pomieszczenia.doc

Podstawy prawne

Ø       ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późniejszymi zmianami)

Ø       rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 zpz.) 

Ø       rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 ze zmianami z 2003 r. Nr 33, poz. 270 oraz z 2004 r. Nr 109, poz. 1156 ze zmianami)

Ø       rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 80, poz. 563

Ø       ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 ze zmianami

definicje

obiekt budowlany - budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi lub budowla stanowiąca całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami lub obiekt małej architektur

budynek - obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiadający fundamenty i dach

poziom terenu - poziom projektowanego lub urządzonego terenu przed wejściem głównym do budynku niebędącym wejściem wyłącznie do pomieszczeń gospodarczych lub pomieszczeń technicznych

piwnica - kondygnacja podziemna lub najniższa nadziemna bądź ich część, w których poziom podłogi co najmniej z jednej strony budynku znajduje się poniżej poziomu terenu

suterena - kondygnacja budynku lub jej część zawierająca pomieszczenia, w której poziom podłogi w części lub całości znajduje się poniżej poziomu projektowanego lub urządzonego terenu, lecz co najmniej od strony jednej ściany z oknami poziom podłogi znajduje się nie więcej niż 0,9 m poniżej poziomu terenu przylegającego do tej strony budynku

pomieszczenie pracy - pomieszczenie przeznaczone na pobyt pracowników, w którym wykonywana jest praca

stanowisko pracy – przestrzeń pracy wraz z wyposażeniem w środki i przedmioty pracy, w której pracownik lub zespół pracowników wykonuje pracę

pomieszczenia przeznaczone na pobyt pracowników

pomieszczenie stałej pracy - pomieszczenie pracy, w którym łączny czas przebywania tego samego pracownika w ciągu jednej doby przekracza 4 godziny,

pomieszczenie czasowej pracy - pomieszczenie pracy, w którym łączny czas przebywania tego samego pracownika w ciągu jednej doby trwa od 2 do 4 godzin

nie uważa się za przeznaczone na pobyt pracowników pomieszczeń, w których:

- łączny czas przebywania tych samych pracowników w ciągu jednej zmiany roboczej jest krótszy niż 2 godziny, a wykonywane czynności mają charakter dorywczy bądź praca polega na krótkotrwałym przebywaniu związanym z dozorem albo konserwacją urządzeń lub utrzymaniem czystości i porządku,

-mają miejsce procesy technologiczne niepozwalające na zapewnienie odpowiednich warunków przebywania pracowników w celu ich obsługi, bez zastosowania środków ochrony indywidualnej i zachowania specjalnego reżimu organizacji pracy ,

- jest prowadzona hodowla roślin lub zwierząt, niezależnie od czasu przebywania w nich pracowników zajmujących się obsługą

podstawowe wymagania dotyczące terenów zakładu i budynków

Przy eksploatowaniu terenów i budynków należy zapewnić:

•          odpowiednie drogi komunikacyjne, transportowe, przejścia i dojścia

•          pomieszczenia odpowiednie do rodzaju wykonywanych prac i liczby przebywających w nich osób

•          możliwość prawidłowej ewakuacji

•          oświetlenie naturalne i sztuczne

•          odpowiednią wymianę powietrza

•          właściwą temperaturę pomieszczeń

•          odpowiednie wykonanie i eksploatację urządzeń i instalacji elektrycznych

•          zabezpieczenie przeciwpożarowe i właściwą odporność ogniową elementów

•          ochronę przed gromadzeniem się ładunków i wyładowań elektryczności statycznej

•          instalację chroniącą od wyładowań atmosferycznych

•          dostateczną ilość wody do picia, celów higieniczno-sanitarnych, gospodarczych i przeciwpożarowych

•          odprowadzenie ścieków bytowo-gospodarczych oraz ścieków technologicznych

•          przewody kominowe do odprowadzania dymu i spalin

•          zabezpieczenie przed wilgocią, niekorzystnymi warunkami cieplnymi i nasłonecznieniem, hałasem, drganiami oraz innymi czynnikami szkodliwymi dla zdrowia i uciążliwościami.

Dojścia i przejścia do stanowisk pracy

Do każdego stanowiska pracy powinno być zapewnione bezpieczne i wygodne dojście, przy czym jego wysokość na całej długości nie powinna być mniejsza w świetle niż 2 m

W przypadkach uzasadnionych względami konstrukcyjnymi maszyn i innych urządzeń technicznych dopuszcza się zmniejszenie wysokości dojścia do 1,8 m przy jego odpowiednim zabezpieczeniu i oznakowaniu znakami bezpieczeństwa zgodnymi z Polską Normą

Drogi dojścia mogą być usytuowane nad stanowiskiem pracy na wysokości co najmniej 2,5 m, licząc od poziomu podłogi tego stanowiska

Przejścia między maszynami a innymi urządzeniami lub ścianami przeznaczone tylko do obsługi tych urządzeń powinny mieć szerokość

•          co najmniej 0,75 m

•          co najmniej 1 m, jeżeli w przejściach tych odbywa się ruch dwukierunkowy

Pomiędzy pomieszczeniami nie należy wykonywać progów, chyba że warunki techniczne wymagają ich zastosowania (w takich przypadkach należy je oznaczyć w sposób widoczny).

Parametry wielkości pomieszczeń

w pomieszczeniach stałej pracy na każdego z pracowników jednocześnie zatrudnionych należy zapewnić  powierzchnię, kubaturę i wysokość zapewniającą bezpieczeństwo i higienę pracy oraz ergonomię (przy uwzględnieniu rodzaju wykonywanej pracy, stosowanych technologii oraz czasu przebywania pracowników

•          co najmniej 13 m3 wolnej objętości pomieszczenia

•          co najmniej 2 m2 wolnej powierzchni podłogi (niezajętej przez urządzenia techniczne, sprzęt itp.)

wysokość pomieszczenia stałej pracy nie może być mniejsza niż:

•          3 m w świetle, jeżeli w pomieszczeniu nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia

•          3,3 m w świetle, jeżeli w pomieszczeniu prowadzone są prace powodujące występowanie czynników szkodliwych dla zdrowia

powyższe wysokości pomieszczeń stałej pracy mogą być obniżone w przypadku zastosowania klimatyzacji, ale

•          pod warunkiem uzyskania zgody państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego

bez zgody państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego wysokość pomieszczenia stałej pracy, w którym nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia, może być zmniejszona do 2,5 m w świetle

•          jeżeli w pomieszczeniu zatrudnionych  jest nie więcej niż 4 pracowników, a na każdego z nich przypada co najmniej po 15 m3 wolnej objętości pomieszczenia

bez zgody państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego wysokość pomieszczenia stałej pracy, w którym nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia, może być zmniejszona do 2,5 m w świetle

•          w pomieszczeniu usługowym lub produkcyjnym drobnej wytwórczości mieszczącym się w budynku mieszkalnym, jeżeli przy wykonywanych pracach nie występują pyły lub substancje szkodliwe dla zdrowia, hałas nie przekracza dopuszczalnych wartości poziomu dźwięku w budynkach mieszkalnych, określonych w Polskich Normach, a na jednego pracownika  przypada co najmniej 15 m3 wolnej objętości pomieszczenia

bez zgody państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego wysokość pomieszczenia stałej pracy, w którym nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia, może być zmniejszona do 2,2 m w świetle

•          w dyżurce, portierni, kantorze, kiosku ulicznym, dworcowym i innym oraz w pomieszczeniu usytuowanym na antresoli otwartej do większego pomieszczenia

wysokość pomieszczenia czasowej pracy nie może być mniejsza niż:

•          2,2 m w świetle, jeżeli w pomieszczeniu nie występują czynniki szkodliwe dla  zdrowia

•          2,5 m w świetle, jeżeli w pomieszczeniu prowadzone są prace powodujące występowanie czynników szkodliwych dla zdrowia

Oświetlenie

oświetlenie dzienne na stanowiskach pracy

•          dostosowane do rodzaju wykonywanych prac i wymaganej dokładności

•          spełniające wymagania określone w Polskiej Normie (PN-71/B-02380 Oświetlenie wnętrz światłem dziennym. Warunki ogólne – wycofana w 2005 roku)

W przepisach budowlanych parametrem charakteryzującym oświetlenie dzienne jest stosunek powierzchni okien do powierzchni podłogi:

•          w pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi, co najmniej 1:8

•          w innym pomieszczeniu, w którym oświetlenie dzienne jest wymagane ze względów na przeznaczenie, co najmniej 1:12

Dopuszcza się oświetlenie pomieszczenia stałej pracy wyłącznie światłem sztucznym, jeżeli:

•          oświetlenie dzienne nie jest możliwe lub nie jest wskazane ze względów technologicznych, albo

•          jest uzasadnione celowością funkcjonalną zlokalizowania tego pomieszczenia w obiekcie podziemnym lub w części budynku pozbawionej oświetlenia dziennego             

pod warunkiem, iż na stosowanie oświetlenia wyłącznie elektrycznego pracodawca uzyskał zgodę właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego wydaną w porozumieniu z okręgowym inspektorem pracy

W pomieszczeniach pracy, niezależnie od oświetlenia dziennego, należy zapewnić oświetlenie elektryczne o parametrach zgodnych z Polskimi Normami PN-EN 12464-1:2004 Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach  PN-84/E-02033 Oświetlenie wnętrz światłem elektrycznym.

Wymagane eksploatacyjne natężenie oświetlenia może być zmniejszone, gdy:

•          szczegóły zadania mają niezwykle duże wymiary lub duży kontrast

•          niezwykle krótki jest czas wykonywania zadania

              W miejscach stałego pobytu eksploatacyjne natężenie oświetlenia nie powinno być mniejsze niż 200 lx.

              Stosunek wartości średnich natężenia oświetlenia w pomieszczeniach sąsiadujących ze sobą, przez które odbywa się komunikacja wewnętrzna, nie powinien być większy niż 5 do 1.

w pomieszczeniach i miejscach pracy, w których w razie awarii oświetlenia mogą wystąpić zagrożenia dla życia lub zdrowia pracowników, należy zapewnić oświetlenie awaryjne

•          o odpowiednim natężeniu, zgodnie z Polską Normą

•          samoczynnie załączające się

oświetlenie awaryjne:

•          bezpieczeństwa (czas działania nie mniej niż 1 godzinę)

•          ewakuacyjne (powinno działać przez co najmniej 2 godziny od zaniku oświetlenia podstawowego)

okna, świetliki i naświetla:

•          wykonane ze szkła lub innego materiału o podwyższonej wytrzymałości na uderzenie, jeżeli krawędź usytuowana na wysokości ponad 3 m nad poziomem podłogi

•          wyposażone w odpowiednie urządzenia eliminujące nadmierne operowanie promieni słonecznych padających na stanowiska pracy

•          wyposażone w urządzenia pozwalające na otwieranie ich w sposób łatwy i bezpieczny z poziomu podłogi, jeżeli przeznaczone są do wietrzenia pomieszczeń

•          osłonięte siatką zabezpieczającą przed odłamkami szkła (od strony, po której mogą znajdować się ludzie) jeżeli są narażone na uszkodzenia w związku z rodzajem prowadzonych prac

•          w pomieszczeniach pracy o dużej wilgotności powietrza wykonane w sposób zapobiegający skraplaniu się w nich pary wodnej

Temperatura pomieszczeń

w pomieszczeniach pracy temperatura

•          odpowiednia do rodzaju wykonywanej pracy

•          nie niższa niż 14 °C (chyba że względy technologiczne na to nie pozwalają)

•          nie niższa niż 18 °C, gdy wykonywana jest lekka praca fizyczna oraz w pomieszczeniach biurowych

Pomieszczenia i stanowiska pracy powinny być zabezpieczone przed niekontrolowaną emisją ciepła w drodze promieniowania, przewodzenia i konwekcji oraz przed napływem chłodnego powietrza z zewnątrz.

W pomieszczeniach pracy, w których następuje wydzielanie się ciepła przez promieniowanie w ilości przekraczającej na stanowiskach pracy 2500 kJ x h/m2 należy stosować nawiewną wentylację miejscową.

Maksymalna temperatura nawiewanego powietrza nie powinna przekraczać 70 °C (343 K) przy nawiewie powietrza na wysokości nie mniejszej niż 3,5 m od poziomu podłogi stanowiska pracy i 45 °C (318 K) - w pozostałych przypadkach

Wentylacja

W pomieszczeniach pracy powinna być zapewniona wymiana powietrza wynikająca z:

•          potrzeb użytkowych

•          funkcji pomieszczeń

•          bilansu ciepła i wilgotności

•          ilości zanieczyszczeń stałych i gazowych

Wentylację mechaniczną lub grawitacyjną należy zapewnić:

•          w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi

•          w pomieszczeniach bez otwieranych okien

•          w innych pomieszczeniach, w których ze względów zdrowotnych, technologicznych lub bezpieczeństwa konieczne jest zapewnienie wymiany powietrza

Klimatyzacja lub wentylacja (nie dotyczy wentylacji awaryjnej) nie może powodować:

•          przeciągów

•          wyziębienia pomieszczeń pracy

•          przegrzewania pomieszczeń pracy

Strumień powietrza pochodzący z urządzeń wentylacji nawiewnej nie powinien być skierowany bezpośrednio na stanowisko pracy

Lokalizacja pomieszczeń pracy

Pomieszczenia stałej pracy mogą być lokalizowane poniżej poziomu otaczającego terenu

•          gdy wymaga tego rodzaj produkcji (w chłodniach, rozlewniach win itp.)

•          w garażu, kotłowni i warsztatach podręcznych, pomieszczenia handlowe, usługowe i gastronomiczne w ulicznych przejściach podziemnych, w podziemnych stacjach komunikacyjnych i tunelach, w domach handlowych i hotelach oraz w obiektach zabytkowych, pod warunkiem zachowania wymagań przepisów techniczno-budowlanych i po uzyskaniu zgody właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego, wydanej w porozumieniu z okręgowym inspektorem pracy

Utrzymanie obiektów budowlanych

Właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany utrzymywać i użytkować obiekt w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska oraz utrzymywać w należytym stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej, w szczególności w zakresie związanym z wymaganiami:

•          bezpieczeństwa konstrukcji,

•          bezpieczeństwa pożarowego,

•          ...