Kłobuck.pdf

(2170 KB) Pobierz
■ lj|LI
ł
C
l
"
Informator
Turystyczny
ą
Gmina:
KŁOBUCK
PANKI
PRZYSTAJŃ
WRĘCZYCA WIELKA
Niniejszy informator wydano staraniem
Miejskiego Ośrodka Kultury i Biblioteki
Publicznej Gminy Kłobuck dzięki wsparciu
finansowemu Urzędu Marszałkowskiego
Województwa Śląskiego
r
WS ZE LKI E PRAWA ZA ST RZ E ŻON E
Opracowanie: Barbara Marszał-Kościelniak, Monika Wypych
Zdjęcia wykonali:
A. Miszta, A. Balas, M. Werk, B. Leszczyński, K. Świtalski i inni.
Opracowanie graficzne i druk:
Druk Allegro 034 318 36 89
GMINA KŁOBUCK
Położona w południowo-wschodniej części powiatu kłobuckiego,
zajmuje powierzchnię 130 km2.
Początki
Kłobucka
i jego okolic sięgają wczesnego średniowiecza,
miasto położone było przy drodze handlowej z Krakowa do Wiel­
kopolski. Jego lokacji dokonał w 1339 r. Kazimierz Wielki. Na po­
czątku XV w. tutejszym proboszczem był Bartłomiej Długosz, od
1434 r. funkcję tę pełnił wielki historyk i autor dziejów Polski Jan
Długosz. Na początku XVII w. miasto przeżywało okres świetno­
ści, głównie dzięki funkcjonującym w jego okolicy kopalniom rudy
żelaznej. Ówczesny starosta i marszałek wielki koronny Mikołaj
Wolski udoskonalił istniejące w okolicy kuźnice, sprowadził z za­
granicy rzemieślników, zbudował nowoczesne odlewnie, drutamie
i blachownie. W 1658 r. Sejm ustanowił Kłobuck siedzibą starostwa
oraz nadał gow posiadanie klasztorowi na Jasnej Górze. W okresie
wojen kozackich, a później szwedzkich, miasto zaczęło podupadać,
w 1689 r. zostało całkowicie spalone. Po drugim rozbiorze Polski
okoliczne ziemie znalazły się w zaborze pruskim , po roku 1815
w Królestwie Polskim. W 1870 r. Kłobuck utracił prawa miejskie
(odzyskane ponownie w 1917 r.), stan miasta był opłakany, a jego
poprawa gospodarcza nastąpiła dopiero po II wojnie światowej.
W 1952 r. miasto stało się siedzibą władz powiatowych. Rozpoczął
się rozwój przemysłowy całego regionu, powstały kopalnie rud że­
laza i zakład wzbogacania rudy. Likwidacja kopalń oraz reforma
administracyjna kraju w 1975 r., przyniosły niestety ponowne zaha­
mowanie jego rozwoju, istotne zmiany na tym terenie zaczęły być
widoczne dopiero w latach 90.
Spacerkiem po mieście
Zwiedzanie miasta można rozpocząć od Rynku im. Jana Paw­
ła II. To tutaj, nad architekturą, górują mury kościoła p.w.
św. Marcina, najwspanialszego zabytku i chluby miasta. Świą­
tynia ufundowana na początku XII w., przebudowywana w ciągu
1
kolejnych wieków, ma charakter gotycki, z zachowanymi elemen­
tami baroku. Posiada zabytkowe ołtarze, interesujące sklepienia
krzyżowe w prezbiterium, bogato zdobione malowidłami stalle
z XVII w., rokokową ambonę w kształcie łodzi oraz zabytko­
we organy. Przechowywane są tutaj pamiątki ufundowane przez
Jana Długosza: cenny ornat z XV w., złoty kielich z XIV w.,
a także chrzcielnica z 1402 r., rzeźbiony krzyż z końca XVI w.
oraz monstrancja z XVII w. W kościele znajduje się również
namalowany na desce Cudowny Obraz Matki Boskiej Kłobuc­
kiej Niepokalanej Ucieczki Grzeszników, koronowany w 2000 r.
a pochodzący z pierwszej połowy XV w. Na terenie zespołu
sakralnego mieści się XV-wieczny spichlerz (przebudowany
w XIX w.) oraz plebania (odrestaurowana w XIX i XX w.), będą­
ca dawnym klasztorem kanoników regularnych, sprowadzonych
tu przez J. Długosza. Opuszczając teren kościoła można zatrzy­
mać się przy umieszczonej na jego murach tablicy pamiątkowej
z płaskorzeźbą Józefa Piłsudskiego, upamiętniającej 71 rocznicę
Odzyskania Niepodległości.
Po obejrzeniu świątyni warto udać się na tzw. „Wały”. Jest to
teren obejmujący kilka wąskich uliczek po zachodniej stronie ko­
ścioła. Istniejące tu kiedyś zabudowania w swoich aktach sprze­
daży posiadały informacje, że wybudowane zostały „na wale”.
Ponieważ miasto nie posiadało nigdy murów obronnych, wał ten
spełniał podobne im funkcje. N a rogu ulic: Wały i Strażackiej,
w domu Smolińskich, urodził się Władysław Stefan Sebyła
—poeta okresu międzywojennego, zamordowany przez NKWD
pod Charkowem, stawiany obok tak znakomitych poetów, jak:
Z. Herbert i ks. J. Twardowski.
Idąc dalej w stronę południową dochodzimy do ul. Okólnej, przy
której pod nr 3 mieści się Biblioteka Publiczna Gminy Kłobuck,
a w niej stała ekspozycja pamiątek i dokumentów po W. Sebyle,
ofiarowanych m.in. przez wdowę po poecie Sabinę Sebyłową.
Nieopodal biblioteki mijamy jedną z zabytkowych kapliczek typu
„domkowego”, następnie - idąc wzdłuż Białej Okszy - dochodzi­
my do ul. Wieluńskiej, gdzie pod nr 11 możemy obejrzeć dawną
Łaźnię Miejską. Budynek powstał w roku 1930, nadano mu jed­
nak formę barokową.
Wracając ul. O kólną przechodzimy na drugą stronę rzeki i idąc
parkiem wzdłuż jej biegu przecinamy ulice: Armii Krajowej
i Długosza (tutaj, tuż przy moście zlokalizowana jest kolejna
zabytkowa kapliczka). Kierując się dalej ulicą Sportową widzi­
my znajdujący się po lewej stronie Ośrodek Sportu i Rekreacji,
przechodząc ponownie na drugi brzeg rzeki charakterystycznym,
półkolistym mostkiem i skręcając w lewo do parku, dochodzimy
do ul. Zamkowej. Mijamy znajdujące się po obu stronach drogi
stawy , następnie budynek krytej pływalni i szkołę, dochodzimy
wreszcie do otoczonego parkiem Pałacu w Zagórzu.
Pałac zbudowany został w stylu gotyckim w latach 1795-1800
dla pruskiego ministra Christiana von Haugwitza, na wzór jego
rezydencji w Berlinie. Był stałą lub okresową siedzibą jego kolej­
nych właścicieli, m.in. carskiej rodziny Romanowów.
W czasie powstania styczniowego był miejscem tragicznych wy­
darzeń, a nazwisko ówczesnego właściciela pałacu, okrutnego
Edwarda Lemańskiego, było głośne w europejskich stolicach.
Budynek, wzniesiony na planie litery L, posiada jedno piętro,
od frontu elewację urozmaicają ryzality skrajne i pięcioboczny
ryzalit środkowy, nad którym wznosi się ośmioboczna baszta
zwieńczona pseudoblankami. W pobliżu pałacu stoi budynek
dworu, z gankiem i tarasem od frontu, zbudowany prawdopo­
dobnie na przełomie XIX i XX w.
W drodze powrotnej do centrum miasta, przy ul. 11 Listopada
mijamy zabytkową kapliczkę z XIX w. Znajduje się na niej tabli­
ca, upamiętniająca walczących za ojczyznę w 1863 r. Idąc dalej
w kierunku Rynku, dochodzimy do budynku Miejskiego Ośrodka
Kultury i znajdującego się przy nim obelisku z płytą pamiątkową
upamiętniającą 80. rocznicę urodzin W. Sebyły (kłobucki MOK
3

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin