Poradnik_Bezpieczeństwo w procesach magazynowych.pdf

(504 KB) Pobierz

Temat numeru

Bezpieczeństwo

w procesach magazynowych

Zachowanie prawidłowych warunków pracy przy magazynowaniu wymaga od uczestników

procesów magazynowania maksymalnego ograniczenia zagrożeń, jakie mogą pojawić się

podczas ich realizacji.

Adam

Wojciechowski

Instytut Logistyki

i Magazynowania

magazynowaniem mamy do czynienia na róż-

nych etapach działalności gospodarczej.

Skuteczna realizacja procesów magazynowania

ściśle związana jest z utrzymaniem odpowiedniego

bezpieczeństwa pracy. Każdy kierownik zakładu

powinien mieć świadomość, że w świetle

Kodeksu

pracy

to on odpowiada za bezpieczeństwo pracy

zatrudnianych pracowników. Powinno mu zatem

przyświecać przesłanie „bezpieczeństwo ponad

wszystko”, ponieważ łatwiej jest zapobiegać, niż

usuwać skutki wypadków, które w procesach

magazynowania mogą wystąpić niemal w każdym

miejscu.

Praktycznie prawie w każdym magazynie mamy

do czynienia z wieloma różnymi zagrożeniami, które

trzeba wyeliminować, aby bezpieczeństwo pracy

zostało zachowane. Zagrożenia te wynikają z:

• zastosowanej technologii,

• wykorzystywanej techniki,

• organizacji pracy,

• czynnika ludzkiego.

W praktyce te czynniki ściśle na siebie oddzia-

łują, wpływając równocześnie na bezpieczeństwo

pracowników zatrudnionych w magazynie.

Analizując procesy zachodzące w magazynach,

można zdeﬁniować grupy zagrożeń wpływających

na bezpieczeństwo pracy, co przedstawiono

na rys. 1.

Elementami realizowanych procesów magazyno-

wania bezpośrednio stwarzającymi zagrożenia są:

• środki transportu zewnętrznego i wewnętrznego,

• obiekty magazynowe,

• urządzenia magazynowe,

• przemieszczane i składowane zapasy,

• człowiek.

W praktyce stosowane są niejednokrotnie mocno

zróżnicowane rozwiązania technologiczno-orga-

nizacyjne, na które wpływ ma wiele czynników.

Bezpieczeństwo pracy związane z tak bogatą

infrastrukturą staje się zagadnieniem, którego

nie sposób opisać całościowo w jednym artykule,

dlatego też skoncentrujemy się tylko na wybranych

zagadnieniach.

Każdy z elementów infrastruktury stwarza,

z racji swojej konstrukcji i realizowanych ruchów,

szeroką gamę zagrożeń bezpieczeństwa pracy,

które potęgowane są w wyniku dynamicznej i cią-

głej zmiany położeń względem siebie niektórych

z tych elementów. Występujące zagrożenia można

zidentyﬁkować podczas:

• manewrowania środkami transportu,

• realizacji czynności przeładunkowych,

• wykonywania czynności manipulacyjnych zwią-

zanych z przyjęciem i wydaniem zapasów,

• składowania zapasów na polach odkładczych

i urządzeniach do składowania,

• prowadzenia prac kompletacyjnych,

• wykonywania czynności pomocniczych.

W tym artykule zostaną opisane wynikające

z powyższych procesów zagrożenia i ich eliminacja

w odniesieniu do najczęściej wykorzystywanych

w praktyce urządzeń do składowania i środków

transportu wewnętrznego oraz opakowań.

ANEWROWANIE

ŚRODKAMI TRANSPORTU

Podczas manewrowania środkami transportu

na froncie ładunkowym zarówno na etapie dostaw,

jak i odbioru towarów z magazynu można zidenty-

ﬁkować następujące zagrożenia:

• Kolizja środków transportu zewnętrznego (dale-

kiego) manewrujących na froncie ładunkowym.

Zagrożenie to występuje na każdym froncie ła-

dunkowym i nie da się go w pełni wyeliminować,

ponieważ nie jest możliwe przewidzenie pewnych

awarii środków transportu, jak i zachowań ludz-

kich. Można natomiast dążyć do jego ograni-

czenia poprzez wprowadzenie takiej organizacji

pracy, która spowoduje wyeliminowanie nadmier-

nego ruchu środków transportu. Przykładem tego

mogą być odpowiednie procedury, oznakowanie

na placu przymagazynowym, tablice informacyjne

Promotor 7-8/12

Temat numeru

i podobne rozwiązania, jak również określenie

dopuszczalnej prędkości ruchu na drogach we-

wnątrzzakładowych. Przy wykonywaniu takich

usprawnień warto oprzeć się na

Obwieszczeniu

Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie ogłoszenia

jednolitego tekstu ustawy Prawo o ruchu dro-

gowym

(Dz.U. z roku 2005, nr 108, punkt 908,

z późniejszymi zmianami).

• Kolizja środka transportu zewnętrznego ze środ-

kiem transportu wewnętrznego podczas ma-

newrowania na placu składowym. Zagrożenie

to może pojawić się tam, gdzie mamy do czynie-

nia z otwartymi budowlami magazynowymi, i tam,

gdzie posadzka budynku magazynowego znajdu-

je się na tym samym poziomie, co nawierzchnia

placu przymagazynowego. Mamy w tym przy-

padku do czynienia z sytuacją nieco bardziej

skomplikowaną od opisanej wcześniej, ponieważ

tu mogą krzyżować się drogi przemieszczania

różnych środków transportu. W tym przypadku

również nie można w pełni wyeliminować tego

zagrożenia, a jedynie można starać się je ogra-

niczyć wspomnianymi już wyżej środkami.

• Potrącenie, przejechanie lub przygniecenie pie-

szego znajdującego się na froncie ładunkowym

lub placu składowym przez środek transportu

zewnętrznego lub wewnętrznego. I tego zagro-

żenia nie da się w pełni wyeliminować, ponie-

waż zawsze na froncie ładunkowym czy placu

manewrowym będą przemieszczać się kierowcy

lub inni pracownicy związani z obsługą prac

przeładunkowych. Także i w tym przypadku ogra-

niczenie ryzyka jego wystąpienia może nastąpić

poprzez zastosowanie odpowiednich procedur

i oznakowania.

• Upadek człowieka np. podczas wychodzenia

ze środka transportu zewnętrznego lub wewnętrz-

nego. Zagrożenie to może ograniczyć tylko od-

powiednia koncentracja osób zaangażowanych

przy obsłudze środków transportu, ponieważ

każdy z nich, opuszczając swoje stanowisko,

może zaczepić o jakiś element pojazdu, co może

doprowadzić do urazu.

• Przygniecenie człowieka środkiem transportu

dalekiego (np. do ściany czy innego pojazdu)

niewłaściwie zabezpieczonego na czas postoju,

w wyniku jego samoistnego przetoczenia się.

Zagrożenie to może wystąpić w każdym miejscu

postoju na froncie ładunkowym, a zwłaszcza

tam, gdzie występuje pochyłość. Można temu

zapobiec tylko poprzez użytkowanie w pełni

sprawnego pojazdu i odpowiednie jego zabez-

pieczenie w trakcie postoju.

• Uszkodzenie kończyn górnych przy otwieraniu

skrzyń ładunkowych środków transportowych.

Przed podstawieniem na stanowisko przeładun-

– Niewłaściwy stan

techniczny infrastruktury

realizowanych procesów

Technika

-Brak wprawy (umiejętności)

w obsłudze sprzętu

i/lub narzędzi

- Niewłaściwe

rozwiązania procesów

- Niewłaściwe metody

pracy

Technologia

Zagrożenia procesów

magazynowania

- Niewłaściwa organizacja

stanowisk pracy

Organizacja

-Błędne rozmieszczenie

stanowisk pracy

- Niewłaściwe oznakowanie

oraz sygnalizacja

-Nieprawidłowy nadzór nad

współdziałaniem ludzi

Ludzie

- Niedostateczne przygotowanie

do wykonywania określonej pracy

(brak badań lekarskich, wstępnego

przeszkolenia ogólnego i stanowiskowego,

odpowiedniej odzieży ochronnej oraz

sprzętu ochronnego itp.)

- Niedostateczny nadzór ze strony

kierowniczego,

średniego

dozoru

technicznego i służb BHP nad stosowaniem

nakazanych metod pracy oraz sprzętu

ochrony osobistej

Rys. 1. Ogniwa procesów magazynowania,

w których powstają zagrożenia.

Oprac. A. Wojciechowski

kowe konieczne jest otwarcie skrzyni ładunkowej

pojazdu, a to wymaga odblokowania jej zabez-

pieczeń. Do okaleczeń kończyn może dojść, gdy

zabezpieczenia te są uszkodzone lub też przez

nieuwagę podczas wykonywania tej czynności.

Zagrożenie może być wyeliminowane wówczas,

gdy zadbamy o to, by zabezpieczenie skrzyni

ładunkowej było zawsze sprawne, i zachowamy

odpowiednią uwagę przy jego otwieraniu.

• Upadek ładunku ze skrzyni środka transportu

dalekiego. Niejednokrotnie w celu umożliwienia

dostępu do ładunku znajdującego się na skrzyni

ładunkowej pojazdu trzeba odsłonić plandekę,

co wymaga wcześniejszego wejścia na tę skrzy-

nię. Do upadku może dojść, gdy wykonujący

tę czynność nie zachowa odpowiedniej uwagi

podczas wchodzenia na skrzynię ładunkową

pojazdu lub schodzenia z niej, a także podczas

odsłaniania plandeki. Tylko zachowanie odpo-

wiedniej koncentracji pozwala na bezpieczne

wykonanie tej czynności.

• Przygniecenie człowieka ładunkiem spadającym

w momencie otwierania skrzyni ładunkowej

środka transportu zewnętrznego. Podczas prze-

mieszczania się pojazdu ładunek znajdujący

się na jego skrzyni ładunkowej poddawany jest

działaniu różnych sił wynikających z jego ruchu.

W ich wyniku może nastąpić deformacja trans-

portowanych jednostek ładunkowych, co nie jest

widoczne z zewnątrz pojazdu w pełni krytego.

www.promotor.elamed.pl

Temat numeru

Taki stan rzeczy może powodować, że ładunki

zaczną spadać na osobę otwierającą skrzynię

ładunkową. Zagrożenia tego można uniknąć

w wyniku prawidłowego formowania jednostek

ładunkowych, odpowiedniego ich zabezpieczenia

na czas transportu oraz unikania nieodpowied-

nich zachowań podczas jazdy, takich jak np.:

nagłe przyśpieszenia, hamowanie, gwałtowne

skręty. Należy pamiętać o tym, aby zachować

szczególną ostrożność podczas otwierania skrzy-

ni ładunkowej pojazdu.

• Upadek człowieka ze stanowiska przeładunkowe-

go podczas podstawiania pojazdu na stanowisko.

Każdy pojazd musi być odpowiednio podsta-

wiony na stanowisko przeładunkowe rampowe

(rys. 2) lub bezrampowe (rys. 3), którego poziom

na ogół znajduje się powyżej drogi dojazdo-

wej. W przypadku stanowiska bezrampowego

wymaga to także otwarcia bramy do budynku

magazynowego. Oczywiste jest, że w miejscach

znajdujących się powyżej drogi dojazdowej

może dojść do upadku w wyniku nieuwagi osób

znajdujących się w pobliżu. W takich miejscach

tylko odpowiednia koncentracja uwagi zapew-

nia ograniczenie ryzyka wystąpienia upadku,

a w miejscach, w których jest to możliwe, powinny

być stosowane odpowiednie zabezpieczenia, np.

w postaci balustrad.

pieczające, metalowe okucia krawędzi, zszywki

itp., które mogą powodować okaleczenie kończyn

pracowników podnoszących je. Dlatego też przy

tego rodzaju pracach należy zachować daleko

posunięte środki ostrożności i środki ochrony

indywidualnej.

• Uszkodzenie ciała lub układu kostnego na skutek

niewłaściwego sposobu ręcznego podnoszenia

lub odkładania ładunków. Zagrożenie występu-

je rzadko, ale jest trudne do wyeliminowania,

ponieważ z pracami ręcznymi zawsze będzie-

my mieli do czynienia i każda zmiana układu

ciała związana z ręcznym przemieszczaniem

ładunków może spowodować uszkodzenie. Nie

należy w tym przypadku zapominać o przepisach

określających masę ładunków przemieszczanych

ręcznie, które zawarto w

Rozporządzeniu Mini-

stra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 marca

2000 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny

pracy przy ręcznych pracach transportowych

(Dz.U. z 2000 roku, nr 26, poz. 313 z późniejszy-

mi zmianami),

Rozporządzeniu Rady Ministrów

z dnia 10 września 1996 roku w sprawie wykazu

prac wzbronionych kobietom

(Dz.U. z 1996 roku

nr 114, poz. 545 z późniejszymi zmianami) oraz

Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 24 sierp-

nia 2004 roku w sprawie wykazu prac wzbronio-

nych młodocianym i warunków ich zatrudniania

przy niektórych z tych prac

(Dz.U. z 2004 roku

nr 200, poz. 2047 z późniejszymi zmianami).

• Uszkodzenie kończyn dolnych na skutek uszko-

dzenia opakowań i rozsypania się towarów. Aby

nie spowodować urazu nóg osób pracujących

w pobliżu, należy zawsze zwracać uwagę na so-

lidność opakowań.

• Uszkodzenia ciała lub narządu wzroku na skutek

manipulowania substancjami lub preparatami

niebezpiecznymi w nieszczelnych opakowa-

niach lub uszkodzenia tych opakowań podczas

przemieszczania. W magazynach składowane

są również substancje i/lub mieszaniny, które

w kontakcie mogą być niebezpieczne dla ludzi oraz

środowiska, dlatego należy zwracać szczególną

uwagę na stan ich opakowań. Uwolnienie takich

substancji czy mieszanin może mieć niebezpiecz-

ny wpływ na osoby pracujące w ich pobliżu. Przy

przemieszczaniu takich ładunków zawsze należy

stosować sprzęt ochrony osobistej i bezwzględnie

eliminować jednostki ładunkowe, których stan

zagraża bezpieczeństwu ludzi oraz środowiska.

• Uszkodzenie kończyn górnych na skutek niepra-

widłowego manipulowania ładunkiem stawianym

na przenośnik mechaniczny lub pobieranym

z niego. W pracach przeładunkowych niejedno-

krotnie wykorzystywane są przenośniki, również

te z napędem. Obsługa takich urządzeń wymaga,

aby personel wykorzystujący je w pracy był zapo-

RZEŁADUNEK

Po prawidłowym podstawieniu środka transportu

dalekiego na stanowisko przeładunkowe można

przystąpić do wykonywania czynności przeładun-

kowych. Podczas wykonywania czynności przyjmo-

wania i wydawania towarów można zidentyﬁkować

zagrożenia, takie jak:

• Przygniecenie człowieka ładunkiem spadającym

ze środka transportu wewnętrznego podczas

przemieszczania go do magazynu lub na skrzynię

ładunkową środka transportu zewnętrznego.

Można wyeliminować to zagrożenie, dbając o sta-

bilność układanych ładunków oraz dopasowując

prędkość środka transportu do transportowa-

nych ładunków.

• Uszkodzenie ciała pracownika na skutek upadku

ze stanowiska przeładunkowego bez kierowane-

go pojazdu lub wraz z nim. Tylko koncentracja

pracowników na zadaniu, które wykonują, może

prowadzić do jego wyeliminowania.

• Przygniecenie człowieka ładunkiem przy ręcznym

wykonywaniu czynności przeładunkowych, które

można wyeliminować poprzez kontrolę stabilno-

ści stosów ładunków.

• Uszkodzenia kończyn ostrymi krawędziami opa-

kowań lub towarów podczas ręcznej realizacji

czynności przeładunkowych. Jednostki ładun-

kowe mogą mieć ostre krawędzie, taśmy zabez-

Promotor 7-8/12

Temat numeru

znany z bezpieczną ich eksploatacją i stosował

się do ustalonych zasad. Zachowanie tych zasad

sprawi, że ich ręce nie będą narażone na okale-

czenie (np. zgniecenie). W celu wyeliminowania

zagrożeń wywoływanych przez przenośniki wy-

magane jest spełnienie wymagań określonych

przez akty prawne, takie jak:

Rozporządzenie

Ministrów Pracy i Opieki Społecznej oraz Zdrowia

z dnia 19 marca 1954 roku w sprawie bezpie-

czeństwa i higieny pracy przy obsłudze przeno-

śników

(Dz.U. z 1954 roku, nr 13, poz. 51).

• Uszkodzenie kończyn dolnych podczas usta-

wiania lub przemieszczania mostka ładun-

kowego. Nie jest możliwe całkowite wyeli-

minowanie szczeliny pomiędzy skrzynią ła-

dunkową a środkiem transportu. Nie jest

to również możliwe, aby skrzynia ładunkowa

i posadzka magazynu stale znajdowały się na tym

samym poziomie. W celu wyeliminowania tej

szczeliny i zniwelowania występującej różnicy

poziomów wykorzystywane są mostki ładunkowe,

które są przemieszczane ręcznie lub przy pomocy

sprzętu mechanicznego. Urządzenia te na czas

realizacji czynności przeładunkowych należy

zabezpieczyć przed przesuwaniem, ponieważ

ich krawędzie zawsze będą stanowiły mniejszy

lub większy próg dla przejeżdżających wózków.

Najechanie na taki próg, gdy mostek ładunkowy

nie jest odpowiednio zabezpieczony, może dopro-

wadzić do jego przemieszczenia, a to w konse-

kwencji może spowodować okaleczenie stóp.

Coraz częściej stanowiska przeładunkowe wy-

posażane są w mostki ładunkowe z napędem

wbudowane w posadzkę (rys. 4). Tak zamonto-

wane urządzenia stwarzają kolejne zagrożenia

dla pracujących w magazynie. Przemieszczana

w górę lub w dół płyta pomostowa mostka wyma-

ga zastosowania specjalnych osłon ogranicza-

jących zagrożenia ścinania, na jakie narażone

są kończyny dolne człowieka. Konieczne jest

także wyraźne oznaczenie nośności mostka oraz

zastosowanie oznakowania barwami bezpie-

czeństwa w obrębie krawędzi płyty pomostowej

i gniazda w posadzce, co ma na celu ostrzeganie

pracowników o występowaniu zagrożenia mogą-

cego spowodować upadek.

• Uszkodzenie ciała na skutek potknięcia się

lub poślizgnięcia się pracownika. Prace przeła-

dunkowe realizowane są w różnych warunkach

środowiskowych. Może się zdarzyć, że posadzka

na stanowisku przeładunkowym będzie oblo-

dzona lub nastąpi wyciek substancji (np. oleju)

z eksploatowanych urządzeń. Przypadkowo

na posadzce może się znaleźć jakiś przedmiot,

który np. wypadł z przemieszczanej jednostki

ładunkowej. W takich przypadkach może dojść

r e k l a m a

www.promotor.elamed.pl

Temat numeru

fot. A. Wojciechowski

Rys. 2. Magazyn z rampowym frontem przeładunkowym

Rys. 3. Magazyn z bezrampowym frontem przeładunkowym

Rys. 4. Stanowiska przeładunkowe

z mostkami ładunkowymi wbudowa-

nymi w posadzkę

do potknięcia się lub poślizgnięcia, a nawet

upadku pracownika, co z kolei może prowadzić

do okaleczenia. W celu wyeliminowania tego za-

grożenia należy zawsze zachowywać ostrożność

i dążyć do jak najszybszego wyeliminowania

zdarzeń zagrażających bezpieczeństwu.

• Uszkodzenia ciała przez porażenie prądem z in-

stalacji elektrycznej eksploatowanych urządzeń.

Na stanowiskach przeładunkowych przy realizo-

wanych tam pracach wykorzystywane są różne

urządzenia z napędem, które są zasilane energią

elektryczną. W celu ograniczenia występowania

zagrożenia porażenia prądem urządzenia te po-

winny spełniać wymagania odpowiednich aktów

prawnych związanych z bezpieczeństwem pracy.

Jako przykład należy tutaj wymienić:

Obwiesz-

czenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Spo-

łecznej z dnia 28 sierpnia 2003 roku w sprawie

ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia

Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogól-

nych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

(Dz.U. z 2003 roku, nr 169, poz. 1650),

Rozpo-

rządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 grudnia

2005 roku w sprawie zasadniczych wymagań dla

maszyn

(Dz.U. z 2008 roku, nr 199, poz. 1228),

które wprowadza do stosowania postanowienia

tzw. Dyrektywy Maszynowej, oraz

Rozporzą-

dzenie Ministra Gospodarki z dnia 15 sierpnia

2007 roku w sprawie zasadniczych wymagań dla

sprzętu elektrycznego

(Dz.U. z 2007 roku, nr 155,

poz. 1089), które wprowadza do stosowania

postanowienia tzw. dyrektywy niskonapięciowej

LVD, odnoszącej się do sprzętu elektrycznego

przewidzianego do stosowania w określonych

granicach napięć.

• Uszkodzenie ciała lub narządu wzroku podczas

przeładunku towarów pylistych i/lub żrących

na skutek niestosowania odpowiedniego sprzętu

ochrony osobistej. Już zdeﬁniowanie samego

zagrożenia sugeruje, że jego eliminacja wyma-

ga bezwzględnego stosowania odpowiedniego

sprzętu ochrony osobistej.

RZYJMOWANIE I WYDAWANIE

JEDNOSTEK ŁADUNKOWYCH

Jednostki ładunkowe wyładowane ze środków

transportu dalekiego przemieszczane są na ogół

do strefy przyjęć magazynu i ustawiane są na po-

lach odkładczych w celu dokonania przyjęcia. Z kolei

skompletowane jednostki ładunkowe przemieszcza-

ne są do strefy wydań, w której na ogół są ustawiane

na polach odkładczych, w celu dokonania wydania.

Czynności manipulacyjne z tym związane wymagają

między innymi sprawdzenia zgodności przyjmowa-

nej lub ekspediowanej dostawy z otrzymaną doku-

mentacją. Sprawną realizację wykonywania tych

czynności manipulacyjnych związanych z przyjęciem

i wydaniem zapasów oraz prac kompletacyjnych

zakłócić mogą następujące zagrożenia:

• Uszkodzenie kończyn, zwłaszcza górnych,

ostrymi krawędziami wyrobów lub opakowań

przy przemieszczaniu zapasów (liczenie, wa-

żenie itp.). Czynności takie wymagają czasami

otwarcia niektórych opakowań, które bywają

zabezpieczone w różnorodny sposób (taśmy,

plomby, zszywki itp.). Niekiedy wymaga to użycia

prostych narzędzi ręcznych. Stąd też otwieranie

opakowań gołymi rękami bądź przy wykorzysta-

niu uszkodzonych lub niewłaściwych narzędzi

może spowodować okaleczenie dłoni. W celu

zapobiegnięcia temu zagrożeniu konieczne jest

sprecyzowanie sposobu otwierania jednostek

ładunkowych i jego przestrzeganie.

• Przygniecenie kończyn dolnych na skutek upadku

kontrolowanych czy kompletowanych ładunków.

• Uszkodzenie ciała lub układu kostnego na sku-

tek niewłaściwego podnoszenia lub odkładania

ładunków.

• Uszkodzenie kończyn górnych na skutek niepra-

widłowego manipulowania ładunkiem stawianym

na przenośnik mechaniczny lub pobieranym

z niego.

• Uszkodzenie ciała lub narządu wzroku podczas

przeładunku towarów pylistych i/lub żrących

na skutek niestosowania odpowiednich ochron

Promotor 7-8/12

Plik z chomika:

slimkaa

Inne pliki z tego folderu:

Poradnik_Ochrona_srodowiska.pdf (249 KB)
Poradnik_Ochrona środowiska ochrona wód.pdf (249 KB)
Poradnik_Ochrona_srodowiska i wody.pdf (249 KB)
Poradnik_Na budowie.pdf (239 KB)
Poradnik_Regały.pdf (8348 KB)

Poradnik_Bezpieczeństwo w procesach magazynowych.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: