As_1936_nr52.pdf

(22048 KB) Pobierz
AS
MayłjK
nr
52
J
*
i .
y
ątifffi-
IR
M
Kraków.
JEMIOŁA - SYMBOL SZCZĘŚCIA
Dziwny widok przedstawiają południowe
porty angielskie zimą, w ostatnich, przed-
świątecznych tygodniach. Oto i szlakiem
wodnym ciągnie do nich cały korowód stat-
ków i małych żaglowców, wyładowanych
po pokład zielenią. To transporty przesyła
ne z lasów Bretanji; jemioła, bez której An
glik nie rozumie świąt Bożego Narodzenia
i Nowego Roku. W angielskim domu może
braknąć przy wigilijnej uczcie tradycyjnej
jodełki, ale nie gałązki jemioły, zawieszonej
.pod sufitem, albo nad progiem. Jemioła
uważaną jest za posłańca szczęścia. Nawet
w najwięcej purytańskim domu wolno wte-
dy młodą kobietę pocałować mężczyźnie,
gdy ta znajdzie się pod jemiołą! Przesyła
jąc podarek noworoczny Anglik nie zapomina
dołączyć gałązki jemioły!
Także Francuzi i Niemcy w swe trądy
cyjne zwyczaje włączyli jemiołę. Z zachodu
zwyczaj ten powoli przesiąka i do nas, to
też z końcem grudnia, za szybami kwieciarń
wszystkich miast jawi się wśród barwnych,
cieplarnianych kwiatów niepozorny, złoto
zielony krzaczek jemioły, strojny w białe
jagody.
Daleko wstecz trzebaby sięgnąć, by do
trzeć do źródeł kultu jemioły, do legend
północnych, do sag celtyckich i irlandz-
kich. Najstarsza z legend północnych przed-
stawia porę owocowania jemioły w symbo-
licznej, a pięknej historji bogów. Oto bo-
gini Frigga ougiś odebrała od wszystkich
tworów przyrody przysięgę, że nie zranią
jej syna, słonecznego Baldura. Przeoczyła
jednak jemiołę, która w formie strzały,
w ręku ślepego Hodnra — kierowana przez
złego Logi •— staje się przyczyną śmierci
syna. Jednakże miłość matki zwycięża złe
.siły, gdyż za dotknięciem zwłok gałęzią je-
roku złotym nożem gałęzie jemioły, którą
pc modłach rozdawali ludziom, na pomyśl-
ność całego roku.
Nie ulega wątpliwości, że la dziwna rośli-
na musiała zainteresować pierwotnego mie-
szkańca puszczy. Nie mogło zatem ujść jego
uwagi, iż w puszczy
gdzieś wysoko, w ga-
łęziach, bez wody i ziemi rozkwita krzaczek,
pełen złoto-zielonych liści. Spostrzegł
011,
ta roślina inaczej żyje, jak reszta, że jest
pasorzytem i wywnioskował, że nasienie je-
mioły musiało spaść z nieba
zatem je-
mioła jest bóstwem!
Ze zmierzchem pogaństwa zaginął kult je-
mioły; pozostała jej jednak właściwość przy-
pisywana ongiś
-
przynoszenia pomyśl-
ności. Jemioła różni się od wszystkich ro-
ślin ziemi. Ona jedna rozkwita późną je-
sienią, kiedy ostatnie owady mogą zapylić
.jej kwiaty, a owocuje z końcem grudnia.
Białe, o lepkiem mięsie owoce jemioły słu-
żą w zimie za pokarm jemiołuszkom, droz-
dom i innym ptakom. One to przenoszą
niestrawione nasionka na wysoko położo-
ne gałęzie, gdzie rozwija się i powoli rośnie
młoda roślinka.
Krzaczek jemioły żyje około .40 lat, poczem
ginie.
Zarzuca się jemiole, iż niszczy
drzewo, które jako podziurawione staje się
niezdatne na deski. Ale przecież jemioła sa
dowi się przeważnie na gałęziach! Jedynie,
gdy zbyt się rozmnoży na owocowych drze-
wach hamuje rozwój kwiatu. Wynagradza
jednak te straty własnościami leczniczemi,
bo jemioła w ostatnich czasach z medycy-
ny ludowej przeszła do oficjalnej, jako dość
ważny składnik lekarstw.
Jakże pięknie wyglądają jej zielone bukie-
ty w lasach, kiedy tylko ona jedna szepce
o utajonem życiu przyrody!
Z. K
mioły — rodzi się znowu nowy, pełen bla-
sku Baldur, szczęśliwie rządzący światem.
Mit ten jest bardzo przejrzysty. W Legendzie
ii Maldtirze łatwo rozeznać obraz ziemskie-
go roku, w którym słoneczny Baldur przed-
stawia symbol wiosny, a Hodur alegorję
mroźnej zimy. zabijającej naturę. Jemio-
ła stoi na pograniczu tych dwóch epok.
bo owocuje z końcem roku. Stąd jasnem
jest, dlaczego stała się symbolem świąt zi-
mowych, więc święta Bożego Narodzenia
i Nowego Boku, święta odrodzenia się słońca.
Nadziemską moc przypisywali także Bzy-
mianie jemiole, wszak Wergiljusz w swej epo-
pei bohaterskiej mówi, że Eneasz otwiera
wrota podziemi złotą rutą — jemioły. Bów-
nież Gallowie otaczali ją kultem, zaś Drui-
dowie odcinali w pierwszych dniach nowego
A. Piasecki
Kraków
NA
GWIAZDKĘ
tylko praktyczne podarki
PANTOFLE ciepłe damskie . . zł. 3 "
KALOSZE męskie
$
m
DESZCZOWCE
4'-
ŚNIEGOWCE^ _ . . . . . . . 5 ' -
GWIAZDKOWE PODARKI
reklamowy komplet damskich pończoch w specjaln. opak.
1 para jedwab, pończoch mat. 1-a gat.
1
„ z połysk. „ . razem^|*90
1
podpończoszek macco »
4
GWIAZDKOWE PODARKI
Reklamowy komplet męskich skarpetek w specjaln. opak.
2 pary skarpetek flor. deseń, l-a gał.
1 para
„ czarnych
M
1
„ ciepłych marengo „ .
KPAKÓW
As w kartach to potęga, przed która drżą młódki —
CZEKOLADA PIASECKIEGO
razem A
*50
- T
Do nabycia we wszystkich filiach.
to pokusa, której sie nikt nie oprze.
2
* AS
L
ILUSTROWANY
MAGAZYN
TYGODNIOWY
ILUSTROWANY
MAGAZYN
TYGODNIOWY
WYDAWCA: SPÓŁKA WYDAWNICZA „KURYER" S A
REDAKTOR ODPOWIEDZIALNY: JAN STANKIEWICZ
KIEROWNIK LITERACKI: J U L J U S Z LEO.
KIEROWNIK GRAFICZNY:
J A N U S Z MARJA BRZESKI.
ADRES REDAKCJI i ADMINISTRACJI: KRAKÓW, WIELOPOLE 1 (PAŁAC
PRASY). - TEL.
150-60, 150-61, 1 5 0 - 6 2 . 150-63, 150-64, 150-65. 150-66
KONTO P. K. O. KRAKÓW NR.
4 0 0 2 0 0 .
CENA NUMERU GROSZY
A
S
_
'
, ifffi
.. .
PRENUMERATA K W A R T A L N A
4
ZŁ.
5 0
GR.
40
Rok II
CENY OGŁOSZEŃ: Wysokość kolumny
2 7 5
mm. — Szerokość kolumny
200 mm. — Strona dzieli się na
3
łamy, szerokość łamu
6 3
mm. Cała stro-
n i zł
6 0 0
Pół strony zł.
3 0 0 . 1
m. w
1
łamie
9 0
gr. Za ogłoszenie kolorowe
doliczamy dodatkowo
50°/o
za każdy kolor, prócz zasadniczego. Żadnych
zastrzeżeń co do miejsca zamieszczenia ogłoszenia nie przyjmujemy
Numer 52
Niedziela
27
grudnia 1936
Ś W I Ą T E C Z N E G O :
k g H H M B ^ - j L ^
I M J I i I
^
jjfij
Mt
^ H
^^H
^^^H
/
WIELKA TAJEMNICA.
• A ^ ^ ł j y Ł ^ ' ,
,
Jak w naszem dzieciństwie oczekiwu- B
''mMwł
j
otwarcia drzwi, za któremi k >
i.
^ • ^ H M M d K ^ p
.BŁaJS^^/
B
METAMORFOZY „CZARNYCl
CHARAKTERÓW" EKRANU
N"a drodze kariery filmowej Willi im
PowelTa, Wallace'a Beery.
Adolf
Menjou i wielu innych gwiazdorów
Sti 10
HAFTY LUDOWE
ZIEMI KRAKOWSKIEJ 1 PODHALA
RogaUt dziedzinę naszej sztuki lin >-
wej stanowili hafty, które zależ :e
od okolicy posiadają odrębne rec
Sir.
BOŻE NARODZENIE NA SCENIE.
Motywy świąteczne w inscenizacji! h
teatru polskiego.
Sir. II.
ZDOBYWCY Ot:EANÓW.
Jak w ciągu tysięcy lat ludzkość d.
żyła do ujarzmienia przestrzeni wo«l
nych na obu półkulach globu ziem
skiego.
Sir. 1"
*
/
ŻYCZENIA GWIAZD POLSKIEJ
SCENY.
Artystki i artyści naszych teatrów
składają Czytelnikom „Asa" życzenia
świąteczne.
Str.
Jft.
POLSKIE OZDOBY NA CHOINKĘ.
Ciekawe eksponaty wystawy w do-
mu Matejki w Krakowie, otwarł-i
staraniem
Krakowskiego
Towarzy-
stwa Popierania Burs dla dziewczą
Str. 2
KTO NAS UBIERA?
Fauna i flora na warsztacie poni.
slowości człowieka.
Str.
Z teki muzycznej „Asa":
„KOŁYSANKA JEZUSKOWI
DO SNU..."
Kolenda Bolesława Wallek Wale
skiego.
Słowa Marji Paruszewskit
Str. »
HEJ KOLENDA... KOLENDA!
O powstaniu szopki krakowskiej i jej
regjonalnych odmianach.
Str. . ł.
PANI MODA W WYMIARZE 1/3.
Ewolucja stroju dziecięcego na prz.
strzeni ostatnich 100 lat.
Str. .'i'
Trzy nowele. — Kosmetyka. — Ilu
moreski. — Kącik filatelistyczny
Dział gospodarstwa
domowego.
Humor i rozrywki umysłowe.
N
scenie.
Program radiowy.
4S3
WIELKA
TAJEMNICA
gendarny, w grudniu było zawsze śnieżno
i mroźno. Mieszkaliśmy na Podhalu, w ma-
łej wiosce, malowniczo rozrzuconej w doli-
nie górskiej rzeki. Krajo*braz ten widzę we
wspomnieniach, jakby pełen romantycznej
ekspresji zimowy pejzaż,
malowany ręką
marzyciela-artysty. Zapewne na całem Pod-
halu dziś niema już takiego pejzażu. Należał
on do tamtego, dalekiego świata i do rzeczy,
które dawno odeszły.
Wszystko to wiąże się z historją „wielkiej
tajemnicy", z pełnym czaru epizodem „drzwi
zamkniętych".
Nieraz drobny szczegół przywodzi na pa-
mięć b a j k ę dzieciństwa. Czasem, gdy w fi-
rnie bawię na wsi i chłopak rano rozpala
ogień w piecu, a suche szczapy sosnowe zacz-
ną strzelać i czerwony blask obleje pochylo-
ną twarz służącego, wówczas wydaje mi się,
że dawno zamknięte drzwi od mojego dzie-
cinnego pokoju nagle się uchyliły. Wtenczas
przecież ogień palił się zawsze czerwono —
drzewo strzelało w piecu każdego ranka —
za oknami bieliły się pola, a w parku stały
smukłe świerki w pysznej okiści.
Podobnie, gdy wypadnie mi wyiskrzoną
nocą przejeżdżać sankami przez uśpioną
Poniżej:
Nie jeden
z nas, będąc jeszcze
pragnął
zastać
pod choinką
minjaturową
zną — marzenie
wszystkich
inteligentnych
Fot. Scherl
dzieckiem,
kolej
żela-
chłopców.
.
Btrlm.
Wystawy
w okresie
magazynów
z zabawkami
przedświątecznym
tła my
(Oxford-Street
w
Londynie).
przyciągają
ciekawych...
W noc wigilijną
śpi się najlepiej
przyniósł
grzecznemu
dziecku
z podarunkami,
które
aniołek na
gwiazdkę...
ie wiem, czy i Wam przyszło kie-
dy na myśl, że za naszych lał
dziecinnych zimy były bardziej
mroźne i śnieżne, a lata cieplej-
sze i bardziej słoneczne? Klimat
nie uległ prawdopodobnie zmianom — tyl-
ko my...
Dziś jednak wydaje mi się. że w ów czas le-
wieś, w m o n o t o n n e j mełodji dzwonków od-
zywa się chwilami echo tamtych czasów.
Okres „wielkiej tajemnicy" inaugurowały
nic nie znaczące i błahe napozór czynności.
Oto jednego dnia z pokoju — który przy-
legał bezpośrednio do gabinetu ojca wynie-
siono etażerkę z kwiatami. Niby nic. lecz
zarówno ja, jak m ó j młodszy brat, dosko-
Dokończenie
na str.
7-mej
4-AS
Wielka
wieczoru
wigilijnego...
Tajemnica
MARTA EGGERTH-
KIEPUROWA.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin