Czy uda się wprowadzić europejski transport na drogę zrównoważonego rozwoju?
U podstawy współczesnego rozwoju gospodarczego Europy leży koncepcja trwałego zrównoważonego rozwoju. Trwały rozwój oznacza, że potrzeby obecnego pokolenia należy zaspokajać bez uszczerbku dla możliwości zaspokojenia ich przez przyszłe pokolenia. Idea ta, jest nadrzędnym celem UE przyświecającym całej polityce i wszystkim działaniom. Dotyczy ona zachowania zdolności Ziemi do utrzymywania życia w całej jego różnorodności i opiera się na zasadach: demokracji, równości płci, solidarności, praworządności i poszanowania podstawowych praw, w tym prawa do wolności i równych szans. Ma to zapewnić obecnym i przyszłym pokoleniom postępującą poprawę jakości życia i wzrost dobrobytu. Pogląd o włączeniu aspektu międzypokoleniowego do rozważań nad zrównoważonym rozwojem wydaje się słuszny, gdyż rabunkowa eksploatacja zasobów środowiska naturalnego stwarza coraz poważniejsze zagrożenia dla współczesnej cywilizacji.
Transport –środowisko naturalne.
• Transport jest jednym z kluczowych elementów gospodarki. Istnieje jednak, stała sprzeczność między potrzebami społeczeństwa a jakością środowiska naturalnego. Z jednej strony społeczeństwo zgłasza potrzebę coraz większej mobilności, a z drugiej – opinia publiczna staje się coraz mniej tolerancyjna wobec negatywnych skutków zbyt szybko rozwijającego się transportu.
• System transportowy wymaga optymalizacji, żeby spełnić wymagania zrównoważonego rozwoju. Nowoczesny system transportowy musi być zrównoważony z punktu widzenia aspektów ekonomiczno-społecznych i ochrony środowiska. Wydana w 2000 r. Biała Księga na temat odpowiedzialności za środowisko precyzuje stanowisko UE w sprawie w prowadzania w życie zasady „sprawca płaci”. Transport już w Piątym Środowiskowym Programie Działań został uznany za jeden z najbardziej uciążliwych sektorów gospodarki, obok energetyki, rolnictwa, przemysłu czy turystyki.
Obraz zrównoważonego rozwoju transportu w dokumentach strategicznych UE.
Transport jest podstawowym czynnikiem rozwoju integracji europejskiej i warunkiem osiągnięcia jej efektów. Podejście takie znalazło odzwierciedlenie już w postanowieniach Traktatu Rzymskiego powołującego w 1957 r. Europejską Wspólnotę Gospodarczą, w którym wobec transportu, podobnie jak rolnictwa, przyjęto wspólna politykę gospodarczą.
Krytyczna postawa wobec transportu i jego oddziaływania na środowisko naturalne uwidoczniła się już w latach sześćdziesiątych, początkowo w działaniach mających na celu poprawę bezpieczeństwa.
Chronologiczne kluczowe dokumenty dotyczące transportu i jego zrównoważonego rozwoju.
JOHNKP