Antyseptyczne leczenie kanałowe (2 lub 3 etapowe)
I wizyta
1) wywiad
2) badanie żywotności miazgi (na ciepło – rozgrzaną gutaperką lub nakładaczem kulką, na zimno – chlorek etylu lub pałeczki lodowe)
3) zdjęcie przeglądowe RTG (określamy ilość, umiejscowienie ujścia i przebieg kanałów)
4) izolacja zęba od dostępu śliny (koferdam, wałki ligniny, ślinociąg)
5) dezynfekcja ubytku i zębów sąsiednich ( H2O2 lub chlorheksydyna)
6) opracowanie ubytku z uwzględnieniem poszerzenia ułatwiającego lub otwarcie zęba w punkcie trepanacyjnym ( szkliwo – kulka diamentowa na turbinę, zębina – różyczka na kątnicę)
7) przemycie (3 % H2O2, 0,2% chlorheksydyna, 0,5% podchloryn sodu) i osuszenie (jałowa watka w kształcie kulki), wymiana wierteł na jałowe
8) zniesienie sklepienia ( różyczka na kątnicę)
9) usunięcie rozpadłej masy zgorzelinowej z komory (ekskawator)
10) opracowanie komory ( kulka diamentowa lub w kształcie stożka z nietnącą końcówką na kątnicę)
11) wyszukanie ujść kanałów i wstępna penetracja (pathfinder, zgłębnik endodontyczny) poszerzenie ujść kanałów( wiertła Gates-Gliden lub Largo-Peeso)
12) zbadanie długości roboczej kanału (metody radiologiczne lub endometr)
13) usunięcie mas zgorzelinowych z kanałów (ta czynność powiązana jest z kolejnym etapem czyli opracowywaniem kanałów, opracowywując je pozbywamy się mas zgorzelinowych)
14) opracowanie mechaniczne (K-file, K-reamer, Headstream) (opisujemy z grubsza metodę przez nas wybraną) oraz chemiczne (endożel oraz podchloryn sodu, H2O2 oraz sól fizjologiczna> w tej kolejności te 3 płyny– płukania dokonywujemy w trakcie opracowywanie mechanicznego, ułatwia nam ono pracę)
15) osuszenie kanału (sączki papierowe)
16) wprowadzenie środka odkażającego (książkowo wodnego roztworu Ca(OH)2 )
17) wypełnienie czasowe – podkład izolacyjny z cementu np. glassjonomerowego i na to fleczer
II wizyta
18) izolacja zęba od dostępu śliny
19)dezynfekcja pola zabiegowego
20) usunięcie czasowego opatrunku z ubytku
21) dalsze opracowanie mechaniczne i chemiczne
22) osuszenie kanałów ( sprawdzenie braku dolegliwości bólowych w okolicy wierzchołkowej i na opukiwanie, brak wysięku, brak zapachu na sączkach)
23) wypełnianie kanałów (endometazon- igła Lentulo i metoda kondensacji bocznej gutaperki opisać – RTG z ćwiekiem głównym zrobić!!!, potrzebny spreader i rozgrzany nakładacz płaski do obcięcia ćwieków)
24) kontrola radiologiczna przeprowadzonego wypełnienia kanałów( jeżeli RTG w tymm samym gabinecie to jeżeli wszystko ok. zakładamy cement- glassjonomerowy pod kompozyt i karboksylowy pod amalgamat, i wypełnienie – podać jakie), jeżeli RTG gdzie indziej to zakładamy np. cement glassjonomerowy i fleczer a gdy pacjent przyjdzie ze zdjęciem i wszystko ok. zakładamy stałe wypełnienie
25) okresowa kontrola radiologiczna i kliniczna
Ekstyrpacja przyżyciowa( I wizyta)
2) badanie żywotności miazgi
3) znieczulenie( nasiękowe, przewodowe, śródwięzadłowe)
4) izolacja od dostępu śliny
5)dezynfekcja ubytku ( sól fizjologiczna 37C?)
6) opracowanie ubytku
7) przemycie i osuszenie go ( woda destylowana, 0,9% NaCl, kulka z waty), wymiana wierteł na jałowe
8) zniesienie sklepienia komory
9) amputacja miazgi komorowej
10) opracowanie komory
11) znalezienie i opracowanie ujść kanałów
12) wyłuszczenie miazgi kanałowej (miazgociąg) i określenie dlugości roboczej kanałów
13) opracowanie mechaniczne i chemiczne
14) osuszenie kanałów
15) wypelnienie kanałów
16) kontrola wypełnienia (RTG)
17) podkład z cementu i wypełnienie stałe
18) okresowa kontrola radiol. i klinicz.
Rokowania 90-95%
Ekstyrpacja mortalna (2 lub 3 wizyty)
1) Wywiad podmiotowy i przedmiotowy
2) Badanie żywotności
3) Znieczulenie
4) Izolacja od dostępu śliny
5) Dezynfekcja pola zabiegowego
6) Częściowe opracowanie ubytku lub otwarcie zęba w punkcie trepanacyjnym
7) Wymiana narzędzi na jałowe
8) Zniesienie sklepienia komory
Jeżeli ubytek II klasy zakładamy formówkę
9) założenie preparatu dewitalizującego ( parapasta, depulpin)
10) założenie szczelnego wypełnienia czasowego (7-14 dni) (watka fleczer)
11) izolacja od śliny
12) dezynfekcja pola zabiegowego
13) usunięcie opatrunku czasowego (różyczka na kątnicę)
14) przemycie i osuszenie (0,9% NaCl lub woda destylowana, wacik)
15) całkowite opracowanie ubytku z uwzględnieniem poszerzenia ułatwiającego
16) przemycie i osuszenie jak wyżej
17) amputacja miazgi koronowej( ekskawator)
18) szukanie i penetracja kanałów
19) opracowanie ujść kanałów
20) usunięcie miazgi kanałowej
21) określenie długości roboczej kanałów
22) wyłuszczenie miazgi kanałowej (miazgociąg)
23) opracowanie mechaniczne i chemiczne kanałów
24) osuszenie kanałów
25) wypełnienie kanałów
26) kontrola radiologiczna wypełnienia kanałów
27) założenie stałego wypelnienia, lub czasowego gdy RTG poza gabinetem i umówienie pacjenta na 3 wizytę na której wypełnienie stałe
Amputacja przyżyciowa
1)Wywiad
2)Badanie żywotności
3) zdjęcie RTG
4) znieczulenie
5) izolacja od śliny
6) dezynfekcja ubytku
7) opracowanie ubytku z uwzględnieniem poszerzenia ulatwiającego
8) przemycie, osuszenie
9) wymiana wierteł na jałowe
10) zniesienie sklepienia komory
11) amputacja miazgi komorowej
12) założenie opatrunku na kikuty miazgi kanałowej ( przykrycie biopulpem a potem twardniejącym np. Life Kerna
13) założenie podkładu izolacyjnego( karboksylowy, glassjonomerowy) i wypełnienia stałego (amalgamat, kompozyt)
14) okresowa kontrola kliniczna i radiologiczna aż do czasu uformowania się wierzcholka korzenia
15) po uformowaniu się wierzchołka przeprowadza się zazwyczaj ekstyrpację miazgi w znieczuleniu
Pytania różne
1)Poszerzenia w klasach II i III dokonujemy od ubytku w stronę pow. żującej bądź podniebiennej lub językowej
W klasie V formujemy osobny ubytek w punkcie trepanacyjnym
2) W przedtrzonowcach punkt trepanacyjny w połowie bruzdy centralnej, poszerzany na kształt owalu, jeżeli 2 kanały to ujścia pod guzkami
3) Czym grozi pozostawienie części sklepienia komory?
-zły dostęp do jam zęba
- nieodpowiedni wgląd do pola zabiegowego
-niewłaściwe oczyszczenie kanałów( zła szczelność brzeżna wprowadzanych materiałów stałych)
-trudność w użyciu narzędzi kanałowych
-pozostawieniem odłamanych fragmentów zębiny (stan zapalny)
-utrudnionym poszukiwaniem ujść kanałów
-zbaczanie narzędzi do opracowywania kanałów
-może powodować perforację kanału
-możliwość reinfekcji przy niewłaściwie opracowanym kanale
4) punkty trepanacyjne i kształty poszerzania (do przyswojenia z każdej książki)
5) Jakie sytuacje sprzyjają perforacji korzenia
-brak ogranicznika
-brak pomiaru długości roboczej korzenia
-brak zdjęcia RTG
-nieostrożna praca narzędziami w kanale
-zbyt cienkie ściany kanału
-nieznajomość budowy kanału
-zęby osób młodych (szeroki otwór wierzchołkowy)
-zakrzywiony przebieg kanałów
-nieodpowiednie narzędzia( nie ten rozmiar, mało elastyczne)
-nieodpowiednio wykalibrowane narzędzia
-brawura i nierozważność lekarza
-narzędzia z tnącymi wierzchołkami (bezpieczne narzędzia to te z nietnącymi wierzchołkami)
-nieprzestrzeganie zasady utrzymywania kształtu i przebiegu kanału
-zbyt duży rozmiar narzędzia
-zbyt duży nacisk podczas pracy
-niedostosowanie kształtu narzędzia do przebiegu kanału
-patologiczne – w wyniku resorpcji patologicznych wewnętrznych i zewnętrznych
6) materiały używane do zamykania perforacji kanałów korzeniowych:
- Pro Root MTA
-materiały twardowiążące na bazie Ca(OH)2
-glassjonomer
-amalgamat
Powinny szczelnie wypełniać ubytek zębiny i cementu i wykazywać działanie odontotropowe
7) Wymień metody stosowane do wypełniania kanałów korzeniowych. Podziel je na grupy:
# metody do wypełniania zębów stałych w pełni uformowanych:
-samym materiałem plastycznym (z wykorzystaniem narzędzi ręcznych lub mechanicznych)
-pastą i ćwiekiem (metoda pojedynczego ćwieka)
-metoda kondensacji ćwieków gutaperkowych
a) met. kondensacji bocznej (zimnych ćwieków gutaperkowych)
b) met. kondensacji ćwieków gutaperkowych uplastycznionych termicznie (w kanale)
* met. kondensacji bocznej ćwieków gutaperkowych podgrzanych w kanale
* met. kondensacji pionowej
* System B
c) metody termomechaniczne
-metoda wypełnienia gutaperką uplastycznioną termicznie poza kanałem
a) wstrzykiwanie płynnej gutaperki
b) wprowadzanie płynnej gutaperki za pomocą narzędzi kanałowych
c) metody wypełniania obturatorem gutaperkowym uplastycznionej gutaperki
# zęby stałe nie w pełni uformowane
-zmodyfikowana metoda pojedynczego ćwieka
a) dopasowanie ćwieka do okołowierzchołkowej części kanału
b) dopasowanie odwróconego ćwieka gutaperkowego
c) wykonanie ćwieka gutaperkowego na miarę
-metody wypełnienia przy całkowitej obliteracji otworu wierzchołkowego
# zęby mleczne
-metoda wypełnienia samym materiałem plastycznym ulegającym resorpcji
8) kolanko- sztuczne przewężenie nadające kanałom kształt klepsydry
via falsa (fałszywa droga)- kanały wypreparowane w sposób przypadkowy, niezamierzony, którym towarzyszy perforacja ściany korzenia. Powstały z niezachowania naturalnego kształtu i przebiegu kanałów, stanowią one powikłania, które mogą utrudniać dalsze etapy leczenia endodontycznego
9) W jaki sposób można zmierzyć długość roboczą kanału:
a) metody orientacyjne: ukłucie, przewężenie, krwawienie, porównanie z RTG
b) radiologiczne:
-wymagające użycia narzędzia kanałowego w kanale jako kontrastu (metoda dodawania, metoda porównań, metoda Besta, metoda Bergera)
-nie wymagające użycia narzędzia w kanale
-radiowizjografia
c)nieradiologiczne: endometria oporowa, endometria akustyczna
10)podział preparatów na bazie wodorotlenku wapnia:
(Damian mówi że ważne dobra ściagę zrobić!)
a) nietwardniejące pasty WW- wodne mieszaniny WW
-Biopulp (Chema Elektrometr)
-Claxyl (Voco)
-Calcicur (Voco)
-Reogan (Vivadent)
-Pulpdent (Corp.Am.)
-Calcipulpe (Septodont)
b) twardniejące cementy WW
# Klasyczne cementy wodorotlenkowo-wapniowo-salicylanowe (WWS)
-Life (Kerr)
-Dycal (Caulk)
- Calcimol (Voco)
# Wzmocnione cementy wodorotlenkowo-wapniowe połączone z żywicami (WWZ)
-Basic LC (Vivadent)
-Prisma VLC (De Trey)
-Dycal VLC (Caulk)
-Cavalite LC (Kerr)
-Calcimol LC (Voco)
11) Metody usuwania złamanego narzędzia z kanału
-narzędzia ultradźwiękowe
-narzędzia kanałowe ręczne (pilnik np. H)
-pęsety i szczypce kanałowe
-igły iniekcyjne i ich modyfikacje
-płukanie
-cancellier
-Meitrac Instrument System
-Ruddle Post Removal System
12) Co może nie pójść z parapastą
a) moze wypłynać-> martwica brodawki, wyrostka kości zębodołowgo
b) zbyt długo-> zapalenie ozębnej (martwica tk. okw)
c) niespowoduje dewitalizacji
13) Co może spowodować przebarwienie zęba:
a) nie wymycie endomethazonu
b) zbyt wysokie obcięcie ćwieków gutaperkowych
c)pasta rezorcynowa
d)przebarwienia spowodowane pozostawieniem miazgi-> niedokładne oczyszczenie, pozostałości w zachyłka
e)tetracykliny
PattMan