Ks. Antoni Nowowiejski - Wykład Liturgii Kościoła Katolickiego Tom I (1893).pdf

(330147 KB) Pobierz
\M)!KŁA~
TIJBRGJI
f
KOSCIOtA KATOLICKIEGO
NAPISAŁ
Ksiądz
Antoni Nowowiejski
Magister
Św.
Teologji
Profesor Serrl.irlarjUIYJ djecezal11ego
-w
P:ł.ocku.
,,Hrec est lex
sa.crificii
et libamentorum,
qure o:fferent
filii
Aaron coram
Domino
et
coram altari."
"Ten
jest zakon objaty
i
mokrych ofiar,
które
ofiarować będą
syno·w ie Aaronowi
pr
zed
Panem
i
przed
ołtarzem."
Levitic. VI,
14.
TOM I.
WIADOMOŚCI WSTĘPNE.
CZĘŚĆ
I.
O
ŚRODKACH
ROZWniRCIA KULTU.
WARSZAWA
.
W
DRUKARNI
·FRANCISZKA
CZERWIŃSKIEGO.
Nowy
Śwint
•\!
36.
1893.
::
..
APPROBATUR.
P
locire, die 2
Janu arii
1892
anno.
f
Michael Eppus Plocensis,
;}
O)I:OBPEHO.
r.
Iholi,K'ó, 21
)T;eKaÓpH
(2
.[HBapH)
1891/92
ro)l;a.
Cyna
Cypporan
Ilpe.11an.
\
J"e-ga
~sceieru;ji
~f:z.ctjocln-tp:Jze?Jz-tt
dJC
~~ykw?·
!fifol;k
Xdo~mu
s.klada a
titafL
ta.
d.5lela.
.
..
,.
.
•
...
o
-
.~·~
.
.
.
·.
'!
t
.
•'i"._.
. .
:.:..
--
~
~
'
I.
l'
o
j
ę
o
i
e
L
i
t
u r
g
j
i.
~~
m
iturgja,
~·(;oopota,
wyraz grecki, pow:stat
z
dwóc~
innych:
Aśt~o.;-
.
.
~
bliczny
fop·(oY-.-
cz!n
oz~acza w1ęc dosłown1e ws~elką publiczną
l)U-
1
1
);
W
tern to znaczen1u tego wyrazu
używali
starożytni,
jak
Plato,
Arystoteles,
Ęsenofont,
Demostenes,
lzokrates
i
inni
2).
W
Piśmie
świętem
wyraz ten ma
ściślejsze
znaczenie:
czynności
pu-
blicznej,
świętej, ?ninisterit~m
p~6blicum
sacrt6rn.
W
księdze
Liczb
3)
czytamy
że "będą
w
posługowaniu"-
"et
erunt
in ministerio," co 70-ciu
0
lewitach,
tłomacZJy
w
taki
,sposób
wyrazili: 'X.a.t cxotot
f.sttotJp~(f]aouatv
sv
a.ot·~
-et
ipsi mi-
nistrabunt
in
eo
.
vV
Nowyn1
Testamencie
często
się
ten wyraz powtarza.
Święty
Łukasz
4 )
nazywa
l
i
t
u r
g
j
ą
ezynności
kapłańskie
Zacharjasza
w
świq,tyni:
"gdy
się wypełniły
dni
urzędu
jego, ut
impleti
sunt
dies
officii ejns-at
~~-ipa.t
t·qs AEttol)p-(b.c;
o.oto5."
Święty Paw
eł
w
liście
do Rzymian
5 )
tym wyrazem·,
choć
w
zmienionej
formie:
AEttoup"(6~
1
oznacza
pracę
apostolską
wśród
pogan:
"abych
był
sługą
Je
zusa
Chrystusa.~'
W
innych miejscach Pisn1o
święte
przez l
i
t
u
r
g
j
ę
rozumie
już
to
czynności Kapłana
wiecznego,
Chrystusa,
wobec Boga Ojca
6),
już
to
czyny
miłosierdzia
chrześcjańskiego
7);
w
każdym
·wszakże
razie
czynność
świqtą,
Boga,
jako
ostateczny
swój
cel
mającą.
