Błaszczyk T. - Leczę ziołami chińskimi.pdf

(14822 KB) Pobierz
Tadeusz Błaszczyk
Leczę ziołami chińskimi
(Chińska Materia Medica)
Tom 1/1
ProHerba
Do czytelnika
Zarówno medycyna chińska, jak i zachodnia ulegają ciągłemu rozwojowi.
Nowe wiadomości teoretyczne i praktyczne uzupełniają jej stan wiedzy i
przyczyniają się do jej rozwoju.
Autor pisał ten podręcznik z największą starannością i poczuciem
odpowiedzialności w oparciu o w łasną
2 0
letnią praktykę w medycynie
chińskiej. W przygotowywaniu podręcznika korzystał on również z dostępnej
mu wiedzy zawartej w literaturze fachowej chińskiej i zachodniej. Szczególnie
starał się on zachować międzynarodowy standart wiedzy odnośnie
nomenklatury, wskazań leczniczych, dawkowania leków, działań ubocznych
oraz innych niebezpieczeństw wynikających z przyjmowania,Tradycyjnych
Leków Chińskich i ziół zachodnich.
Pomimo tego czytelnik i użytkownik nie są zwolnieniu z obowiązku
sprawdzenia, na podstawie odpowiedniej literatury, czy dane zawarte w tym
podręczniku zgadzają się, czy też różnią się od zaleceń terapeutycznych
zawartych w innych źródłach. W oparciu o porównanie tych danych oraz własną
wiedzę praktyczną i teoretyczną podejm ują oni leczenie na własną
odpowiedzialność.
Stosowanie ziół chińskich i zachodnich ujętych w chińskiej farmakologii
wymaga od ich użytkownika posiadania odpowiedniej wiedzy teoretycznej i
praktycznej z medycyny chińskiej.
Ani autor, ani wydawca nie ponoszą odpowiedzialności za szkody zdrowotne
lub inne komplikacje wynikłe ze stosowania tych ziół przez użytkownika.
III
Przedmowa
„Leczę ziołami chińskimi” jest opisem ziół chińskich, ich właściwości,
działanie i zastosowania w ptaktyce, czyli inaczej - jest to Chińska Materia
Medica. Nazwa ta nie jest powszechnie znana w Polsce, dlatego autor użył tej
nazwy w podtytule.
Innymi słowy, jest to nowoczesny podręcznik chińskiego ziołolecznictwa
oparty na najnowszej wiedzy o chińskich ziołach, czerpanej ze źródeł chińskich
i zachodnich.
Praca ta powstała jednak przede wszystkim w oparciu o doświadczenia autora
w leczeniu chorób i dolegliwości w swojej lekarskiej praktyce ogólnej w Hamm.
Jako lekarz ogólny kasy chorych, autor miał do dyspozycji cały wachlarz
schorzeń, od bagatelnych dolegliwości do ciężkich i przewlekłych schorzeń.
Pozwoliło mu to na dobrą ocenę poznania właściwości i skuteczności
poszczególnych ziół.
Stosując leczenie integracyjne - zachodnie i chińskie - autor mógł lepiej
poznać zalety i wady obu metod leczniczych. Z biegiem lat powstały wzorce
standartowe leczenia w praktyce lekarza ogólnego. Stosunek ilościowy
zastosowania leczenia zachodniego do chińskiego ma się w tych standartach, jak
1
:
1
, z lekką przewagą dla leczenia chińskiego. ^
Takie postępowanie lecznicze jest akceptowane przez zadowolonych
pacjentów. Jest ono bardzo skuteczne i niezwykle oszczędzające zdrowie
chorego. Działania uboczne, czy też powikłania po leczeniu ziołami chińskimi
są niezwykle rzadkie.
