KIEROWANIE OGNIEM

PODODDZIAŁÓW ZMECHANIZOWANYCH W WALCE

Zasadniczym elementem kierowania walką pododdziałów jest kierowanie ogniem, które ma na celu jak najlepsze wykorzystanie możliwości ogniowych pododdziału w walce. Sprawne kierowanie ogniem pododdziału zapewnia zorganizowane, celowe oraz skuteczne użycie organicznych i przydzielonych środków ogniowych w celu wykonania otrzymanego zadania bojowego.

Czym jest kierowanie ogniem w znaczeniu wojskowym; jak należy zdefiniować to pojęcie ?  W „Instrukcji kierowania ogniem pododdziałów zmechanizowanych i czołgów w walce” - pojęcie „kierowanie ogniem” zdefiniowano jako „zorganizowane i optymalne wykorzystanie przez dowódcę wszystkich środków ogniowych...”[6].

Całkowitą odpowiedzialność za kierowanie ogniem pododdziału ponosi jego dowódca, który jest zobowiązany do kierowania ogniem wszystkich środków  będących w jego dyspozycji, od momentu nawiązania styczności ogniowej z przeciwnikiem do czasu wykonania otrzymanego zadania. W tym celu powinien znać:

Ø      aktualną sytuację bojową;

Ø      zadania ogniowe środków własnych, wspierających oraz sąsiadów;

Ø      możliwości ogniowe posiadanych sił i środków.

Stosownie do powyższych obowiązków dowódca powinien stawiać precyzyjne zadania ogniowe wykonawcom oraz czuwać nad prawidłowością ich realizacji. W trakcie wykonywania zadania bojowego dowódca pododdziału nie powinien ograniczać inicjatywy podwładnych w zakresie prowadzenia ognia. Każdy podwładny przejawiając inicjatywę powinien dążyć do jak najlepszego zrealizowania zamiaru dowódcy i w tym zakresie powinien:

·         znać zadanie własne i sąsiadów;

·         znać zadania realizowane przez przełożonego na jego korzyść;

·         prowadzić ciągłą obserwację pola walki;

·         utrzymywać współdziałanie ogniowe wewnątrz swojego pododdziału,

      z przełożonym i z sąsiadami;

·         przestrzegać dyscypliny ogniowej;

·         niszczyć wykryte środki ogniowe przeciwnika w swoim pasie (sektorze) ognia;

·         meldować przełożonemu o pojawieniu się celów, których niszczenie   

     (obezwładnienie) przekracza jego możliwości;

·         meldować dowódcy o zużyciu 1/2 i 3/4 ilości posiadanej amunicji.

Proces kierowania ogniem w walce pododdziału obejmuje niżej wymienione elementy - tabela 2.

Tab. 2. Struktura procesu kierowania ogniem

Wykrywanie, rozpoznawanie celów, ocena ich ważności i ustalenie

kolejności zwalczania

Obowiązkiem dowódcy pododdziału, niezależnie od rodzaju prowadzonych działań taktycznych oraz środowiska walki, jest zorganizowanie ciągłej obserwacji w całym pasie ognia (na kierunku działania). Obserwację prowadzą wszyscy funkcyjni pododdziału w określonych sektorach, a cele wykrywają na podstawie znajomości ich sylwetek, barw, oznakowania, cech demaskujących i innych.

Oznakami demaskującymi cele mogą być:

·         gabaryty celu (obiektu);

·         ruch celu;

·         praca silnika, odgłosy rozmów, uderzeń itp.;

·         odblaski przyrządów optycznych;

·         zmienność ukształtowania terenu, jego pokrycia oraz infrastruktura            techniczna;

·         praca środków łączności;

·         w warunkach ograniczonej widoczności: płomień otwartego ognia, błysk latarki elektrycznej, praca źródeł promieniowania podczerwonego. 

W momencie wykrycia celu należy go rozpoznać, tzn. określić rodzaj (typ) środka ogniowego, dokonać jego charakterystyki, ustalić położenie i odległość oraz określić stopień zagrożenia z jego strony.

Dokonując charakterystyki celu, w zależności od jego rozmiaru do rozmiarów rozrzutu naturalnego pocisków (granatów) ustalić należy jego gabaryty, tj.:

Ø      cel mały - jeżeli jego wymiary są mniejsze od rdzenia rozrzutu* (obserwator, strzelec wyborowy, żołnierz);

Ø      cel duży - jeżeli jego wymiary w jakimkolwiek kierunku są większe od rdzenia rozrzutu (transporter opancerzony, wyrzutnia PPK na pojeździe, samochód terenowy);

Ø      cel szeroki - jeżeli szerokość celu jest większa od pasa rdzeniowego* rozrzutu wszerz (nacierająca tyraliera);

Ø      cel wąski - jeżeli szerokość celu jest mniejsza od pasa rdzeniowego rozrzutu wszerz (obsługa karabinu maszynowego, granatnika itp.);

Ø      cel głęboki - jeżeli głębokość celu jest większa od pasa rdzeniowego rozrzutu w głąb (kolumna marszowa);

Ø      cel płytki - jeżeli głębokość celu jest mniejsza od pasa rdzeniowego rozrzutu w głąb (grupa żołnierzy w ruchu czołowym).

Przedstawione powyżej cele zwalczać należy bronią strzelecką.

Kontynuując charakterystykę celów możemy wyróżnić:

F     cele nieruchome (stałe);

F     cele ukazujące się;

F     cele ruchome.

Ze względu na stopień możliwości rażenia cele możemy podzielić na;

v     odkryte - jeżeli brak jest jakichkolwiek zasłon zabezpieczających cel od bezpośredniego rażenia  pociskami (odłamkami granatów);

v     zamaskowane - jeżeli cel jest umieszczony za zasłoną, którą mogą przebić pociski (odłamki granatów);

v     zakryte - jeżeli cel jest rozmieszczony za ukryciem, którego pociski (odłamki granatów) nie przebiją.

Dokonując charakterystyki celów możemy wyróżnić cele opancerzone i nieopancerzone, naziemne, nawodne oraz powietrzne.

W trakcie ustalania położenia celu w terenie oraz odległości do niego należy przede wszystkim wyartykułować czy znajduje się on w strefie zasięgu ognia skutecznego czy też poza nią.

Na podstawie wyżej wymienionych danych dowódca określa stopień zagrożenia wykrytych celów przeciwnika, tj. ich ważność i kolejność rażenia przez własne środki ogniowe. Do ważnych celów zalicza się cele utrudniające wykonanie zadania bojowego, których zniszczenie dezorganizuje przyjęty sposób prowadzenia działania przez przeciwnika a jednocześnie ułatwia działanie własnego pododdziału. Dowódca pododdziału osobiście wybiera cele do zniszczenia i wskazuje je prowadzącym ogień. W skomplikowanej sytuacji pola walki, w razie pojawienia się ważnych celów, strzelający (obsługi) wybierają je i niszczą samodzielnie meldując o powyższym dowódcy.

Określanie rodzaju i liczby środków niezbędnych

do wykonania zadań

Aby osiągnąć założony cel kierowania ogniem, stosownie do podjętej decyzji (przygotowanego systemu ognia), dowódca musi:

·         uruchamiać w odpowiedniej kolejności podsystemy ognia poszczególnych rodzajów środków ogniowych w celu niszczenia przeciwnika;

·         wykorzystywać w odpowiednim czasie i na określonych rubieżach wcześniej zaplanowane manewry ogniem;

·         dobierać różnorodne rodzaje ognia oraz sposoby jego prowadzenia w zależności od charakteru  działania przeciwnika;

·         dokonywać wyboru środka ogniowego, rodzaju i ilości amunicji do zniszczenia wykrytego celu.

Prawidłowy wybór rodzaju broni i amunicji przez dowódcę pododdziału zmechanizowanego zależy przede wszystkim od dokładnej znajomości zdolności rażenia swoich środków walki, środków wzmocnienia oraz wsparcia, jak również rodzajów celów przewidzianych do zniszczenia.

Określając rodzaj środka ogniowego (broni) oraz amunicji przewidzianego do wykonania zadania należy uwzględnić:

F     odległość do celu;

F     rodzaj i charakter celu;

F     ważność i wrażliwość celu;

F     charakter środowiska w rejonie celu;

F     aktualną sytuację pola walki;

F     czas na wykonanie zadania ogniowego (zniszczenia, obezwładnienia celu);

F     posiadany limit amunicji.

Stosując powyższe uwarunkowania, określające rodzaj środka ogniowego niezbędnego do wykonania zadania (zniszczenia celu), dowódca powinien  również uwzględnić celność i skuteczność wyznaczonego środka, wyszkolenie obsługi (strzelca) tego środka i niezbędną (najmniejszą) ilość amunicji-tabela 3.