Ztq,d
więc
i
teraz
powszechnie l i
t
u
r g j
ą
nazywaj
g.
sposób
oddania
czci
Boga
przez
zewnę trzne,
prawem przepisane
obrzędy;
albo, jak mówi
Dom
G·ueranger
8),
liturgja jest to zbiór
symbolów,
śpiewów
i
czynności,
za po-
mocą
których
Ko~ciół
swoje
uczucia religijne
względetn
Boga
wyraża.
Nauka
zaś,
która
oparłszy
si ę
na
p
ewnych,
niezmiennych zasadach,
czynności
kultu
Bożego
w
odpowiednim porzt}clku
ułożone wykłada, zo~vie się
L
i
t
u
r g
i
k
ą..
@;t
czynność,
mttnzste'r'l'Ł~t1n
pt~bl'tCt61n
.
Diclich,
Diz.
Sac.
liturg.,
z
kllku innymi)
liturgją
od
słowa
l
i
t
a
1·
e,
AttO~C<.t
-czynić
ofiarę:
bla.gaó,
"'Jprowadzu.ją.
Calcpini,
Vocabul.,
powiada,
że
to
słowo
"a
precibus
dictum
,
teste
Festo, quas
Graeci
At
tac;
vocant." Pascal:
Oriyine
et raison
de la liturgt"e catholique,
tegoż
samego
"'
'
.,,
słowa etymolog-ją-
wywodzi
od
Att·~c;
sp·(o')
-
orationis opus.
2)
Bouix,
Tra
et.
de
J
ure liturg.
p.
1,
c.
1.
:)
J
1
1
50
.
.t)
I,
23.
1)
XV, 16.
.
Dzieje
A
post.
XIII,
2;
do
Zyd6w
VIli,
2,
6;
IX,
21.
i
)
II
do
Kortnt. IX,
12;
do
Filipp.
II,
30.
8)
Instit.
liturg.
I.
Wyldad
Liturgji. Tom
I.
5)
6)
l
2
Co
się
zaś
WIADO:lWŚCI WSTĘPNE.
tyczy
tego,
co mówi
Bouix
1) ,
że
"od pierwszych
wieków
K
o-
ścioła powstał
zwyczaj nazywania
Liturgj~Naj
świętszej
Eucharystycznej
Ofiary
1 "
to pod wyrazem
"Ofiary,"
rozumieć
należy
1\:fszę,
to jest
zewnętrzne
czynno-
ści,
podczas których Ofiara
się składa; gdyż
cokolwiek dalej
tak
tenże
autor
pisze: "W tem
więc
znaczeniu
to samo
oznaczała
Liturgj
a,
co dzisiejszy
wy-
raz:
Msza."
Podohnie
też rozumieć
należy
słowa
kardynała
Bony
2 )
,
nazy-
wającego
Liturgję- Ofiarą;
gdyż
M
s
z
a
ś
w
i
ę
t
a jestto zbiór
obrzędów
i ceremonji, jakich przy Ofierze
uży~amy,
a O
f i
ar
a
j
est
ofiarowaniem ja-
kiej rzeczy,
dokonanem
przez
j
ej
zniszczenie, przez
osobę
do tego uprawnio-
ną,
w celu uznania
najwyższej wł'adzy
Boga nad nami.
Jeżeli
przeto staro-
żytni
3)
używali
nazwy L
i
t u r
g
j i dla
oznaczenia
O
f
i
ar
Y~
to brali tu
ofiarę
w najogólniejszem
słowa
tego znaczeniu; Grecy nav{et
zwykli
byli do
liturgji
dodawać
stale
p.oa'tt%~
lub
tspcY.,
gdy
chodziło
o nazwanie
J\1szy
świętej
;
a gdy
i
dzisiaj
mówią.
o liturgji
świętego
Jana
Chryzostoma,
świętego
Bazylego i
t
.
d.,
to
pod
tymi wyrazami
rozumiej
ą
Mszę
św.
J
ana
Chryzostoma,
św.
Bazylego
i
t.
d.
II. Przedmiot Liturgji:
Kult.
ostatecznym
przedmiotem
liturgji
j
est sam
P
an
Bóg, któremu litur-
gja
swe
hołdy
składa,
wszakże
właściwym,
rzeczywistym jej przedmiotem
j
est
kult. Ku
l
t e
m
4)
(ctdtus,
ad01·atio
5)
,
vene1·atio, 1·evm·entia)
zowiemy
okazywa-
nie naszego uczucia
podelańczego względem
Boga,
zasadzaj:}ce
się
z
j
ednej strony
na przekonaniu
o
własnej
niemocy,
a
z
drugiej na
uwiel bieniu
i
czci
G).
Po-
jęcie
kultu
zawiera
w sobie
cześć,
gdy przeciwnie,
cześć
nie
jest
kultem,
gdyż
kult
mieści
też
w
sobie
znaczenie
podległości
i
poddania
się
.
Z
czterech
aktów
kult
powstał:
z p
o
z n
a
n i a
doskonałości
tego,
kto ma
być
uczczony,
z p o d-
d a
n
i
a
woli pod
względem
uznania
tej
doskona-łości,
z
aktu
woli, to
j
est
i
n
t
e
n
c
j
i okazania
hołdu
tej
doskonałości,
i
wreszcie
z
o k
a z a
n
i
a tej
woli naszej; na tym
ostatnim akcie
kult
się
dokonywa.
Kult na ziemi
stary
j
est
jak
człowiek.
Skoro
bowiem Pan
Bóg
j
est
naj-
główniejszym
przedmiotem
naszej wiedzy,
ku
Niemu
zwracał
się
zawsze
umysł.
Choć
De
Sacr. M.
lib.
I,
c.
3,
§
3.
3)
S. Ambrosius,
epist. 33
ad
11-farcellam
soror.;
S
.
Augustinus,
Se1·m
.
251 de tempore.
Ale-
xandr.,
epist.
81, cap. 4;
Damasus
in Pontifical.;
Leo
papa
I
,
epist.
81,
cap.
2;
Ennod.
de
Synod.;
Concil. Milevit. cap.
12;
Agathense,
cap. 21;
Roman.
sub Symmaclto in
fin
.
Theodoret.
in cap.
8
Epist. ad
Rebr.;
Eusebius Caesar.
l.
4
de vita
Oonstant., c.
71.
.
4)
Od
łacińskiego
cole1·e
-
mieć
staranie
na
zewnątrz;
zatem
cole1·e
Deum
-spełniać
najwa-
żniejsze
zadanie
człowieka,
j
akiem
jest
czcić
Boga,
swoj ego
Stw6rcQ,
duszą
i
ciałem, miłować
Go
i
do Niego wszystko
skierowywać.
5)
Adomtio
zta;d ma
swą;
nazwę,
że
oddający cześć
bóstwu
przybliżał lew-ą:
rękę
do
ust
(ad
os)
i
ca.łował
ją,
prawą
zaś
dotykał posągu
lub
oł'tarza.
T
ak
czytamy np.
u
Plinjuszu
(Hist.
Nat.
XVIII, 2): "In
adoraudo
dexteram ad
oscnlum
referimus"
i
u
Minucjusza
Feliksa
(Octavius
2):
,. Coecilius,
simulaero Serapidis denotato
...
,
m
anum
ori
admovens,
osculum
labiis impressit."
6)
Fra.nzelin,
De Verbo
Incarnato,
th. 45.
1)
2)
L.
c.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin