Opeć_Baltazar_ks_-_Żywot_Pana_Jezusa_Chrystusa 1884 biel 1x.pdf

(11784 KB) Pobierz
ŻYWOT
P A IA JEZUSA CHRYSTUSA
STW
ORZYCIELA
I ZBAWICIELA RODZAJU LUDZKIEGO
WEDLE EWANGELISTÓW ŚWIĘTYCH,
l
10ZH Y ŚLA 1EI NABOŻNE® DOKTORÓWPISKA ŚWIĘTEGO KRÓTKO ZEBRANY
BALTAZARA OPEGIA___________ _ _ .
T O 1 S BDYCYI JASA HALLERA
l
ROM 1522.
W
YDANY PHZEZ
K s. S a n . POLKOWSKIEGO
* KRASOWA.
-------------
GNIEZNO
NAKŁADEM STRAŻY Św. W JCIECH
O
A.
W KOMKIE KSIĘGARNI KATOLICKIEJ w POZNANIU
.
Imprimatur.
Pelplini, die XXXI“
m. Maji a. 1884.
Episcopus Culmensis.
f Joannes.
(L. S.)
W. Czarnowski,
Dir. Cane, et Seer. Epplis.
Drukiem J. B. LA>'G O w Gnieźnie.
IEG
P
rzedm ow a
.
K iedy w roku 1878 odnaleziono szczęśliwie nie­
znany bibliografom całkowity egzemplarz dzieła:
Żywot Pana Jezu Krysta
ułożony przez Mistrza
Akademii krakowskiej Baltazara Opecia około roku
1500 dla królewny Elżbiety córki Kazimierza Ja­
giellończyka a późniejszej żony Fryderyka księcia
na Brzegu i Lignicy, wydany w Krakowie przez
Jana Hallera r. 1522, wielką tę osobliwość biblio­
graficzną, dla, studyów języka polskiego niezmier­
nie interesującą, wydałem był w 33 numerowanych
egzemplarzach w podobiznie. Publikacya ta miała
służyć wyłącznie dla badaczów i miłośników da­
wnych zabytków mowy naszej, niespodziewanie
jednak inny jeszcze przyniosła pożytek, a ważniej­
szy, bo duchowny. Czcigodny X. Dr. Łukowski
oświadczył mi życzenie swe, aby książkę tg można
włączyć do wydawnictw religijnych S t r a ż y Ś.
W o jc i e c h a . Porozumienie było łatwe i oto
ta najpierwsza większa książka polska, wychodzi
na świat według wzmiankowanej edycyi Hallera,
IV
w dwócli wydaniach; w wydaniu popularnem bez
żadnego apparatu naukowego dla całego narodu
polskiego i w wydaniu ściślejszem, opatrzonem
notkami i wariantami odnoszącerai się do trzech
najdawniejszych wydań, a mianowicie: do wydania
Hieronima Wietora z 1522 i 1538 i do wydania
Hallera z 1522. Te trzy tylko najdawniejsze wy­
dania wziąłem do kollacyonowania dla tego jedynie,
aby porównać text wydań obu z 1522, i aby się
przekonać, z którego wydania zrobiono trzecie
z 1538, z tego bowiem ostatniego powstały wszyst­
kie późniejsze edycye.
Warianty i odmiany, dodatki lub opuszczenia
wzajemne, tyczyć się miały jedynie treści textu
samego, niepodobna było jednak pominąć ważniej­
szych przynajmniej różnic językowych, wyrazów
i wyrażeń w powyższych wydaniach znachodzących
się. Wszystkie zachować co do litery było zby­
teczne i niemożliwe, tu bowiem liczyć się trzeba
było z znacznemi kosztami druku, z przedłużeniem
wydania popularnego bez notek, coby się bez pe­
wnych ofiar obejść nie mogło; — i niepotrzebne
wreszcie, w obec gruntownej pracy p. Przyborow-
skiego, który z pierwszego, trzeciego, czwartego
i piątego wydania wszystkie zamieścił różnice nie
tylko co do textu ale i co do pisowni samej.
(Przegląd bibliog. arch. 1881 str. 500 i następne).
V
Usprawiedliwszy stronę publikacyi samej,
niepodobna pominąć bibliograficznej. Otóż o ile
wiadomości nasze sięgają,
Żywot Chrystusa Pana
Baltazara Opecia miał dotąd wydań 35. Pierwsze
wyszło in folio o 135 kartach z wspaniałymi drze­
worytami, Hansa Scheufelina, użytemi z dzieła
Speculum Passionis Domini Norimbergae 1507.
Wyborny i ślicznie zachowany egzemplarz tego
wydania, posiada biblioteka Jagiellońska, doku­
mentnie uwidoczniając, zkąd były brane klisze do
rycin. Do opisu bibliograficznego wracając, za­
znaczam że to pierwsze wydanie Opecia było dru­
kowane tak pięknemi czcionkami gotyckiemi, tak
czysto i dokładnie, że z drukiem podobnym tak
prędko nie spotykamy się w innej polskiej książce.
Chlubne to wydanie wyszło w drukarni Hieronima
Wietora w Krakowie, ukończono je
„Latd bośego
MDXXII
dnid piątego Majowego1
pod tytułem:
1
Żywot wssechmocnego
syna bożego pand Jem Krystd stworzyeiela i zbawicie­
la stworzenia wssytJciego. Wedle ewdnielist świę­
tych z rozmyśldniem naboznem doktorów
świętego pisma ogdrniony
ltem modlitwy roskossne przy umęczeniu
bożym nowy są przyłożony
Nakoniec Meiestr podług obiecddłd
jest pilnie zgromadzony
Zgłoś jeśli naruszono regulamin