Cesarzowe Chin. Od zachodniej Han do Jin.pdf

(441 KB) Pobierz
Cesarzowe Chin
1
Dynastia Han i Zhou
2
Zachodnia dynastia Han
Od Lü Zhi do Wang
202 roku p.n.e. - 5 n.e.
3
Lü Zhi
241 p.n.e. – 180 p.n.e.
Cesarzowa w latach: 202 p.n.e. – 195 roku p.n.e.
Cesarzowa wdowa w latach: 195 p.n.e. – 188 p.n.e.
Wielka cesarzowa wdowa w latach: 188 p.n.e. – 180 p.n.e.
Lü Zhi, wywodziła się z możnego rodu prowincji Shandong, urodziła się w Shanfu, gdzie jej ojciec przeniósł się,
szukając schronienia przed swymi wrogami. Tam spotkał Liu Banga, który nie był jeszcze wtedy nikim ważnym,
ale zrobił na nim takie wrażenie, że zdecydował się na oddanie mu za żonę swej córki. Podczas walk o władzę
w czasie, gdy upadku dynastii Qin, Lü Zhi i jej ojciec dostali się do niewoli Xiang’a Yu. Po zawarciu paktu
między Xiang Yu i Liu Bangiem, gdy ten ostatni wstąpił na tron, uwolniona Lü Zhi została królową państewka
Han, a następnie, gdy Liu Bang (przybrawszy imię Gaozu) ostatecznie pokonał Xian Yu – cesarzową Chin (202
roku p.n.e.).
Lü Zhi wspierała męża w konsolidacji władzy, wykazując się zdecydowaniem i bezwzględnością; według
historyka Han Shu była odpowiedzialna za śmierć wielu urzędników: w 196 r. przekonała cesarza do
zgładzenia, prawdopodobnie fałszywie oskarżonego o konspirację, Peng Yue, obawiając się kłopotów z jego
strony. Wykrywszy, że Han Xin spiskuje z przywódcą rebelii ze 197 roku p.n.e, Chen Xi, zwabiła go pod
pretekstem świętowania zwycięstwa nad rebeliantami do pałacu, a następnie zdradziecko kazała stracić.
Była matką dwójki dzieci, które miała z Liu Bangiem, jej syn Liu Ying, został w 205 r.roku p.n.e. mianowany
następcą tronu. Po śmierci męża, cesarzowa wdowa Lü dopilnowała, aby został koronowany, mimo, że Liu
Bang miał faworyzować innego swojego syna (nie dokonał jednak formalnej zmiany).
Cesarzowa wdowa Lü Zhi była opisywana w kronikach jako okrutna, bezwzględna i rozpustna władczyni, miała
doprowadzić do otrucia faworyzowanego syna Liu Banga, Liu Ruyi (mimo, że jej własny syn, panujący cesarz
Liu Ying, starał się go chronić); a jego matkę, damę Qi, najpierw uwięziła, a następnie nakazała torturować:
odrąbano jej dłonie i stopy, oślepiono i wypalono trucizną krtań. Gdy pokazała swą ofiarę młodemu
cesarzowi, ten, przerażony, wycofał się z życia publicznego. Uzyskawszy w ten sposób władzę, wzmacniała ją,
eliminując trzech synów Han Gaozu i prześladując kolejnych. Swoją wnuczkę, Zhang Yan, wydała za swego
syna-cesarza, a równocześnie doprowadziła do małżeństwa wielu kobiet z rodu Lü z przedstawicielami
cesarskiej dynastii Liu.
W 188 roku p.n.e. jej syn, cesarz Liu Ying zmarł z przyczyn naturalnych. cesarzowa wdowa Lü doprowadziła do
koronacji jego syna, a swojego wnuka, pochodzącego ze związku z konkubiną cesarską Wan (cesarzowa była
4
bezdzietna), Liu Gonga. Nowy cesarz, był jednak małoletni, cesarzowa objęła więc regencję. Gdy cesarz odkrył,
że jego prawdziwa matka została zabita, poprzysiągł zemstę macosze, cesarzowej wdowie po Liu Yingu, Zhang
Yan. Jego babka, Lü Zhi, usunęła zagrożenie, nakazując jego zamordowanie. Na tronie zastąpiło go kolejny
dziecko-cesarz, Liu Hong. Za "panowania" swoich wnuków, cesarzowa wdowa Lü sprawowała pełnię władzy,
przewodnicząc posiedzeniom rządu, a równocześnie wzmacniając pozycję swego rodu. Mianowała czterech
jego członków królami (wang), co winno być zastrzeżone wyłącznie dla członków cesarskiego rodu Liu;
dalszych sześciu zostało markizami (hou), a piętnastu – generałami, co dawało jej pełną kontrolę nad siłami
zbrojnymi wokół stolicy. Tuż przed śmiercią mianowała jeszcze dwóch następnych krewnych na najwyższe
stanowiska w administracji: kanclerza i głównodowodzącego armii.
Cesarzowa Lü mogła osobiście wydawać cesarskie edykty – odnaleziono jej pieczęć, zdobioną symbolami
zarezerwowanymi zazwyczaj wyłącznie dla cesarza. Nie koronowała się jednak jako samodzielna cesarzowa,
ustanawiając precedens, który naśladowały inne cesarzowe regentki dynastii Han. Nazywano ją "żeńskim
władcą" (nüzhu), a Sima Qian w swoich Zapiskach Historyka poświęca jej panowaniu osobny rozdział.
Polityka wewnętrzna cesarzowej była stosunkowo łagodna, nastawiona na wzrost dobrobytu populacji.
Podatki obniżono do 1/15 zbiorów, starców i dzieci wykluczono z kar cielesnych; odwołano dekrety zakazujące
posiadania ksiąg i karzące za herezję; wprowadzono też coroczną rotację żołnierzy w garnizonach (wcześniej
służyli przez czas nieokreślony). W 191 roku p.n.e. osoby wykazujące się wielką nabożnością synowską zostały
zwolnione z szarwarku, by mogły służyć innym przykładem. Dwukrotnie też cesarzowa ogłaszała amnestię
powszechną.
Polityka zagraniczna nastawiona była na łagodzenie konfliktów; wzrastającą siłę Xiongnu pod wodzą Maoduna
usiłowano neutralizować ofiarowując dary i księżniczkę krwi cesarskiej za żonę. Jednak za regencji Lü Zhi
granice państwa Hanów były narażone na ataki – na północy w 181 i 182 r.roku p.n.e. Xiongnu atakowali
Gansu, porywając ludzi w jasyr. Na południu, król Nanyue, Zhao Tuo, ogłosił się w 183 r.roku p.n.e. cesarzem,
stawiając status swojego dworu na równi ze statusem dworu Han. Dwa lat później najechał też należące do
Chin terytoria królestwa Changsha.
Lü Zhi została pochowana w mauzoleum Changling, między innymi władcami dynastii Han, na północny
zachód od Xi'anu.
Po śmierci cesarzowej, wykorzystując swą silną pozycję, ród Lü podjął próbę przejęcia pełni władzy i eliminacji
cesarskiego rodu Liu. Jednak pozostali wnukowie Liu Banga, pod wodzą Liu Feia, króla Qi, zgromadzili
dostateczne siły i ruszyli na Chang'an. Przejąwszy władzę i wymordowawszy ród Lü, Liu Fei koronował się jako
cesarz Wen z dynastii Han.
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin