#34-Bractwo Pitagorejskie.pdf

(408 KB) Pobierz
Spis treści
A. Bractwo pitagorejskie / 2
1. Boski Pitagoras / 4
2. Pitagorejska polityka i etyka / 7
3. Pitagoreizm i orfizm / 13
4. Wierzenia pitagorejskie / 15
5. Nauka o duchu a duch nauki / 19
6. Pitagorejski ośrodek badawczy / 24
7. Badanie figur i stosunków przestrzennych / 25
8. Nauka o liczbach (arytmetyka) / 26
9. Nauka o dźwięku (akustyka) /27
10. Nauka o ciałach niebieskich (astronomia) / 27
11. Nauka o zdrowiu i budowie ciała / 30
12. Numerozofia czyli filozofia pitagorejska / 31
13. Muzyka sfer a drgania superstrun / 36
14. Refleksje końcowe / 38
Ważniejsze źródła / 43
B. Pitagorejska ezoteryka racjonalna / 44
1. Co oznacza ezoteryka? / 48
2. Numerologia a numerozofia / 52
3. Wiedza tajemna pitagorejczyków / 57
4. Po owocach ich nauk poznacie ich... / 59
5. Wiedza święta a wiedza profańska / 61
6. Controversiae / 63
C. Spór o Pitagorasa / 68
1. Krytyczne i konstruktywne podejście do źródeł / 71
2. Możliwość porozumienia racjonalisty z neopitagorej... / 73
3. Porządki pojęciowe / 74
4. Czy Pitagoras został ubóstwiony? / 76
5. Rytuały wtajemniczenia / 80
6. Symbolika / 81
7. Triumf akuzmatyków / 83
8. Związki pitagoreizmu z innymi szkołami / 87
9. Wschodni depozyt / 91
10. Pitagoreizm redivivus!
1
Mariusz Agnosiewicz
Bractwo
pitagorejskie
2
Trudno jest jednoznacznie sklasyfikować zwią-
zek jaki około VI w. p.n.e. w Krotonie na południu
Italii założył
Pitagoras z Samos
(gr.
Pythagóras;
ok. 570 — ok. 497 p.n.e.). Jeśli uznamy, iż było to
bractwo religijne, jak się często pisze, powiem
wówczas, iż była to jedna z najbardziej fascynują-
cych sekt religijnych w dziejach. Ich wyjątkowość
przejawiała się w wielu aspektach, o czym poniżej,
a w szczególności w ich stosunku do badań nauko-
wych. Bractwo pitagorejskie można określić synte-
tycznie jako związek
filozoficzno-religijno-nauko-
wy
oraz
polityczny.
Wokół pitagorejczyków narosło
bardzo wiele legend, a samą postać Pitagorasa
możemy uznać za wpół legendarną; rzymski Pitago-
reizm charakteryzowany był czasami jako
„staro-
żytna masoneria".
Ich symbolem był pentagram. Sam związek ist-
niał około jednego wieku (od połowy VI do 440 r.
p.n.e.), jednak myśl jego była nadal kontynuowana
i rozwijana, do III w. p.n.e., odcisnęła silne piętno
na całym życiu intelektualnym starożytnej Grecji
(której jesteśmy spadkobiercami), a w szczególno-
ści na
Platona.
Odrodziła się później u schyłku
republiki rzymskiej pod postacią
neopitagoreizmu
(60 r. p.n.e. — 50 r. n.e.). Opisując doktrynę i zna-
czenie Pitagoreizmu, na marginesie jedynie oma-
wiam neopitagoreizm, który mnie generalnie tutaj
nie interesuje.
3
1. Boski Pitagoras
Dziś, jeśli kojarzymy
Pitagorasa,
to przede wszy-
stkim z
twierdzeniem Pitagorasa
i z matematyką,
tymczasem w rzeczywistości jest nie tylko nader
wątpliwe, aby Pitagoras był autorem tego twierdze-
nia, ale i nie jest pewne, czy w ogóle zajmował się
nauką. To co na pewno o nim można powiedzieć, to
że zainicjował
religijno-etyczno-polityczne
idee
związku krotońskiego,
a następnie pod imieniem
Mistrza świat poznał różne dzieła, myśli i odkrycia,
które w większości były zapewne dokonane przez
jego uczniów i kontynuatorów. Ogromna większość
z tego co napisano na temat
„Mędrca samijskiego”
to legendy i zmyślenia, a teksty firmowane jego
imieniem są apokryfami,
Pitagoras
nie pozostawił
pism. Jeśli więc gdzieś spotykamy się ze stwierdze-
niem, że Pitagoras powiedział to czy tamto, bądź
dokonał tego lub owego, należy podchodzić do tego
z należytą rezerwą.
Pitagoras
pochodził z Samos. Nie mogąc jednak
znieść rządów
Polikratesa,
udał się na emigrację, do
Wielkiej Grecji, czyli na południową Italię. W mię-
dzyczasie ponoć wiele podróżował na Wschód i do
Egiptu (tam miał zdobyć swoją wiedzę matema-
tyczną). Jako pierwszy sam określał się filozofem.
Uważano go za maga i taumaturga. Obok
Epimeni-
desa
zaliczany bywa do największych szamanów
starożytności. Miał przypomnieć sobie poprzednie
swe wcielenia, czyli:
4
1. Syna Hermesa.
2. Euforba Frygijczyka,
który walczył pod Troją z Patroklosem.
3. Hermotimosa, wieszczka Klazomene.
4. Rybaka.
Jako założyciela sekty religijnej, proces jego de-
ifikacji był podobny jak w przypadku Jezusa, o któ-
rym jednak wiadomo jeszcze mniej pewnego niż
o samym Pitagorasie. Co więcej, losy sekt
neopita-
gorejskich
w Rzymie były pod pewnymi względami
podobne do losów sekt chrześcijańskich, tyle że
prześladowania tych pierwszych były skuteczniej-
sze i w połowie I w. n.e. zostali rozbici. Gdyby więc
dzieje potoczyły się nieco inaczej, to być może nig-
dy nie powstaliby jezuici, gdyż zamiast
Towarzy-
stwa Jezusowego,
mielibyśmy
Towarzystwo Pitago-
rejskie,
zaś naszym
„Zbawcą”
mienilibyśmy
Pitagorasa...
Jamblich
(ok. 270 — ok. 330) w
„Żywocie Pita-
gorasa”
nazywa go
„przywódcą i ojcem boskiej
filozofii”,
„bogiem,
demonem
(to jest istotą nad-
ludzką) czy
boskim człowiekiem”.
Przypisywano
mu nieziemską wiedzę i moc czynienia cudów
(w pismach świętych wyliczano 11 rodzajów cudów
jakie miał zdziałać). Wielu uważało go za wcielenie
Hermesa
lub
Apollona Hyperborejskiego.
Podobnie
jak
Jezus,
miał zstąpić do
Hadesu.
Dzięki zaczaro-
wanej strzale otrzymanej od hiperborejskiego ka-
płana
Abarisa,
mógł latać w powietrzu, uśmierzać
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin