Morąg. Z dziejów miasta i powiatu.pdf

(30456 KB) Pobierz
z
dziejów miasta i powiatu
P O J E Z I E R Z E
- O l s z t y n
1 9 7 3
KOM ITET REDAKCYJNY:
Jerzy Kaczmarek, Halina Krawczyk, Stanisław Kuczyński, Józef Surowiec
i Andrzej Wakar (przewodniczący)
REDAKTORZY:
Halina Jaworska i Maria Lossman
PROJEKT OBWOLUTY I O K ŁAD K I:
Bohdan Stefanów
REDAKTOR TECHNICZNY:
Bohdan Łukaszewicz
KOREKTOR:
Bogusława Parda
ZDJĘCIA W Y K O N A L I:
Wacław Kapu§,t°> Andrzej Baturo (ss. 111, 119, 121, 197, 206, 209, 243, 251, 257),
Ryszard Czerwiński (s. 25), Barbara Kapusto (s. 240)
REPRODUKCJE:
A lojzy Kuraczyk
P L A N Y I W YKRESY:
Marian Michałowski i Gustaw Leyding (ss. 43, 45, 51)
Izabela Ossowska (ss. 288, 293, 294, 295, 296)
HERBY RYSO W AŁA:
Barbara Lis-Romańczuk
Wydana przy współudziale Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Morągu
Na obwolucie: Pomnik dłuta Bolesława Marschalla
Fot. Wacław Kapusto
s ' ;
ZIEMIA
Norbert Ostoja-Lniski
ŚRODOWISKO GEOGRAFICZNE
Powiat morąski leży w zachodniej części woje­
wództwa olsztyńskiego. Kontur powiatu przypomina prostokąt, którego
dłuższa oś biegnie z południowego zachodu na północny wschód. Jego
obszar jest zawarty między 53°40' — 54°05' szerokości geograficznej pół­
nocnej i 19°18' — 20°14' długości geograficznej wschodniej. Rozciągłość
powiatu z zachodu na wschód wynosi około 60 km. Od zachodu po­
wiat sąsiaduje z województwem gdańskim, od północy z powiatem
pasłęckim, a od wschodu z powiatami: braniewskim, lidzbarskim i ol­
sztyńskim. Wschodnią granicę w sposób naturalny wyznacza koryto rzeki
Pasłęki — od ujścia rzeki Morąg (na południu) po okolice Rotajn (na pół­
nocy, na wysokości Ornety). Południowymi sąsiadami są powiaty ostródz-
ki i iławski. Łączna długość granic w 1971 roku wynosiła około 230 km.
Całkowita powierzchnia powiatu — 1203 km2 *
.
PO ŁOŻENIE I OBSZAR
Powiat morąski leży w zachodnim krańcu Pojezierza
Mazurskiego, w obrębie mniejszej jednostki fizjograficznej zwanej Poje­
zierzem Iławskim lub Kwidzyńskim. Ta atrakcyjna widokowo kraina
charakteryzuje się bardzo urozmaiconą rzeźbą i niemniej zróżnicowaną
budową geologiczną.
W profilu pionowym warstw geologicznych występują kolejno, po­
czynając od powierzchni: utwory czwartorzędowe, trzeciorzędowe i kre­
dowe. Te ostatnie, głównie margle, powstałe w środowisku morskim,
rozprzestrzeniają się na obszarze całego województwa warstwą grubości
kilkuset metrów. Około 60 milionów lat temu, w trzeciorzędzie, zmiany
warunków środowiska spowodowały powstawanie osadów odmiennego
typu. We wczesnym trzeciorzędzie, w oligocenie, powstały piaski kwar­
cowe z glaukonitem oraz mułki i iły. Później, w miocenie — po ustąpie­
niu morza oligoceńskiego — pozostały płytkie zbiorniki śródlądowe, oto­
czone bagniskami, licznymi mieliznami i wyspami. Znoszony z lądu do
jezior materiał piaszczysty i ilasty zawierał obfite domieszki pyłu wę­
glowego; wśród mioceńskich piasków, mułków i iłów spotykamy war­
stewki węgla brunatnego. W powiecie morąskim na burowęglowych
utworach mioceńskich kończy się sedymentacja okresu trzeciorzędowego.
GEOM O RFO LO G IA
* Rocznik Statystyczny powiatu morąsklego.
7

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin