Masy powietrza.doc

Powietrze Arktyczne-napływa do naszego kraju najczęściej wiosną.Powoduje wówczas przymrozki i majowe ohłodzenia.Zimą przynosi silne mrozy i obfite opady śniegu. Jest to powietrze przejrzyste, na ogół pozbawione zanieczyszczeń

Powietrze Polarne Kontynentalne-dociera nad Polskę głównie zimą.Będąc wówczas mroźne i suche,przynosi słoneczną pogodę.Gdy napływa latem,jest ciepłe i suche

Powietrze Zwrotnikowe Kontynentalne –jest ciepłe lub gorące,suche i bardzo zapylone.Powoduje pogodę słoneczną.

Powietrze Zwrotnikowe Morskie-jest ciepłe i wilgotne.Powodują wzrost temperatury powietrza oraz burze

Powietrze Polarne Morskie-w zimie przynosi ocieplenie, opady deszczu ze śniegiem i odwilż.Wlecie powodują ochłodzenie,wzrost zachmurzenie i opady

Ogólna cyrkulacja atmosfery, zwana także cyrkulacją planetarną, jest związana:
- ruchami Ziemie [ruch obiegowy ŕ zmiany natężenia promieniowania słonecznego dochodzącego do jej powierzchni na różnych szerokościach geograficznych w ciągu roku; ruch obrotowy odpowiedzialny za odchylanie wiatrów i prądów powietrza od ich kierunku początkowego
- kształt Ziemi
- ukształtowanie powierzchni Ziemi
- rozmieszczenie podstawowych typów podłoża [powierzchni wodnych i lądowych]

Ogólna cyrkulacja składa się z trzech powiązanych ze sobą komórek krążenia:
- komórki cyrkulacji bezpośredniej Hadley’a w szerokościach geograficznych 0° - 30°
- komórki cyrkulacji wymuszonej Ferrela w szerokościach geograficznych 30° - 60°
- komórki okołobiegunowej (polarnej)

W strefie międzyzwrotnikowej głównym motorem krążenia powietrza jest silna konwekcja termiczna nad obszarem okołorównikowym. Powietrze intensywnie ogrzewane na równiku unosi się po jego obu stronach (niemalże do granicy troposfery), gdzie rozpręża się i ochładza, po czym poziomymi strumieniami, odpływa w kierunku zwrotników. W trakcie uchu ku wyższym szerokościom geograficznym coraz bardziej się zagęszcza (kolejne równoleżniki są coraz krótsze) i opada sukcesywnie pod wpływem grawitacji, tworząc podzwrotnikowe wyże baryczne. Z tych wyżów odpływa dołem w kierunku tworzącego się ciągle niżu równikowego (pasaty) oraz do umiarkowanych szerokości geograficznym (wiatry zachodnie).

Ogólna cyrkulacja atmosfery jest odpowiedzialna za przesuwanie mas powietrza pomiędzy szerokościami geograficznymi, a zatem za ich odprowadzenie z obszarów, nad którymi nabrałyby charakterystycznych właściwości fizycznych (czyli z obszarów źródłowych), na obszary, nad którymi z czasem ulegną transformacji. Wobec tego w poważnym stopniu kształtuje ona układ stref klimatycznych na Ziemi.

Masa powietrza – fragment troposfery (duża objętość powietrza) o względnie jednorodnych właściwościach fizycznych, w tym zwłaszcza temperaturze i wilgotności, ukształtowanych nad określonym typem podłoża.
Wyróżniamy następujące główne masy powietrza:
- powietrze równikowe (PR)
- powietrze zwrotnikowe (PZ)
- powietrze polarne (w umiarkowanych szerokościach geograficznych – PP)
- powietrze arktyczne, a na półkuli południowej – antarktyczne (PA)
W każdej z tych mas powietrza (oprócz powietrza równikowego) wyróżnia się powietrze morskie i kontynentalne.

Ze względu na właściwości termiczne wyróżnia się:
- powietrze ciepłe [masa powietrza cieplejsza od podłoża – oddająca mu ciepło]
- powietrze zimne [masa powietrza chłodniejsza od podłoża – pobierająca od niego ciepło]

Na styku mas powietrza o odmiennych właściwościach fizycznych tworzą się strefy przejściowe, czyli powierzchnie frontowe. Powierzchnie te się z powierzchnią Ziemi tworzą fronty atmosferyczne. Wyróżniamy:
- fronty główne (stacjonarne, rozdzielające główne masy powietrza)
- fronty wtórne (rozdzielające powietrze morskie i kontynentalne w danej strefie lub masy powietrza różniące się stopniem przekształcenia)