Kalcytonina jest wytwarzana w komórkach C (przypęcherzykowych) tarczycy. Powstający pre-propeptyd ulega przekształceniu do 32 aminokwasowego polipeptydu (najczęściej występująca forma alfa).
Jej wydzielanie regulowane jest przez stężenie jonów Ca na zasadzie sprzężenia ujemnego zwrotnego tj. zwiększenie [Ca] wyzwala uwalnianie jej ponad wartość prawidłową. Proces ten jest pobudzany także przez gastrynę. Kalcytonina w odwecie hamuje wydzielanie gastryny.
Hormon ten zmniejsza stężenie wapnia jak i fosforanów poprzez zahamowanie działalności osteoblastów. Działa na ich receptory, zwiększając stężenie cAMP i hamując w ten sposób syntezę i wydzielanie enzymów lizosomalnych powodujących resorpcję kości i uwalnianie hydroksyapatytów (tj. fosforanu wapnia). Jest bardziej skuteczna u dzieci niżli u dorosłych, gdyż to u nich procesy kościotworzenia są bardziej wzmożone. Ponadto hamuje aktywność 25(OH)D3-hydroksylazy, hamując wytwarzanie aktywnej wit. D3. Jej zwiększone stężenie jest sygnałem raka tarczycy.
Działa również w małym stopniu na nerki, powodując zwiększone wydalanie wapnia oraz fosforanów. Zmniejsza również łaknienie i hamuje osteoklasty u dorosłych.
Bilans wapniowo-fosforanowy zmienia się podczas ontogenezy. W młodości bilanse te są dodatnie, w dojrzałym utrzymują się na stałym poziomie, a w starczym – ujemne. Około 25-70% wapnia jest wchłaniane z pokarmu; gdy go brakuje, czujemy zwiększony apetyt na wysokowapniowe posiłki. Wapń wraz z fosforanami wydalany jest zarówno przez przewód pokarmowy jak i przez nerki.
Mateusssz