Rodzaje Szkól w Średniowieczu
TRIVIUM I QUADRIVIUM
Pierwsze próby edukacji przez chrześcijan
W VI wieku ukształtowały się i rozpowszechniły typy szkół. Związane one były z kościołem, służące jego celom i od niego zależne. Sprawy edukacji stawały się domeną kościoła. Najważniejszymi przesłankami kościoła były: cnoty moralne, życie dla Boga oraz pobożność. Najważniejszym krajowym zwierzchnikiem był arcybiskup i synod , zaś diecezji – biskup i kapituła. Szkoły klasztorne podlegały opatowi, oni natomiast wypełniali swoje władze przez kierownika szkoły katedralnej albo kierownika szkoły klasztornej.
Szkoły katechetyczne- nazwa tych szkół pochodzi od słowa katechizm(trzyma razem dla nauki). W szkołach tych skupiali się ci , którzy chcieli uciec od pokus świata i jego mądrości, a żyć w samotności i ascezie. Zaczęto gromadzi chłopców w klasztorach i uczy ich życia w ascezie, pracy fizycznej. Kształtowano umysł by pojął zasady wiary.
Szkoły klasztorne- W europie zachodniej były dziełem benedyktynów. Reguła benedyktyńska nakazywała zajmowaniem się pracą i nauka przez co zakon stawał się wolna szkołą, przez pisanie kronik stworzyli cenne źródła historyczne. Z początku szkoły były przeznaczone dla chłopców wiążącymi życie z zakonem. Nauczano według siedmiu sztuk wyzwolonych. Przy szkole klasztornej znajdowała się szkoła początkowa w której uczono czytania i pisania .
Szkoły katedralne- Powstały u schyłku starożytności. Początki ich stanowiły szkoły biskupie. Przygotowujące duchownych. Organizacja była podobna do szkoły klasztornej, obowiązywał również program siedmiu sztuk wyzwolonych. Początkowo uczęszczali do nich tylko kandydaci do stanu kapłańskiego i rycerskiego w wieku od 7 do 18 roku życia. Nauka trwała przeciętnie sześć lat. W drugiej połowie średniowiecza szkoła dzieliła się na wewnętrzną i zewnętrzną. Szkoła wewnętrzna była przeznaczona dla kandydatów do stanu duchownego.
Szkoły kolegiackie- Powstawały z fundacji prywatnych przy miejskich kościołach parafialnych i miastach. Nauczano według programu, jaki realizowały szkoły katedralne i klasztorne .
Szkoły parafialne- Zakładane były przez duchowieństwo świeckie i zakonne. Celem szkoły było wychowanie i nauczanie religii, uczono pacierza i innych modlitw. W III i IV wieku sobór laterański zarządził upowszechnienie tych szkół. Nauka we wszystkich szkołach katedralnych, klasztornych i parafialnych miała by bezpłatna.
Szkoły miejskie- Powstawały w miastach europejskich (rozwijały się podczas wypraw krzyżowych) głównym przedmiotem w szkole była łacina. Nauczanie było werbalne. Na czele szkoły stał rektor dobierał on pomocników i których sam opłacał. Na czesne składały się opłaty rodziców dzieci. Dochody nauczycieli były niewielkie. Od IV wieku istniały w miastach prywatne szkoły nie utrzymywanie przez magistraty. Nauka ograniczała się do czytania pisania i rachowania. Wykładowym językiem był język ojczysty. Szkoły tego typu były dostępne także dla dziewcząt.
Cassidorius – (ur.490) dygnitarz króla Teodoryka. Założyciel klasztoru Vivarese. Podzielił sztuki wyzwolone na:
Trivium -(trzy drogi) – (z trzech sztuk) gramatyka, dialektyka, retoryka.
W I roku przyswajano gramatykę tłumaczenia z niemieckiego na łacinę, a także opowiadania z historii biblijnej.
Na II roku uczono gramatyki jako przedmiotu głównego(ortografia), dyktando Psołtora.
Na III roku obowiązywała metryka (o rytmicznych formach poezji).
Na IV roku następowało powtórzenie gramatyki .
Na V roku była retoryka, wygłaszano przemówienia w zespole uczniowskim i przed nauczycielem.
Na VI roku było egzaminowanie z lektur, uczenie prawa cywilnego , pisanie wypracowań.
Quadrivium -(cztery drogi) – (cztery nauki) arytmetyka, muzyka, geometria, astronomia. Każdy uczeń musiał gra na jakimś instrumencie. W nauce szkolnej korzystano z pomocy uczniów starszych. Wychowanie fizyczne młodzieży przejawiało się w grach i wyścigach urządzanych podczas uroczystości szkolnych. Kształceniem dziewcząt zajmowały się benedyktynki, prowadziły zorganizowane szkoły żeńskie w elementarnych szkołach nauczały czytania pisania i rachowania. Na stopniu trywialnym najważniejsza była gramatyka i literatura łacińska. Obowiązywały także robótki ręczne.
nikosia20