As_1936_nr42.pdf

(15596 KB) Pobierz

Nr 42 18 październik 1936

Z CZASÓW

KONGRESU

WIEDEŃSKIEGO

UROCZA

ARTYSTKA

JOAN C R A W F O R O

jHfe

ZCZASÓWKONGRESU WIEDEŃSKIEGOfig&f

UROCZA

i !

ARTYSTKA

jSŁ

JOAN

i i i ^ l H r

CROWFORD

^ ^ l i i k

^^^W

W B f s

^ ^ ^ ^

skich. Opieka odpowiednich

instruktorów,

dobieranie co ładniejszych zabaw, odpowie-

dni teren w zdrowem miejscu — to wielka

zasługa miłośników dzieci, zapoczątkowana

przez największego przyjaciela małych — 11.

Jordana.

Nie mają tu jednak zabawy tego uroku,

jaki bezsprzecznie posiadają zabawy dzieci

miast mniejszych i wsi, gdzie rozległy, często

nieznany teren pełen jest „niebezpieczeństw",

które dziecko pokonywa z taką satysfakcją!

Kontrola starszych odnośnie każdego kroku

dziecka, stwarza wyśmienite warunki do za-

spokojenia jego pragnień.

Zabawa jako czynność pierwotna człowie-

ka, wypływająca z jego własnej woli, z wła-

snej potrzeby, sprzyja rozwojowi psychicz-

nemu i fizycznemu dziecka. Radość, pogoda

ducha, wypoczynek, zaspokojenie przez wy-

ładowanie energji — są objawami, towarzy-

szącemi

zabawie. Zachodzi

pozorna

sprzeczność, że jeśli zabawa jest wyładowa-

niem energji, to nie może b y ć wypoczynkiem.

Lecz jest nim właśnie, jest tym cudownym

lekiem na zmęczenie i nudę, który powinni

stosować i starsi. Ale jeszcze inne znaczenie

posiada zabawa.

Przez swą odrębność, zależnie od miejsca

swego pochodzenia, mówi n a m o charakterze

d a n e j okolicy k r a j u , o przyzwyczajeniach,

obrzędach, nawyknieniach, o — kulturze. —

1 ten regjonalizm jest niemałym walorem za-

baw. Pozwólmy dzieciom się bawić jak naj-

dłużej. Przez zabawę do — radości życia.

Władysława Mokosikówna.

Uwagę dziecka „cichego" pochłania praca przy pokrywaniu papieru „rysunkami",

Poniżej:

Ileż

inwencji

i pomysłowości

wkłada

ko w budowanie

„kolejki".

dziec-

DZIECI SIĘ BAWIĄ...

..Ludzie nic dlatego przestają się bawić,

że starzeją się, ale dlatego się starzeją, bo prze-

stają się bawić".

(Marek Twain).

ziecko i zabawa ,to dwa nierozłączne

pojęcia. Cóżby znaczyło dziecko bez

zabawy i któżby się bawił jak nie

dziiecko? Ruch, ciągły ruch od pierwszych

miesięcy życia! Z początku niezorganizowa-

ny, pozornie niecelowy, p ó ź n i e j zmienia się,

poddaje się systemowi, który tworzy każda

zabawa. Zabawa jest tak dziecku potrzebna,

jak sen i pożywienie. Wypływa ona z głębo-

kiej jego potrzeby. To też na szczęście

ńie trzeba go do niej nakłaniać, bawi się ono

spontanicznie, a tylko dzieci chore nie ba-

wią się. Oczy nasze przyzwyczaiły się do cią-

głej czynności dziecka, którą tworzy zaba-

wa, bo rodzi się ona z potrzeby ruchu.

Zabawy n a j m n i e j s z y c h są często samotne,

dziecko otacza się zabawkami. To zabawki

kupowane często, na każde żądanie, z każdej

wystawy, zabawki drogie, często brzydkie

i niepraktyczne; częściej zabawki wyśnione,

długo wyczekiwane, aż wreszcie okoliczność

św. Mikołaja, imieniny, urodziny — urze-

czywistniają dziecięce marzenia.

Zabawki — świat małego człowieczka! Dla

nas martwy, dla niego pełen życia. Do tego

otoczenia dziecko ustawicznie

„ciągnie",

w niem jest patiem każdej sytuacji, którą

samo stwarza, dziecko w tem otoczeniu „wy-

żywa się". W każdej chwili bez obawy kary,

jeśli otaczają dziecko ludzie rozumni, może

mały niszczyciel rozpruć lalce brzuch lub

wydłubać j e j oczy, a mały wisus wyciągnie

•z impetem uszy koniowi. Ho należy wniknąć

w sens tych niszczycielskich poczynań. —

Dziecko zaspokaja swą ciekawość, wczuwa

się w rolę odkrywcy.

Zabawki przechodzą swoją ewolucję. Mi-

nęły czasy, gdy mały „wódz" doprowadzał

zawsze do klęski drewnianych lub metalo-

wych żołnierzyków, jeśli byli bolszewikami

i często na strychu leżą konie na biegunach.

Miejsce ich zajmują samochody, samoloty

i inne „motory" zwane... hulajnogami. Czas

zmienia i zabawki.

Z dorastaniem dziecka zmieniają się i u-

podobania. Objawia się t u t a j chęć bawienia,

ale nie w pojedynkę, lecz w zespole, gro-

madnie. Ma to wielkie znaczenie, gdyż uspo-

łecznia dziecko. To też wielkim błędem jest

izolowanie dziecka od towarzystwa, tak czę-

sto spotykane u inteligencji małomiastecz-

kowej.

Nie można instynktów tłumić, trzeba iin

dać tylko prawidłowy bieg. Jak dając dziec-

ku zabawki zaspakajamy jego instynkt posia-

dania, tak też należy dziecku dać możność

postawienia się w gronie towarzyszy. Zaba-

wa ma charakter kompensacyjny, czyli w za-

bawie dziecko żyje tem, czego mu brak w

życiu, a czego pragnie nieraz nawet nieświa-

domie.

Przez zabawy gromadne dziecko nabie-

ra obowiązkowości w sprawach wspólnych,

nabiera szacunku dla drugich, rozwija to-

warzyskość.

Należy więc dzieciom ułatwić zabawę w

gromadzie. Ułatwiamy ją, nie zabraniając mu

zabawy w parkach i ogrodach Jordanow-

Poniżej:

Huśtawka,

to łania, lecz nadwyraz

nująca

rozrywka.

emocjo-

ILUSTROWANY

MAGAZYN

TYGODNIOWY

ILUSTROWANY

MAGAZYN

TYGODNIOWY

WYDAWCA: SPÓŁKA WYDAWNICZA „KURYER" S. A.

REDAKTOR ODPOWIEDZIALNY: JAN STANKIEWICZ AS

KIEROWNIK U T E R A C K i :

KIEROWNIK GRAFICZNY:

J U U U S Z LEO.

BRZESKI.

JANUSZ MARJA

CENA NUMERU GROSZY

PRENUMERATA K W A R T A L N A

4 ZŁ. 5 0

GR.

CENY O G Ł O S Z E Ń : Wysokość k o l u m n y 275 mm. — Szerokość k o l u m n y

2 0 0 mm. — Strona dzieli się na 3 łamy, szerokość łamu 6 3 mm. Cała stro-

na zł. 6 0 0 Pół strony zł. 3 0 0 . 1 m. w 1 łamie 9 0 gr. Za ogłoszenie kolorowe

doliczamy d o d a t k o w o 50°/o za każdy kolor, prócz zasadniczego. Żadnych

zastrzeżeń co do miejsca zamieszczenia ogłoszenia nie p r z y j m u j e m y

ADRES REDAKCJI i ADMINISTRACJI: K R A K Ó W , W I E L O P O L E 1 ( P A Ł A C

PRASY). - TEL. 150-60, 150-61, 150-62, 150-63, 150-64, 150-65, 150-66

KONTO P. K. O. K R A K Ó W NR. 400.200.

Numer 42

Niedziela 18 października 1936

Rok II

Fot.

Wide

World

—

Londyn.

Słynny r e ż y s e r a m e r y k a ń s k i

miętnym p o d r ó ż n i k i e m , a

Ostatnio u d a ł s i ę J ó z e f von

(w ś r o d k u ) w o t o c z e n i u

i a k t o r filmowy Józef von S t e r n b e r g , t w ó r c a tylu w s p a n i a ł y c h filmów I ról, jest na-

w s w o i c h w y c i e c z k a c h po ś w i e c i e z b i e r a m a t e r i a ł d o swych k o m p o z y c y j filmowych.

S t e r n b e r g d o Japonji, c h c ą c p o z n a ć t a m tajniki duszy Wschodu. Oto widzimy g o

g e j s z w j e d n e j z licznych h e r b a c i a r n i w stolicy k r a j u „ W s c h o d z ą c e g o Słońca".

p i

e i

wykopaliska ostatnich czasów pozwoliły nam odtworzyć. (Str. 4—5). —

TAKOE ZIEMI PIASTOWSKIE,!. „DRYPEK", „obracany", „mlynorz" — oto prastare tańce, które w niezmienionej formie doehiowtaly

się dó dziś. (Str. 6).

—

Sylwetki artystyczne: M A R J A N STRONSKI. Wysoce ciekawe prace graficzne

ty-- y

ja/k

również portrety zy-

skują mu ogólną uwiage. (Str. 8—9).

—

S A T Y R A I-EJ KLASY. Jak „Cyrulik warszawski" bawi publiczność wysokiej klasy humorem.

(Str. 10).

—

Sławy śpiewacze Z przed 100 lat: MARJA MALIBRAN-GARCIA. W stulecie zgonu jednej z najsłynniejszych śpiewaczek

świata.

(Str.

18).

—

PRZEZ

POI

SKIE

TUNDRY.

Z wycieczki

myśliwskiej

Wileńszczyźnie.

(Str.

19).

—

O S Z T U K Ę

PATRZENIA.

Refleksje na temat zdolności pojmowania sztukii we wszelkich jej przejawach. (Str. 20). — Nasz przebój muzyczny: „GAUDEAMUS!".

Wale A. Piotrowskiego. — Słowa K. Lubifenieekuego. (Str. 22).

—

PO Ś C I E R N I S K A C H

ZA „LISEM". Biegi myśliwskie

zyskują

w Polsce coraz więcej zwolenników. (Str. 26). — „DERNIER CRI" W „CASINO". O nowości,, która zachwyca

bawi bywalców

londyńskiegi musie-hallu. (Str. 27).

—.

Powieść. — Nowela. — Moda m^ska. — Kącik filatelistyczny.

—

Dział gospodaa-stwa domo-

wego.

—

Humor i rozrywki umysłowe.

—

Na scenie.

—

Nowe kisiążki. — Program radjuwy.

AS-3

Drapieżny

gad Tyrannosaurus

w walce

gadem

zwanym

Triceratops,

na którego

wej głowie

znajdują

się dwa wielkie

innym

2-metro-

togi.

OLBRZYM

sprzed miljonów lat

uży rozwój nauk przyrodniczych

datujący się zwłaszcza od półto-

ra wieku pozwolił na poznanie

i zbadanie otaczającego świata mine-

ralnego, królestwa roślin i zwierząt

nietylko w sąsiedztwie zbiorowisk

ludzkich, lecz także w najodleglej-

szych i najniedostępniejszych wnę-

trzach puszcz podzwrotnikowych, nie-

botycznych obszarach górskich i lodo-

wych pustyniach krain podbieguno-

wych, Człowiekowi nie wystarczyło

poznanie tego wszystkiego, co znaj-

duje sie na powierzchni ziemi, coraz

dalej próbuje wdzierać sie wgłąb zie

mi, a szybki rozwój lotnictwa pozwa-

la mu na dotarcie do stratosfery, co

jeszcze nie tak dawno mogło być tyl-

ko — nieziszczalnym

wydawałoby

sie — marzeniem. Coraz lepsze mikro-

skopy i ultramikroskopy pozwalają

na obserwacje i badanie zjawisk nie-

dostępnych bezpośrednio naszym zmy-

słom, przy pomocy ulepszanych usta-

wicznie lunet astronomicznych odkry-

wamy całe nowe światy tak bardzo

od nas odległe.

Mieszkańca ziemi jednak oddawna

nietylko interesowało to wszystko, co

sie koło niego dzieje i zbadanie praw

rządzących zachodzącymi zjawiskami

i przemianami, stara sie on odpowie-

dzieć i na pytanie, co było dawniej,

kiedy powstał świat i jak rozwijało

sie na nim życie.

Jeszcze nie wiele dawniej, jak przed

trzystu

laty

prawie

powszechnie

panowało mniemanie, że świat został

stworzony w r. 4004 przed Chr., a po-

ważni uczeni prowadzili tylko, śmie-

szne dzisiaj dla nas, dyskusje, czy na-

stąpiło to na wiosnę czy w jesieni te-

go roku. Następne jednak zdobycze

wiedzy w różnych dziedzinach nie po-

zwoliły na utrzymanie tej daty, opar-

tej na zbyt dosłownem tłumaczeniu

Biblii, wiemy obecnie, że w tym cza-

sie panowała w Egipcie już od setek

lat cywilizacja- Późniejsze badania

kazały ten okres powstania ziemi

i życia przesunąć do dziesiątków mi-

lionów lat, obecnie jednak wiemy, że

skorupa ziemska ma przynajmniej

półtora miliarda lat t. j. ponad ty-

siąc milionów lat, a ziemia jako ca-

łość jest niewątpliwie znacznie star-

sza. Również i pierwsze ślady życia

które zachowały sie, pochodzą z przed

setek milionów lat.

Inne były rośliny w tych odległych

czasach, inaczej wyglądały i ówcze-

sne zwierzęta, które w potocznej mo-

wie często nazywamy przedpotopo-

wymi". W różnych czasach domino-

wały rozmaite grupy zwierząt. Do-

kładna obserwacja zachowanych resz-

tek i ich występowania przekonała

badaczy, że nie wszystkie gatunki

powstały równocześnie: najpierw zja-

wiły sie zwierzęta stojące na najniż-

szym stopniu rozwoju, dopiero z bie-

giem tysięcy i milionów lat zjawiły

sie formy wyższe, coraz bardziej zbli-

żone do znanych i żyjących obecnie

na ziemi. Jedne gatunki wymierały,

inne wstępowały na ich miejsce, a

głównym czynnikiem, który o tem de-

cydował, było przystosowanie się do

warunków, które ulegały zmianom.

Początkowe formy zwierząt, które

zjawiły się na ziemi, były drobnych

rozmiarów, dopiero z biegiem długich

okresów czasu możemy obserwować

zjawienie się form większych, a wresz-

cie prawdziwych olbrzymów, wobec

których stajemy zdumieni.

Niedawne to jeszcze czasy, kiedy ko-

ści wielkich zwierząt z ubiegłych epok

uważano za kości ludzi-olbrzymów,

którzy mieli żyć w czasach dawniej-

szych. Dopiero rozwój zoologii li ana-

tomii pozwolił na stwierdzenie, że są

to przedstawiciele takich samych lub

zbliżonych przynajmniej do tych grup

zwierząt, które żyją obecnie w róż-

nych częściach świata. Od wielu lat

wysyłano specjalne ekspedycje w te

strony, gdzie znaleziono jakieś resztki

kopalne. Żmudna nieraz i długotrwa-

ła praca czekała pracowników mu-

zeów, którzy z zebranych, przeważnie

pojedynczo znajdowanych szczątków

musieli rekonstruować całe szkielety

wygasłych już obecnie zwierząt. Z bie-

giem czasu udało się nietylko powią-

zać poszczególne resztki , kostne w peł-

ne szkielety, ponadto z wielu szczegó-

łów budowy ich ciała, jak i z samych

znalezisk zaczęto odtwarzać sposoby

życia zwierzęcia, które przed dziesiąt-

kami czy nawet setkami milionów lat

przebywało na tych obszarach, gdzie

dzisiaj wznoszą się miasta czy wsie.

Po rybach i płazach, które z kręgow-

ców pierwsze zjawiły się na naszym

globie, nastąpiło pojawienie się ol-

brzymich gadów, które należą do tej

samej grupy zwierząt, co dzisiaj ży-

jące krokodyle i jaszczurki. Najpo-

spolitszymi wygasłymi gadami były

Ichtiozaury,

stanowiące

pośrednie

ogniwo pomiędzy rybami a jaszczura-

mi. Były to olbrzymie zwierzęta do-

sięgające 10 metrów długości, o wy-

4* AS

A •

Olbrzymi gad morski Mosasaurus rzuca się na żółwia, w powietrzu unoszą się Pterodaktyle.

dłużonym cienkim ogonie i czterech

płetwach służących do pływania. Wy-

dłużony pysk, podobny do paszczy

krokodyla, uzbrojony był w Liczne

ostre zęby, które stanowiły groźne

żem cielsku posiadały one małą głowę

i mózg słabo rozwinięty, co zapewne

także zdecydowało, że w walce o byt

musiały ustąpić innym grupom zwie-

rząt.

Jednem z największych zwierząt kopalnych

to Brontosaurus żyjący w bagnach i żywiący

sie roślinami.

Na prawo:

Gady kredowe

szkielety

zostały

odkryte

przez

amerykańską

„Protoceratops",

których

w Mongolji

w roku

1922

ekspedycję

naukową.

Również zwierzętami roślinnożer-

nymi były Stegozaury, budową swą

podobne już nieco do ssaków, a zwła-

szcza do dzisiejszych łuskowców. By-

ły to zwierzęta przewyższające swą

Wielkością dzisiejszego słonia, na

grzbiecie posiadały szereg wielkich

tarcz kostnych, tworzących wielki

grzebień.

Obok tych olbrzymich przedstawi-

cieli gromady gadów, które były

zwierzętami

roślinożernemi,

żyły

i gady mięsożerne, które w niedługim

czasie wytępiły te bezbronne olbrzy-

my. Z tych drapieżnych gadów za naj-

groźniejszego uchodził Tyrannosau-

rus. Zwierze to chodziło na tylnich

nogach, opierając sie nieraz i na dłu-

gim ogonie. Do chwytania zdobyczy

służyły mu przednie odnóża zaopa-

trzone w groźne zakrzywione pazury,

którymi

rozszarpywał

napadniętą

zdobycz.

Prócz gadów wodnych i lądowych

pojawiły sie i gady latające w powie-

trzu. Jednym z ważnych ich przedsta-

wicieli był Pterodactylus. Był to gad

wielkości średniego ptaka o wydłużo-

nej głowie i uzębionych szczekach.

Były to pierwsze latające kręgowce,

po których dopiero później miały po-

jawić sie pierwsze ptaki kopalne.

Wszystkie te opisane zwierzęta żyły

w epokach geologicznych odległych

od naszej ery o 100—150 milionów lat.

Doszedłszy do najwyższego rozwoju

w okresach nazwanych przez geolo-

gów jurajskim i kredowym uległy na-

stępnie losowi wielu innych dawniej

żyjących grup zwierzęcych, wymiera-

jąc i ustępując nowym formom, które

okazały sie lepiej przystosowanymi

do zmienionych warunków życia.

Dr M. K.

Poniżej:

Steg

saurus,

olbrzy

jurajski

gad

posiada

grzbiecie

tarcze

kostne

kolce

na ogonie

niebezpieczeństwo dla ryb i innych

mieszkańców ówczesnych mórz.

Innymi drapieżnymi morskimi ga-

dami były Plezjozaury, których zna-

my już ponad 50 gatunków. Zbliżone

trybem życia do Ichtiozaurów różniły

sie od nich budową aiała, a przedo-

wszystkiem długą szyją, która docho-

dziła do połowy długości całego ciała.

Do spokrewnionej grupy gadów nale-

ży również i Mosasaurus, dochodzący

do 20 metrów długości, a odznaczają-

cy sie nadzwyczajną giętkością krę-

gosłupa, co niewątpliwie ułatwiało te-

mu zwierzęciu szybkie ruchy w

wo-

dzie i chwytanie zdobyczy.

W ciągu długich tysiącleci rozwój

prowadził do powstania nowych ga-

tunków o odmiennej budowie. Z Ple-

zjozaurów rozwijały sie gady o więk-

szych głowach, a krótszych szyjach,

przypominające nieco dzisiejsze żół-

wie. Pojawiają sie olbrzymy lądowe —

dinozaury,

dosięgające

dwudziestu

pięciu metrów długości; niekiedy wy-

stępują i gatunki mniejsze.

Jednymi z największych zwierząt,

jakie kiedykolwiek zamieszkiwały na-

szą ziemie, były Brontozaury. Długo-

ścią swego ciała przekraczały nieraz

25 metrów, wysokość ich wynosiła

niemal 5 metrów, waga zaś tego po-

twornego cielska wynosiła około 40

tonn. Mimo swej olbrzymiej wielkości

były to naogół zwierzęta niegroźne

dla otoczenia, pożywienie ich stanowi-

ła roślinność bagienna. Przy tak du-

AS-5

Plik z chomika:

bzbij

Inne pliki z tego folderu:

As_1936_nr52.pdf (22048 KB)
As_1936_nr50.pdf (16396 KB)
As_1936_nr46.pdf (15663 KB)
As_1936_nr51.pdf (15638 KB)
As_1936_nr49.pdf (15619 KB)

As_1936_nr42.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: