ore_osiem kroków czyli kilka praktycznych rad.pdf

(578 KB) Pobierz
Elżbieta Fiok
Osiem kroków
czyli kilka praktycznych rad
Elżbieta Fiok • Osiem kroków czyli kilka praktycznych rad • 
 
Osiem kroków czyli kilka praktycznych rad!  
   
Praca  nauczyciela  z  klasą  w  której  uczą  się  cudzoziemcy,  stawia  przed  nami  wiele 
nowych wyzwań, przygotowań, dodatkowej pracy. Musimy podjąć ten wysiłek, bo jesteśmy 
świadkami zmieniającej się rzeczywistości.  
Przedstawione wskazówki są wynikiem doświadczenia jakie zdobyłam podczas ponad 
15‐letniej pracy w szkole, w której uczą się cudzoziemcy. Chciałam zwrócić uwagę na to, co 
dla  mnie  jest  najważniejsze,  co  się  sprawdziło  i  co  pomogło  w  codziennej  pracy.  Chcę 
podkreślić, 
że 
nie  zawsze  podjęte  działania  zakończone  były  sukcesem,  ale  mam 
świadomość, że doświadczenie porażki jest także jest nauką. 
Oto  kilka  rad  dla  tych,  przed  którymi  pojawi  się  problem  dziecka  –  cudzoziemca  w 
klasie. O tym, że taki uczeń pojawi się w naszej klasie, zazwyczaj wiemy wcześniej. Dobrze, 
gdy ten czas poświęcimy na odpowiednie przygotowania.  
 
Krok 1 
Sprawdzamy status prawny dziecka 
W  Polsce  każde  dziecko  ma  prawo  do  bezpłatnej  edukacji.  Niezależnie  od  statusu 
prawnego  rodziców,  dzieci  objęte  są  obowiązkiem  przedszkolnym  i  szkolnym.  Kwestie 
edukacji  cudzoziemców  reguluje  Ustawa  o  systemie  oświaty  (art.  94a)  oraz  Ustawa 
o szkolnictwie wyższym (art. 33a). 
Szczegóły  dotyczące  przyjmowania  osób  niebędących  obywatelami  polskimi  do 
publicznych  przedszkoli,  szkół,  zakładów  kształcenia  nauczycieli  i  placówek  oraz  organizacji 
dodatkowej nauki języka polskiego, dodatkowych zajęć wyrównawczych oraz nauki języka i 
kultury  kraju  pochodzenia określa  rozporządzenie  Ministra  Edukacji  Narodowej  z  dnia  1 
kwietnia  2010  roku.  Jednoznacznie  określa  ono, 
że 
dzieci  przyjmowane  są  do  szkoły  na 
zasadach stosowanych wobec obywateli polskich. W sytuacji, kiedy cudzoziemiec nie posiada 
świadectwa 
lub  dokumentów  potwierdzających  ukończenie  odpowiedniej  klasy  lub  szkoły, 
dyrektor  placówki  zobowiązany  jest  do  przeprowadzenia  postępowania  klasyfikacyjnego. 
Jego  zadaniem  jest  określenie,  do  której  klasy  może  zostać  zakwalifikowane  dziecko. 
Dodatkowo  ustawa  o  systemie  oświaty  przewiduje, 
że 
osoby,  które  nie  znają  języka 
polskiego albo znają go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki, mają prawo 
1
Elżbieta Fiok • Osiem kroków czyli kilka praktycznych rad • 
do  dodatkowej  bezpłatnej  nauki  języka  polskiego. 
Naukę  języka  polskiego  dla  tych  osób 
organizuje gmina właściwa ze względu na miejsce ich zamieszkania.  
Roczna nauka języka polskiego może być zorganizowana w formie: 
•
•
kursu  przygotowawczego,  jeżeli  do  udziału  w  zajęciach  zgłoszonych  zostanie  co 
najmniej 15 osób; 
dodatkowych  lekcji  języka  polskiego,  jeżeli  do  udziału  w  zajęciach  zgłoszonych 
zostanie mniej niż 15 osób. 
Dodatkowa  bezpłatna  nauka  języka  polskiego  prowadzona  jest  w  wymiarze 
pozwalającym  na  opanowanie  języka  w  stopniu  umożliwiającym  udział  w  obowiązkowych 
zajęciach edukacyjnych, nie niższym jednak niż 2 godziny lekcyjne tygodniowo. 
Rozkład oraz wymiar zajęć ustala dyrektor szkoły lub placówki, w której są organizowane. 
Dzieci cudzoziemców podlegające obowiązkowi szkolnemu, mają ponadto możliwość 
uczestniczenia  w  zajęciach  z  języka  i  kultury  kraju  swojego  pochodzenia.  Lekcje  mogą  być 
organizowane  w  szkole  za  zgodą  organu  prowadzącego.  Szkoła  jest  zobowiązana  do 
nieodpłatnego  udostępnienia  pomieszczeń  i  niezbędnych  pomocy  dydaktycznych. 
Łączny 
wymiar  godzin  przeznaczonych  na  naukę  języka  polskiego  i  kultury  kraju  pochodzenia  nie 
może przekraczać 5 godzin tygodniowo.  
Poznanie statusu prawnego dziecka ułatwi nam wyjaśnienie kwestii związanych np. z 
ewentualną opieką medyczną, psychologiczną czy sytuacją materialną dziecka. Jeśli uczeń – 
cudzoziemiec jest mieszkańcem ośrodka musimy wiedzieć, że jest objęty podstawową opieką 
medyczną,  a  jego  rodzice  mają  dostęp  do  porad  psychologa,  prawnika.  Mieszkańcom 
ośrodka udzielana jest pomoc materialna, np. na zakup podręczników, niezbędnych pomocy 
i przyborów szkolnych, lub zwrot kosztów wyjść i wycieczek szkolnych. 
Dzieci,  których  rodzice  posiadają  status  uchodźcy  przez  pierwszy  rok  objęte  są 
programem  integracyjnym.  Obejmuje  on 
świadczenia 
pieniężne,  opłacanie  składki  na 
ubezpieczenie zdrowotne, pomoc w znalezieniu mieszkania, a nawet w wypełnianiu różnego 
rodzaju  urzędowych  wniosków.  Uchodźcy  mają  więc  zapewnioną  pomoc  ułatwiającą 
rozpoczęcie 
życia 
poza ośrodkiem.  Na  terenie Polski  programem  integracyjnym  zajmują  się 
lokalne  odziały  MOPR.  Kontakty  z  osobą  opiekującą  się  daną  rodziną  niejednokrotnie 
pozwoliły  mi  na  poznanie  jej  (rodziny)  statusu  materialnego  czy  wyjaśnienie  przyczyn 
nieobecności dziecka/dzieci w szkole.  
2
Elżbieta Fiok • Osiem kroków czyli kilka praktycznych rad • 
W  najtrudniejszej  sytuacji  są  rodziny,  które  posiadają  zgodę  na  pobyt  tolerowany. 
Wiąże  się  to  z  bardzo  ograniczoną  pomocą  materialną  oraz  koniecznością  opuszczenia 
ośrodka i znalezienia mieszkania..  
Wiedza  dotycząca  statusu  prawnego  naszego  ucznia  była  dla  mnie  zawsze  bardzo 
ważna.  Dzięki  niej  mogłam  zwrócić  się  bezpośrednio  do  pracownika  ośrodka  bądź  MOPR              
i  wyjaśnić,  dlaczego  dziecko  nie  posiada  podręczników,  potrzebnych  przyborów,  dlaczego 
jest nieobecne w szkole itp.  
 
Krok 2 
Ustalamy, z jakiego kraju pochodzi nasz uczeń 
Bardzo  długo  Polska  była  krajem  jednolitym  kulturowo.  Cudzoziemcy  w  polskich 
szkołach  byli  prawie  nieobecni.  Dane  na  temat  liczebności  uczniów  pochodzących  z  innych 
krajów Ministerstwo Edukacji Narodowej zaczęło gromadzić dopiero od 2000 roku. Od kilku 
lat  liczba  cudzoziemców  uczących  się  w  polskich  szkołach  systematycznie  wzrasta.  Coraz 
częściej  spotykamy  uczniów 
 
wyznających  inną  religię,  często  pochodzących  z  odległych 
kulturowo  krajów.  Obecnie  bardzo  liczną  grupą  uczniów  cudzoziemców  są  dzieci 
narodowości czeczeńskiej.  
Poznanie kultury, religii nowego ucznia jest niezbędnym czynnikiem pozwalającym na 
uniknięcie  przykrych  i  nieprzewidywalnych  sytuacji.  W  ostatnim  czasie  pojawiło  się  wiele 
publikacji  dotyczących  podstawowych  zasad,  zwyczajów  i  tradycji  panujących  w  innych 
kulturach. Trzeba więc poświęcić trochę czasu i poszerzyć swoją wiedzę.  
Chciałabym  zwrócić  uwagę  na  kilka  różnic  kulturowych,  które  mają  bezpośredni 
wpływ na pracę nauczyciela: 
Inne poczucie czasu 
•
częste spóźnienia uczniów na zajęcia i rodziców na umówione spotkania;  
•
zbyt późne odbieranie dzieci po zajęciach. 
Jasno określone podziały na sferę kobiet i mężczyzn  
•
cudzoziemcy  narodowości  czeczeńskiej  chcą  we  wszystkich  istotnych  sprawach 
rozmawiać  z  mężczyznami,  trudno  im  się  pogodzić, 
że 
w  Polsce  tak  wiele  kobiet 
pracuje,  zajmuje  ważne  stanowiska;  nietaktem  ze  strony  Polki  jest  podanie  ręki 
mężczyźnie, 
•
mężczyźni pracują i decydują o przyszłości swojej rodziny; 
3
Elżbieta Fiok • Osiem kroków czyli kilka praktycznych rad • 
•
kobiety zajmują się dziećmi a więc i sprawami szkoły;  
•
dziewczynki  narodowości  czeczeńskiej  nie  będą  chciały  siedzieć  w  jednej 
ławce 
z chłopcem;  
Wczesne wejście w dorosłość 
•
nasze nastolatki to w kulturze np. czeczeńskiej dorosłe osoby;  
•
nastoletni  chłopcy  potrafią  zareagować  agresją  w  sytuacji,  gdy  okaże  się, 
że 
dziewczyna wie więcej, lepiej się uczy. 
 
 
Różnice w stroju 
•
dotyczy młodych dziewcząt i kobiet: niektóre części ciała, jak ramiona, łydki nie mogą 
być odkryte. Mogą się z tym wiązać trudności z włożeniem odpowiedniego stroju na 
lekcje  wychowania  fizycznego  czy  ubiorem  na  wycieczkę.  Byłam 
świadkiem, 
gdy 
podczas wyjazdu nad jezioro w upalny letni dzień, młode dziewczyny i kobiety kąpały 
się w sukienkach. 
Różnice w obchodzonych świętach 
•
podczas Ramadanu – postu zdarzało się, że dzieci przychodziły głodne, nie miały nic 
do jedzenia, cierpiały na ból głowy, brzucha; 
•
muzułmanie  nie  jedzą  wieprzowiny,  trzeba  o  tym  pamiętać  podczas  wycieczek,  lub 
częstując ucznia szkolnym obiadem, 
Inne ważne różnice 
•
pies jest dla Czeczenów zwierzęciem nieczystym, pamiętajmy o tym i nie zmuszajmy 
dzieci do kolorowania, wypowiadania się i czytania tekstów o naszych czworonożnych 
przyjaciołach. 
 
Krok 3 
Zapoznajemy się z systemem edukacji kraju, z którego przyjechał uczeń 
W  miarę  możliwości  postarajmy  się  dowiedzieć,  czy  dziecko  uczyło  się  już 
przedmiotów,  które  znajdują  się  w  programie  polskiej  szkoły.  Jest  to  także  doskonały 
moment  na  sprawdzenie,  czy  uczeń  omawiał  określony  materiał  np.  z  matematyki. 
Większość z nich jest dobrze przygotowana z tego przedmiotu. Posiadając tę wiedzę możemy 
4

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin