Autyzm wyrok czy wyzwanie.docx

SPIS TREŚCI

WSTĘP........................................

ROZDZIAŁ I: ANALIZA PROBLEMU W ŚWIETLE LITERATURY

1. Pojęcie autyzmu........................................
2. Klasyfikacja, rodzaje........................................
3. Obszary zaburzeń........................................
4. Przyczyny powstania zaburzeń autystycznych................
5. Autyzm, a inne podobne zaburzenia................................
6. Pojęcie diagnozy, diagnoza psychologiczna, kryteria diagnostyczne w rozpoznawaniu autyzmu ..........................

ROZDZIAŁ II: REWALIDACJA I TERAPIA DZIECI Z AUTYZMEM

1. Pojęcie rewalidacji........................................
2. Terapia........................................
3. Rodzaje terapii stosowane w pracy z dzieckiem autystycznym ......
4. Cele terapii........................................

ROZDZIAŁ III: CHARAKTERYSTYKA BADANEGO DZIECKA W OPARCIU O PRZEPROWADZONE BADANIA DIAGNOSTYCZNE

Rozpoznanie problemu i jego znaczenie dla rozwoju dziecka

1.1. Informacje pozyskane z wywiadu..............
1.2. Informacje pozyskane w wyniku obserwacji
1.3. Ocena wyników zastosowanego kwestionariusza diagnozy ryzyka autyzmu
1.4. Ocena wyników skali CAARS
2. Podjęte działania terapeutyczne
2.1 Program psychostymulacji
2.2. Plan aktywności
2.3. Plan dnia
2.4. Interwencja behawioralna
3. Prognozy rozwojowe

PODSUMOWANIE I WNIOSKI........................................
BIBLIOGRAFIA........................................
ZALĄCZNIKI........................................

WSTĘP

Problem autyzmu , a zwłaszcza autyzmu wczesnodziecięcego jako całościowego zaburzenia rozwojowego został dostrzeżony od ponad 60 lat.
Powstały już tysiące prac poświęcone autyzmowi Szczególnego znaczenia nabiera zintegrowanie zgromadzonej wiedzy na ten temat. Pomimo, iż dokonano olbrzymiego postępu w tej dziedzinie , nadal współczesna nauka nie jest w stanie rozwiązać w pełni tego problemu. Brakuje odpowiedzi na podstawowe pytania.
Nie wiemy jaka jest przyczyna autyzmu. ,jakie są mechanizmy patogenezy
Dlatego jest tak trudno znaleźć w pełni skuteczne metody terapii .
Autyzm występuje w rodzinach każdego typu, bogatych i biednych, miejskich i wiejskich, wykształconych i niewykształconych, w każdej grupie etnicznej i kulturowej na całym świecie. Częstotliwość występowania określa się na 4-5, a w niektórych krajach nawet do10-15 przypadków na 10 000 osób. Choroba ta atakuje częściej chłopów niż dziewczęta /4:1/. Trudno jest dokładnie ocenić jak prezentuje się to zjawisko w Polsce, gdyż nie prowadzono dotąd badań epidemiologicznych. Ale na podstawie danych, zebranych w krajach o warunkach zbliżonych do naszych można przypuszczać, że dotkniętych autyzmem może być około 20 000 osób.
Powodem napisania niniejszej pracy jest mój kontakt/ zawodowy /z dziećmi autystycznymi, a w szczególności praca z 3 -letnim chłopcem o cechach autystycznych.

ROZDZIAŁ I : ANALIZA PROBLEMU W ŚWIETLE LITERATURY

1. Pojęcie autyzmu.

Termin „autyzm” pochodzi od greckiego autos – sam, skierowany na siebie. Można go rozumieć w węższym znaczeniu jako chorobę i szerszym jako syndrom. Jako choroba najogólniej charakteryzuje się: głębokim wycofaniem się, unikaniem kontaktów społecznych, obsesyjnym pragnieniem stałości, brakiem związków uczuciowych z innymi ludźmi, specyficznymi problemami w zakresie komunikacji. Natomiast jako symptom spotyka się w postaci zachowań autystycznych u osób z różnymi zaburzeniami takimi jaki: zespół Aspergera, upośledzenie umysłowe, zespół Reta, schizofrenią czy epilepsją .
Autyzm po raz pierwszy został określony jako zespól chorobowy przez austriackiego doktora Leo Kannera/Kanner,1943/ podczas obserwacji 11 dzieci, których stan różnił się znacząco od wszystkiego co zostało wcześniej opisane Uważał on, że izolacja społeczna była główną cechą zachowań i z tej przyczyny zaproponował termin ”autyzm W 1944 r.Asperger opublikował podobną pracę, która nie zyskała szerokiego zainteresowania aż do lat 80 -tych, Pomimo, iż te opisy uznawane są za pierwsze oficjalne źródła, już wcześniej pojawiły się inne doniesienia jak na przykład przypadek zwany ” Dzikim chłopcem z Aveyron” opisany przez Itarda już w XVIII wieku.
Jednakże praca Kannera stała się klasyczną wyjściową pozycją w tym obszarze wiedzy. Jest ona do dziś jedną z najczęściej cytowanych. Mówi się o autyzmie klasycznym, Kannerowskim .Jednak nie wszystkie hipotezy Kannera zostały obecnie potwierdzone .Są one źródłem mitów jakie powstały wokół tej problematyki Oto niektóre z nich;
- autyzm to zaburzenie o charakterze afektywnym
- rodzice dzieci autystycznych są zimni i przesadnie racjonalni
- u dzieci autystycznych nie występują zaburzenia neurologiczne
- dzieci te cechuje wybytna inteligencja
Przedstawicielem jednego z najbardziej niebezpiecznych dla dzieci i ich rodziców poglądów na ten temat był Bruno Betelheim/1967/ W swej książce” Pusta forteca” napisał:...”w mojej opinii tylko ekstremalnie negatywne uczucia rodziców mogą uruchomić proces autystyczny” /s.127/.Traktowanie autyzmu jako zaburzenia emocjonalnego mającego swe źródło w patologii rodzicielstwa/zwłaszcza matki /wywarło duży negatywny wpływ przede wszystkim na efekty terapii dzieci autystycznych. Rozłąka dziecka od rodziców i przymusowa izolacja w zakładach psychiatrycznych niosły nieodwracalne negatywne skutki zarówno dla dziecka autystycznego jak i dla jago rodziców, a także i dla jego rodzeństwa.
Na przestrzeni lat zmieniały się poglądy co do udziału dzieci w interakcjach społecznych. Z badań L.Wing i J.Gould /1979/ wynika iż tylko 60% osób autystycznych unika kontaktów.
2. Klasyfikacja i rodzaje zaburzeń autystycznych
Klasyfikacja autyzmu, a także jego definiowanie nadal stanowią przedmiot dyskusji.
Czy istnieje czysta lub klasyczna, odmiana autyzmu? A może jest to raczej szerokie spektrum objawów a nie zmienna dyskretna, lub zespół chorobowy .
Zgodnie z Międzynarodową Klasyfikacją Chorób/ICD/ opracowaną przez Światową Organizację Zdrowia/WHO1980/ powstał termin „autyzm dziecięcy”/F84.0/gdy występuje rozwój anormalny, lub niepełny, objawiający się przed 3 rokiem życia dziecka i termin „autyzm atypowy”/F84.1/ w przypadkach gdy objawy patologiczne są niewystarczające w jednym lub dwóch spośród trzech obszarów psychopatologicznych niezbędnych do postawienia diagnozy, przy czym postać atypowa występuje szczególnie często u dzieci o opóźnionym rozwoju umysłowym, ze specyficznym ciężkim zaburzeniem rozwoju mowy, po 36 miesiącu.
Natomiast zgodnie z Diagnostyczno-Statystycznym Podręcznikiem Zaburzeń Psychicznych/DSM/ opracowanym przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne /APA/ powstał termin „zaburzenie autystyczne/299.00/gdy istnieje triada upośledzeń a mianowicie : jakościowe zaburzenia interakcji społecznych, jakościowe zaburzenia komunikacji ,ograniczone powtarzające się wzorce zachowania, zainteresowań i aktywności.

3. Obszary zaburzeń
Przez wiele lat traktowano autyzm jako jednorodny zespół chorobowy. Z czasem stopniowo zaczęto odstępować od tego poglądu gdyż zawężał on bardzo pole widzenia. Propozycje szerszego traktowania autyzmu jako spektrum przedstawiły L.Wing i J.Gould./1979/.W jego zakres zaczęto zaliczać wszystkie osoby u których występują nawet najlżejsze przejawy ,lub cechy autystyczne w poszczególnych obszarach funkcjonowania. Do tych obszarów zaliczyć można :
- Zmysły
a/dotyk:
- nadwrażliwość: wtedy gdy dziecko reaguje negatywnie na dotyk ubrania, zmiany termiczne, brak tolerancji na ból oraz unikanie wrażeń dotykowych spowodowanych przez inne osoby. Preferowanie własnego dotyku/delikatnego i powtarzającego się/.
- zbyt mała wrażliwość; dziecko nie reaguje na doznania bólowe, często śmieje się po otrzymaniu klapsa - występuje autoagresja
b/słuch:
- nadwrażliwość: dziecko często zatyka uszy lub ignoruje dźwięki/często rodzice podejrzewają głuchotę/. Słyszy bardzo ciche dźwięki, których inni ludzie nie rejestrują, lub toleruje głośne dźwięki.
-zbyt mała wrażliwość dziecko preferuje wszelkie hałasy ,do których stara się dotrzeć, a często samo je wytwarza
c/wzrok:
- nadwrażliwość dziecko lubi oglądać bardzo małe przedmioty ,unika jaskrawych kolorów i błyszczących powierzchni. Nie ulega złudzeniom optycznym
- zbyt mała wrażliwość ;dziecko wpatruje się w źródło ostrego światła/ słońca, żarówki/ bawi się dłońmi i palcami w polu widzenia, lubi rzucać przedmiotami i obserwować je w locie.
d/smak i węch:
- nadwrażliwość; dziecko nie toleruje naturalnych zapachów innych ludzi. Czasem tuż po urodzeniu dziecko nie chce ssać z powodu ostrego zapachu sutka. W ogóle obserwowane są duże kłopoty z jedzeniem. Przez lata wybiórczo przyjmuje kilka, a czasem nawet tylko jedną potrawę.
- zbyt mała wrażliwość; dziecko poszukuje silnych doznań zapachowych \zabawa ekstrementami\, silnej stymulacji smakowej dostarcza jedzenie substancji niejadalnych /farby, benzyny/.
- Percepcja :odbiór nadmiaru pojedynczych wrażeń z trudnościami ich łączenia, lęk przed nadmiarem chaotycznych bodźców-unikanie wrażeń, odporność percepcyjna
-Mowa: brak mowy, lub mowa skąpa, pozbawiona ekspresji, echolalia, odwracanie zaimków, wydawanie dziwnych dźwięków/chrząkanie, kwakanie,/ agramatyzmy .odległe czasowo skojarzenia i wypowiedzi sprawiające wrażenie nieadekwatnych.
- Emocje: nienormalne przywiązanie się do przedmiotów, trudności tworzenia więzi między ludźmi, nieumiejętność przywiązania się do nich, intensywne lęki, poczucie zagrożenia oraz stany paniki z powodu drobnych zmian.
-Myślenie: Opóźnione ,trudności rozumienia zależności, niedorozwój teorii umysłu, niezdolność do przypisywania stanów umysłowych innym ludziom, do przewidywania zachowania innych osób.
-Zachowanie: manieryzmy ruchowe/charakterystyczne ruchy rąk, połączone często z kręceniem się w kółko i chodzeniem, wspinaniem się na palce ,stereotypie, sztywne przestrzeganie rutyny, ograniczony charakter zainteresowań, przywiązanie się do talizmanów, maskotek, zachowania niepożądane/destrukcja, agresja i autoagresja, rytualizm,
- Funkcjonowanie społeczne: niezdolność rozumienia sytuacji społecznych zaburzona zdolność do naprzemiennych interakcji ,zaburzony kontakt wzrokowy, nieumiejętność spontanicznego reagowania gestem i mimiką, niezdolność do tworzenia stosownych do wieku związków przyjacielskich z rówieśnikami, brak świadomości uczuć innych ludzi i empatycznego reagowania na nie, brak autoprezentacji dwustronnej wymiany z partnerem, inicjowania kontaktu z drugą osobą a przede wszystkim preferowanie bycia w samotności, w swoim własnym wyimaginowanym świecie.

5. Przyczyny powstawania zaburzeń autystycznych;
Zgodnie z psychogenną teorią , której przedstawicielem jest Bruno Betelheim-psychoanalityk i autor książki „Pusta forteca ;autyzm dziecięcy i narodzenie się jaźni”/1967/ zimne, oziębłe zachowanie się rodziców wobec swych dzieci jest przyczyna powstania autyzmu. W związku z tym uważał za konieczne izolowanie dzieci od rodziców jako metodę leczenia.
Odmienną próbą wyjaśnienia etiologii autyzmu jest biologiczna teoria. Według niej nieprawidłowości funkcjonowania mózgu spowodowane przez symptomy neurologiczne, upośledzenie umysłowe, epilepsja, , powikłania w okresie prenatalnym, komplikacje okołoporodowe, infekcje wirusowe mogą stać się przyczyną autyzmu.Za inne prawdopodobne przyczyny pojawiania się autyzmu uznajemy:
-Podłoże genetyczne;
- fenyloketonuria stan dziedziczny polegający na niezdolności rozkładu feniloalaniny, co powoduje zatrucie mózgu toksynami
- choroba Rcklinghausena; stan genetyczny atakujący nerwy i skórę/duże brązowe plamki/,rzadko występuje autyzm.
- Stwardnienie guzowate; nietypowe zabarwienie skóry/wysypka na twarzy/,powstawanie guzów w mózgu, epilepsja
- Zespół kruchego chromosomu X; nieprawidłowy ubytek chr. X, nietypowa twarz /wydłużony nos, sterczące uszy, wysokie czoło/
- zespół Moebiusa; wada nerwów, kontrolujących mięsnie oczu i twarzy
-Makrocefalia; duża głowa, wg Kannera, częsty objaw u autyków .Badania genetyczne nie wykazują żadnych strukturalnych nieprawidłowości.
-Infekcje podczas ciąży i porodu:
- różyczka; obecna do 3 miesiąca powoduje głuchotę, ślepotę, autyzm
- CMV; wirus cytomegalii, upośledzenie umysłowe, autyzm
- Ooryszczkowe zapalenie mózgu ;wirus opryszczki atakujący mózg niemowląt lub płodu powoduje autyzm
- zaawansowany wiek matki;
-Zaburzenia metaboliczne; przedstawicielem tego poglądu jest Paul Shattock. Na podstawie wyników badań moczu stworzył hipotetyczn dy. Z powodu niewydolności systemów enzymatycznych na skutek niekompletnego rozkładu niektórych pokarmów, a w szczególności glutenu w przetworach zbożowych oraz kazeiny w mleku i nabiale ,do organizmu wydostaje się nadmierna ilość peptydów opioidowych. To może zakłócić wiele funkcji OUN/zwiększenie lub zmniejszenie siły bodźca sensorycznego, nieadekwatna neurotransmisja/, stąd możliwość powstania objawów autystycznych. Może też wystąpić sytuacja w której wzrost peptydów jest spowodowany wzrostem przepuszczalności ściany jelita. Wtedy według Shattocka bardzo szkodliwe jest podawanie szczepionek ochronnych dzieciom. Inna z przyczyń zaburzeń metabolicznych powodujących autyzm może być brak witamin, które wspierają w działaniu enzymy. Źle działające enzymy nie rozkładają prawidłowo białek co powoduje wzrost opioidów. Ponieważ one są filtrowane przez nerki, a wydzielane przez mocz ,możliwe jest ich obserwowanie. Autor tego poglądu proponuje farmakoterapię/Martexson/, lub stosowanie diety pod kątem zmniejszonej obecności glutenu i kazeiny, a także wyeliminowanie sztucznych barwników pokarmowych.
Biorąc pod uwagę rozmaitość i niejednorodność objawów autystycznych , a zarazem materiał badawczy zgromadzony do tej pory można stwierdzić, iż nie istnieje żadna zdecydowana odpowiedź na pytanie o przyczyny autyzmu. Nie istnieje również jeden uniwersalny dla wszystkich przypadków czynnik. Jasne jest jednak, że aby zaistniała predyspozycja do powstania autyzmu konieczne jest występowanie kilku czynników zaburzających. Aby rozwiązać tę zagadkę, zaproponowano model znany jako „końcowa ścieżka wspólna” Różne przyczyny autyzmu/niektóre nawet jeszcze nie odkryte/mają wspólną cechę charakterystyczną, uszkadzają te obszary mózgu, które odpowiedzialne są za rozwój komunikacji, funkcjonowania społecznego i zabawy/S.Baron-Cohen, 1999/.schemat nr 1/y model powstania autyzmu. W organizmie każdego człowieka istnieją naturalnie występujące pepty

6. Autyzm a inne podobne zaburzenia
Cechy autystyczne występują również w innych, bliskich do autyzmu chorobach, więc nie łatwo jest go zdiagnozować. Z tego powodu często zdarzają się omyłkowe diagnozy. Dostrzeżenie występowania-obok autyzmu klasycznego, także innych zaburzeń o wyraźnych cechach autystycznych zaowocowało zmianami w systemach klasyfikacyjnych. Ustalenie kryteriów diagnostycznych, jest nadal przedmiotem intensywnych prac, prowadzonych przez wielu specjalistów.
6.1.ZespółAspergera; /299.80 wg DSM-IV/ Jednostka chorobowa charakteryzuje :
- przekaz genetyczny z ojca na syna
- prawdopodobne uszkodzenie mózgu
- częstość występowania 4:1000/ 1 dziewczynka na 8 chłopców
- występowanie dopiero po 3 rokiem życia
- uderzająca niezgrabność- ,sztywność- ruchów, zła koordynacja motoryczna
- pedantyczne i uporczywe rozwijanie wąskich zainteresowań dotyczących jakiegoś konkretnego problemu, fascynacja.
- bogaty słownik, poprawna składnia , treść- wyrażana metaforycznie, neologizmy, przesadnie ścisły sposób wyrażania się
- inteligencja w normie, albo powyżej normy
- komputerowy sposób myślenia
- brak wyczucia społecznych oczekiwań,
- kontakt z partnerem jednostronny ,brak dystansu,,
- długie monologi, dygresje, wypowiedzi nie na temat, nieistotne
6.2.Schizofrenia
- występowanie znacznie częstsze niż autyzm
- urojenia wzrokowe, słuchowe, dotykowe
- stopniowa utrata mowy wraz z rozwojem choroby lub wzmożony pęd do mówienia, dziwaczne wypowiedzi ,neologizmy, brak ekspresji
- płaskość- afektów, odosobnienie uczuciowe, rozstrojenie lękowe z powodu urojeń, wrogość- , agresja, podniecenie lub obniżony nastrój
- głośne natręctwa, blokada myśli, zaburzenia płynności skojarzeń,
zahamowanie intelektualne, w konsekwencji rozpad intelektu
- osłabienie zainteresowań, dążeń i ambicji, utrata kontaktu z
otoczeniem, chłód i obcość w interakcjach, pozostawanie w
samotności ale bez dążenia do izolacji
6.3.Zespół Reta; rozpoznanie między 2 a5 r.ż.
- choroba zwyrodnieniowa OUN uwarunkowana genetycznie
- u dziewcząt częstotliwość- występowania: 1;10000/15000, bardzo rzadko u chłopców
- postępujące, głębokie upośledzenie psychoruchowe, zachowanie pseudoautystyczne
- stereotypowe ruchy rąk/zacieranie, klaskanie, ściskanie, wkładanie do ust/
- zaburzenia snu, równowagi, drgawki
- objawy ściśle uzależnione od wieku, postępujące wraz z nim
- prawidłowy rozwój psychoruchowy do 6 m.
- zahamowanie przyrostu obwodu głowy ,wzrostu ,małe hipotroficzne stopy
- utrata zdolności posługiwania się rękami, mówienia i rozumienia mowy,
- nieprawidłowy chód/ataksja, apraksja/
- zaburzenia oddychania/bezdechy, hiperwentylacja, wypluwanie śliny
- padaczka
- wyjątkowo silna potrzeba komunikowania się oraz ruchu wraz z postępem choroby

6. Pojęcie diagnozy, diagnoza psychologiczna, kryteria diagnostyczne w rozpoznawaniu autyzmu
6.1. Pojęcie diagnozy
Termin diagnoza /z języka greckiego diagnosis-rozpoznanie/ został do psychologii przeniesiony z medycyny. W psychologii klinicznej dziecka jest trudno znaleźć związek między objawami zaburzeń ,a ich genezą i patomechanizmami. Każde dziecko w autyźmie jest zaburzone na swój własny indywidualny sposób, ponieważ jest wyposażone w inny potencjał rozwojowy, rozwija się i wychowuje w innych warunkach, a czynniki które zakłóciły jego rozwój zadziałały w określonym tylko dla niego miejscu i czasie i wywołały tylko dla niego charakterystyczne skutki. To determinuje konieczność określenia indywidualnych celów i metod terapii.
Co do określenia prognozy – ilość zmiennych, które mają wpływ na rozwój dziecka jest bardzo duża ,a większości z nich nie potrafimy kontrolować, należy więc zachować szczególną ostrożność.
6.2. Diagnoza psychologiczna.
Czym jest diagnoza psychologiczna? W rozumieniu szerokim jest to proces poznawania dziecka przejawiającego określone zaburzenia i wyjaśnienie jego zachowania w różnych sytuacjach życiowych ,szukania przyczyn mechanizmów psychologicznych jak i skutków tych zaburzeń. W rozumieniu wąskim diagnoza to efekt tego procesu gnostycznego-opis i wyjaśnienie zaburzeń dziecka. Może on mieć charakter cząstkowy i dotyczyć tylko wybranego aspektu psychologicznego funkcjonowania dziecka lub całościowy i obejmować całokształt jego funkcjonowania.
W przypadku dzieci z zaburzeniami autystycznymi diagnoza psychologiczna powinna być częścią diagnozy wielospecjalistycznej ,opisującej i wyjaśniającej funkcjonowanie dziecka we wszystkich aspektach jego rozwoju, z uwzględnieniem środowiska i sytuacji życiowej .Taka diagnoza winna być dokonywana przez zespół specjalistów: psychologa klinicznego, neurologa, ortopedy okulisty, psychiatry, audiologa, rehabilitanta, logopedy, oligofrenopedagoga ,a w miarę potrzeby i tyflopedagoga, surdopedagoga.
Jednakże, diagnoza nie jest głównym celem działań zespołu. Jest ona punktem wyjścia do opracowania takiej strategii postępowania, która pozwoli na osiągnięcie przez dziecko optymalnego dla niego poziomu funkcjonowania pozwalającego na możliwie największą samodzielność i komfort psychiczny dla niego i jego otoczenia.
Diagnoza dla dziecka z zaburzeniami autystycznymi jest z różnych powodów trudna Dzieci autystyczne stanowią niewielki promil populacji .Brak dla te grupy dzieci wystandaryzownych narzędzi do badania inteligencji. Diagnoza ta nie jest diagnozą psychometryczną. Również żadna z istniejących skal rozwojowych nie jest wystarczająco trafną, ponieważ rozwój dziecka autystycznego jest rozwojem nieharmonijnym i nie przebiega według standardowego wzorca. Dlatego podstawą do diagnozowania dzieci z autyzmem są metody kliniczne/wywiad i obserwacja/. Należy pamiętać, że błędna diagnoza oznacza brak optymalnej terapii i edukacji dla dziecka, a w odczuciu jego rodziców stanowi często wyrok odbierający wszelką nadzieje. Obecny poziom nauki w tym zakresie stawia inne wymagania co do diagnozy dziecka z autyzmem. Należy zastanowić się komu i do jakiego celu ta diagnoza ma służyć? Po pierwsze ma ona służyć dziecku i być wydana dla jego dobra, czyli przyczyni się do zmiany jego sytuacji na korzystniejszą. Po drugie ,diagnoza dobrze służy dziecku jeżeli nie narusza dóbr osobistych jego i jego rodziny. Po trzecie - gdy jest ona kompetentna i rzetelnie sporządzona przez osobę do tego upoważnioną zgodnie z zasadami nauki i sztuki psychologicznej, zgodnie z naszą najlepszą wiedzą i wolą. Istotnym etapem procesu diagnostycznego jest osobisty kontakt psychologa z dzieckiem, osobista opinia na podstawie przeprowadzonej obserwacji i badań. Dopiero po zebraniu informacji ze wszystkich dostępnych źródeł należy przystąpić do opracowania i napisania diagnozy. Tylko uporządkowana, przejrzysta, napisana w sposób zrozumiały diagnoza, może być przydatna dla dziecka i służyć jego interesom. Diagnoza to nie wyliczenie faktów, a ich interpretacja we wzajemnym powiązaniu.
6.3. Kryteria diagnostyczne dotyczące autyzmu;
Do oceny dzieci autystycznych stosowane są dwa podobne szczegółowe i respektowane na całym świecie systemy diagnostyczne mieszczące się w klasyfikacjach DSM-IV Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego/ATA/ i ICD-10 Światowej Organizacji Zdrowia/WHO/. Główne kryteria diagnozowania autyzmu opierają się na triadzie upośledzeń, zdefiniowanej przez Winga/Wing i Gold,1979;Wing,1995/
- upośledzenie związków międzyludzkich, wpływających na kontakty społeczne z ludźmi połączone z brakiem zrozumienia reguł rządzących zachowaniami społecznymi,
- upośledzenie komunikacji społecznej, werbalnej i pozawerbalnej
- upośledzenia oraz zaburzenia rozwoju wyobraźni i inwencji twórczej oraz obecność- stereotypowych powtarzających się zabaw.
Wszystkie 3 rodzaje upośledzeń muszą być zaobserwowane u dziecka przed ukończeniem 3 roku życia.
Inaczej zinterpretowaną triadę upośledzeń można podsumować następująco;
Jeżeli małe dziecko;
- nie utrzymuje kontaktu wzrokowego
- rzadko się uśmiecha do innych osób ,a ekspresja jego twarzy jest uboga
- ignoruje innych ludzi bądź nietypowo reaguje na ich obecność-
- nie interesuje się zabawami z udziałem innych osób
- ma słabe zdolności naśladowania
- nietypowo reaguje na kontakt fizyczny z inną osobą
- nie zwraca uwagi na to co ktoś chce mu pokazać- , a także nie pokazuje innym rzeczy, które je zainteresowały
- nie mówi lub mówi bardzo słabo
- nie próbuje gestem wyrazić- tego czego nie potrafi powiedzieć-
- przejawia stereotypie lub przybiera niezwykłe pozy
- w sposób nietypowy przywiązuje się do przedmiotów
- nietypowo reaguje na dźwięki
- przejawia brak wrażliwości na ból ,zimno, gorąco
- jest nadwrażliwe na smaki
- ma niezwykłe zainteresowania wzrokowe
- bawi się zawsze w jednakowy, schematyczny sposób
- lubi przebywać- w samotności
to z dużym prawdopodobieństwem można podejrzewać ,że przejawia zaburzenia autystyczne.

ROZDZIAŁ II: REWALIDACJA I TERAPIA DZIECI Z AUTYZMEM

1. Pojęcie rewalidacji;
Rewalidacja/gr .re-znów ,na nowo i validus-mocny ,w pełni sprawny/ określa długotrwałą działalność terapeutyczno -wychowawczą wielostronną stymulację, opiekę, nauczanie i wychowanie jednostek o zaburzonej percepcji rzeczywistości/Dykcik W.,1994/.
Głównym zadaniem procesu rewalidacji jest doprowadzenie do sytuacji, kiedy zaniknie u dziecka niepełnosprawnego poczucie bezradności i braku kontroli, a sama niepełnosprawność nie będzie stanowiła problemu życiowego dla tego dziecka.
Dzięki rewalidacji pokonujemy kryzys, który spowodowany jest brakiem umiejętności kierowania własnymi działaniami w sposób przemyślany i świadomy.
Innymi zadaniami rewalidacji są;
- zapobieganie pogłębieniu się już istniejącego niedorozwoju, lub powstaniu dodatkowych upośledzeń,
- leczenie i usprawnianie tych elementów, które objęte są chorobą, oraz wzmacnianie osłabionych,
- stymulowanie i dynamizowanie ogólnego rozwoju z wykorzystaniem własnych sił organizmu oraz czynników środowiskowych,
- wychowanie i nauczanie specjalne, dostosowane do wieku, sprawności fizycznej i umysłowej rewalidowanego,
- kompensowanie istniejących braków i trwałych uszkodzeń
Ogólnie biorąc, zadania pracy rewalidacyjnej obejmują przywracanie zdrowia i umożliwienie rozwoju fizycznego, kompensowanie braków i uszkodzeń, akcję korygowania, usprawniania i dynamizowania, wykształcenie ogólne i zdrowie jednostki oraz jej rewalidacje psychiczną i uspołecznienie/Wyczesany,1999/
Ogólne założenia rewalidacji zostały założone w postaci następujących zasad: zasada akceptacji, pomocy, indywidualizacji, terapii pedagogicznej, współpracy z rodziną
Zasada akceptacji – kształtowanie pozytywnego stosunku społeczeństwa do jednostek niepełnosprawnych, tak aby dostarczono im wszelkich form opieki i pomocy
Zasada pomocy – dbałość o aktywizację sił biologicznych dziecka, usamodzielnienie go, wytworzenie odpowiedniej atmosfery w środowisku
Zasada indywidualizacji – dostosowanie nauczania do indywidualnych potrzeb, możliwości dziecka, oraz uwzględnianie jego własnego celu kształcenia/uwarunkowanego przez różne czynniki np. uzdolnienia, sprzyjające okoliczności materialne czy środowiskowe/.
Zasada terapii pedagogicznej – najpierw poznanie dziecka i opracowanie diagnozy, a następnie wspólna praca ze środowiskiem, co pozwoli na stworzenie mu możliwie najlepszych warunków do pokonania trudności. Wreszcie stosowanie środków terapeutycznych, a w tym leczenia, psychoterapii i terapii pedagogicznej.
Współpraca z rodziną – wspólne uzgodnione działania szkoły i domu, celem wspomagania wysiłku dziecka na drodze ku usprawnianiu.
Realizowanie zada pracy rewalidacyjnej należy opierać na:
- poznaniu każdej jednostki i warunków jej rozwoju, historii jej życia, charakteru i stopnia niepełnosprawności, oraz związanych z tym czynników etiologicznych,
- uwzględnianiu w metodzie pracy typu układu nerwowego dziecka,
- poznaniu stopnia stanu frustrtacji dziecka i jej typu reakcji negatywnej wobec sytuacji frustracyjnej,
- zorientowaniu się w charakterze oddziaływania środowiska na dziecko
- zastosowaniu warunków , które kształtują nową motywację, pozwalającą przyjąć pozytywną postawę wobec frustracji,
- dostosowaniu pracy do sił i możliwości dziecka,
- stosowaniu metod kompensacyjnych, korygujących, usprawniających i dynamizujących
- przestrzeganiu praw rozwoju podstawowych wyższych czynności nerwowych i unikaniu bodźców wpływających niekorzystnie na OUN,
- kształtowaniu korzystnych warunków dla przebiegu procesów emocjonalnych,
- tworzeniu odpowiednich warunków dla korzystnego rozwoju I i II układu
sygnałowego i prawidłowego ich działania,
- uwzględnianiu konieczności racjonalnej selekcji w celu optymalnego dostosowania do specyfiki programu i metod pracy,
- uwzględnianiu swoistych właściwości każdej z grup niepełnosprawnych
W procesie adaptacji do życia społecznego dziecka niepełnosprawnego należy tworzyć odpowiednie dla niego warunki poznawania świata. Do nich zaliczamy potrzebę wielozmysłowego poznawania materiału programowego, treści nauczania, stopniowanie trudności i wiązanie zdobytych wia...