Beowulf. Średniowieczny anglosaski poemat heroiczny.pdf

(641 KB) Pobierz
1986551
1
średniowieczny anglosaski
poemat heroiczny
prozą opracowała Joanna Sarwa
B
eowulf
Armoryka
Sandomierz 2009
1986551
1
BIBLIOTEKA TRADYCJI EUROPEJSKIEJ, Nr 1
Redaktor serii: Joanna Sarwa
Redaktor tomu: Władysław Kot
Projekt okładki i opracowanie graficzne: Juliusz Susak
Na pierwszej stronie okładki:
Heinrich Füssli (1741-1825), fragment obrazu
The Rhine Daughters warning
Hagen
(Kunsthalle Zürich) (licencja
public domain),
źródło: Internet – http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Fuessli-Rheintöchter.JPG
Drzewa genealogiczne w opracowaniu Macieja Kazuli zaczerpnięto
z przekładu
Beowulfa
w przekładzie Mirosława Kropidłowskiego,
Wydawnictwo i Księgarnia Internetowa „Armoryka”, Sandomierz 2006, s. 121-122
Copyright © 2009 by Wydawnictwo „Armoryka”
Wydawnictwo ARMORYKA
ul. Krucza 16
27—600 Sandomierz
tel (0—15) 833 21 41
e—mail: wydawnictwo.armoryka@interia.pl
http://www.armoryka.strefa.pl/
ISBN 978—83—62173—00—6
1986551
1
Przedmowa
B
eowulf – jeden z najstarszych poematów heroicznych litera-
tury staroangielskiej opowiada historię księcia Géatów, który
wsławił się jako zwycięzca olbrzyma Grendela gnębiącego
duńskiego króla Hróðgára i jego wasalów. Imię bohatera zna-
czy to tyle co „pszczeli wilk”, albo „wilk na pszczoły” czyli
„niedźwiedź”. Ma ono symbolizować nadnaturalną siłę i od-
wagę. Imię przeciwnika Beowulfa – Grendela oznacza „zgrzy-
tającego zębami”. Część badaczy imię to wywodzi od
grand
(piasek, dno morskie), co oczywiście nawiązywałoby do miej-
sca zamieszkania olbrzyma.
C
zas powstania poematu najczęściej określa się jako wiek VII
lub VIII.
Beowulf Manuskrypt
powstał najprawdopodobniej
na przełomie X i XI wieku. Składają się na niego dwie części:
pierwsza (która nie zawiera treści poematu) powstała praw-
dopodobnie w XII wieku, druga zaś (tzw.
Nowell Codex)
za-
wiera treść poematu, a prócz tego
Cuda Wschodu,
żywot
św. Krzysztofa, poemat o Judycie oraz fikcyjny List Aleksan-
dra Wielkiego do Arystotelesa. Połączenia dokonał Robert
Cotton.
B
eowulf
został spisany w dialekcie zachodniosaskim. W rę-
kopisach zazwyczaj spotykamy się nie z tekstem oryginal-
nym, lecz transkrypcją na tenże właśnie dialekt.
5
1986551
1
O
d 1563 tekst poematu znajdował się w Bibliotece Cottona,
gdzie w 1731 uległ pożarowi. Na szczęście ogień tylko uszko-
dził manuskrypt, nie niszcząc go całkowicie. Odnalazł go
w 1786 r. Grímur Jónsson Thorkelin i opublikował w 1815 r.
wraz z łacińską transkrypcją. Pięć lat potem ukazał się pierw-
szy przekład na język nowożytny – duński. Tłumaczem był
Mikołaj Frederik Severin Grundtvig, historyk, pisarz i poeta.
W 1833 r. ukazało się drugie wydanie na język nowożytny –
angielski.
Pierwszego pełnego polskiego przekładu dokonał – w 2006
roku – Mirosław Kropidłowski.
Beowulf stanowi aż jedną dziesiątą część ocalałych tekstów
kultury anglosaskiej. Do najbardziej znaczących można zali-
czyć także:
Exodus, Christ, Żeglarz, Wędrowiec, Sen o drze-
wie, Walka o Dwór Finna, Bitwa pod Maldon, Genesis
i
Widsith.
6
1986551
1
Zgłoś jeśli naruszono regulamin