PODSTAWY TEORII POLITYKI
Popper - rozwiązuje problemy znane od czasów nowożytnych, źle sformuowane zasady, oddziela refleksję naukową od innych ludzkich refleksji (DEMARKACJA wiedzy).
DEMARKACJA (naukowa\nienaukowa)
FALSYFIKANIZM
Popper nauki empiryczne zwłaszcza przyrodnicze
NAUKA:
-formalna (np. logika, matematyka <nie badają i nieopisują rzeczywistości>)
- empiryczna (np. przyrodnicze i społeczne <wyjaśnają rzeczywistość i przyczyny zjawisk>)
AKSJOMATY??
HERMENEUTYKA -sztuka interpretacji
ZDANIA NOMOTETYCZNE- formuują prawa (prawidłowości)
IDIOGRAFICZNE -zbierają fakty
zdania uniwersalne
czym jest nauka empiryczna?
POZYTYWIZM/SCJENTYZM
EMPIRIA- droga zmysłowego poznania, doświadczenia
TEORIA- zespół twierdzeń
TEZA- twierdzenie
HIPOTEZA- przypuszczenie
EKSPERYMENT
OBSERWACJAINDUKCJA- ze zdań szczegółowych tworzymy ogólne (eliminacja, metoda od ogółu do sczegółu)
ZDANIE JEDNOSTKOWE- prawdziwe w danym momencie na danym przykładzie np. "ala ma kota" "TEN łabędź jest biały"
ZDANIE UNIWERSALNE- ogólne
A PRIORI
A POSTERIORI
REGRESSUS AD INFINTUM
COMUNICO COMUNICARE- uczynić wspólnym, połączyć
COMUNIO
COMUNITYCOMMUNICATION
Musi być możliwe obalenie twierdzenia przez doświadczenie.
Żeby teoria była naukowa musi mieć potencjalny falsyfikator, tzn. taki przypadek, który jeśli zajdzie to ją obali.
-obiektywizm
-subiektywizm
-relatywizm
-absolutyzm
-fallibylizm
-prawda
PROBLEMATYKA POLITYKI:
Wizje:
A. klasyczna : polityka to sztuka, cel to realizacj aaplikacja zasad ładu, rozpoznawanych w drodze refleksji filozoficznej/metafizycznej/etnologicznej. Polityka ma jeden cel: DOBRO WSPÓLNE (roztropne realizowanie dobra wspólnego).
B. nowożytne : polityka oddzielona od etyki, sztuka realizoweania dowolnych celów, "racja stanu", pragmatyczna skuteczność, "brudna gra", realizacja potrzeb i interesów indywidualnych (głównie Machavelli, postmodernizm, ponowoczesność).
Polityka to zaspokajanie potrzeb wybranych; polityka jako działalność polityczna
~propozycje badania zmiennego historycznie zjawiska, poprzez pewne pryzmaty
2 polskie terminy : polityka(kateg. nowożytna) i policyja (kat. klasyczna)
• paideia
• eudemonia
• arete
LEO STRAUSS: zwraca uwagę na porządek temporalny, na przeszłość, bo to jest poznane i pewne, a to co będzie jest nie wiadome, lepsze jest wrogiem dobrego, kanibalizm, liberalizm, obiektywny status rozpatrywania polityki (szczęście, doskonałość)
• prawo naturalne
• prawo pozytywne
• doktryna Radbruha
• obywatalskie nieposłuszeństwo
JOHN ROLCE:
-kategoria sprawiedliwości „teoria sprawiedliwości”, wizja nowożytna. Społeczeństwo wspólnotą konfliktów i interesów, społeczeństwo oparte na różnych grupach, reprezentowanych przez różne jednostki, oparte na dążeniu do koordynacji, pomimo tego powstaje konflikt.
