ćwiczenia 8.docx

15.04.2014r.

ĆWICZENIA 8

Temat: Pomieszczenia dla owiec i kóz (owczarnie, koziarnie).

1.Lokalizacja budynku:

-30m od budynków mieszkalnych;

-35m od studni; (!)

-5m od drogi głównej; (!)

-35m od rzeki; (!)

-50m od zabudowań;

-10m od innych budynków.

2.Podział budynków w zależności od różnych kryteriów:

1.przykrycie hali (konstrukcja dachu):

-stropowe – z poddaszem użytkowym, ze stropem podwieszonym;

-bezstropowe;

2.dno owczarni (konstrukcja podłoża):

-ściołowe – głębokie, półgłębokie, płytkie;

-bezściołowe – rusztowe;

-ściołowo-rusztowe;

3.ze względu na okres użytkowania:

-budynki zimowe;

-budynki letnie;

4.ze względu na przeznaczenie:

-uniwersalne;

-wychowalnie;

-domki dla tryków, pomieszczenia dla capów;

-skopiarnie (dla wykastrowanej młodzieży);

-szopy pastwiskowe;

5.ze względu na wielkość:

-owczarnie małe;

-owczarnie duże.

Ad.1. przykrycie hali (konstrukcja dachu):

STROPOWE – z poddaszem użytkowym.

WADY:

-wysoki koszt;

-zanieczyszczenia wełny na owce;

-podrażnienia błon śluzowych;

-obecność słupów nośnych utrudniających wjazd maszyn.

ZALETY:

-trwałe i ciepłe;

-obniżenie pracochłonności;

-lepszy mikroklimat;                            -dla ras wymagających (merynosów).

STROPODACHOWE

WADY:

-chłodniejsze od stropowych;

-dodatkowe pomieszczenia na pasze objętościowe;

-gorszy mikroklimat.

ZALETY:

-brak słupów nośnych;

-czystość wełny.

Ad.2. dno owczarni (konstrukcja podłoża).

ŚCIOŁOWE

Podłoże owczarni ściołowej:

-z ubitej niepróchnicznej ziemi – najlepiej z tzw. glinobitki;

-można je wybrukować;

-zbyt mała częstotliwość słania dużymi dawkami słomy (jakość obornika – zbyt suchy);

-na terenach piaszczystych można dodać na podłoże cement lub popiół (jakość obornika – zbyt suchy).

a)ściołowe głębokie:

-lokalizacja – na terenie suchym (zachodzi obawa o podsiąkanie wody podskórnej i deszczowej);            100-120cm – warstwa obornika w ciągu roku.

Obornik może być usuwany raz (2 razy) w roku.

Mury owczarni do wysokości około 100-120cm z izolacją pionową, chroniącą przed korozją siarkowo-kwasową i alkaliczną.

Pozyskujemy cenny obornik.

b)ściołowe półgłębokie:

-niższe budynki;

-obornik usuwamy 2 razy w roku, ewentualnie 3-4 razy;

-grubość warstwy dochodzi do 30-40cm.

c)ściołowe płytkie:

-spotykane rzadko;

-budynki adaptowane (obory, cielętniki);

-usuwanie odchodów i ściółki co 2-3 dni (większa pracochłonność)

Budynki rusztowe (bezściołowe):

-podłoga rusztowa (szczelinowa);

-profile drewniane, tworzywo sztuczne.

WADY:

-brak słomiastego obornika;

-konieczność lepszego ocieplania budynków;

-gorszy mikroklimat;

-możliwość pękania tworzywa raciczek.

ZALETY:

-zmniejszenie nakładów pracy;

-lepsze warunki higieniczne (wełna);

-możliwość prowadzenia chowu owiec na terenach, gdzie występuje deficyt słomy.

WYMIARY BUDYNKÓW:

-szerokość 12-14-16m (18-30m);

-długość: szerokość/długość = 1/3,5-5,5;

-wysokość: maksymalnie 4-5m, wgłębienie owczarni głębokiej do 30cm.

Kozy – wysokość koziarni 2-2,5m.

WYPOSAŻENIE BUDYNKU

1.wrota główne – drzwi koziarni o minimalnych wymiarach – 2,0-1,0m;

2.wrota boczne i furtki;

3.okna;

4.podłoga;

5.okólniki:

-powierzchnia 2x większa od powierzchni użytkowej owczarni/koziarni;

-ogrodzenie – wysokość około 1,2m (dla kóz 1,3-1,5m);

-utwardzony;

-częściowo zadaszony;

-paśnik, poidło;

-dla kóz – wspinaczki, zawieszona opona na drzewie, drzewa i krzewy chronione siatką.

Normatywy powierzchni dla owiec [m2].

POMIESZCZENIA POMOCNICZE:

-paszarnia: 7-10% powierzchni użytkowej owczarni/koziarni;

-izolatka: 5-7% powierzchni użytkowej owczarni/koziarni;

-dyżurka dla owczarzy: 10-12m2 (apteczka, sprzęt zootechniczny);

-pomieszczenie do sztucznego unasieniania (12-16m2);

-pomieszczenie dla psa 2m2.

Pomieszczenia te mogą mieścić się w dobudówce, przy jednej z długich ścian lub w środku budynku.

WYPOSARZENIE WNĘTRZA:

-paśniki (jasła) – dwustronny (prostokątny), okrągły; paśnik dla kóz minimalizujący straty paszy powodowane ej rozrzucaniem – z jednej strony zabudowany;

-płotki (lasa) – dla kóz szczebelki pionowe uniemożliwiające wspinanie się;

-koryta do pojenia (poidła), poidła automatyczne, dla kóz mogą być wiadra – przywiązane, zabezpieczone;

-stół do sortowania wełny (klaserski) – w owczarni;

-stół bonitacyjny – do wyceny zwierząt;

-basen do kąpieli (stałe lub przeważnie) – dla owiec;

-basen do dezynfekcji racic;

-maty dezynfekcyjne;

-inne: korytka do paszy treściwej, automaty do karmienia jagniąt i koźląt (preparaty mlekozastępcze).

Wyposażenie stosowane dla kóz w pomieszczeniach z podłogą betonową:

-prycz drewniana – do ocieplenia;

-półka przyścienna – do wspinania;

-stanowiska do doju;

-ławka do dojenia kóz.

UKŁAD WNĘTRZA OWCZARNI:

1.położenie paszarni (przy paszarni najczęściej jest dyżurka);

2.część legowiskowa.

UKŁAD WNĘTRZA KOZIARNI:

1.magazyn siana;

2.pomieszczenie dla koźląt;

3.pomieszczenie dla kóz;

4.pomieszczenie do dojenia i różnych zabiegów;

5.korytarz;

6.stanowisko do doju;

7.stół;

8.paśnik;

9.poidło (wiadro).

SPOSOBY UTRZYMANIE KÓZ:

1.na uwięzi;

2.bez wiązania w pojedynczych kojcach;

3.bez wiązania – w dużych grupach.

1.Na uwięzi:

-na jedno stanowisko dla dorosłej kozy powierzchni – o szerokości 75-100cm i długości 130-150cm, w zależności od rasy;

-dla dorosłego kozła powierzchnia o szerokości 100-120cm i długości 150-180cm, w zależności od rasy; przegrody ażurowe o wysokości około 1m, długości do zadu kozła.

WADY:

-duży nakład pracy (wiązanie, zadawanie paszy, usuwanie ob0ornika);

-dój odbywa się najczęściej na miejscu przy stanowisku.

ZALETY:

-unika się bójek między zwierzętami;

-można żywić kozy indywidualnie.

2.W boksach – bez uwięzi:

-na jedna kozę przeznacza się 2-3m2, a na kozła 4m2 powierzchni boksu;

-powierzchnia dla koźląt odsadzanych w m2 równa się liczbie kóz dorosłych (w przypadku małych ras) lub 1,5x większa (dla ras dużych).

WADY:

-duży nakład pracy (naganianie kóz do kojców).

ZALETY:

-unika się bójek między zwierzętami;

-można żywić kozy indywidualnie;

-wypuszczanie kóz z kojców jest łatwiejsze niż ze stanowisk wiązanych.

3.W kojcach – grupowo:

-w dużych hodowlach zaleca się utrzymywanie kóz w kojcach grupowych po 10-30 sztuk;

-zaleca się oddzielenie zwierząt rogatych od bezrożnych, aby unikać okaleczeń przy bójkach.

ZALETY:

-łatwiejszy nadzór i opieka nad zwierzętami;

-można zróżnicować żywienie w zależności od składu grupy;

-łatwe jest przeprowadzenie stanówki (krycie haremowe);

-ułatwienie pracy i obniżenie kosztów produkcji.

MIKROKLIMAT:

1.temperatura – najbardziej wskazane są następujące temperatury:

*dla owiec:

-dla tryków i młodzieży 3-5°C;

-dla maciorek z jagniętami i w czasie wykotu 12-15°C;

-przy strzyży temperatura nieco wyższa od normalnej o 3-5°C;

*dla kóz:

-w granicach 10-18°C, w zimie minimum 8°C.

...