Program nauczania do wychowania przedszkolnego 2014.pdf

(717 KB) Pobierz

Język angielski

w wychowaniu przedszkolnym

Program nauczania 3, 4 i 5-latków

Magdalena Szpotowicz

Małgorzata Szulc-Kurpaska

2014

Autorki:

Dr Magdalena Szpotowicz

uczy metodyki w ramach spe-

cjalności Wczesne Nauczanie Języka Angielskiego na Wydziale

Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego. Specjalizuje się

w metodyce nauczania dzieci i temu tematowi poświęcona

była jej praca doktorska. Była kierownikiem polskiej części

międzynarodowego projektu badawczego

Early Language

Learning in Europe

dotyczącego wczesnego nauczania języ-

ka, współfinansowanego przez Komisję Europejską i British

Council. Jest autorką artykułów z dziedziny nauczania języka

angielskiego w szkole podstawowej publikowanych w Polsce

i za granicą. Jest współautorką podręczników

Sparks, New

Sparks, New Sparks Plus

Super Sparks

oraz konsultantką kursów

New Happy House

Treetops.

Wraz z dr Małgorzatą Szulc-Kur-

paską opracowała podręcznik metodyczny dla nauczycieli

Teaching English to Young Learners

wydany przez Wydawnic-

two Naukowe PWN.W 2008 r. na zlecenie Ministerstwa Edu-

kacji Narodowej kierowała pracami nad projektem podstawy

programowej dla języka obcego. W latach 2010-2011 jako

przedstawiciel Polski była członkiem powołanej przez Komi-

sję Europejską grupy tematycznej „Wczesne nauczanie języka”,

zajmującej się nauczaniem języków na etapie przedszkolnym.

Od 2009 jest liderem Pracowni Języków Obcych w Instytucie

Badań Edukacyjnych, gdzie prowadzi badania m.in. nad efektyw-

nością nauczania języka angielskiego w szkole podstawowej.

Dr Małgorzata Szulc-Kurpaska

jest nauczycielem me-

todyki w Nauczycielskim Kolegium Języków Obcych we

Wrocławiu. Prowadzi też zajęcia z edukacji wczesnoszkolnej

zintegrowanej z językiem angielskim w Państwowej Wyższej

Szkole Zawodowej w Legnicy. Specjalizuje się w metodyce

nauczania dzieci i temu tematowi poświęcona była jej pra-

ca doktorska. Ukończyła kurs organizowany przez British Co-

uncil w ramach projektu SPRITE w zakresie nauczania języka

angielskiego dzieci w I etapie edukacyjnym, uzyskując tytuł

edukatora. Prowadzi szkolenia dla nauczycieli i metodyków.

Jest autorką edukacyjnego programu na wideo poświęcone-

go nauce języka angielskiego w klasach 1-3 oraz artykułów

z dziedziny nauczania języka angielskiego w szkole podstawowej

i w przedszkolu, publikowanych w Polsce i za granicą. Jest współ-

autorką podręczników

Sparks, New Sparks, New Sparks Plus

Su-

per Sparks,

a także podręcznika metodycznego

Teaching English

to Young Learners,

wydanego przez PWN. W 2008 r. na zlecenie

Ministerstwa Edukacji Narodowej brała udział w pracach nad

projektem podstawy programowej dla języka obcego. Od

2010 roku współpracuje z Instytutem Badań Edukacyjnych

w Warszawie w ramach projektu badania efektywności na-

uczania języka angielskiego w szkole podstawowej.

Podziękowania:

Wydawnictwo Oxford University Press dziękuje pani Beacie Szwajce ze szkoły języka angielskiego dla dzieci Skills School

w Rzeszowie za merytoryczne uwagi i cenne sugestie dotyczące programu.

Język angielski w wychowaniu przedszkolnym

Spis treści

1.1

1.2

1.3

1.4

Opis programu

................................................................................................................................................................................................................... 4

Metryczka ................................................................................................................................................................................................................................. 4

Okoliczności powstania programu .......................................................................................................................................................................... 4

Założenia programu .......................................................................................................................................................................................................... 4

Charakterystyka użytkowników ................................................................................................................................................................................. 5

1.4.1 Nauczyciel .................................................................................................................................................................................................................... 5

1.4.2 Dzieci ............................................................................................................................................................................................................................... 5

1.4.3 Rodzice ........................................................................................................................................................................................................................... 6

1.4.4 Dyrektor przedszkola ............................................................................................................................................................................................. 6

Warunki realizacji programu ......................................................................................................................................................................................... 6

Cele nauczania

Cele ogólne wynikające z podstawy programowej ...................................................................................................................................... 7

Cele szczegółowe .............................................................................................................................................................................................................. 7

Cele językowe........................................................................................................................................................................................................................ 8

Rozwijanie samodzielności w uczeniu się ........................................................................................................................................................... 8

Treści nauczania

Wstęp .......................................................................................................................................................................................................................................... 9

Zakresy tematyczne ........................................................................................................................................................................................................... 9

Kategorie gramatyczne i części mowy .................................................................................................................................................................. 9

Sytuacje i funkcje komunikacyjne ............................................................................................................................................................................ 9

Przykładowe połączenie zakresów tematycznych z grupami leksykalnymi, strukturami i funkcjami ......................... 10

Procedury osiągania celów

................................................................................................................................................................................... 11

Zwroty służące komunikacji podczas zajęć ..................................................................................................................................................... 11

Metody i sposoby pracy ............................................................................................................................................................................................... 11

4.2.1 Metody pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym ........................................................................................................................... 11

4.2.2 Sposoby pracy z dziećmi ................................................................................................................................................................................. 11

4.2.3 Przykłady gier i zabaw ...................................................................................................................................................................................... 12

4.2.4 Sposoby indywidualizacji pracy .................................................................................................................................................................. 15

Formy pracy ......................................................................................................................................................................................................................... 15

Techniki nauczania .......................................................................................................................................................................................................... 15

4.4.1 Techniki nauczania słownictwa.................................................................................................................................................................... 15

4.4.2 Techniki nauczania wymowy ........................................................................................................................................................................ 15

4.4.3 Techniki nauczania słuchania ........................................................................................................................................................................ 15

4.4.4 Techniki nauczania mówienia ....................................................................................................................................................................... 15

4.4.5 Techniki rozwijania umiejętności uczenia się...................................................................................................................................... 15

4.4.6 Techniki dyscyplinujące i skupiające uwagę........................................................................................................................................ 15

Materiały nauczania ....................................................................................................................................................................................................... 16

4.5.1 Pomoce naukowe i środki nauczania....................................................................................................................................................... 16

4.5.2 Podręczniki i książki pomocnicze................................................................................................................................................................ 16

Zasady planowania i organizacji zajęć ................................................................................................................................................................ 16

Opis założonych osiągnięć i sposób ich oceniania

............................................................................................................................. 17

Poziomy osiągnięć ucznia ........................................................................................................................................................................................... 17

Opis zasad oceniania uczniów ................................................................................................................................................................................. 17

Warianty pracy z programem

.............................................................................................................................................................................. 18

Zasady modyfikowania programu w zależności od warunków pracy............................................................................................ 18

Przykładowe konspekty zajęć ................................................................................................................................................................................... 19

Bibliografia

Załączniki

Załącznik 1: Europejskie portfolio językowe .................................................................................................................................................... 26

Załącznik 2: Przykład integracji nauczania j. angielskiego z programem wychowania przedszkolnego .................. 26

1.5

2.1

2.2

2.2.1

2.2.2

3.1

3.2

3.3

3.4

3.5

4.1

4.2

4.3

4.4

4.5

4.6

5.1

5.2

6.1

6.2

8.1

8.2

Język angielski w wychowaniu przedszkolnym

1. Opis programu

1.1 Metryczka

Język angielski

Etap edukacyjny:

Wychowanie przedszkolne w przedszkolu

Liczba godzin tygodniowo:

2–3 zajęcia 15-, 20- lub

30-minutowe w tygodniu lub 15-20 minutowe codzienne

Całkowita liczba godzin:

180 godzin zajęć w ciągu 3 lat,

czyli 60 godzin rocznie

Dzieci w wieku przedszkolnym powinny mieć kontakt z ję-

zykiem angielskim jak najczęściej. Zajęcia dla pięciolatków

nie powinny być dłuższe niż 30 minut, podczas gdy zabawy

z językiem angielskim w grupie 3- i 4-latków nie powinny

przekraczać 15-20 minut. Nauczyciel może korzystać z wy-

branego zestawu materiałów (zob. 4.5.2 Podręczniki i książki

pomocnicze) lub opracować własny rozkład materiału oraz

pomoce dydaktyczne na podstawie niniejszego programu.

Wspomniana wyżej integracja nauczania języka z programem

wychowania przedszkolnego odbywa się na wielu płaszczy-

znach.

Po pierwsze, ważną rolę integrującą spełnia tu sam wycho-

wawca przedszkolny, jeśli uczy też języka angielskiego lub

uczestniczy w zajęciach języka prowadzonych przez anglistę

i wspólnie z nim planuje zajęcia, omawia postępy dzieci,

ewentualne problemy wychowawcze itp.

Po drugie, integracja odbywa się poprzez dobór tematów,

które najpierw powinny zostać omówione w języku ojczy-

stym, a dopiero później rozszerzone o znajomość podstawo-

wych wyrazów i zwrotów w języku obcym.

Integracji służy także wykorzystanie tych samych lub podob-

nych metod, środków dydaktycznych i pomocy podczas za-

jęć językowych i pozostałych zajęć. Mogą to być np. technika

dramy, kukiełki, plansze, gry i zabawy ruchowe, gry planszo-

we, prace plastyczne czy piosenki i wierszyki w obu wersjach

językowych.

Integracja dotyczy także wykorzystania podobnych form oce-

ny postępów dziecka.

Przykład integracji nauczania języka angielskiego z progra-

mem przedszkolnym przedstawiono w Załączniku 2.

Należy też nadmienić, że nauczanie języka angielskiego na

etapie przedszkolnym ma określoną specyfikę i zasadniczo

różni się od nauczania na wyższych etapach edukacyjnych.

Dzieci w wieku przedszkolnym uczą się poprzez zabawę,

mają dużą potrzebę ruchu i reagują spontanicznie na mu-

zykę. Ważne jest dla nich najbliższe otoczenie w przedszkolu

i dlatego nauczyciel powinien wykorzystywać pomoce i ma-

teriały, stosowane w trakcie innych zajęć.

Niektóre dzieci trzyletnie (częściej chłopcy niż dziewczynki)

jeszcze nie mówią w języku polskim lub wypowiadają tylko

pojedyncze słowa, nie należy więc oczekiwać, że będą reago-

wały werbalnie w języku angielskim.

Dzieci w wieku przedszkolnym charakteryzuje krótki okres

koncentracji. Bywa, że rozpraszają je drobne wydarzenia. Wy-

maga to od nauczyciela dużej elastyczności i wrażliwości na

potrzeby dzieci w danym momencie zajęć.

Dzieci są często nieobecne na zajęciach z powodu choroby,

a nawet te, które są na zajęciach, często zapominają, czego

nauczyły się ostatnio, co zmusza nauczyciela do powtórzeń

i stosunkowo wolnej progresji materiału. Dzieci chętnie wra-

cają do lubianych gier, piosenek, wierszyków czy zabaw i na-

uczyciel powinien pozwolić dzieciom na wybór ulubionych

ćwiczeń, aby motywować je do współtworzenia zajęć.

Dzieci w tym wieku wykazują duże zróżnicowanie w rozwoju

poznawczym, społecznym i emocjonalnym, dlatego też na-

leży dostosować plan zajęć, metody nauczania i techniki do

różnych potrzeb i możliwości dzieci z tej samej grupy.

1.2 Okoliczności powstania programu

Nauczanie języka angielskiego w przedszkolach cieszy się

coraz większym zainteresowaniem. Zapotrzebowanie na

tak wczesny start w nauce języka jest podyktowane kilkoma

czynnikami. Ważnym bodźcem dla przedszkoli jest wzmożo-

ne zainteresowanie rodziców, którzy pragną zapewnić dzie-

ciom jak najwcześniejszy kontakt z językiem obcym, a przez

to szybsze osiągnięcie wyższego poziomu językowego.

Istotny jest też europejski kontekst zmian w kierunku wcze-

snego rozpoczynania nauczania języków. Jeden z dokumen-

tów opracowanych przez Komisję Europejską dotyczących

kształcenia językowego stawia krajom europejskim za cel

przygotowanie swoich obywateli do posługiwania się dwo-

ma językami obcymi. Dokument ów wskazuje też na to, że

aby osiągnąć taki stan wykształcenia, kraje członkowskie mu-

szą dołożyć wszelkich starań, aby „nauczanie języka obcego

w przedszkolach i edukacji wczesnoszkolnej było skuteczne”.

Ponadto, wspomniany plan promuje wczesną edukację języ-

kową, sugerując, że jest to czas, w którym „tworzą się podwa-

liny późniejszej nauki oraz pozytywny stosunek do języków

obcych i kultur”. (European Commission, 2003: 7-8).

Bezpośrednim powodem powszechnego zainteresowania

nauczaniem języka obcego w przedszkolach jest przygoto-

wanie przez MEN propozycji zmian w podstawie programo-

wej wychowania przedszkolnego, które włączają nowe zapisy

o przygotowaniu dzieci do posługiwania się językiem obcym.

W ślad za tym dokumentem planowane jest wprowadzenie

działań przygotowujących dzieci do nauki języka obcego na

następnych etapach edukacji. Projekt podstawy został skiero-

wany do konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresorto-

wych 6 lutego 2014 r.

Projekt ten przewiduje, że od 2015 r. obowiązkową, bezpłatną

nauką języka obcego będą objęte wszystkie dzieci pięciolet-

nie korzystające z wychowania przedszkolnego, a od 2017 r.

- również dzieci młodsze, czyli 4- i 3-letnie. Według zaleceń

Ministerstwa Edukacji, już od września 2014 r., jeśli dyrektor

przedszkola podejmie taką decyzję, dzieci będą uczyły się ję-

zyków obcych w ramach realizacji nowej podstawy progra-

mowej.

1.3 Założenia programu

Zakłada się, że program nauczania języka będzie w miarę

możliwości zintegrowany z programem nauczania przed-

szkolnego, wybranym przez daną placówkę, a opracowanym

na podstawie nowej podstawy programowej wychowania

przedszkolnego.

Język angielski w wychowaniu przedszkolnym

1.4 Charakterystyka użytkowników

1.4.1 Nauczyciel

Nauczycielem języka angielskiego w przedszkolu może być

nauczyciel wychowania przedszkolnego lub też nauczyciel fi-

lolog prowadzący jedynie zajęcia z języka obcego. Nauczyciel

filolog to nauczyciel specjalista w nauczaniu języka obcego,

absolwent wyższej uczelni o kierunku filologia angielska lub

absolwent nauczycielskiego kolegium języków obcych.

Nauczyciel wychowania przedszkolnego w przedszkolu lub

w szkole może również prowadzić zajęcia z języka obcego.

Taki nauczyciel ma przygotowanie do pracy w młodszych

grupach wiekowych i zna dobrze dzieci, z którymi na co dzień

pracuje w przedszkolu. Pozwala mu to odpowiednio dobie-

rać formy i techniki pracy. Ponadto jest on z dziećmi przez

większość dnia i zna program nauczania dla danej grupy wie-

kowej, co daje mu możliwość integrowania tego programu

z nauką języka obcego. Nauczyciel powinien wplatać zabawy

z językiem angielskim w codzienne czynności, na przykład

pozdrawiać dzieci w języku angielskim, podawać angielskie

nazwy przedmiotów, o których jest mowa podczas zajęć nie

związanych z nauką języka, lub zadawać pytania po angielsku

w trakcie pracy grupowej lub indywidualnej.

Wskazane jest, aby poza używaniem języka angielskiego pod-

czas różnych codziennych czynności wyznaczone były rów-

nież stałe pory zabaw z językiem angielskim, kiedy cała uwa-

ga nauczyciela i dzieci jest skierowana na konkretne zadania,

ćwiczenia lub zabawy językowe.

Nauczyciel wychowania przedszkolnego lub oddziałów

przedszkolnych w szkole ma bliski kontakt z rodzicami dziec-

ka i dlatego może szybko i na bieżąco przekazywać informa-

cje o jego postępach lub wskazywać sposoby pomocy dziec-

ku w nauce języka obcego w domu.

Nauczyciel filolog, przychodzący na zajęcia z języka angiel-

skiego do przedszkola w określonych dniach i godzinach,

powinien ściśle współpracować z nauczycielem wychowania

przedszkolnego, aby szybciej i lepiej poznać dzieci, a co za

tym idzie, dostosować metody i techniki pracy do ich potrzeb

i możliwości. Pomoc nauczyciela wychowania przedszkolne-

go może okazać się cenna w przypadku problemów z dyscy-

pliną czy koncentracją u dzieci. Wymiana informacji między

obydwoma nauczycielami wskaże sposoby integracji języka

obcego z programem wychowania przedszkolnego.

Obecność w trakcie zajęć językowych nauczyciela, z którym

dzieci przebywają cały czas i są bardzo związane emocjo-

nalnie, może sprawić, że poczują się pewniej i będą w nich

aktywniej uczestniczyć. Jeśli wychowawca zna w pewnym

stopniu język obcy, może opanować angielskie wierszyki, pio-

senki, słownictwo czy zwroty, których dzieci uczą się podczas

zajęć, i powtarzać je z dziećmi w trakcie innych zajęć w ra-

mach programu wychowania przedszkolnego, kiedy nauczy-

ciel filolog jest nieobecny.

Najważniejszą zaletą nauczyciela filologa jest to, że jest jed-

noznacznie kojarzony przez dzieci z językiem obcym, zaś wy-

chowawcy – że doskonale zna dzieci i spędza z nimi wiele

czasu.

Każdy z nauczyciel pracujący z dziećmi w wieku przedszkol-

nym powinien umieć śpiewać piosenki w taki sposób, aby

dostosować ich tempo i tonację do możliwości dzieci. Po-

nadto powinien swobodnie wykorzystywać techniki dramy

do przedstawiania znaczenia słów i zwrotów poprzez gesty,

mimikę i odgrywanie scenek. Oznacza to urozmaiconą i su-

gestywną pracę głosem i ciałem, np. podczas czytania bajek.

1.4.2 Dzieci

Charakterystyka dzieci 3, 4 i 5-letnich

Dzieci w wieku przedszkolnym przechodzą duże zmiany

w rozwoju fizycznym, emocjonalnym, społecznym, poznaw-

czym i intelektualnym. Zmiany te następują stopniowo. W ra-

mach tej samej grupy wiekowej występują też często znaczne

różnice indywidualne w rozwoju poszczególnych dzieci.

Bardzo ważnym elementem tych zmian jest okres koncentra-

cji dziecka przedszkolnego, który wzrasta stopniowo w miarę

upływu czasu. Dlatego też zajęcia z języka obcego dla dzieci

3-letnich powinny trwać jedynie około 15-20 minut, a już dla

dzieci 5-letnich mogą obejmować ok. 30 minut.

Zmiany w systemie nerwowym dzieci w wieku przedszkol-

nym prowadzą do zwiększenia sprawności w kierowaniu

uwagą, umożliwiają refleksję nad własnym zachowaniem

i sprzyjają skutecznemu rozwiązywaniu problemów. W tym

okresie zwiększa się też harmonia, płynność i rytmiczność ru-

chów dzieci. Rozwijają się sprawności percepcyjne w zakresie

rozpoznawania kształtów przedmiotów, figur geometrycz-

nych oraz liter, a także umiejętność ich naśladowania. Zwięk-

sza się też zdolność rozróżniania barw i odcieni oraz wzrasta

wrażliwość w zakresie słuchu muzycznego i fonematycz-

nego. Poprawia się orientacja w otoczeniu, która przejawia

w stopniowym rozpoznawaniu przedziałów czasu, ujmowa-

niu kolejności zdarzeń, opanowywaniu wyrażeń językowych

służących do określania relacji czasowych, możliwe jest usta-

lanie relacji między przedmiotami oraz doskonali się języko-

we opisywanie przestrzeni.

Zwiększa się pojemność dziecięcej pamięci, chociaż dzieci

w tym wieku nie potrafią jeszcze ocenić swoich możliwości

zapamiętywania. Kierują się dźwiękowym podobieństwem

wyrazów, skojarzeniami sytuacyjnymi. Rozwijają się czynności

myślowe szeregowania i klasyfikowania, dzieci przedszkolne

potrafią sortować przedmioty poziomu podstawowego, cho-

ciaż trudności sprawia im używanie nazw kategorii (owoce).

Dzieci w wieku przedszkolnym rozwijają stopniowo zdolność

do rozumowania przyczynowo-skutkowego. W rozwoju ję-

zykowym dzieci mają coraz bardziej bogaty słownik, tworzą

neologizmy i doskonalą umiejętność opowiadania i rozmowy.

W zabawie dzieci poznają role społeczne, nawiązują relacje

z rówieśnikami oraz uczą się reguł zachowania, a także ich

przestrzegania.

Język angielski w wychowaniu przedszkolnym

Plik z chomika:

mzg1

Inne pliki z tego folderu:

404 Deskside activities for Energetic Kids.pdf (3422 KB)
treetops_starter_ksiazka_nauczyciela.pdf (20740 KB)
Big_Book_Patterns_Pre-school_Kindergarten.pdf (8024 KB)
big book of patterns 3 (1).pdf (6537 KB)
big book of patterns 3.pdf (6537 KB)

Program nauczania do wychowania przedszkolnego 2014.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: