09 Jan Długosz, Roczniki czyli Kroniki Sławnego Królestwa Polskiego. Księgai 11 i 12 (1431-1444).pdf

(16542 KB) Pobierz
sławnego
bjieto czcigodnego
J H T
1
/ L
D
Ł
; C
i q o
0
Z ,/l
kanonika krakowskiego
gorliwego baduc^u dziejów
3
estawiane
y
największa,
starannością, i dbałością,
o prawdę
fyislorucyną
K G 11 i 12
SIĘ A
1431-1444
W Y D A W N I C T W O
N A U K O W E
PWN
Mit
JOANNIS DLUGOSSII
A N N A L E S SEU CRONICAE
INCLITI REGNI POLONIAE
LIBER U N D EC IM US
LIBER DU O DE C IM US
WYDAWNI CTWO NAUKOWE PWN
J ANA D Ł U G O S Z A
ROCZNIKI CZYLI KRONIKI
SŁAWNEGO KRÓLESTWA POLSKIEGO
KSIĘGA JEDENASTA
KSIĘGA DWUNASTA
1431-1444
WARSZAWA 2009
Komitet redakcyjny
KRZYSZTOF BĄCZKOWSKI, MARIA KOWALCZYK, JULIA MRUKÓWNA,
KRZYSZTOF OŻÓG, CZESŁAWA PIROŻYŃSKA, DANUTA TURKOWSKA,
JERZY WYROZUMSKI
Opracowanie tekstu łacińskiego
CZESŁAWA PIROŻYŃSKA
Przekład na język polski
JULIA MRUKÓWNA
Weryfikacja przekładu i redakcja
JERZY WYROZUMSKI
Komentarz
LIDIA KORCZAK
Opracowanie graficzne
ANDRZEJ RUDZIŃSKI
Redaktor
JOLANTA KOWALCZUK
Redaktor techniczny
MARIA CZEKAJ
Korekta
BOŻENNA FRANKOWSKA
Zrealizowano przy współpracy Polskiej Akademii Umiejętności
Copyright © by W ydawnictwo N aukow e PWN SA
W arszawa 2004
ISBN 978-83-01-16076-0
W ydawnictwo Naukow e PWN SA
02-676 W arszawa, ul. Postępu 18
tel. 022 69 54 321; faks 022 69 54 031
e-mail: pwn@ pwn.com.pl
www.pwn.pl
P R Z E D M O W A
Obecny tom, obejmujący lata 1431-1444, m a większe znaczenie jako źródło historyczne, niż tomy,
które ukazały się do tej pory. Pisał go bowiem Jan Długosz jako świadek epoki, w rzeczywistości
bezpośredni obserwator wielu przedstawionych tu wydarzeń. Urodzony w 1415 r., podjął w 1428 studia
n a Wydziale Sztuk Wyzwolonych Uniwersytetu Krakowskiego, które po trzech latach przerwał, nie
uzyskując żadnego stopnia akademickiego. W 1431 r. wchodził więc - jak by dziś należało powiedzieć
- w dorosłe życie. Dwie okoliczności zasługują w związku z tym na szczególną uwagę. Pierwsza, że
w czasie swoich studiów zetknął się z dwiema postaciami, które przypuszczalnie zaważyły na jego
zainteresowaniu przeszłością: z Janem z Dąbrówki, który albo już w latach studiów Długosza komentował
w ram ach retoryki
Kronikę polską
mistrza Wincentego Kadłubka, albo się do dzieła tego sposobił,
i z Sędziwojem z Czechla, twórcą największej średniowiecznej kolekcji tekstów mających charakter
źródeł historycznych; obaj musieli być jego nauczycielami uniwersyteckimi i obaj zapewne wpłynęli na
jego zainteresowanie przeszłością i n a poczucie konieczności dokumentowania zdarzeń. Druga okoliczność
miała raczej charakter zewnętrzny. Przerwawszy w 1431 r. studia, wstąpił Długosz do służby biskupa
krakowskiego Zbigniewa Oleśnickiego. Byl nąjpierw jego pisarzem, a wnet kanclerzem i powiernikiem.
Od 1433 r., przez 22 lata, tj. do śmierci biskupa, zarządzał jego majątkiem. Sama obecność w Krakowie,
stolicy ówczesnego państwa polskiego, stwarzała dojrzałemu już Długoszowi najlepszą perspektywę
oglądu wydarzeń wagi państwowej. Z kolei jego bezpośredni kontakt ze znaczącym mężem stanu, jakim
był Zbigniew Oleśnicki, odsłaniała m u arkana wielu spraw publicznych. Wiadomo, że znakomity biskup
zachęcał wręcz Długosza do pisania dziejów ojczystych, co oznacza, że dostrzegał jego zdolności
i zainteresowania. Choć o wydarzeniach, których dotyczy niniejszy tom, pisał nasz historiograf nie na
gorąco, ale już po śmierci Oleśnickiego (1455), mógł wszakże wspierać wiedzę, zaczerpniętą ze źródeł,
własnym doświadczeniem nabytym u boku wielkiego męża stanu, sprawującego po śmierci Władysława
Jagiełły, w czasie małoletniości Władysława zwanego Warneńczykiem (1434-1438) i z kolei za pobytów
tegoż n a Węgrzech (1440-1444), wprost władzę regencyjną.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin