AGATHA CHRISTIE AUTOBIOGRAFIA PRZEŁOŻYŁY MAGDALENA KONIKOWSKA TERESA LECHOWSKA TYTUŁ ORYGINAŁU: AN AUTOBIOGRAPHY POWIECI KRYMINALNE AGATHY CHRISTIE Poniższy wykaz obejmuje powieci o tematyce kryminalnej w porzšdku chronologicznym według daty wydania angielskiego. Do charakterystycznych bohaterów utworów kryminalnych Agathy Christie należeli: inspektor Battle, Tuppence i Tommy Beresford, Jane Marple i Hercule Poirot. Po tytule oryginału w nawiasie kwadratowym podano nazwisko głównego bohatera, jeżeli jest to jedna z wymienionych wyżej postaci. Po dacie opublikowania utworu podano w nawiasie okršgłym tytuł polskiego przekładu. W przypadku tych samych utworów, wydanych w języku angielskim i polskim pod różnymi tytułami, podano wszystkie wersje. The Mysterious Affair at Styles [Poirot], 1920; (Tajemnicza historia w Styles). The Secret Adversary [Beresford], 1922; (Tajemniczy przeciwnik). Murder on the Links [Poirot], 1923. The Mań in the Brown Suit, 1924; (Mężczyzna w bršzowym garniturze). The Secret of Chimneys [Battle], 1925; (Tajemnica rezydencji Chimneys). The Murder of Roger Ackroyd [Poirot], 1926; (Zabójstwo Rogera Ackroyda). The Big Four [Poirot], 1928; (Wielka Czwórka). The Mystery of the Blue Train [Poirot], 1928; (Zagadka błękitnego ekspresu). The Seven Dials Mystery [Battle], 1929; (Tajemnica siedmiu zegarów). The Murder at the Vicarage, 1930; (Morderstwo na plebanii). The Floating Admirał, 1931. The Sittaford Mystery, 1931, także jako The Murder at Hazelmoor, 1931; (Tajemnica wirujšcego stolika, także jako Tajemnica Sittaford). Peril at End House [Poirot], 1932, (Samotny Dom). Lord Edgware Dies [Poirot], 1933, także jako Thirteen at Dinner, 1933; (mierć lorda Edgwarea). Why Didnt They Ask Evans?, 1934, także jako The Boomerang Clue, 1935 (Dlaczego nie Evans?). Murder on the Orient Express [Poirot], 1934, także jako Murder on the Calais Coach, 1934; (Morderstwo w Orient Ekspresie). Murder in the Three Acts, 1934, także jako Three-Act Tragedy, 1935; (Tragedia w trzech aktach). Death in the Clouds [Poirot], 1935, także jako Death in the Air, 1935; (mierć w chmurach). The A.B.C. Murders [Poirot], 1936, także jako The Alphabet Murders, 1966; (A...B...C...). Cards on the Table [Battle, Poirot], 1936; (Karty na stół). Murder in Mesopotamia [Poirot], 1936; (Morderstwo w Mezopotamii). Death on the Nile [Poirot], 1937; (mierć na Nilu). Dumb Witness [Poirot], 1937, także jako Poirot Loses a Client, 1937; (Niemy wiadek). Appointment with Death [Poirot], 1938; (Rendez-vous ze mierciš). Hercule Poirots Christmas [Poirot], 1938, także jako Murder for Christmas, 1939, także jako A Holiday for Murder, 1947; (Boże Narodzenie Herkulesa Poirot). Murder is Easy [Battle], 1939, także jako Easy to Kill, 1939; (Morderstwo to nic trudnego). Ten Little Niggers, 1939, także jako And Then There Werę None, 1940, także jako Ten Little Indians, 1965; (Dziesięciu Murzynków). One, Two, buckle My Shoe [Poirot], 1940, także jako The Patriotic Murders, 1941, także jako An Overdose of Death, 1953; (Pierwsze, drugie... zapnij mi obuwie). Sad Cypress [Poirot], 1940; (Zerwane zaręczyny). Evil Under the Sun [Poirot], 1941; (Hotel na wybrzeżu, także jako Zło czai się wszędzie, także jako Zło, które żyje pod słońcem). N or M? [Beresford], 1941; (Pišta kolumna działa..., także jako N czy M). The Body in the Library [Marple], 1942; (Noc w bibliotece). The Moving Finger [Marple], 1942; (Zatrute pióro). Five Little Pigs [Poirot], 1942, także jako Murder in Retrospect, 1942; (Pięć małych winek). Death Comes as the End, 1944; (Zakończeniem jest mierć). Towards Zero [Battle], 1944 (Godzina zero). Sparkling Cyanide, 1945, także jako Remembered Death, 1945. The Hollow [Poirot], 1946, także jako Murder after Hours, 1954 (Niedziela na wsi). Taken at the Flood [Poirot], 1948, także jako There Is a Tide..., 1948; (Pora przypływu). Crooked House, 1949; (Dom przestępców). A Murder is Announced [Marple], 1950 (Morderstwo odbędzie się...). The Came to Baghdad, 1951; (Spotkanie w Bagdadzie). They Do It With Mirrors [Marple], 1952, także jako Murder with Mirrors, 1952. Mrs McGinty?s Dead [Poirot], 1952 (Pani McGinty nie żyje). After the Funeral [Poirot], 1953, także jako Funerals Are Fatal, 1953, także jako Murder at the Gallop, 1963; (Po pogrzebie). A Pocket Full of Rye [Marple], 1953; (Kieszeń pełna żyta). Destination Unknown, 1954, także jako So Many Steps to Death, 1955; (Podróż w nieznane). Hickory, Dickory, Dock [Poirot], 1955, także jako Hickory, Dickory, Death, 1955 (Entliczek pentliczek). Dean Mans Folly [Poirot], 1956 (Zbrodnia na festynie). 4.50 from Paddington [Marple], także jako What Mrs. McGillicuddy Saw!, 1957, także jako Murder She Said, 1961; (4.50 z Paddington). Ordeal by Innocence, 1958. Cat Among the Pigeons [Poirot], 1959 (Kot wród gołębi). The Pale Horse, 1961 (Blady koń). The Mirror Crackd from Side to Side [Marple], 1962, także jako The Mirror Crackd, 1963; (Zwierciadło pęka w odłamków stos). The Clocks [Poirot], 1963; (Przyjd i zgiń). A Caribbean Mystery [Marple], 1964; (Karaibska tajemnica). At Bertrams Hotel [Marple], 1965; (Hotel Bertram). Third Girl [Poirot], 1966; (Trzecia lokatorka) Endless Night, 1967 By the Pricking of My Thumbs [Beresford] 1968 Halloween Party 1969; (Wigilia wszystkich więtych) Passenger to Frankfurt, 1970; (Pasażer do Frankfurtu) Nemesis [Marple], 1971; (Przeznaczenie) Can Remember [Poirot], 1972; (Słonie majš dobrš pamięć) Postern of Fate [Beresford], 1973. Murder on Board, 1974. Curtain: Poirots Last Case [Poirot], 1975; (Kurtyna) Sleeping Murder [Marple], 1976 (Upione morderstwo). OD WYDAWCY Agatha Christie zaczęła pisać tę ksišżkę w kwietniu 1950 roku, a ukończyła jš w jakie piętnacie lat póniej, gdy miała lat siedemdziesišt pięć. Każda pisana przez tak długi okres ksišżka musi zawierać powtórki i niekonsekwencje, które trzeba usunšć. Nie zostało jednak pominięte nic istotnego i w dużej mierze jest to autobiografia w takiej formie, w jakiej sama pisarka pragnęłaby jš wydać. Skończyła jš pisać, gdy miała siedemdziesišt pięć lat, gdyż, jak to ujęła: To właciwy, jak sšdzę, moment, żeby przestać. Dlatego, że jeli chodzi o życie, to jest to już wszystko, co da się o nim powiedzieć. Ostatnie dziesięć lat życia przyniosło jej godne odnotowania sukcesy: film Morderstwo w Orient Ekspresie, dalsze fenomenalne powodzenie Pułapki na myszy, rosnšca z roku na rok na całym wiecie sprzedaż jej ksišżek, w Stanach Zjednoczonych pierwsze miejsca na listach bestsellerów, podobnie jak w Wielkiej Brytanii, odznaczenie w roku 1971 Orderem Imperium Brytyjskiego. Były to jednak tylko dodatkowe laury za osišgnięcia, które w swojej opinii miała już za sobš. W roku 1965 mogła w zgodzie z prawdš napisać: Jestem zadowolona. Robiłam to, co chciałam robić. Jakkolwiek jest to autobiografia i zaczyna się, jak na każdš autobiografię przystało, od poczštku, i zmierza do momentu, w którym autorka pisać skończyła, Agatha Christie nie dała się skrępować zbyt rygorystycznymi wymogami chronologii. Urok tej ksišżki polega między innymi na tym, że pisarka porusza się ze swobodš, tak jak ma ochotę - tu przerywa relację i zastanawia się nad niepojętymi zwyczajami pokojówek lub rekompensatami podeszłego wieku, tam znowu skacze do przodu, bo własne cechy z dzieciństwa żywo przypominajš jej wnuka. Nie czuje się też zobowišzana wszystko umieszczać w autobiografii. O kilku epizodach, które pewnym osobom mogš wydawać się ważne - na przykład o słynnym zniknięciu - nie wspomina, jakkolwiek w tym szczególnym przypadku aluzje w innych miejscach do wczeniejszego ataku amnezji dostarczajš klucza do prawdziwego przebiegu wydarzeń. Co do reszty, pamiętam, jak przypuszczam, to, co chciałam zapamiętać, choć więc opisuje z ujmujšcš godnociš rozstanie z pierwszym mężem, zwykle chciała pamiętać radosne lub zabawne strony swojego życia. Niewielu ludzi potrafi czerpać z niego intensywniejszš czy też bardziej różnorodnš radoć, a ta ksišżka jest przede wszystkim hymnem o radoci życia. Gdyby Agatha Christie dożyła wydania tej ksišżki drukiem, bez wštpienia chciałaby wyrazić podziękowanie wielu osobom, które pomogły wnieć tę radoć w jej życie; przede wszystkim oczywicie mężowi, Maxowi, i swojej rodzinie. Z naszej strony, jako jej wydawców, właciwe zapewne byłoby podziękowanie autorce. Przez pięćdziesišt lat tyranizowała nas, ganiła i zachwycała. Domagała się najwyższego poziomu we wszystkich dziedzinach pracy wydawniczej, co było stałym dla nas wyzwaniem. Jej pogodne usposobienie i werwa wnosiły ciepło w nasze życie. To, że pisanie sprawiało pisarce wielkš przyjemnoć, wyranie można wyczytać ze stronic tej ksišżki, nie widać natomiast tego, jak dalece potrafiła przekazać tę przyjemnoć wszystkim majšcym kontakt z jej twórczociš, tak że publikowanie ksišżek Agathy Christie stawało się zajęciem rozkosznym. Agatha Christie pozostanie, to rzecz pewna, osobistociš jedynš w swoim rodzaju jako człowiek i pisarka. PRZEDSŁOWIE Nimrud w Iraku, 2 kwietnia 1950 Nimrud to współczesna nazwa starożytnego miasta Kalah, wojskowej stolicy Asyryjczyków. Nasz Dom Ekspedycji zbudowany jest z glinianych cegieł. Stoi po wschodniej stronie kopca i mieci kuchnię, jadalnię połšczonš ze wietlicš, małe biuro, pracownię, duży magazyn oraz malutkš ciemnię. My wszyscy pimy w namiotach. W tym roku dodano do Domu Ekspedycji jeszcze jeden pokój, o powierzchni mniej więcej trzech metrów kwadratowych...
ssonja