Negatywnymi stronami tego leczenia są koszty, które pacjent ponosi i
stosunkowo duży nakład czasu, potrzebny przy „konstruowaniu” chińskiej
receptury. Kasy chorych (również prywatne) konsekwetnie odmawiają
pacjentom zwrotu kosztów za zioła (także zachodnie), pomimo oszczędności w
leczeniu (wydatki na leki), które jak w przypadku autora, są o 40% niższe niż u
innych koleżanek i kolegów.
Każda ordynacja ziół wymaga postawienia diagnozy chińskiego syndromu, co
wiąże się z przeprowadzeniem specyficznego wywiadu i diagnostyki chińskiej
(diagnoza z pulsu i z języka).
„Leczenie ziołami chińskimi” jest w pewnym sensie pracą p io n iersk ą- zioła
chińskie, europejskie, czy też pochodzące z kontynentu amerykańskiego zostały
przedstawione w oparciu o ich właściwości farmakologiczne, obowiązujące w
medycynie chińskiej. W ten sposób zanika klasyfikacja ziół ze względu na ich
pochodzenie geograficzne. Autor konsekwetnie kontynuuje wspaniałą ideę
rozpoczętą przez J. Rossa, M. Tierrę, czy też przez F. Plobergera.
V
Właściwie podręcznik ten powinien się nazywać: „Podręcznik światowego
ziołolecznictwa oparty na podstawach farmakologii chińskiej” . Podejrzewam
jednak, że mało byłoby śmiałków, którzy kupiliby podręcznik o tak
skomplikowanej nazwie.
Zaklasyfikowanie ziół europejskich do poszczególnych grup w farmakologii
chińskiej i ustalenie ich właściwości farmakologicznych podnosi znacznie
skuteczność tych leków, a czasami otwiera nowe zakresy lecznicze. Autor
wielokrotnie prezentował na swoich kursach receptury ojca polskiego
ziołolecznictwa - Jana Muszyńskiego, który prawie przed wiekiem, bezbłędnie
podawał receptury ziołowe, których poszczególne składniki zgadzały się
całkowicie z ich farmakologią chińską, chociaż on jej nie znał. Ta ogromna
wiedza empiryczna uległa prawie całkowitej zagładzie, a jej miejsce zajęła
nowoczesna farmakognozja.
Określenie ziół europejskich, zgodnie z farmakologią chińską pozwala
młodym terapeutom, nie posiadającym odpowiedniej wiedzy praktycznej, na
prawidłowe konstruowanie receptury bez potrzeby pracy z tymi ziołami przez
dziesiątki lat.
Autor uważa, że przedstawienie ziół Świata Zachodniego „po chińsku”
stanowi nie tylko początek renesansu tych ziół w Europie, ale również samego
ziołolecznictwa.
Medycyna Zachodnia wybrała drogę standaryzacji, aby zahamować eksplozję
kosztów. Standarty dotyczą młodych, zdrowych ludzi w wieku ok. 40 lat.
Tymczasem Świat Zachodni starzeje się, a już obecnie przeciętna wieku w
praktyce ogólnej przekracza 60 rok życia! Chorzy domagają się od lekarza
leczenia bezpiecznego i skutecznego. Często chorzy skarżą się na symptomy
chorobowe, które nie pasują do żadnej choroby. Ludzie chcą żyć dłużej, ale nie
wegetować w łóżku, tylko zachowań kondycję. To jest cel współczesnej
medycyny. Zapłacić nie można jej ze składek solidarnościowych kas chorych.
W ten sposób powoli, ale konsekwetnie, rozwija się sektor prywatny leczenia,
który nie może się opierać na „łagodnych lekach chemicznych”, bo takich nie
ma. Popularne metody rekreacji zdrowia nie są w stanie leczyć przewlekającego
się zapalenia płuc, czy też chorób nowotworowych. Wielu, szczególnie młodych
pacjentów, nie ma czasu na długotrwałe „odsiadywanie” w praktyce lekarskiej.
Pacjenci ci żądają szybkiego i skutecznego leczenia, nawej jeżeli jest ono bardzo
gorzkie, jak zioła chińskie.
Te wymagania są w większości spełniane przez chińskie ziołolecznictwo.
Dlatego nie będzie przesadą stwierdzenie, że podstawą przyszłego sektora
prywatnego lecznictwa będzie medycyna chińska, czyli chińskie
ziołolecznictwo.
Autor
Hamm, sierpień, 2008
VI
Spis treści (tom I)
Rejest główny..........................................................................................XIV
Spis skrótów..............................................................................................XV
Wskazówki do wymowy wyrazów chińskich w pinyin.................... XVI
L: Spojrzenie w przeszłość....................................................................... 1
1. Powstanie prymitywnego lecznictwa w czasach demonów i władzy sił
przyrody (Dynastia Xia, czasy Shang i Zhou)..........................................
1
2. Początek piśmiennictwa leczniczego....................................................................4
3. Piśmiennictwo farmaceutyczne - chińska Materia M ed ica.......................... 9
4.Rządowe zapisy recept z czasów panowania Pięciu dynastii i
dynastii Song.....................................................................................................
13
5. Li Shizhen i jego dzieło „Ben Cao Gang M u” .....................................
15
6. „Materia Medica dynastii Qing” i literatura „Zhongxi”.............................16
7. Pharmakopea C h ińsk a........................................................................................ 20
8. Chińska farmacja w toku h istorii..................................................................... 21
9. M. P. Boym i transfer TMCh do Świata Z achodniego.................................29
II.: Spój rżenie w farmakognozję ziół....................................................41
1. W stęp
................................................................................................................... 41
2. Roślinny surowiec leczniczy............................
48
3. Substancje podstawowe......................................................................................... 64
Cukry (Węglowodany) 64, Tłuszcze 66, Aminokwasy, peptydy,
białka 67, Organiczne kwasy roślinne 69
4. Substancje wtórne................................................................................................... 70
Glikozydy i glikozydy nasercowe 70, Flawonoidy 74, Lignany 80,
Kumaryny 82, Fenole 85, Chinony 89, Izoprenoidy (Terpeny) 91,
Steroidy 101, Tetraterpeny 105, Politerpeny 105, Irydoidy 106,
Poliacetyleny 107, Aminy 108, Alkaloidy 109, Alkaloidy roślin z rodziny
Amaryllidaceae 121, Związki cyjanowe 123, Antybiotyki 126,
Witaminy 126, Olejki eteryczne 127, Balsamy i żywice 128,
Inne składniki 129
III.:
Farmakologia chińska
...........................
131
1. W stęp
...........................................................................................................131
2. Rośliny Yao............................................................................................................. 132
3. Chińskie zioła jako surowce lecznicze............................................................. 134
4. Literatura fachowa............................................................................................. 134
5. Odmienność chińskiej farmakologii...............................................,................ 135
VII
6. W łaściwości farmakologiczne Tradycyjnego Leku Chińskiego................138
Smak 139, Charakter termiczny 141, Przynależność do obiegu
czynnościowego i meridianu (odpowiadający obieg czynnościowy)
142, Zioła kierunkowe 143, Kierunek działania zioła 144, Ośrodek
działania 146, Działanie/Wskazania 147, Działanie fizjologiezno-
farmakologiczne 150, Toksyczność (Du Xing) 151, Dawka dzienna
151, Czas gotowania TLCh 151, Kombinacje ziół 152, Tolerancja
(compatibilatio) 152, Nietolerancja (incompatibilatio) 153,
Przeciwwskazania 154, Zioła zabronione w ciąży 154
7. Metody chińskiej fitoterapii................................................................................154
Sudatio 155, Vomitio et expectoratio 155, Purgatio 156,
Compositio 156, Tepefactio 156, Refrigeratio 157, Suppletio 157,
Dispulsio et diffusio 158
8. Postacie leków.........................................................................................................159
Decoctum (Odwar, Chien) 159, Infusio (Napar, Tang) 159,
Maceratio (Nastój, Maceracja) 159, Pigułki 160, Proszek 160,
Syrop 160, Maści 160, Wina lecznicze 160, Galareta 160, Wędzenie
160, Kąpiele parowe 161, Kąpiele i przemywania 161, Leczenie
zapachem, lecznicze poduszki zapachowe 161, Inne postacie i formy
aplikacji leków 161
9. Ordynacja le k u ......................................................................................................162
10. Pao Zhi........................................................................................
163
11. Materia Medica - najczęściej stosowane TLCh w medycynie
chińskiej............................................................................
164
16.
17.
18.
19.
Ramulus
Rhizoma
Rhizoma
Rhizoma
Cinnamomi cassiae (Gui Zhi)...................................................... 315
Ligustici sinensis (Gao Ben)......................................................... 327
Notopterygi (Qiang Huo)................................................................ 332
Zingiberis recens (Sheng Jiang)....................................................340
V.: Grupa II - Leki zimne o smaku ostrym uwalniające
Powierzchnię (Medicamenta liberantia speciei acria et
frigida)......................................................................................................348
1. Flos Chrysanthemi (Ju Hua)............................................................................ 352
2. Flos Filipendulae ulmariae (Zioło Zachodnie)............................................ 357
3. Flos Primulae (Zioło Zachodnie)............................................
361
4. Flos Sambuci (Zioło Zachodnie)..................................................................... 365
5. Flos Tiliae (Zioło Zachodnie)........................................................................... 369
6. Folium Mori (Sang Ye)...................................................................................... 373
7. Folium Nepetae catariae (Zioło Zachodnie)................................................ 379
8. Fructus Arctii (Niu Bang Zi)............................................................................ 383
387
9. Fructus Viticis (Man Jing Z i)...................................................................
10. Herba Equiseti hiemalis (Mu Zei).................................................................. 391
11. Herba Euphrasiae (Zioło Zachodnie)............................................................394
12. Herba Menthae haplocalycis (Bo H e)........................................................... 399
13. Herba Menthae x piperitae (Zioło Zachodnie)......................................... 404
14. Herba Spirodelae (Fu Ping)............................................................................. 409
15. Periostracum Cicadae (Chan Tui)................................................................. 412
16. Radix Bupleuri (Chai Hu)............................................................................ 416
17. Radix Puerariae (Ge Gen).............................
431
18. Rhizoma Cimicifugae (Sheng M a)..................................................................438
19. Semen Sojae germinatum (Da Dou Juan)....................................................443
20. Semen Sojae praeparatum (Dan Dou Chi)..............
447
N
IV.: Grupa I - Leki ciepłe o smaku ostrym uwalniające
Powierzchnię (Medicamenta liberantia speciei acria et
temper ata)............................................................................................... 216
1. Bulbus Allii fistulosi (Cong Bai)...................................................................... 222
2. Cacumen Tamaricis (Xi He Liu).........................................
227
3. Caulis et folium Perillae (Zi Su)........................................................................ 231
4. Flos Magnoliae (Xin Yi Hua)............................................................................. 239
5. Fructus Coriandri (Hu Sui).............................................................................. 245
6. Herba Ephedrae (Ma Huang).......................................................................... 249
7. Herba Hyssopi (Zioło Zachodnie)................................................................... 257
8. Herba Moslae (Xiang Ru)................................................................................... 262
9. Herba Origani (Zioło Zachodnie)................................................................... 266
10. Herba Schizonepetae (Jing Jie)....................................................................... 270
11. Radix Angelicae archangelicae (Zioło Zachodnie)................................... 275
12. Radix Angelicae dahuricae (Bai Zhi)...............................
281
13. Radix Angelicae duhuo (Du Huo)
......................................................... 289
14. Radix Asari (Xi Xin)............................
298
303
15. Radix Saposhnikoviae (Fang Feng)...........................
VIII
IX

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin