Morze Baltyckie.pdf

(11794 KB) Pobierz
s k a r b y
n a t u r y
i
a r c h i t e k t u r y
Morze
BAŁTYCKIE
Kup książkę
Kup książkę
Historia Morza Bałtyckiego
Fauna i flora Bałtyku
Polska
Wyspy (Wolin i Uznam)
Wybrzeże Trzebiatowskie
Wybrzeże Słowińskie
Pobrzeże Kaszubskie
Mierzeja Helska
Mierzeja Wiślana
Wybrzeże Staropruskie
litwa
Łotwa
Estonia
Estonia – wysPy
Finlandia
Finlandia – wysPy
szwEcja
szwEcja – wysPy
dania – wysPy
niEmcy
niEmcy – wysPy
4
6
9
16
24
43
55
60
64
67
72
79
84
91
96
100
107
115
123
127
Kup książkę
Historia morza
BaŁtyckiEgo
od jeziora lodowego do morza mya
Historia Bałtyku, jednego z najmłodszych mórz na Ziemi, dzieli
się na kilka etapów. Około 13 tys. lat temu wody cofającego się,
topniejącego lodowca zalały śródlądową nieckę, tworząc Bałtyc-
kie Jezioro Lodowe, które zajmowało obszar zbliżony do dzisiej-
szego Bałtyku, lecz miało poziom wyższy o 20 m niż współcze-
sny ocean. W miarę, jak lodowiec topniał, nadmiar wody spływał
do Morza Białego i Morza Północnego. Panujący wówczas klimat
polarny nie sprzyjał rozwojowi fauny i flory, która ograniczała się
do najwytrzymalszych gatunków słodkowodnych.
Dziesięć tysięcy lat temu słodka woda z topniejącego lodow-
ca wtargnęła do znajdującego się na zachodzie oceanu, a z półno-
cy napływała słona woda z Morza Północnego. Bałtyckie Jezioro
Lodowe uzyskało stałe połączenie z oceanem i stało się mo-
rzem. Nazwano je Morzem Yoldiowym od żyjącego w nim bar-
dzo licznie małża
Yoldia arctica.
Tysiąc lat później po lodowcu pozostały już tylko niewielkie,
izolowane fragmentu lądolodu, a obszar współczesnego Pół-
wyspu Skandynawskiego zaczął się podnosić, co zaowocowało
odcięciem Morza Yoldiowego od oceanu. Powstał słodkowodny
zbiornik zasilany wodami rzek, zwany Jeziorem Ancylusowym
od żyjącego w nim ślimaka
Ancylus fluviatilis.
Około 7 tys. lat temu podniósł się poziom wód oceanu
światowego, które przez Cieśniny Duńskie wtargnęły z Morza
Północnego do Jeziora Ancylusowego, przekształcając go w Mo-
rze Litorynowe, nazwane tak od licznie występującego w nim
ślimaka
Littorina littorea.
Trzy tysiące lat temu podniosło się dno w Cieśninach Duń-
skich, utrudniając dopływ słonej wody do Morza Litorynowego,
które przekształciło się w słonawe Morze Politorynowe – za-
czął kształtować się Bałtyk taki, jakim znamy go dziś. Tysiąc lat
temu zadomowił się w nim małż
Mya arenaria,
który przywę-
drował tu z Ameryki Północnej przyczepiony do łodzi wikingów.
I to właśnie na jego cześć geolodzy ochrzcili tę fazę rozwoju Bał-
tyku Morzem Mya.
0
km
200
400
km
0
200
400
Jezioro Ancylusowe
ok. 9,5–8 tys. lat temu
Ląd
Jeziora (woda słodka)
Lodowce
Morza (woda słona)
Współczesne wybrzeże
Współczesne granice
Morze Litorynowe
ok. 7 tys. lat temu
Ląd
Jeziora (woda słodka)
Morza (woda słona)
Współczesne wybrzeże
Współczesne granice
Kup książkę
Zgłoś jeśli naruszono regulamin