{12}{114}::Project HAVEN::|::Prezentuje:: {162}{247}{C:$408000}teatr Járy Cimrmana {342}{475}{C:$808000}{y:b}MORDERSTWO W SALONCE|w tłumaczeniu titi, z korektš Goldilox {504}{618}{C:$808000}CIMRMAN DETEKTYW|/seminarium wstępne {800}{880}Drodzy przyjaciele,|witam was na naszym spektaklu. {881}{1001}Spotykamy się dzi przy utworze|czeskiego geniusza, Járy Cimrmana. {1002}{1107}Tym razem zajmiemy się|jego działalnociš detektywistycznš. {1108}{1243}Przedstawię kolegów, którzy|seminarium wstępne poprowadzš ze mnš. {1244}{1343}Od waszej prawej sš to po kolei:|prof. Pavel Ondruka, {1439}{1532}obok prof. Miloň Čepelka, {1593}{1673}dalej inż. Geňa Rumlena, {1734}{1798}doc. Jaroslav Vajgl {1848}{1949}i na koniec moja skromna osoba;|jestem Ladislav Smoljak. {2015}{2103}Przepraszam,|profesor Ladislav Smoljak. {2162}{2303}Pozwólcie, żebym jako prezes komisji|ds. budowy pomnika Cimrmana w Pradze {2304}{2380}poinformował|o postępach w tej kwestii. {2381}{2483}Dla tych, którzy nic o tym nie wiedzš,|powtórzę podstawowe informacje. {2484}{2618}Pomysł zbudowania pomnika|wyszedł od doktora Bycika. {2619}{2675}Pochodzi on z Małej Strony {2676}{2752}i od lat dwudziestu|przekonywał urzędy, {2753}{2880}że na Placu Małostrańskim,|poza tym zagospodarowanemu ładnie, {2881}{2912}czego brakuje. {2913}{3017}Na jedno z naszych posiedzeń|dotyczšcych uczczenia Cimrmana {3018}{3087}dr Bycik przyniósł|dwie pocztówki. {3088}{3236}Pierwszš starš, z czasów, gdy plac|nosił imię Marszałka Radeckiego {3237}{3325}i gdy górował nad nim|jego ogromny pomnik. {3326}{3391}Druga pocztówka|była współczesna. {3392}{3476}Oczywicie przy pierwszym|spojrzeniu na oba zdjęcia {3477}{3553}musielimy przyznać rację|doktorowi Bycikowi, {3554}{3632}że rzeczywicie na nowej pocztówce|czego brakuje. {3633}{3689}Był to, rzecz jasna,|ten pomnik. {3690}{3800}Postawienie w miejscu|pomnika Marszałka Radeckiego, {3801}{3870}tego czeskiego|pomocnika Habsburgów, {3871}{3939}pomnika naszego Járy Cimrmana, {3940}{4030}który Habsburgom nigdy|w niczym nie pomógł, {4031}{4109}wydało się nam logiczne. {4110}{4250}Jednak przy realizacji natrafilimy|na niespodziewane problemy. {4251}{4294}Przede wszystkim: materiał. {4295}{4351}Wiemy, że gdy Cimrman {4353}{4460}opuszczał po raz ostatni w życiu|Pragę-Bohnice, {4461}{4543}powiedział do przyjaciela,|Trefnego: {4544}{4650}"Trefny, jeli Praga będzie chciała|postawić mi pomnik, {4651}{4715}niechaj będzie|z białego marmuru. {4716}{4801}W bieli najlepiej|oprę się gołębiom". {4836}{4901}Naszej wspólnoty cimrmanologów {4906}{5026}nie stać na budowę pomnika|z materiału takiej jakoci. {5027}{5097}Musielimy więc|szukać sojusznika. {5098}{5197}Znalazł się w organizacji|majšcej podobny problem. {5198}{5303}Redakcja gazety|"Koń - przyjaciel człowieka" {5304}{5405}pragnęła mianowicie|dać stolicy pomnik konia. {5406}{5499}Uważamy, że to pomysł|ze wszech miar chwalebny. {5500}{5586}Zresztš, zerknijcie|na praskie pomniki. {5587}{5657}Kto z naszych bohaterów|siedzi na koniu? {5658}{5738}więci Wacław i Jerzy, {5739}{5799}ale to sš więci. {5800}{5924}Z bohaterów wieckich|to chyba tylko Jan Żiżka. {5925}{5978}A wemy pozostałš większoć: {5979}{6043}Palacki siedzi na krzele, {6044}{6100}Jungmann siedzi na krzele, {6101}{6199}Jirasek siedzi na jakim pieńku|czy czym podobnym... {6200}{6309}- To przecież głaz.|- Na głazie, myli pan? {6310}{6368}Ale w kształcie pieńka. {6431}{6541}A niektórym bohaterom,|jak np. Manesowi, Niemcowej {6542}{6623}czy Eliszce Krasnohorskiej|rzebiarze kazali stać. {6624}{6722}Zadecydowano więc,|że pomnik Cimrmana będzie konny. {6723}{6832}Obiekcje tzw. pieszego|skrzydła społeczeństwa, {6856}{6941}które dzi tu reprezentuje|prof. Ondruka... {6942}{7036}W ogóle wyłšcznie|reprezentuje je prof. Ondruka. {7037}{7102}Obiekcje tego rodzaju, {7103}{7189}że konny pomnik Cimrmana|jest ponoć "błędny ideowo", {7190}{7295}jako że Cimrman nigdy nie siedział|na koniu, a wręcz się ich bał - {7296}{7345}takie obiekcje odrzucilimy. {7346}{7383}Większoć z nas uważa, {7384}{7511}że koń jest w tym przypadku|licentia poetica w granicach normy. {7512}{7623}Prof. Ondruka w końcu sam,|i to chętnie, musiał to przyznać. {7664}{7757}Projekt pomnika na koniu {7758}{7866}i dwumetrowym marmurowym cokole|rozbił się o co innego. {7867}{7924}O druty tramwajowe. {7925}{8004}Praskie Stołeczne MPK {8005}{8119}nie chciało i nie chce nawet słyszeć|o przebudowie sieci trakcyjnej. {8120}{8176}W tej krytycznej dla nas chwili {8177}{8288}dr Bycik wyszedł z oryginalnym,|kompromisowym rozwišzaniem. {8289}{8427}By Cimrman mógł siedzieć na koniu,|nie sięgajšc ponad druty, {8428}{8533}dr Bycik proponuje|tzw. wariant "bród". {8570}{8617}Być może już wiecie. {8638}{8722}W tym rozwišzaniu pomnik|przedstawia Cimrmana {8723}{8794}przeprawiajšcego się|konno przez bród. {8795}{8886}Koń byłby po pier|zanurzony w cokole. {8917}{8955}Widzicie to? {8956}{9023}Po prostu: końskie popiersie. {9042}{9106}Pomnik by się|radykalnie obniżył. {9107}{9194}Na pomysł ten|nie zgodzili się {9195}{9267}nasi koledzy|z "Konia - przyjaciela człowieka". {9268}{9362}Nie mogli się pozbyć wrażenia,|że zwierzę tonie. {9382}{9460}Proponowali rozwišzanie, {9461}{9556}by Cimrman nie siedział na koniu,|ale go prowadził. {9557}{9675}Dzięki temu wysokoć|też by się znacznie zmniejszyła. {9676}{9742}Jednak wykonana|makieta pokazała, {9743}{9876}że koń zasłaniałby całkiem|Cimrmana od północy. {9877}{9950}A raczej:|byłoby widać tylko buty. {9959}{10034}Tak więc to|nie wchodziło w grę, {10035}{10110}i w końcu musielimy|opucić miejsce, {10111}{10171}gdzie stał niegdy|Marszałek Radecki, {10172}{10236}czyli wysepkę tramwajowš, {10264}{10355}i rozejrzeć się w miejscach|z komunikacjš niepowišzanych. {10356}{10417}Znalelimy miejsce|bardzo odpowiednie, {10418}{10516}na parkingu, na tej skarpie -|może znacie państwo te okolice. {10517}{10646}Mielimy szczęcie. Parkingowy,|Josef Landa, nie ma nic przeciwko. {10670}{10766}Jednak sam nie chce|podjšć decyzji. {10802}{10892}Odesłał więc nas|do Karla Baszterza, {10893}{10971}swego zmiennika, {11012}{11097}żebymy się jeszcze|z nim dogadali. {11098}{11162}Tak wyglšda sprawa|z pomnikiem. {11163}{11280}Gdy tylko posuniemy się z pracš,|poinformujemy państwa o tym. {11281}{11410}Teraz już zajmiemy się wybranym|na dzisiejszy wieczór tematem, {11411}{11533}czyli działalnociš kryminalistycznš|i kryminalnš Cimrmana. {11566}{11604}Zacznę od tego: {11605}{11736}austriacki cimrmanolog,|prof. Erich Fiedler, zamiecił... {11761}{11890}To "profesor" liceum.|Nie na studiach wyższych. {11915}{11974}Widzowie często|pytajš w rozgoryczeniu, {11975}{12072}jak to, że taki człowiek|ma tytuł akademicki. Skšdże. {12073}{12151}Dowiedzielimy się,|że to profesor licealny. {12152}{12210}Po prostu - nauczyciel. {12253}{12326}Austriacki nauczyciel,|Erich Fiedler, {12327}{12438}zamiecił w swej|niedawno wydanej ksišżce... {12439}{12503}a raczej: w broszurze, {12538}{12616}zamiecił rozdział o nazwie: {12617}{12717}"Cimrman Dilettant|oder Fachmann?". {12746}{12850}I w tej swej,|nazwijmy po imieniu: ulotce... {12885}{12998}W tej swej ulotce,|na stronie 428 {13067}{13151}twierdzi, że w dziedzinie|kryminalistyki {13152}{13234}Cimrman nie ma naszym czasom|nic nowego do powiedzenia. {13235}{13313}Chcielibymy przypomnieć|swemu wiedeńskiemu koledze, {13315}{13406}że podobnie mówił o twórczoci|dramatycznej Cimrmana, {13407}{13523}a jednak dzi wystawia się na wiecie|już 12 jego sztuk. {13524}{13634}Przez przypadek włanie tu,|na deskach tego teatru. {13666}{13745}Cimrman doszedł do kryminalistyki|drogš okrężnš, {13746}{13806}i, jak to bywa,|wbrew swej woli. {13807}{13935}Na przełomie wieków zajmował się|zagadnieniem odcišżania maszyn fabrycznych, {13936}{14034}które podówczas wytwarzano|z ciężkiej dębiny. {14035}{14087}Pomógł mu przypadek: {14089}{14188}w czasie cyklu wykładów|wygłaszanych w Australii odkrył - {14189}{14278}zdaje się, że gdzie|na melbourszczynie - {14324}{14399}odkrył pomocnika, {14400}{14521}którego wytrzymałoć przy zastosowaniu|na drewno czyniła cuda. {14530}{14575}Był to kornik. {14604}{14707}Bardzo aktywny gatunek,|podówczas nieznany w Europie. {14708}{14784}Cimrman podpisał z rzšdem Australii|kontrakt wymienny. {14785}{14931}Rzšd zobowišzał się dostarczyć do Austrii|1500 sztuk hodowlanych robaczka {14932}{15013}w zamian za czeskiego królika. {15014}{15099}Który licznie się przyjšł|w Australii. {15166}{15245}Dzięki nowej technologii|osišgnšł wietne rezultaty. {15246}{15331}Jego odcišżony przez kornika|kafar Jirka {15332}{15465}był aż o 1/3 lżejszy,|niż znany w wiecie kafar Wagnera, {15466}{15523}wykonujšc jednoczenie|tę samš pracę. {15524}{15647}Wprawdzie w trzykrotnie dłuższym|czasie, ale postęp kosztuje. {15648}{15718}Kornik szybko|zadomowił się w Czechach. {15719}{15795}Jego popularnoć|z dnia na dzień wzrastała. {15796}{15924}Niektórzy widzšc, jak ten robaczek,|pracujšcy wszak tylko za jedzenie, {15960}{16023}dobrze sobie radzi|w miejscu pracy, {16024}{16071}starali się go naladować. {16072}{16203}O takich ludziach do dzi mówi się,|że "zagłębiajš się w pracę". {16225}{16364}Epizod z kornikiem pozornie nie wišże się|z działalnociš kryminalistycznš Cimrmana. {16365}{16424}On też długo jej nie zauważał. {16425}{16538}A jednak|23 listopada 1889 roku {16539}{16669}nagle pada w spienione fale Dunaju|most kolejowy w Linz. {16670}{16794}Firma Ringhoffer,|fabryka 02, dział drzewny, {16828}{16909}która zamówiła u Cimrmana|odcišżenie konstrukcji mostu, {16910}{16949}podaje go do sšdu. {16950}{17046}Cimrman broni się tym,|że zaniedbano proces technologiczny. {17047}{17149}Podaje też, że rzeczywistym winnym|był kierownik budowy, {17150}{17245}który za ...
ahimsa4