Ostrowska W. - Gospodarka pasieczna.pdf

(10756 KB) Pobierz
Biblioteka P
i
asta i
G m in y
4 0
0
- 0
2
5
4
0
2
- 0
0
- 0
Spis treści
P rzed m o w a
...................................................... .
9
I.
Typy pasiek i gospodarki p a s i e c z n e j..................................................
1. T y p y p asiek
.....................................................................
P a s ie k i a m a t o r s k i e ....................................................................................................
. - P a sie k i ja k o dodatkow e źródło d o c h o d u ......................................................
P a sie k i prow adzone przez pszczelarzy z a w o d o w y ch ..............................
P a sie k i o szczególnym znaczeniu . i.............................................................
S tru k tu ra p asiek w k r a j u .............................................. .......
2. T ypy gospodarki p a s i e c z n e j .............................................................................
I I .
N ajczęściej spotykane typy
u l i
.........................................................
•
1. O gólna ch a ra k tery sty k a leżaków , sto jak ó w i u li kom binow anych
2. G ospodarcza ocen a n a jcz ę ś cie j stosow anych typów uli .
U le l e ż a k i ...................................................................................................................
U le kom binow ane -
............................................................. .......
S to ja k w ie lk o p o ls k i...................................................................................................
U le
w ielo k o rp u sow e............................ i .....................................
3. P o jem n o ść u la i w ielko ść ra m k i
..............................................
4. N ajnow sze te n d en cje zm ierzające do .uproszczenia k o n stru k cji ula
i typu r a m k i ...................................................... *
....................................................
U
U
11
13
14
16
18
19
23
23
25
26
27
30
31
40
49
I I I .
Zakładanie p a s i e k i .................................................................... *
1. Ogólne zasady zakład an ia p a s i e k i .............................................................
2. O cena zasobów p o ż y tk o w y c h .....................................................• ■
3 . 'K o n k u ren cy jn e rozm ieszczenie p asiek i ich zdrow otność .
4. W ielk ość p asiek i i w ybór typu u l a .............................................................
53
53
54
56
57
5. Wybór i urządzenie pasieczyska..........................................................
60
6. Zaplecze gospodarcze pasieki
....................................... 66
7. Kupno i przewóz pszczół................................. \ ..........................................
71
IV . Podstaw ow e p ra ce pasieczne w s e z o n ie ...............................................................
7 4
O dległość p a siek i od bazy p o ż y t k o w e j................................................ 253
Z apew nienie pszczołom w arunków p ra cy w polu .
.
.
•• •
4. O b serw acje fenologiczne i u l na w a d z e ............................................... 256
254
1. Główny przegląd jesien n y .................................................................................
2. Zapewnienie warunków dobrego przygotowania się pszczół do
zimowli . . . » ......................................... ’ ...................................... 81
Siła zazimowanych ro d zin ........................................................................82
Skład i jakość robotnic....................................... ......
84
3. Zapewnienie rodzinom warunków dobrego.rozwoju jesiennego . .
88
4. Zapasy zimowe i ich uzupełnianie . . . . . . . . .
100
5. Wielkość i .ułożenie gniazda . . . . . . . . . . .
112
6. Ocieplenie i wentylacja . . . . . . .. .
. ,
. . '116
7- Zimowla p a s i e k i .................................................................
125'
8.. Oblot wiosenny i ocena stanu rodzin..........................................................
1 2 9
9« Zapewnienie rodzinom warunków dobrego rozwoju wiosennego . 138
10. Metody przyspieszania wiosennego rozwoju rodzin
. . . • . 148
11. Główny* przegląd w iosen n y
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
153
V II.
Zwiększanie w ydajności pasiek przez dobór odpowiedniej metody
1.
12.Wyrównywanie siły rodzin, w pasiece . . . . . . . .
162
13. Terminy i sposoby poszerzania g n iazd .....................................
164
14. Wykorzystywanie naturalnej produkcji w osku ......................................
1 7 2
35..Prace pasieczne związane
z
wykorzystywaniem pożytków . . . 175
Dodawanie nadstawek lub plastrów na miód . .
. . .. „
1.75
Odbieranie m i o d u ............................................................................................
V . Z ag ad n ien ie r ó jk i w gospodarce p a s ie cz n e j
.
.
.
.
.
.
.
188
263
W ykorzystyw anie pożytków w io s e n n y c h ............................................... 263
W ykorzystyw anie pożytków w iosennych w gospodarce jed n o ro ­
dzinnej
...................................................................................................................263
W ykorzystyw anie pożytków w iosennych w gospodarce kom p lek­
sow ej
......................................................................................................................... 269
N aloty stosow ane niezależnie od ty p u u l a ......................................
270
M etody dostosow ane do u li leżakó w . . . . . . . .
271
2. W y korzystyw anie pożytków le tn ich — ciąg ły ch i przeryw anych 272
W y korzystyw an ie pożytków le tn ich w gospodarce jed norod zinnej
272
M etody typow e dla u li s t o ja k ó w .................................................................... 272
M etody dostosow ane do u li leżaków i kom binow anych . .
278
W ykorzystyw anie pożytków le tn ich w gospodarce kom pleksow ej
280
M etody gospodarki kom p leksow ej dostosow ane do każdego
ty p u u la . . . .
i
......................................
280
M etody gospodarki kom pleksow ej typow e d la u li leżak ó w .
. 284
W yk orzystyw anie pożytków jesie n n y ch .
-
287
V III.
1, Wpływ, rójki na wydajność miodową rodzin i organizację pracy w
pasiece.
.............................................................................. .......
2, Przyczyny powstawania. nastroju rojow ego.......................... .
195
3, Zapobiegania .rójce i je j skutkom . . . . . . . . .
201
•Osłabianie wpływu czynników powstawania nastroju rojowego . 202
Zmniejszanie- skutków nastroju ro jo w eg o ..........................
212
Spowodowanie gwałtownej zmiany warunków . . . . . .
213
Wykorzystanie pszczół rojow ych ................................................................ 217
V I. W aru n ki pełnego w ykorzystania p o ż y tk ó w .....................................................225
292
Gospodarka w ę d r o w n a ....................................................................
1. G ospodarcze uzasad nienie i ogólne zasad y -prow adzenia p asiek i
w ę d r o w n e j ........................................................................ 292
2. W ybór m iejsco w o ści i stan o w isk a dla p a s ie k i w ęd row n ej .
.
. 297
3. P rzygotow anie i
tra n sp o rt p n i
300
4 . W yk orzy styw anie pożytków przez podw ożenie do n ich c a łe j lub
części p a s i e k i .............................................
309
5. O gólne zasad y w ykorzystyw ania pożytku w r z o s o w e g o ............................. 312
6. W yk orzy styw anie pożytków s p a d z i o w y c h ..................................... i
313
C h a ra k te ry sty k a pożytków sp ad zio w y ch ................................................................313
W yw ożenie p n i n a p ożytki spadziow e . . . . . . . .
317
1, Zależność stosowania metod gospodarki pasiecznej od warunków
p b ż y t k o w y c łi.................................' ................................v.......................... 226
Gzas występowania pożytków....................... ' ...........................................226
;
Okresy trwahia pożytków
. . . . . .
%
234
Pożytki towarowe
1
rozwojowe
.... '................................ „
333
Charakterystyka źródeł pożytków
. « ....................................
24 3
%
Siła i struktura rodzin przed rozpoczęciem się pożytków . . . 245
3. Dodatkowe czynniki wpływające na wykorzystanie pożytków . .
2 52
IX .
Zw iększanie w ydajności pasiek przez p racę hodow laną i w prow a­
dzenie
m ieszańców u ż y t k o w y c h .....................................................
320
1. Celow ość stałeg o popraw iania pogłow ia p s z c z ó ł ....................................... 320
2 . H odow lane sposoby popraw iania pogłow ia pszczół w pasiece .
.
322
3.
‘W prow adzanie krzyżów ek h etero zy jn y ch ........... .................................................323
Z jaw isk o h e t e r o z j i ...........................................................................
323
U żytkow e m ieszańce m iędzyrasow e
.............................. 326
U żytkow e m ieszań ce m ię d z y lin io w e .............................................
330
\
6
7
X . W ym iana m a tek w p a s i e c e ...................................................................
333
1. C zęstotliw ość w ym iany m a t e k ............................................................................333
2. T erm in y w ym iany m a t e k .................................... ........................................ .
335
3. W ychów m atek n a w łasne p o t r z e b y ................................................................. 337
R odziny zarodow e i w y c h o w u j ą c e ....................................................................337
Sposoby poddaw ania i p ielę g n a cja m a te ria łu zarodow ego .
.
. 340
4. Sposoby poddaw an ia m a te k i m ateczników . . . . . . . .
345
W yszukiw anie m a t e k ...................................................................................................345
P oddaw anie m a tek w M ateczk ach lu b i z o la t o r a c h ......................................... 346
Poddaw anie m a te k przez w ylot lu b n a p l a s t e r .............................................. 350
Poddaw anie m a te c z n ik ó w ...........................................................................................351
Poddaw anie m atek i m ateczników bez w yszu kiw ania s ta re j m a tk i
352
X I . D odatkow e p ra ce pasieczne w s e z o n ie ......................................
354
1. Ł ączen ie pszczół
............................................ 354
2. T w orzenie o d k ł a d ó w ...................................................................................................357
3. P rzesied lan ie rod zin do innych u l i
- .
.
.
.
360
4. R atow an ie rodzin z ‘ m atk am i tru tow ym i i tru tów k am i .
.
. 364
5. R abu n k i i ich z w a lc z a n ie ........................................................................................... 367
6. Iz o la cja pszczół n a czas stosow ania środków ochrony roślin .
. 371
X I I . P ow iększan ie p a s i e k i ...................................................................................................375
1. P ow iększan ie p a siek i przez tw orzenie o d k ł a d ó w ......................................... 375
2. D zielenie rodzin, „na pół lotu ” ........................................................................... 377
3. N alot na m a tk ę lu b m ateczn ik
;
.
378
4. W ykorzystanie r ó jk i n a tu ra ln e j .
380
Z b ieran ie ro ju
...............................................................~
.
380
382
O sadzanie r o j u .............................................
5. P ow iększan ie p asiek i przez w ydzielanie pszczół ro jo w y ch . . .
383
6. Intensyw ne pow iększanie p asiek i ................... ................................................. 384
7. W ybór sposobu i term in u tw orzenia now ych rodzin . . . .
385
X I I I . O rg a n iz a cja gospodarki pasieczn ej
............................................. 388
1. O rg an izacja pracy w pasiece .
388
Obchodzenie się z p s z c z o ła m i................................................................................... 388
Zasady w ykonyw ania zabiegów w u l u ............................................................ 391
O rg an izacja p rac p o m o c n i c z y c h ............................................................................394
O rgan izacja p racy a typ gospodarki i w ielko ść p asiek i .
.
. 3S5
2. O rg anizacja zaopatrzenia w p l a s t r y .....................................
396
Z apotrzebow anie p asieki na p l a s t r y .............................................................' 39G
B rak o w an ie i przerób suszu w o s k o w e g o .....................................................388
W praw ianie węzy
....................................................................400
3. O rganizacja k arm ien ia pszczół
v ....................................................403
4. H igiena w p a s i e c e ..........................................................................................................406
5. N iezbędne n o tatk i p a s i e c z n e ................................................................................... 409
L i t e r a t u r a ................................................................................................................................ 411
Przedmowa
E k o n o m ic z n e i p o ż y tk o w e w a ru n k i, w ja k ic h g o s p o d a r u je d z is ie j­
szy p s z c z e la r z , róż n ią się w z a sad n iczy s p o s ó b od ty ch , k t ó r e
k s z ta łto w a ły p o ls k ie p s z c z e la r s tw o p r z e d k ilk u s e t la ty . Z ag ęsz­
c z e n ie p a s ie k b y ło w te d y n ie w ie lk ie , a n atu ra ln y p o ż y te k , p r z e ­
w a ż n ie le ś n y , tr w a ł n ie p r z e r w a n ie od w io sn y d o je s ie n i. G łó w n e
j e g o n a s ile n ie p r z y p a d a ło na p o ło w ę c z e r w c a d o sierp n ia . M ik ro ­
k lim a t b o g a ty c h la s ó w s p r z y ja ł o b fite m u n e k ta r o w a n iu roślin .
O k r e s r o z w o ju w io s e n n eg o b y ł dłu gi, t a k ż e n a czas k w itn ie n ia
g ló io n y c h ro ś lin p o ż y tk o w y c h p sz c z o ły p rz y g o to iu y w a ły się d o
z b io r ó io z ła tw o ś c ią , b e z ż a d n y c h z a b ie g ó w z e str o n y p sz cz ela rz a .
G ro m a d z iły t e ż d o s ta te c z n ą ilo ś ć z a p a s ó w n a z im ę. B r a k z ró żn i­
c o w a n ia p o ż y tk ó w u ła tw ia ł p r z e k a z y w a n ie w ie d z y p s z c z e la r s k ie j
z o jc a na sy n a
.
W y rą b la s ó w i przen i& sien ie p sz c z ó ł d o o s ie d li, lik w id a c ja o d ­
ło g ó w , n is z c z e n ie c h w a s tó w p r z y c z y n iły s ię i n a d a l s ą
.
czy n n i­
k ie m sta łe g o p o g a r s z a n ia s ię w a r u n k ó w p o ż y tk o w y c h . Z m ien ił się
n a n ie k o r z y ś ć k lim a t, w y s tą p iła lu y raźn a sez o n o w o ść p o ż y tk ó io
i ic h z r ó ż n ic o w a n ie , s k r ó c ił s ię w w ielu r e jo n a c h o k r e s w io s e n -
$pego r o z w o ju ro d z in p s z c z e lic h , w y s tą p iło b e z p o ś r e d n ie z a g r o ż e ­
n ie p a s ie k ze stro n y p o s t ę p u ją c e j c h e m iz a c ji ro ln ictw a .
Z a g ęsz c z en ie p a s ie k p r z y m ia s ta c h i o s ie d la c h , w p r o w a d z e n ie
w ie lk ic h a r e a łó w je d n o r o d n y c h u p r a w ora z ic h z r e jo n iz o w a n ie
z m ien iły r ó w n ie ż e k o n o m ic z n e w a ru n k i, ja k ie k s z ta łtu ją d z is ie j­
s z e p sz c z ela rstw o . Z m ian y te sz c z e g ó ln ie w y r a ź n ie z a r y s o w a ły
9
S
>
się w o sta tn ic h k ilk u d z ie s ię c iu a n a w e t k ilk u n a s tu la ta c h ja k o
n a tu ra ln e n a s tę p s tw o s z y b k ie j in t e n s y fik a c ji i u n o w o c z eśn ia n ia
p r o d u k c ji r o ln e j. W z rasta u słu g o w a r o la pszczół ja k o z a p y la c z e k
roślin u p ra w n y ch . P o w s ta je n o w y ty p p sz c z ela rz a w ę d r o w c a lu b
h o d o w c y . G w a łto w n ie w z ra sta k o n ie c z n o ś ć u n o w o c z eśn ia n ia m e ­
tod g o s p o d a r k i p a s ie c z n e j, co w y m a g a g ru n to w n ej z n a jo m o ś c i
z a w o d u p sz c z ela rz a , a n a io et s p e c ja liz a c ji w p o sz cz e g ó ln y ch je g o
d z ia ła ch . P s z c z ela r z o w i s ta je s ię p o tr z e b n y du ży z a sób w ie d z y
te o r e t y c z n e j i p r a k ty c z n e j, p o d b u d o w a n e j n a jn o w sz y m i o s ią g n ię ­
c ia m i z d z ied z in y n ie ty lk o p r a k ty c z n e g o p sz c z ela rs tw a , a le b io lo g ii
ro d z in y p s z c z e le j, b o ta n ik i p s z c z e la r s k ie j, h o d o w li, a n a w e t g e n e ­
t y k i pszczół. P sz c z ela rz m u si d ziś u m ie ć k ie r o w a ć p a s ie k ą w o k r e ­
ślo n y sp o só b , n a jle p s z y d la d a n y c h w a ru n k ó w p o ż y tk o w y c h , k l i ­
m a ty c z n y c h i e k o n o m ic z n y c h , b o ty lk o tą d r o g ą d o jd z ie d o p o ż ą ­
d a n y c h e fe k t ó w g o s p o d a r cz y ch w p a s ie c e .
C h c ia ła b y m , a b y w ia d o m o ś c i z a w a r te w n in ie js z e j k sią ż c e c h o ć
w c z ę śc i p o m o g ły C z y teln ik o w i w o sią g n ięciu ty c h e fe k t ó w .
W a n d a O stro w sk a
I. T y p y pasiek
i gospodarki pasiecznej
1. TYPY PASIEK
P olska należy do krajów o dużym, w zasadzie ju ż pełnym za­
gęszczeniu pasiek. Nie spotyka się u nas praw ie wsi czy m iasta,
gdzie by ich nie było. S ą to różne pasieki: duże i m ałe, dobrze
i źle prowadzone, od schludnych i nowoczesnych do w prost p ier­
w otnych lub zaniedbanych. Zróżnicow anie to w ynika w głównej
m ierze z ekonomicznego stosunku pszczelarza do posiadanej pa­
sieki. Pod względem ekonomicznego zaangażowania w łaściciela
można rozróżnić wśród naszych pasiek: 1) am atorskie, prowadzone
w yłącznie dla przyjem ności, 2) nastawione na dodatkowe źródło
dochodu (poza pracą zawodową) oraz 3) prowadzone przez pszcze­
larz}' zawodowych (pryw atne, państwowe i spółdzielcze). Ponadto
istn ie ją pasieki o szczególnym znaczeniu, ja k szkoleniowe, doś­
wiadczalne i zarodowe.
W a rsz a w a 1973 r.
*
*
*
Od czasu u k a z a n ia s ię I w y d a n ia m in ę ło 6 la t
.
M im o to, u le g a ją c
ż ą d a n io m w ie lu C z y te ln ik ó w , W y d a w n ic tw o z d e c y d o w a ło s ię w z n o ­
w ić t ę p r a c ę b e z w ię k s z y c h z m ia n w t e k ś c ie , ż e b y j a k n a js z y b c ie j d o ­
ta r ła d o r ą k o d b io r c ó w . A u to r k a w y r a z iła z g o d ę n a p o n o w n e w y d a ­
n ie k s ią ż k i je d y n ie p o u su n ięciu b łę d ó w , j a k i e p o w sta ły w cz asie
d r u k u I w y d a n ia o r a z u a k tu a ln ia ją c n ie k tó r e stw ierd z en ia .
*
W a rszaw a 1980 r.
W y d a w n ictw o
Pasieki am atorskie
N a ogół każdy pszczelarz je s t swego rodzaju am atorem i hobby­
stą. W żadnej in n ej specjalności rolniczo-hodow lanej czynnik
zam iłow ania nie odgrywa ta k zasadniczej roli ja k w pszczelar­
stw ie. A le pszczelarza am atora cech u je i to, że zam iłowanie sta­
w ia ponad rachu nek ekonomiczny. Pasiekę u trzym u je dla w łasnej
sa ty sfa k cji posiadania pszczół, w yposażając w w ym yślny sprzęt
i często zbędne drobiazgi, a w razie u traty pszczół kom pletuje
11

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin