Ciciora Barbara, Wyrwa Andrzej - Zaprowadzenie Chrześcijaństwa w Polsce.pdf

(10391 KB) Pobierz
BARBARA CICIORA
ANDRZEJ M. WYRWA
Z
ZAPROWADZENIE
CHRZEŚCIJAŃSTWA
W POLSCE
INTRODUCING
CHRISTIANITY
TO POLAND
Krótkie studium obrazu Jana Matejki
Zaprowadzenie chrześcijaństwa R.P. 965
Short Study of the Painting by Jan Matejko
Introducing Christianity AD. 965
DZIEKANOWICE – LEDNICA 2013
MUZEUM PIERWSZYCH PIASTÓW NA LEDNICY
MUSAEUM PRIMORUM PRINCIPUM EX STIRPE PIASTEA IN LEDNICA
MUSEUM OF THE FIRST PIASTS AT LEDNICA
ZAPROWADZENIE
CHRZEŚCIJAŃSTWA
W POLSCE
INTRODUCING
CHRISTIANITY
TO POLAND
Z
Zaprowadzenie chrześcijaństwa w Polsce
© Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy 2013
All rights reserved
BIBLIOTEKA STUDIÓW LEDNICKICH, tom XXIX
Seria A, tom 6
JAN MATEJkO
(1838-1893)
portret namalowany w 1875 roku
przez Izydora Piotra Jabłońskiego-Pawłowicza
W ROkU JANA MATEJkI – 2013
W 175. ROCZNICĘ URODZIN i 120. ROCZNICĘ ŚMIERCI
Wydanie dofinansowane przez:
Ryc. 1. Jan Matejko,
Zaprowadzenie chrześcijaństwa R.P. 965
z 1889 roku
4
5
6
7
Przedmowa
Ryc. 2. Jan Matejko,
Zaprowadzenie chrześcijaństwa R.P. 965
Objaśnienia do obrazu
1.
Mieszko I
2.
Anonimowy rycerz, przedstawiciel Starżów, jednego z najstarszych rodów w Polsce
3.
Członkowie drużyny Mieszka
4.
Św. Wojciech (Adalbert)
5.
Adelajda (zw. Białą Kneginią), rzekoma siostra Mieszka I
6.
Czcibor, brat Mieszka I
7.
Radzim-Gaudenty, brat św. Wojciecha, pierwszy arcybiskup gnieźnieński
8.
Benedykt (Bogusza), subdiakon, towarzysz św. Wojciecha
9.
Wg Matejki: „Zastęp wojewodów i żupników” – starszyzna i urzędnicy książęcy z rodzinami
10.
Biskup Jordan, („biskup misyjny”)
11.
Dobrawa (Dąbrówka), córka Bolesława I Srogiego, księcia czeskiego, żona Mieszka I
12.
Wg Matejki: „Wysłannicy czeskiego Bolesława” (Bolesława I Srogiego)
13.
Benedyktyni, najstarszy zakon na ziemiach polskich
14.
Anonimowa rodzina stanu chłopskiego (?)
15.
Dudziarz
16.
Wg Matejki: „Młody wojownik uchodzący z odłamem kamiennym zwalonego bożyszcza”
17.
Jezioro Lednica
18.
Rezydencja piastowska na Ostrowie Lednickim
19.
Most na jeziorze Lednica – tzw. most gnieźnieński
8
2016 roku przypada 1050 rocznica symbolicznego chrztu Polski,
aktu, który został zapoczątkowany przez pierwszego historycznego władcę –
księcia „Mieczysława” – Mieszka I i jego dwór.
Mimo różnych delimitacji granic wydarzenie to, przez swój charakter i paneuropejskie znaczenie,
w nowy symboliczny i polityczny sposób połączyło ziemie położone w zlewiskach Odry, Warty,
Wisły i Bugu z europejskim kręgiem kulturowym. Źródła pisane, które szerzej mogłyby przed-
stawić ten doniosły fakt, są niestety bardzo skąpe i podobne do siebie, a w swej wymowie bardzo
enigmatyczne. Tak czy inaczej, przy opisie historycznych dziejów Polski ukazywanie historii spo-
łeczeństwa żyjącego na terytorium nazwanym nieco później Polonią zawsze jednak rozpoczyna
się właśnie od tego wydarzenia.
Chrzest Polski, niezależnie od swego znaczenia religijnego, politycznego i kulturalnego,
przez wieki był wielką inspiracją do różnych działań twórczych kolejnych pokoleń władców, moż-
nych, dostojników kościelnych, a także kronikarzy, historyków, pisarzy, artystów i wielu innych.
Początki historycznych refleksji nad tym aktem znaleźć możemy m.in. już w kronice Thietmara
1
czy Galla zwanego Anonimem, który w bardzo barwny i symboliczny sposób, z perspektywy
ok. 150 lat od owej daty –
Wielkiej Soboty 966 roku,
pisał o tym wydarzeniu na kartach swego dzie-
ła. Zanotował on tam m.in., parafrazując nieco jego zapis, że dzięki roztropności księcia Mieszka,
który tak jak w dzieciństwie wyzwolony ze ślepoty, przejrzawszy, już jako roztropny i przewidu-
jący władca, po zaślubieniu czeskiej księżniczki Dobrawy (niekiedy też w źródłach i historiografii
zwanej Dąbrówką), przyjął chrzest, który go i jego poddanych uwolnił ze ślepoty i ciemności
1
Kronika Thietmara,
tłumaczenie (z tekstu łacińskiego) wstęp i przypisy M.Z. Jedlicki, posłowie K. Ożóg, Kraków 2002, ks. IV, cap.
55-56, s. 82-83.
W
9
Zgłoś jeśli naruszono regulamin