Polityka to cel ; to harmonijna, sprawiedliwa dystrybucja i sprawiedliwe tworzenie sceny do różnych wizji dobra
KAROL MARKS:
-konflikt, walka klas, bunt klasy niższej, dążenie do równowagi klasowej
Stan społ.- prawo, kryterium prawne
Klasa społ.- podział majątkowy
Bazą dla polityki jest ekonomia baza i nadbudowa, byt określa świadomość
SCHANTALL MORE:
-kwestie polityczne to kwestie techniczne mogą je rozwiązać specjaliści/eksperci
WŁADZA:
-przywództwo i jego typy
-władza
-władza polityczna
-legitymacja władzy
-legitymizacja władzy
JAMES McGREGOR BURNS:
WŁADZA- relacja, stosunek, wg. Burns`a : - relacja niesystematyczna społeczna, w której jedna strona (rządzący), dzięki pewnym zasobom czy podstawom socjologicznym, psychologicznym, jest w stanie wpłynąć na drugą stronę relacji, tak że zachowa się tak jak pierwsza strona tego chce
WŁADZA POLITYCZNA:- ma charakter doniosły, społecznie dotyczy wielkich grup ludzkich
INSTYTUCJALNA WŁADZA:- instytucje wykorzystywane do podtrzymywania władzy (np. media)
WŁADZA BEHAWIORALNA:- władca ma moc naginania woli, modyfikuje zachowania poddanych
RZĄDZENIE:- wykonywanie władzy państwowej, działanie, wykonywanie, sprawowanie władzy politycznej
PRZYWÓDZTWO A WŁADZA:
-przewodzić można osobą, nie rzeczą, gdyż rzeczy nie mają motywów
-przywództwo – najwyższy poziom władzy
-przywódca działa bez przemocy i przymusu
-sekularyzacja przywództwa
PRZYWÓDZTWO:
A. Transformacyjne: - długotrwały proces, zjednoczone cele i motywy (np. przywództwo religijne)
B. Transakcyjne:- krótki proces, w którym zjednoczone są cele i motywy, ale to proces nietrwały
LEGITYMACJA- stan, w którym władza jest prawomocna
LEGITYMIZACJA- władza jest uprawomocniona
PODZIAŁ LEGITYMACJI WG. WEBERA:
A. Legalna: oparta na wierze w prawo
B. Tradycyjna: przekonanie, że istniała od zawsze, dynastyczna, np. boskie pochodzenie władcy
C. Charyzmatyczna: oparta na szczególnych umiejętnościach władcy, jego umiejętności oddziaływania na poddanych
ELITARYZM: przekonanie o konieczności istnienia elit, ich wybitności, brak równości międzyludzkiej
EGALITARYZM: dąży do równowagi międzyludzkiej, równy dostęp do równości majątkowej, skrajny do równości intelektualnej, równość wobec prawa, polityczny, społeczny, kulturowy (ten ostatni dzieli się na:
· Dokonanie ujednolicenia społeczeństwa
· I multikulturalizm)
Wilfred paretto- wprowadził pojęcie elity do nauk społecznych
· Z koncepcji elity, arystokracji, należy rozumieć należy rozumieć czysto opisowo bez normatywnego aspektu, pozytywistyczna charakterystyka tego pojęcia
· Każde społeczeństwo charakteryzuje się występowaniem elit, bo nigdy nie będą równi nieelita i elita
· Wśród elit następuje degeneracja (nie ma racji do posiadania wpływów zostają u niej tylko wpływy i nic więcej gnuśnieje)
· W nieelicie zaś pojawiają się jednostki wybitne, mające możliwość do bycia elitą, (poza danymi instytucjonalnymi)
· Zachwianie tzw. Równowagi
· Cyrkulacja/krążenie elit
· Cmentarzysko elit
MILLS:
· Kompleks przemysłowo-wojskowy (koncepcja mills`a
· Opiera i odnosi się tylko do USA
· Choć konstytucja USA mówi, że władza=naród, lecz tak naprawdę rządzą zamknięte elity
· „kliki” wojskowe, ekonomiczne, polityczne
· Charakter horyzontalny przenikania elit
· Wszechstronność elit
· Proces intencjonalny (przez to dobieranie/wykluczanie ludzi)
· Ten sam profil psychologiczno-społeczny
ORTEGA
· MASY PRZESTAŁY TRAKTOWAĆ MASOWOŚĆ JAKO PROBLEM
· ŻYCIE MAS SYTAŁO SIĘ ŁATWE
· Łatwiejsze niż życie elit wcześniej
· Życie oparte o ich zasady jest równowartością innych postaw
· Kultura masowa
· Powodem jest rozwój przemysłowo technologiczny
WILFRED PARETTO:
· Wprowadził pojęcie elity do nauk społecznych
· Koncepcje elity, arystokracji, należy rozumieć czysto opisowo, bez normatywnego aspektu. Pozytywistyczna charakterystyka tego pojęcia
· Każde społeczeństwo charakteryzuje się występowaniem elit, bo nigdy nie będą równi elita/nieelita
· Wśród elit następuje degeneracja (nie ma racji do posiadania wpływów, zostają tylko wpływy/gnuśnienie)
· W nieelicie zaś pojawiają się jednostki wybitne, mające możliwość do bycia elitą (poza danymi instytucjonalnymi)
· Zachowanie tzw. Równowagi
· Cyrkulacja/krążenie elit (ewolucyjny/rewolucyjny)
· Kompleks przemysłowo-wojskowy (koncepcja Mills`a)
· Choć konstytucja USA mówi, że władza = naród, lecz tak naprawdę rządzą zamknięte elity
· Proces intencjonalny, przez to dobieranie/wykluczanie ludzi
ORTEGA:
· Masy przestały traktować masowość jako problem
· Życie mas stało się łatwe
· Życie oparte o ich zasady jest równowartościowe innym postawom
· Zajęcie przestrzeni życiowej przez masy
· Rozwój przemysłowo-technologiczny jest głównym powodem
· Opis pejoratywny
· Epoka mas=przeciwieństwo schyłku, eksplozja sił życiowych teraz ideał autentyczności
umkc