SYSTEMY EKONOMICZNE PAŃSTW UE 8.06.2010
PROCESY WZROSTU I ROZWOJU GOSPODARCZEGO W UE – KONWERGENCJA I DYWERGENCJA
Wzrost gospodarczy jest najważniejszym elementem polityki spójności gospodarczej.
Konwergencja – upodobnienie, zbliżenie, wyrównanie, zmniejszenie dysproporcji. Chodzi tu o dysproporcje społeczne i gospodarcze. W UE polega na tym, by te zróżnicowania zmniejszyć a instrumentem prowadzącym do tego jest wzrost gospodarczy. Spotyka się ona z dywergencją.
Dywergencja – polega na pogłębianiu się zróżnicowań, na powstawaniu coraz większych dysproporcji, na coraz większych różnicach w rozwoju gospodarczym i społecznym.
Konwergencja i dywergencja nieustannie sobie towarzyszą, tak jak integracja i dysintegracja. Nie sposób tego uniknąć. Można dążyć do tego by dominowała konwergencja nad dywergencją. Całkowite wyeliminowanie dywergencji jest niemożliwe.
Ten drugi proces jest widoczny na poziomie regionów. W regionach występuje z reguły proces konwergencji, czyli zbliżania się do siebie poziomów rozwoju, ale w niektórych przypadkach, w niektórych regionach widoczna jest dywergencja. Im mniejsze regiony bierzemy pod uwagę tym łatwiej dostrzec proces dywergencji. Na poziomie dużych regionów jest on słabo widoczny. Ogromna ilość dużych regionów podlega konwergencji.
*W Polsce region, który chce się uporać z zacofaniem jest województwo mazowieckie.
Mniejsze regiony to subregiony lub podregiony w Polsce ich jest 66.
Polaryzacja – następują w krajach Europejskich coraz większe rozpiętości między regionami.
Połacie obszarów – wyludnianie obszarów, zmniejszenie zaludnienia
W skali całej UE dywergencja nie występuje, tylko konwergencja.
TEMPO WZROSTU
Tempo wzrostu gospodarczego mierzy się wzrostem PKB w %.
Następuje powolne wyrównywanie się poziomu rozwoju gospodarczego między państwami UE.
Regiony nuts 2 to województwa w Polsce.
Polityka spójności wkłada określone środki, które mają na celu wyrównać proces rozwojowy. Wyrównanie w przyszłości może przebiegać w taki sposób:
· Słowacja 2009
· Czechy 2012
· Estonia 2019
· Następne kraje do 2024 będą na poziomie słabszym poniżej 90%
Fundusz strukturalny i spójności są przeznaczone na konwergencję.
Alokacja według państwa członkowskich – limity dla każdego kraju. Są to sumy możliwe do wykorzystania, ale nie oznacza to, że będą na pewno wykorzystane.
Środki przeznaczane na politykę spójności w relacji do PKB całej UE lekko, wolno spadają. Dawniej były większe – największe w 1999 roku
Cele i ogólne zasady pomocy na lata 2007-2013:
· Konwergencja – środki na ten cel pochodzą europejskiego funduszu rozwoju regionalnego, strukturalnego i spójności
o Ożywienie wzrostu gospodarczego – wzrost produkcji
o Innowacyjność
o Społeczeństwo oparte na wiedzy
o Obejmuje najsłabiej rozwinięte państwa i regiony
Tylko Praga, Bratysława, budapesztański region i Słowenia, później dochodzi mazowieckie – nie spełniają kryterium do wsparcia w celu konwergencji
Wszystkie kraje komunistyczne spełniają kryterium do wsparcia w zakresie konwergencji.
Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie – cel realizowany może być w tych regionach, które nie są objęte celem pierwszym. Polska nie jest nią objęta, bo wszystkie jej regiony są objęte konwergencją.
· Uprzedza zmiany gospodarze i społeczne
· Współpraca trans graniczna- granice wewnętrzne i zewnętrzne
· Cel- europejska współpraca terytorialna ma wspierać współprace trans graniczną
· Ci, którzy najwięcej otrzymywali nadal najwięcej otrzymują (woj. maz. ,śląskie, itp., tam gdzie są duże aglomeracje). Każdy kraj wpłaca do budżetu i otrzymuje z niego środki. W Pl jest wyraża przewaga środków uzyskanych nad środkami wpłacanymi. Istnieją też wypłaty.
Egzamin – 3 pytania otwarte
Pierwszy termin 25 czerwca od 900 audytorium D
Egzamin poprawkowy – 7 września od 900-1100 w audytorium A
1
umkc