2008_NR_3(133).pdf

(3229 KB) Pobierz
NR 3 (133) ROK 2008
1
NR 3 (133)
Indeks 367850 ISSN 0137-5466
ROK 2008
SPIS TREŚCI
OD REDAKTORA NACZELNEGO
Łukasz
SUŁKOWSKI
E
WOLUCYJNE KORZENIE NAUK O ZARZĄDZANIU
........................................................ 3
Czesław MESJASZ
P
RZEWIDYWANIE WE WSPÓŁCZESNYM ZARZĄDZANIU STRATEGICZNYM
........................ 7
P
REDICTION IN CONTEMPORARY STRATEGIC MANAGEMENT
........................................................ 21
Grażyna OSBERT-POCIECHA
P
ROAKTYWNE ZARZĄDZANIE ELASTYCZNOŚCIĄ ORGANIZACJI
................................... 23
P
ROACTIVE MANAGEMENT OF ORGANIZATIONAL FLEXIBILITY
.....................................................41
Aneta SOKÓŁ, Anna OWIDIA SURMACZ
K
IERUNKI ROZWOJU ORAZ CZYNNIKI SUKCESU I
ŹRÓDŁA
NIEPOWODZEŃ
OPERACJI FUZJI I PRZEJĘĆ PRZEDSIĘBIORSTW NA
ŚWIECIE
........................................ 43
D
EVELOPMENT DIRECTIONS AS WELL AS SUCCESS FACTORS AND SOURCES
OF FAILURESCONCERNING MERGERS AND COMPANIES
’
ACQUISITIONS IN THE WORLD
.................. 57
Agnieszka LESZCZYŃSKA, Martin LINDELL
W
YBRANE ASPEKTY INNOWACJI EKOLOGICZNYCH W
ŚWIETLE
PORÓWNAŃ
PRZEDSIĘBIORSTW POLSKICH I NORDYCKICH
............................................................ 59
C
HOSEN ASPECTS OF ECOLOGICAL INNOVATIONS IN THE LIGHT OF COMPARISONS
OF POLISH AND NORDIC ORGANIZATIONS
..........................................................................
69
2
Marek
ĆWIKLICKI
Spis treści
I
NTEGRACJA METODY SIX SIGMA Z LEAN MANAGEMENT
........................................... 71
I
NTEGRATION SIX SIGMA METHOD WITH LEAN MANAGEMENT
............................................... 82
Hanna MIZGAJSKA
S
PECYFIKA SPOSOBU ZARZĄDZANIA PRZEDSIĘBIORSTWEM PRZEZ KOBIETY
.
NA PRZYKŁADZIE WIELKOPOLSKI
............................................................................ 83
T
HE UNIQUE CHARACTER OF MANAGING COMPANIES BY WOMEN
.
CASE STUDY
OF WIELKOPOLSKA REGION
...........................................................................................
93
Paweł SZWIEC
S
PRAWOZDAWCZOŚĆ SPOŁECZNA
–
ISTOTA
,
WYMIARY
,
WYZWANIA
.......................... 95
S
OCIAL ACCOUNTABILITY
–
MEANING
,
DIMENSIONS
,
CHALLENGES
........................................112
Elżbieta NOSAL-SZCZYGIEŁ
E
WOLUCJA ROLI MENEDŻERA PROJEKTU W RÓŻNYCH STRUKTURACH
ORGANIZACYJNYCH
...............................................................................................113
E
VOLUTION OF PROJECT MANAGER
`
S ROLE IN VARIOUS ORGANIZATIONAL STRUCTURES
............ 122
Anna BALCEREK
Z
NACZENIE KULTURY ORGANIZACYJNEJ W PROCESIE ZMIAN
................................. 123
T
HE ROLE OF COROPRATE CULTURE IN CHANGE PROCESS
.................................................. 137
RECENZJE
Jerzy KISIELNICKI,
Zarządzanie. Jak zarządzać
i być zarządzanym,
PWE, Warszawa 2008
(Jan D. ANTOSZKIEWICZ)
................. 139
INFORMACJE
Zarządzanie zasobami ludzkimi
Nr 5/2008
............................................................ 145
ORGANIZACJA I KIEROWANIE
NR 3 (133). ROK 2008
OD REDAKTORA NACZELNEGO
Łukasz
Sułkowski*
EWOLUCYJNE KORZENIE NAUK O ZARZĄDZANIU
Otwierając numer 3 kwartalnika chciałbym Państwu przedstawić propozycję
zastosowania nowej perspektywy poznawczej w naukach o zarządzaniu. Jest ona
rezultatem przemyśleń i badań nad zastosowaniem paradygmatu ewolucjonistycz-
nego w naukach społecznych, a w szczególności w zarządzaniu. Mam nadzieję,
że
w naszej dyscyplinie, podobnie jak w wielu innych dziedzinach nauki, inspiracje
ewolucyjne pozwolą na lepsze zrozumienie zachowań ludzi i działań organizacji.
Zastosowanie teorii ewolucji Karola Darwina w naukach społecznych ma bar-
dzo złą sławę. Dziewiętnastowieczne, spencerowskie rozumienie ewolucji społe-
czeństw opierało się na metaforze walki o byt przeniesionej na obszar ludzkich
wspólnot. Teorie genetyki opacznie zinterpretowane stały się podstawą eugeniki
– pseudonauki postulującej selekcję genetyczną ludzi w społeczeństwie. A te z ko-
lei stały się sztandarem „naukowo” umotywowanego ludobójstwa prowadzonego
przez nazistów. Taki „bagaż” powoduje,
że
zastosowanie jakichkolwiek odniesień
biologicznych i ewolucjonistycznych do nauk społecznych i humanistycznych musi
być szczególnie ostrożne. Stąd też prawdopodobnie znaczna doza moralnej krytyki
na jaką napotkały koncepcje socjobiologii E. Wilsona oraz memetyki R. Dawkinsa.
A jednak ewolucjonizm zaczyna być coraz bardziej wpływowym odniesieniem dla
psychologii oraz socjologii. Można zaryzykować tezę,
że
ewolucjonizm staje się
bardzo wpływowym paradygmatem w naukach społecznych
1
. Wynika to przede
wszystkim z posługiwania się interdyscyplinarną metodyką badań, która pozwala
na stworzenie modeli działalności i zachowań człowieka odznaczających się dość
dużą, jak na nauki społeczne, mocą eksplanacyjną i predykcyjną
2
.
Najszybszy rozwój paradygmatu ewolucyjnego nastąpił w przeciągu ostatnich
20. lat w psychologii. Innymi
źródłami
inspiracji tego nurtu była w latach 70.
* Redaktor Naczelny kwartalnika „Organizacja i Kierowanie” –
dr hab.
Łukasz
Sułkowski,
profesor Społecznej Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania w
Łodzi.
1
Missing the Revolution. Darwinism for Social Scientists,
red. J.H. Barkow, Oxford University
Press, Oxford 2006.
2
D.M. Buss,
Evolutionary Psychology. The New Science of the Mind,
Pearson, Boston 2007,
s. 36–70.
4
Łukasz
Sułkowski
ubiegłego stulecia socjobiologia oraz współczesna kognitywistyka i
neuroscience.
Najważniejszymi przedstawicielami podejścia ewolucyjnego są amerykańscy ba-
dacze: J. Tooby, L. Cosmides, S. Pinker, R. Dunbar oraz D.M. Buss. Kluczowym
założeniem współczesnego darwinizmu jest ewolucyjna i modułowa struktura
aparatu poznawczego człowieka, która skutkuje determinizmem genetyczno-śro-
dowiskowym. Znacznie upraszczając można zauważyć,
że
nasze mózgi zostały
ukształtowane w toku ewolucji, setki tysięcy lub nawet miliony lat temu, przez co
mają „oprogramowanie” (moduły umysłowe) dostosowane do rozwiązywania klu-
czowych problemów reprodukcji i przetrwania w grupie pierwotnej. Stąd wywo-
dzą się podstawy takich zachowań jak: walka, kooperacja, komunikacja, tworzenie
i podtrzymywanie więzi społecznych oraz różnice pomiędzy płciami.
Zastosowanie perspektywy ewolucjonistycznej do nauk społecznych pozwala
wyjaśnić wiele trudnych do interpretacji zachowań. Badane są ewolucyjne
źródła
uniwersaliów kulturowych takich jak: język, tożsamość jednostki, małżeństwo, tabu
kazirodztwa i wiele innych
3
. Znalezione zostały struktury pozwalające jednostkom
i wspólnotom na wykrywanie i eliminowanie oszustów społecznych dążących do
pasożytniczego wykorzystania otwartości i woli współpracy ludzi w grupie
4
. Zba-
dane zostały istotne różnice w sposobach percepcji i interpretacji rzeczywistości
występujące pomiędzy płciami
5
. Uczenie się jest również uwarunkowane aparatem
percepcyjnym i ewolucyjnymi strukturami służącymi interpretacji i skutecznemu
działaniu
6
. Reakcje emocjonalne takie jak: strach czy stres, ale również: sympatia,
przyjaźń i miłość mają również swoje biologiczno-funkcjonalne korzenie. Rów-
nież cała sfera rodzinna od reprodukcji i tworzenia związków, przez wychowanie
potomstwa, aż do społecznych konsekwencji nepotyzmu i familizmu tkwi w dzie-
dzictwie ewolucyjnym. Zatem współczesne badania ewolucyjne, wykorzystujące
zarówno metody nauk społecznych, jak i najnowsze techniki badania mózgu, two-
rzą bardzo wyrazisty obraz ludzkiego zachowania opartego na sprzężeniu genów
z wpływami
środowiska.
Jest to podejście spotykające się z silną reakcją emocjo-
nalną przedstawicieli tradycyjnie zorientowanej humanistyki.
Jaka jest pozycja nauk o zarządzaniu w tym sporze? Pozornie badania nur-
tu ewolucyjnego są bardzo odległe od problemów organizacji, jednak przy głęb-
szej analizie widać,
że
przyjęcie wyjaśnień ewolucyjnych rzutuje na funkcjono-
wanie wszystkich nauk o zachowaniu człowieka (behawioralnych). Można tutaj
S. Pinker,
Tabula rasa. Spory o naturę ludzką,
Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk
2005, s. 617–621.
4
L. Cosmides, J. Tooby,
Are humans good intuitive statisticians after all?
“Cognition” 1996, nr
58, s. 1–73.
5
M. Eals, I Silverman,
The Hunter-Gatherer Theory of Spatial and Sex Differences,
w:
The
Functional Mind. Readings in Evolutionary Psychology,
red. D.T. Kenrick, C.L. Luce, Pearsons,
Boston 2004, s. 88–108.
6
M.P. Seligmann, J.L. Hager,
Biological Boundaries of Learning,
w:
The Functional Mind.
Readings in Evolutionary Psychology,
red. D.T. Kenrick, C.L. Luce, Pearsons, Boston 2004,
s. 75–82.
3

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin