NOWY LEKSYKON BIBLIJNY.pdf

(101388 KB) Pobierz
NOWY LEKSYKON BIBLIJNY
SPIS TREŚCI
Przedmowa
Wprowadzenie do wydania niemieckiego
Wprowadzenie do wydania polskiego
Wykaz autorów
Wykaz skrótów
Uwagi wstępne
Transkrypcja wyrazów hebrajskich, aramejskich i greckich
VII
VIII
IX
X
XI
XII
XII
1
Leksykon
A B C D E F G H I J K L Ł M N O P Q R S Ś T U V W Z Ż Ź
Dodatek
Tablice chronologiczne
Mapy
Wykaz zdjęć
839
841
846
860
NOWY
LEKSYKON
BIBLIJNY
Redakcja
Franz Kogler
(Dzieło Biblijne, Linz)
Renate Egger-Wenzel, Michael Ernst
(Uniwersytet w Salzburgu)
Redaktor naczelny wydania polskiego
ks. Henryk Witczyk
(Katolicki Uniwersytet Lubelski)
2EDNCŚĆ
HERDER
Tytuł oryginału:
Herders Neues Bibellexikon
Herders Neues Bibellexikon edited by Franz Kogler © 20092 Verlag Herder GmbH, Freiburg im Breisgau
© Copyright for the Polish edition by Wydawnictwo „Jedność”, Kielce
2 1
01
Komitet naukowy
ks. prof. dr hab. Henryk Witczyk (redaktor naczelny)
ks. dr Paweł Borto, ks. dr Jan Nowak, ks. dr Tomasz Siemieniec, dr Michał Szczepaniak
Tłumaczenie z języka niemieckiego
Łukasz Siemieniec [łs]
ks. dr Tomasz Siemieniec [ts]
dr Michał Szczepaniak [msz]
ks. Paweł Tkaczyk [pt]
Tomasz Tobolski [tt]
dr Monika Waluś [mw]
Tłumaczenie i opracowanie map i tablic chronologicznych
dr Michał Szczepaniak
Redaktor prowadzący
Tomasz Gorlowski
Korekta
Michał Łuczyński, Joanna Pisiewicz, Michał Rowiński
Redakcja techniczna
Marcin Satro
Opracowanie graficzne okładki
Justyna Kułaga-Wytrych
ISBN 978-83-7442-950-4
WYDAWNICTWO „JED N O ŚĆ ”
25-013 Kielce, ul. Jana Pawła II nr 4
Dział sprzedaży tel. 41 349 50 50
Redakcja tel. 41 349 50 00
www.jednosc.com.pl
e-mail: jednosc@jednosc.com.pl
Druk i oprawa:
Drukarnia im. A. Półtawskiego
www.drukarnia.kielce.pl
VII
Przedmowa
Nowy leksykon biblijny
(
Herders Neues Bibellexikoń)
- to jedno z najlepszych narzędzi zdobywania wiedzy biblijnej.
Jego publikacja wpisuje się w długą serię podobnych dzieł, które ukazały się na przestrzeni ubiegłego wieku w różnych
językach i według różnorodnych modeli. Jego wyjątkowy walor polega na tym, że weryfikuje i ostatecznie zamyka bardzo
złożony proces badawczy, który ma długą historię.
Samo słowo „leksykon” jest pochodzenia greckiego (
lexikón
) i przywołuje rzeczownik
bibllon
, tworząc zwrot
bibllon lexikón
„księga słów” . W sensie ścisłym zwrot ten wskazywał na księgę zawierającą „słowa” konkretnego języka. W odniesieniu
do Biblii oznacza on księgę, która zbiera terminy hebrajskie, greckie i aramejskie, tworzące materiał językowy, z jakiego
zostały ukształtowane księgi Pisma Świętego.
Stopniowo jednak słowo „leksykon” rozszerzyło swój zakres i zaczęło określać rzeczywistość o wiele bogatszą niż zwykłe
językowe dziedzictwo idiomów biblijnych, wprowadzając także treści tematyczne i zagadnienia bądź przedmioty z nimi
związane. Tak więc tom, który czytelnik ma w swoich rękach, jest powodem do chluby zarówno dla szacownej tradycji ba­
dań biblijnych w kręgu języka niemieckiego, która stoi u jego początku, jak i dla tych, którzy z odwagą zechcieli przedłożyć
ogrom informacji w nim zawartych w wersji polskojęzycznej. Mamy bowiem przed sobą istny kalejdoskop ponad
5000 haseł, które dotyczą osób, miejsc, przedmiotów i różnorakich rzeczywistości pojawiających się na stronach Biblii.
Jednakże wewnątrz tego imponującego szeregu postaci i rzeczy wyróżnia się około sto głównych haseł tematycznych,
które pozwalają na skomponowanie prawdziwej teologii biblijnej, przekształcając typową dla słownika wielotorowość
w wyraźną syntezę orędzia Pisma Świętego. To bogactwo treści zostało dodatkowo podkreślone przez materiały iko­
nograficzne, mapy i materiały dokumentalne. Księga ta jest ostatecznie „encyklopedią” zgodnie z etymologią grecką
tego terminu, która wskazuje na „tworzące krąg” (
enkyklios
) „wykształcenie” (
paideia
). Czytelnik otrzymuje po prostu
kompendium wiedzy zapisane w formie zbioru kluczowych haseł, które składają się na całościową i ogólną formację
biblijno-kulturową.
Podobny do skarbca, z którego wydobywa się „rzeczy nowe i stare” (M t 13,52),
Nowy leksykon biblijny
porządkuje
znaczącą liczbę danych, które tworzą całe treściowe bogactwo świętych tekstów Biblii: od najwyższej teologii aż po
drobne informacje, od postaci bohaterów aż po najbardziej odległe miejsca, od najwspanialszych wydarzeń aż po co­
dzienność złożoną z gestów i małych spraw. To właśnie dlatego osoba pragnąca samodzielnie i ze zrozumieniem czytać
Pismo Święte będzie musiała obok swojej Biblii położyć
Nowy leksykon biblijny.
Będzie on jak przewodnik i towarzysz
podróży po długich historycznych, geograficznych i duchowych szlakach, do których przebycia zaprasza słowo Boże -
ze świadomością, że Wcielenie, które miało miejsce w określonym czasie i przestrzeni, to węzeł centralny wszystkich
szlaków biblijnego Objawienia.
Kard. Gianfranco Ravasi
VIII
Wprowadzenie do wydania niemieckiego
Herders Neues Bibellexikon
, który trzymacie Państwo w swoich rękach, jest owocem naszej długoletniej pracy Jej podsta­
wę stanowił wydany ponad 20 lat temu
Das Große Salzburger Bibellexikon —Die Bibel von A bis Z,
który cieszył się takim
powodzeniem, że od dawna jest już nieosiągalny na rynku. Wciąż byliśmy proszeni o nowe wydanie. W obszarze badań
nad Biblią, jak również w teologii zmieniło się tak wiele, że potrzebne stało się nowe, gruntowne opracowanie.
Ażeby zaprezentować stan badań w rozpoczętym XXI w., liczne grono specjalistów z zakresu wiedzy biblijnej, pocho­
dzących z Austrii, Niemiec, Szwajcarii, Włoch, Kanady i Boliwii, podjęło się napisania haseł do tego nowego leksykonu;
współpracowali przy tym także koleżanki i koledzy z Kościoła ewangelickiego.
Z uwagi na tych czytelników, którzy nie posiadają przygotowania egzegetycznego, leksykon przestawia zagadnienia
w przystępnej formie, wyjaśnia fachowe terminy, podaje wszystkie niezbędne, podstawowe informacje, jak również
pierwszy raz
ujmuje
wszystkie
występujące w Biblii imiona i nazwy geograficzne.
Przed czytelnikiem stają otworem wszystkie księgi Starego i Nowego Testamentu oraz ważne przykłady literatury poza-
kanonicznej, których treść i teologia, a także tło historyczne i literackie ukazane zostały w świetle współczesnych badań.
Na szczególną uwagę zasługują zasadnicze tematy z zakresu teologii biblijnej, oczywiście również widziane z dzisiejszej
perspektywy.
Obszernym, fachowym informacjom towarzyszy przedstawienie kontekstu historycznego, socjologicznego i kulturowe­
go, przy czym uwzględnia się też kwestie porządku kanonicznego i historii recepcji. Podobnie kompendium daje wgląd
w świat biblistyki, w jej pryncypia i metody, problemy i terminologię.
Często podawane sigla biblijne i niejednokrotnie przytaczane w artykułach fragmenty Biblii mają zachęcić do tego,
by wziąwszy Pismo Święte do ręki i uzyskawszy szerszą perspektywę, pozwolić dojść do głosu słowu Bożemu.
Wielkie słowa podziękowania należą się licznemu gronu osób zaangażowanych w realizację tego dzieła, nie mniejsze
jednak wydawnictwu Herder, które odważnie podjęło się trudu opublikowanie leksykonu, zwłaszcza zaś Stephanowi
Weberowi, który bardzo mocno motywował nas przy pracy nad tym przedsięwzięciem.
Franz Kogler, Renate Egger- Wenzel\ Michael Ernst
Zgłoś jeśli naruszono regulamin