchołkowe
i wierzchołkowe, a zwłaszcza w stanie mniej dojrzałym nawleka
się i wiesza gęściej.
Celem suszenia w suszarni jest nadanie liściom machorki
właściwego, brunatnego koloru, utrwalenie tego koloru, czyli
wysuszenie blaszki i wreszcie dosuszenie nerwu.
Poszczególne fazy suszenia najlepiej przebiegają w odpo­
wiednich temperaturach i wilgotności powietrza. O ile jecjnak
w suszarni ogniowej warunki te można dokładnie regulować,
o tyle w suszarni powietrznej temperatura zależy od przebiegu
pogody.
Proces brunatnienia liści machorki najlepiej przebiega
w temperaturze 30— 32° C przy wilgotności względnej 80— 85
%.
Jednakże nawet w miesiącach lipcu i sierpniu temperatura nie
dochodzi do takiej wysokości i w tym czasie waha się około
18— 20° C, we wrześniu zaś około 13—-16° C. Stwierdzono, że
przy niższej temperaturze, dla lepszego zbrunatnienia lepsza
jest trochę niższa wilgotność powietrza. I tak dla temperatury
20° C wilgotność względna w suszarni powinna wynosić 75—
80%, dla temperatury 15° C 70— 75% \
W tym celu, ażeby uzyskać odpowiednią wilgotność, zamyka
się wentylator u dołu, woda paruje z liści i zwykle wilgotność
waha się około 80%.
Jeżeli wilgotność w suszarni jest’ większa od pożądanej, ot­
wiera się lekko wentylatory tak, ażeby nastąpił mały przepływ
powietrza.
Przy dobrej pogodzie machorka w ciągu kilku dni zaczyna
przybierać brunatny odcień. Z chwilą, kiedy zbrunatnienie na-1
1 Niektórzy autorzy uważają, że zmiany temperatury i wilgotności,
jakie zachodzą w ciągu dnia, dodatnio działają na przebieg zmian, jakie
zachodzą w liściu w tym czasie z warunkiem, że odchylenia te nie odbie­
gają daleko od optymalnych warunków.
174
stąpiło na powierzchni około
1
blaszki iistnej, należy stopniowo
U
otwierać wentylatory i zwiększać wentylację. Nie można trzy­
mać machorki przy zamkniętych wentylatorach tak długo, do­
póki cała blaszka przybierze brunatny odcień. W dalszym ciągu
suszenia brunatny kolor przeszedłby w ciemny jako rezultat
procesów gnilnych.
W miarę zatem brunatnienia liści, należy zwiększać wenty­
lację i przebiegiem suszenia tak kierować, ażeby całkowite
zbrunatnienie blaszki zbiegało się z całkowitym jej wysusze­
niem. Oczywiście, do tego potrzebne jest dłuższe doświadcze­
nie przy suszeniu.
Z chwilą wysuszenia blaszki nie ma już obawy zepsucia się
machorki. W dalszym ciągu trzeba dosuszyć nerw, który naj­
dłużej schnie. Dosuszenie nerwu w suszarni powietrznej pro­
wadzi się przy otwartych wentylatorach, podobnie jak suszenie
blaszki. Wentylatory przymyka się w czasie suszenia jedynie
wtedy, kiedy na dworze jest wilgotna pogoda.
W suszarniach powietrzno-ogniowych, gdzie jest zastosowany
system grzejny, podgrzewanie w okresie niekorzystnej pogody
przyspiesza wysuszenie machorki.
Za całkowite wysuszenie machorki w suszarni powietrznej
uważa się kiedy przy zginaniu ogonków pęka na nich naskórek,
natomiast sam ogonek nie łamie się oraz kiedy blaszka liściowa
przy suchej pogodzie ściera się na proszek.
Długość okresu suszenia machorki w suszarni powietrznej
zależy od przebiegu pogody. Przy korzystnej pogodzie liście
dolnych zbiorów (spodaki, nadspodaki) zebrane przy końcu
lipca potrafią wyschnąć w ciągu 3 tygodni, łaście środkowe
i wierzchołki, zebrane przy końcu sierpnia w przeciętnych wa­
runkach, potrzebują 6— 8 tygodni.
Liście zebrane z pola w stanie niedojrzałym znacznie trudniej
oddają wodę i potrzebują dłuższego czasu na wysuszenie.
W suszarniach powietrzno-ogniowych, w okresie deszczy
i mgieł, stosuje się podgrzewanie, jednakże ze względu na bar­
dzo dużą objętość i nieszczelność budynku, temperatury nie da
175

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin