Stroj Cieszynski._Bazielich B.pdf

(142329 KB) Pobierz
ATLAS
CZĘŚĆ I I I
POLSKICH
STROJÓW
ŚLĄSK
LUDOWYCH
ZESZYT 6
BARBARA BAZIELICH
STRÓJ
CIESZYŃSKI
W R O C Ł A W 2006
POLSKIE TOWARZYSTWO LUDOZNAWCZE
ATLAS POLSKICH STROJÓW L U D O W Y C H
W Y D A W A N Y PRZEZ POLSKIE TOWARZYSTWO
LUDOZNAWCZE
R E D A K T O R N A C Z E L N Y S E R I I : BarbaraBazielich
P R O J E K T O K Ł A D K I : Adam Młodzianowski
R Y S U N K I : Barbara Bazielich
P L A N S Z E B A R W N E : I - rys., J. Manes
II - akwarela H. Jastrzembskiego
I I I i I V - fotografie S. Gadomskiego
© Copyright by Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Okładka: srebrne filigranowe hoczki do żywotka
Publikacja ukazała się dzięki dofinansowaniu:
Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego,
Samorządu Województwa Śląskiego,
Fundacji CEPELIA
przy współpracy z Uniwersytetem Wrocławskim
I S B N 83-87266-61-2
Skład, druk i oprawa: Akcydens s.c. Wydawnictwo i Drukarnia, www.akcydens.pl
SPIS TREŚCI
Wstęp
Źródła i stan badań
Charakterystyka regionu
Historia stroju cieszyńskiego
Podstawowe części stroju cieszyńskiego
Zasięg stroju cieszyńskiego
Stroje sąsiadów
Ogólny opis stroju męskiego
Szczegółowy opis stroju męskiego
Koszule
Spodnie
Kamizelki
Kaftany
.
Płaszcze
Kożuchy
Obuwie
Uczesanie i nakrycia głowy
Dodatki
Zróżnicowanie stroju męskiego
Ogólny opis stroju kobiecego
Szczegółowy opis stroju kobiecego
Koszule
Spódnice
Suknia
Fartuchy
Okrycia wierzchnie
Chustki
Czepek
Uczesanie
Obuwie
Biżuteria
Dodatki
Zróżnicowanie stroju kobiecego
Materiały na odzież
Hafty
Koronki
Wykonawcy
Zakończenie
Bibliografia
Opis ilustracji
Tłumaczenie w języku angielskim
niemieckim
czeskim
3
7
11
15
25
28
34
36
38
38
40
42
45
48
51
52
54
55
55
58
62
62
67
69
78
81
85
91
93
94
95
101
103
109
112
123
126
131
134
135
140
141
142
WSTĘP
Moje zainteresowania
strojem cieszyńskim
zrodziły się w połowie X X w. i to pośrednio, bo po­
czątkowo dotyczyły jego zdobnictwa, a zwłaszcza wyszyć i haftów. Były one tematem mojej pracy
dyplomowej odnoszącej się do terenów Słowiańszczyzny. Kiedy w 1952 r. podjęłam zatrudnienie
w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu, mającym wówczas charakter muzeum okręgowego na skalę
województwa katowickiego, swoją uwagę skierowałam na obszary Śląska. Ze znanej mi literatury
oraz ogólnej orientacji w tym przedmiocie wynikało, że ciągle jeszcze istnieje żywa tradycja wyszyć
i haftów w rejonie cieszyńskim, zwłaszcza w Beskidzie Śląskim. Postanowiłam więc rozpocząć
badania terenowe od tego regionu. W krótkim jednak czasie zorientowałam się, że interesujące
mnie określonego rodzaju zdobnictwo ma znacznie szerszy zasięg i jego problematyka jest bardziej
złożona.
Strój cieszyński, fot. D. Dubiel, Muzeum Śląska Cieszyńskiego.
Okazało się, że w rejonie cieszyńskim występują pochodzące z różnego czasu nie tylko jed­
nobarwne wyszycia typu krzyżykowego, wykonane różnymi sposobami, ale także białe płaskie
i dziurkowane hafty na płótnie oraz kolorowe na aksamicie, jedwabiu i innych tkaninach, powstające
Zgłoś jeśli naruszono regulamin