Zasady życia duchownego o. Józef Schryvers 2x biel.pdf

(9571 KB) Pobierz
BIBLIOTEKA ŻYCIA W E W N Ę T R Z N E G O
<¡>4
❖
TOM XIII
❖
O.
JÓZEF
SCHRYYERS
C.
SS.
R.
ZASADY
ŻYCIA DUCHOWNEGO
ZASADY ŻYCIA DUCHOWNEGO
'
PRZEKŁAD Z_ERANCUSK1EG0
WARSZAWA
DRUKARNIA
—
UL.
RAKOWIECKA
L.
61
WARSZAWA 1939
NAKŁADEM WYDAWNICTWA KSIĘŻY JEZUITÓW
„.WYDAWNICTWA KSIĘŻY JEZUITÓW“
PRZEDMOWA.
Nihil obstat
J. Rostworowski S. J.
censor
Za pozwoleniem Władzy Duchownej
Karty niniejszej książki zawierają wykład meto­
dyczny, studium rozumowane Z a s a d Ż y c i a Du­
c h o w n e g o . Jest ono rzeczywiście prawdziwą wiedzą,
która korzeniami swymi tkwi w teologii, a nawet w fi­
lozofii chrześcijańskiej. Ufam, że książka ta wzbudzi
zainteresowanie w duszach łaknących doskonałości. Da
im sposobność do pogłębiania nauki najszlachetniejszej
i najpotrzebniejszej chrześcijaninowi, dopomoże zorien­
tować się wśród niezliczonych praktyk i metod, zaleca­
nych w pobożnych książkach, przede wszystkim zaś po­
zwoli im podziwiać doskonalą prostotę i cudowną jed­
ność życia duchownego, którego p o c z ą t k i e m ,
ś r o d k i e m i c e l e m jest nie co innego, jeno miłość
boża.
Pragnąc dać wykład jasny i treściwy »Zasad życia
duchownego«, przyjąłem formę podręcznika ze ścisłą
logiką i surową metodą, której wymaga. Wystrzegałem
się jednak przeładowania tekstu cytatami i podawaniem
w całej rozciągłości zdań spornych, które tylko średnio
interesują duszę chrześcijanina. Tam, gdzie nie wcho­
dziła w grę żadna podstawowa kwestia ascezy lub mi­
styki, zadawalniałem się naogół tylko wzmianką o róż­
nych zdaniach i odnośnych argumentach. Zato myśląc
6
o
czytelnikach, którzyby chcieli bardziej pogłębić na­
ukę życia duchownego, zaznaczałem w odnośnikach
ustępy z najlepszych autorów, dotyczące przedmiotu
omawianego w tekście.
Spośród tych autorów stawiam na szczególniej­
szym miejscu św. Alfonsa Liguori, Doktora Kościoła.
On był mym głównym przewodnikiem na każdej stro­
nicy tej książki. Jemu też tę pracę poświęcam jako hołd
wdzięczności i miłości synowskiej.
Oby Dziewica Niepokalana, Matka Nieustającej Po­
mocy, raczyła użyczyć tej książce cząstki tej cudownej
płodności, którą obdarzyła dzieła ascetyczne świętego
Doktora.
Ks. Józef Schryoers C. SS. R.
ROZDZIAŁ WSTĘPNY.
N auka życia duchownego.
1. Pojęcie tej nauki.
Nauka życia duchownego ma na celu skierować
całą działalność chrześcijanina ku jego doskonałości
nadprzyrodzonej.
I. — Jest ona prawdziwą n a u k ą , gdyż rozświe­
tla pierwsze zasady, będące podstawą życia dosko­
nałego; opisuje naturę ideału nadprzyrodzonego, do
którego dążyć mają szlachetne wysiłki chrześcija­
nina; wybiera różnorodne zasoby, którymi on rozpo­
rządza dążąc do celu; kreśli wreszcie drogę, którą ma
postępować, by niechybnie osiągnąć nadprzyrodzoną
doskonałość.
II. — Nauka życia duchownego jest zatem rów­
nież n a u k ą p r a k t y c z n ą . Stawia sobie bowiem
za cel nadać działalności chrześcijanina niezawodny
kierunek, prowadzić go do ideału. Przeznaczeniem
tych kart jest więc nie tylko jałowe poznanie reguł
życia duchownego; ich cel jest szlachetniejszy: mają
8
9
pobudzić duszę do gorliwego dążenia za dostrzeżo­
nym ideałem.*)
1
III. — Nauka ta stawia sobie za zadanie skiero­
wać d z i a ł a l n o ś ć c h r z e ś c i j a ń s k ą do nad­
przyrodzonej doskonałości. Działalność ta obejmuje
cały zakres wolnych aktów człowieka. Jedne z nich
wypływają bezpośrednio z wolnej woli, inne pod jej
kontrolą są wytworem rozumu, wyobraźni i innych
władz człowieka.
Życie duchowne przedstawia zatem dla duszy
dobrej woli niezmiernie bogate pole czynu, obejmuje
bowiem życie całe i rozciąga się na zajęcia pozornie
najmniej ważne.
IV. — Działalność ta powinna być skierowana
do n a d p r z y r o d z o n e j d o s k o n a ł o ś c i czło­
wieka. Teologia moralna poucza, jak człowiek ma
się zbawić, jak osiągnąć swój cel ostateczny, jak za­
chować przykazania boskie i kościelne. Teologia
ascetyczno - mistyczna uczy, jak człowiek ma się
uświęcić, jak prowadzić życie chrześcijańskie w ca­
łej jego doskonałości.
Życie doskonałe osiąga się przez współdziałanie
duszy z łaską bożą. Raz przeważają wysiłki duszy
i wtedy chrześcijanin wiedzie życie a s c e t y c z n e ,
to jest życie walki, bojowania. To znów góruje bez­
pośrednie działanie Boga i wtedy dusza prowadzi
życie m i s t y c z n e , zdaje się na kierownictwo Boga,
na jego natchnienia zawsze niezbadane i tajemnicze.
1) Jest więc rzeczą dozwoloną, a nawet pożądaną, żeby w podręcz-
i.iku, przedstawiającym naukę życia duchownego, użyczyć miejsca, choć
drugorzędnego, pierwiastkowi uczuciowemu.
Książka ta zatem jest traktatem ascetycznym
i mistycznym. Nauka, którą wykłada, pomimo jej
dwojakiego pierwiastka ascetycznego i mistycznego,
jest w swej istocie j e d n a . Przedmiot bowiem ży­
cia duchownego jest istotnie jeden. Polega on na pro­
wadzeniu duszy do doskonałości. Środek główny do
uzyskania tego celu jest również jeden: miłość boża.
Dualizm tkwi jedynie w sposobie, w jaki ta miłość
działa, a zatem w różnych sposobach, jakimi dusza
Boga kocha. Raz dusza spełnia akty pod wpływem
rozumu, oświeconego wiarą i wspomaganego łaską
zwykłą, kiedy indziej słucha bezpośredniego na­
tchnienia bożego i daje się pociągnąć słodkiemu a sil­
nemu wpływowi łaski szczególnej.2)
-) Z pojęć dotychczas przedstawionych można wywnioskować, jakie
miejsce zajmuje w całokształcie nauk ta, która zajmuje się życiem du­
chownym.
Przedmiotem nauki jest:
1. Byt rozważany sam w sobie.
2. Byt rozważany w stosunku do rozumu: p . r a w d a .
3. Byt rozważany w stosunku do woli: d o b r o .
Byt sam w sobie, prawdę i dobro należy rozpatrywać tak w po­
rządku naturalnym, jak i nadnaturalnym.
W porządku n a t u r a l n y m badanie bytu jest przedmiotem me­
tafizyki, bądź to ogólnej, bądź szczegółowej i wszystkich nauk. które
cna suponujc, lub które z niej wypływają.
Badaniem aktu rozumu, czyli poznania i wszystkiego, co się odnosi
do prawdy, zajmuje się logika i kryteriologia.
Badaniem aktu wolnej woli (akt ludzki), aktu moralnie dobrego lub
złego, zajmuje się filozofia moralna i nauki jej podporządkowane.
W porządku n a d p r z y r o d z o n y m wszystko koncentruje się do­
koła Boga. Nauka o Istocie Najwyższej i o wszystkim, co się do niej
odnosi, lub od niej pochodzi, stanowi większą część teologii dogmatycznej;
obejmuje traktaty
de Deo unu, Trino, Crealore, de Verbo incarnaio, de
Cratia, de Sacramenlis, de Novissimis
(o Bogu jednym, w Trójcy, Stwórcy,
o Słowie wcielonym, o Łasce, o Sakramentach, o Rzeczach ostatecznych).
Wiedza o Bogu obejmuje ponadto wszystkie nauki przyczyniające się do
10
11
Z definicji tu podanej płyną różne wnioski, do­
zwalające nam ustanowić m e t o d ę , której będziemy
się trzymać w niniejszym studium, w a ż n o ś ć nauki
życia duchownego i jej p o d z i a ł . To będzie przed­
miotem następujących trzech artykułów.
2.
Metoda postępowania.
I.
— Nauka życia duchownego ma za zadanie
prowadzić duszę do ideału.
Jak każda n a u k a , tak i ona powinna usiłować
dotrzeć aż do korzenia prawdy, nie ustawać w po­
szukiwaniach aż wykryje pierwsze podstawy, naj­
głębsze przyczyny życia duchownego. Będzie zatem
kolejno poszukiwać, jaki jest kres nadprzyrodzonego
wznoszenia się duszy
(przyczyna celowa),
jakie są
środki, którymi rozporządza dusza chrześcijanina,
wybierająca się w tę drogę
(przyczyna sprawcza);
jaką jest wreszcie sama droga, którą ma iść
(przy­
czyna materialna i formalna).
wzniesienia gmachu teologii dogmatyczne), a więc Pismo św., historię Ko­
ścioła itd.
Badaniem p r a w d y w porządku nadprzyrodzonym
zajmują się
wszystkie traktaty wstępne do teologii dogmatycznej np.
de łóntibus fidei,
de vera Christi ecclesia
(o źródłach wiary, o prawdziwym Kościele Chry­
stusa), jak i wszystkie nauki suponowane przez te traktaty, np. egzegeza.
D o b r o w porządku nadprzyrodzonym jest przedmiotem teologii mo­
ralnej, a także ascetycznej i mistycznej; tylko że dobro natury ludzkiej,
podniesionej przez łaskę, inaczej jest rozpatrywane w teologii moralnej,
a inaczej w ascetyczno-mistyczncj, jakeśmy to już w tekście wyjaśnili.
Nauki można klasyfikować w bardzo różny sposób, zależnie od pun­
ktu wyjścia. Nie wyłączając innych klasyfikacyj, przyjmujemy wyżej po­
daną. Wydaje się nam podstawową.
Gdzież tych zasad szukać będziemy? Przede
wszystkim w boskim źródle wiary świętej. Bo za­
prawdę jedynie Objawienie mogło nam wskazać, ja­
kim jest nadprzyrodzony cel, do którego jesteśmy
przeznaczeni i jakie nadprzyrodzone środki mają
nam ułatwić jego osiągnięcie.
Poradzimy się też rozumu. Chrześcijanin bowiem
nie wyzbywa się natury ludzkiej. Przez to, że został
wszczepiony w Chrystusa, nie wyschło w nim źródło
soków naturalnych. Owszem ma działać, walczyć
i zwyciężać zapomocą tych sił przyrodzonych, choć
wyniesionych do godności nadprzyrodzonej. Co wię­
cej, jego natura ludzka podlegać będzie własnym
prawom działania, ulegać będzie swej słabości
i w ten sposób często przeszkadzać będzie działaniu
łaski. Dlatego jest rzeczą ważną, żeby się często ra­
dzić filozofii chrześcijańskiej i uczyć się od niej, jak
należy używać sił naturalnych. Jeżeli uczony skłon­
ny jest czasem przesadzać, z punktu widzenia du­
chownego, znaczenie psychologii, to znów dusze cno­
tliwe w nieświadomości tych prawd znajdują nieraz
poważne przeszkody w doskonałości. Ileż to trud­
ności znika, gdy się rozumie wzajemny wpływ, jaki
wywiera na siebie dusza i ciało, strona fizyczna i mo­
ralna. Ile smutnych godzin można sobie oszczędzić,
umiejąc pokierować, opanować rozum i serce zwy­
kłymi, naturalnymi sposobami. Ileż przykrych wąt­
pliwości, usuniętych tak dla penitenta, jak i dla kie­
rownika, gdy ten ostatni badając charakter i tempe­
rament penitenta, umie rozróżnić słabość woli od
słabości organizmu.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin