PODSTAWY SOCJOLOGII 1.03.2010
Socjologia – łac. socjo – społeczeństwo, grecki logia – nauka, wiedza. Wymyślone na początku wieku XIX – odnosiło się do nauki o społeczeństwie, ale to czym zajmuje się socjologia jest bardziej specyficzne
Nauki socjologiczne to nauki empiryczne i nauki o społeczeństwie
Nauki nomotetyczne zajmują się normowanie praw o charakterze ogólnym, uniwersalnym
Nauki idiograficzne – opis, wyjaśnianie jednostkowych zjawisk, np. historia
Nauki socjologiczne są po części nomotetyczne, a po części idiograficzne
Socjologia jest nauką społeczną.
Przedmiotem zainteresowań socjologii jest społeczeństwo nowoczesne, wszelkie formy organizacji międzyludzkiej:
· Skupienie na wszelkich formach zbiorowości organizacji w jakich te formy funkcjonują
· Zmiana form; w jakich sposób następuje zmiana społeczna
· Wszelkie formy instytucjonalizacji życia ludzkiego, czyli tworzenie się instytucji regulujących zachowanie ludziInstytucja – pewien skodyfikowany zbiór reguł, które regulują zachowania ludzi, np. małżeństwo, uniwersytet, religia
· Wszelkie formy nierówności społecznych, które są związane z nadrzędnością i podrzędnością
· Relacje pomiędzy tym co trwa(z pokolenia na pokolenie) i tym co się zmienia
Perspektywa etyczno-wartościująca
Perspektywa ponadjednostkowa – nie jest ważne jak dana rzecz wygląda z perspektywy danej osoby, ale z perspektywy danej zbiorowości
Emile Durkheim – skupił się na zagadnieniach, które mają charakter ponadjednostkowy, prowadził badania w końcu wieku XIX. Pokazywał bardzo silne powiązania między tym jakiej płci była dana osoba a jak wygląda liczba samobójstw. Pokazał, że najwięcej samobójstw popełniają protestanci, a mniej katolicy. Pokazywał, że zmienną jest spójność grupy. Gdy grupa jest bardziej spójna to jest mniejsze prawdopodobieństwo popełnienia samobójstwa. Na samobójstwa można patrzeć jak na zjawisko społecznościowe, a nie jednostkowe. Czynniki indywidualne stają się czynnikami drugorzędnymi.
Najistotniejsza jest umiejętność porzucenia swojej pespektywy na rzecz perspektyw grupowych.
Perspektywa psychologiczna – patrząc na pewne konkretne jednostki trzeba patrzeć na nie w kontekście szerszej zbiorowości
Podział na klasy społeczne – jednostki mają większe szanse na osiągnięcie sukcesów. Nieważne jest czy dana osoba osiągnie sukces czy nie, bo to może zależeć od cech jednostkowych. Regułą jest, że pozycje społeczne w najczęstszych przypadkach są pozycjami dziedzicznymi.
Socjologia odpowiada na 3 pytania:
· Jaka jest struktura danej zbiorowości ? – podstawowe części składowe zbiorowości poddawanej analizie; jakie są powiązania między elementami ?
· Jakie jest miejsce tej zbiorowości, która badacza interesuje w kontekście innej zbiorowości ? – czy to zbiorowość niepowtarzalna, czy charakterystyczna.
· Jakie typy osobowości przeważają w danej zbiorowości ? – w jaki sposób dokonuje się selekcja w obrębie danej zbiorowości
Perspektywa socjologiczna – jakie typy ludzi są przywoływane do porządku, a jakie są aprobowane. Odnosi się do mechanizmów kontrolnych
Nauki społeczne i przyrodnicze – elementem jest podział języka, którym posługuje się dana dyscyplina naukowa
Języki naturalne – potoczny, posługujemy się nim na co dzień. Duża jego część opiera się na metaforach, np. nauki społeczne
Język formalny – używa się pewnych symboli, np. filozofia, biologia
Społeczeństwo – odnosi się do dużych zbiorowości ludzkich wyodrębnionych od innych typów zbiorowości w sposób naturalny – granice między tymi zbiorowościami nie są sztucznie wytworzone. Trwa przez dłuższy czas.
Konflikt społeczny – wyróżnia się wizje: konduktowe i funkcjonalne. Konflikt występuje wszędzie, na wszystkich poziomach. W pewnych okolicznościach konflikt wzmacnia spójność grup społecznych. Konflikty są normalne i powszechne. Powinien być zawsze brany pod uwagę.
Konflikt w kontekście socjologii – interesy grup są ze sobą sprzeczne
Konflikt behawioralny – działania rozmaitych grup skierowane przeciwko sobie
Wizja konduktowa – konflikty są anomaliami, które są częste, ale nie są konieczne
Z perspektywy funkcjonalnej – społeczeństwo jako zbiór grup, jednostek itd. które ze sobą współdziałają
Funkcja społeczna – odnosi się do właściwości i instytucji organizacyjnych. Każda istniejąca organizacja społeczna spełnia określoną funkcję.
Zmiana społeczna – ma charakter kierunkowy i prowadzi do osiągnięcia celu. Przejście od form prostych do form złożonych. Zmiana społeczna to zmiana form organizacji życia zbiorowego. Np. w jakim sposób mamy do czynienia z przemianami ubioru studentów na zajęciach.
2
umkc