Klasyfikacja procesów

dr Renata Brajer-Marczak

Procesy można podzielić na rodzaje, stosując różne kryteria podziału.

Poszczególne klasyfikacje procesów nie wykluczają się, wręcz przeciwnie uzupełniają.

1. Ze względu na wagę zadań wykonywanych w organizacji

•                     Procesy podstawowe, których efektem jest produkt (usługa) skierowany na rynek zewnętrzny. Z takich produktów firmy „żyją”, uzyskują przychody ze sprzedaży

•                     Procesy pomocnicze (wspierające), ich efektem jest produkt lub usługa skierowana do wnętrza przedsiębiorstwa, czasami tez do otoczenia. Dzięki tym procesom możliwy jest sprawny przebieg procesów podstawowych np. księgowość  w firmie produkcyjnej)

2. Ze względu na rangę stanowisk decyzyjnych

•                     Procesy zarządcze, mają one charakter koncepcyjny, ich efektem jest usługa o charakterze niematerialnym (np. podejmowanie decyzji, planowanie w przedsiębiorstwie),

•                     Procesy wykonawcze, sprowadzają się do wykonywania poleceń (decyzji), (np. wystawienie faktury, wykonywanie ciągu operacji w procesie technologicznym, ściąganie należności w firmie produkcyjnej)

3. Ze względu na znaczenie dla organizacji

•                    Procesy strategiczne (kluczowe), są to procesy podstawowe, pomocnicze, zarządcze, które w największym stopniu wpływają na sukces strategiczny danej organizacji (gwarantują przewagę strategiczną),

•                    Procesy operacyjne, są to procesy, które umożliwiają organizacji bieżące funkcjonowanie

4. Ze względu na nadrzędność i podrzędność

•                    Procesy główne,

•                    Procesy podrzędne (tzw. subprocesy)

Przykładowo:

Proces główny: rozwój nowego produktu

Subprocesy: badanie rynku, analiza konkurentów, określenie koncepcji wyrobu, projektowanie wyrobu, testowanie wyrobu, projektowanie procesu produkcji

5. Ze względu na przestrzenno-organizacyjną alokację (przebieg):

•                    Procesy wewnątrzfunkcyjne, są to procesy zawierające się w obrębie jednej funkcji, np. w zaopatrzeniu lub w jednej komórce organizacyjnej, np. w magazynie,

•                    Procesy międzyfunkcyjne, są to procesy przebiegające przez różne komórki różnych funkcji przedsiębiorstwa, np. realizacja zamówienia klienta

6. Ze względu na tworzenie wartości dodanej dla klienta:

•                    Procesy tworzące wartość dodaną,

•                    Procesy nie tworzące wartości dodanej, ale przyczyniające się do jej powstanie, np. w późniejszym czasie,

•                    Procesy nie dodające wartości dodanej

7. Ze względu na miejsce w łańcuchu wartości:

•                    Procesy innowacyjne (badanie potrzeb klienta, projektowanie wyrobu),

•                    Procesy operacyjne (wytwarzanie wyrobu i dostarczanie go klientowi),

•                    Procesy obsługi posprzedażnej (obsługa klienta po dostarczeniu mu produktu i/lub usługi)

Grupa procesów operacyjnych

1. Zrozumienie rynków i klientów

2. Opracowanie oferty handlowej

3. Wytwarzanie produktów i usług

4. Marketing i sprzedaż

5. Produkcja i dostawy w przedsiębiorstwach przemysłowych

6. Fakturowanie i obsługa klienta

Grupa procesów zarządczych

7. Zarządzanie zasobami ludzkimi i rozwój personelu

8. Zarządzanie systemami informacyjnymi

9. Zarządzanie zasobami finansowymi i aktywami

10. Wdrażanie programów środowiskowych

11. Zarządzanie relacjami zewnętrznymi

12. Zarządzanie doskonaleniem i zmianami