Flisowski Zbigniew - Burza nad Pacyfikiem tom2.pdf

(61355 KB) Pobierz

nad

Pacyfikiem

Tom 2

Zbigniew

Flisowski

Wydawnictwo Poznańskie 1989

Poznańskie, Poznań 1989

ISBN 83-210-0412-1

Nowy Rok

pod

dobrymi

Dopływ nowych sił

auspicja

Rok 1943 zaczął się dla aliantów na Pacyfiku pod dobrymi auspicjami. Ja-

pończycy ponieśli ostateczną klęskę na Guadalcanalu i szereg dotkliwych

porażek w lądowych działaniach we wschodniej części Nowej Gwinei.

Mimo kilku taktycznych sukcesów w walkach morskich znajdowali się na

morzu w defensywie. Ogólnie biorąc wymknęła im się z rąk inicjatywa

strategiczna na Pacyfiku: nie udało im się opanować żadnych nowych te-

renów ani wygrać żadnej poważniejszej walki na lądzie, morzu czy powie-

trzu.

Przyczyny tego były dość złożone. Po roku z górą trwania wojny zazna-

czyła się różnica możliwości technicznych i — co za tym idzie — wojen-

nych obu walczących stron. Powoli do głosu dochodził wielki potencjał

przemysłowy Stanów produkujący dla głównego celu, jakim było dopro-

wadzenie wojny do zwycięskiego finału. Zrazu niepostrzeżenie dla Japoń-

czyków powietrzne siły aliantów na Pacyfiku zasilone zostały nowymi ty-

pami samolotów, znacznie udoskonalonymi w porównaniu z poprzednika-

mi. Tak więc nowe morskie myśliwce F6F Hellcat i F4U Corsair górowały

już zdecydowanie nad japońskim głównym przeciwnikiem, myśliwcem

Zero. Podobną przewagę zyskały nowe myśliwce lotnictwa armii lądowej,

przede wszystkim znakomity P-38 Lightning. Pojawił się nowy bombo-

wiec nurkujący SB2C Helldiver, znacznie udoskonalony w stosunku do

bombowca, który wygrał bitwę pod Midway. Wytworzono w większych

ilościach nowy średni bombowiec B-25 Mitchell, który wkrótce odegra na

południowo-zachodnim Pacyfiku swą rolę.

Przemysł stoczniowy, produkujący w czasie pokoju statki handlowe

różnych rodzajów, pokazał teraz swoje pazury budując nowe, potężne okręty

wojenne. Realizował program budowy 24 nowych wielkich lotniskowców

typu „Essex" zabierających w morze po 90 samolotów. Lekkie lotniskowce

typu „Independence" (45 samolotów), a także lotniskowce eskortowe (oko-

ło 30 samolotów) budowano całymi segmentami, a więc „potokowo". Flotę

miały zasilić potężne nowe pancerniki i krążowniki. Wszystkie te okręty

miały nowe skuteczne radary artyleryjskie. Tak oto wynalazek, udostęp-

niony Amerykanom przez Anglików w okresie Bitwy o Wielką Brytanię,

miał znakomicie procentować w nadchodzących bitwach i starciach. Udo-

skonalono zwłaszcza artylerię średnich kalibrów na okrętach i wprowa-

dzono nowe 40-milimetrowe działka przeciwlotnicze Boforsa w miejsce

mało skutecznych — jak się okazało — 28-milimetrówek. Szczególnym

osiągnięciem przemysłu zbrojeniowego było opracowanie pocisków

przeciwlotniczych o zapalnikach powodujących rozerwanie się pocisku w

bliskości samolotu. W oparciu o radar stopniowo wykształcała się na okrę-

tach Centrala Informacji Bojowej

(Combat Information Center),

znajdująca

się w należytej osłonie pod pomostem nawigacyjnym. Zbiegały się w niej

i były przetwarzane wszystkie wiadomości o nieprzyjacielu.

Sztaby, plany, możliwości

Nie zmieniało to faktu, że alianci w całym rejonie Pacyfiku dysponowali

zaledwie piętnastoma procentami swoich sił powietrznych, lądowych i

morskich. Cała reszta użyta była na frontach walki z Niemcami i Włocha-

mi. Ogromny teren największego z oceanów świata nasycony więc był nie-

wielką stosunkowo ilością sił — zwłaszcza morskich — zdziesiątkowanych

druzgocącymi atakami Japończyków. Główne połacie Oceanu Spokojnego

pod względem dowodzenia stanowiły Obszar Pacyfiku, Australia nato-

miast, część Wysp Salomona, Nowa Gwinea oraz Indie Holenderskie sta-

nowiły Obszar Południowo-Zachodniego Pacyfiku.

Na pierwszym dowódcą sił zbrojnych wszystkich rodzajów broni był

admirał Chester W. Nimitz, na drugim generał Douglas MacArthur. Obaj

ci dowódcy byli indywidualnościami silnie zarysowanymi. Jak pisze nie

bez zjadliwości znawca zagadnień dowodzenia, brytyjski wicemarszałek

lotnictwa Kingston-McCloughry: „...Obaj byli despotami i każdy chciał

działać według własnego widzimisię: żaden z nich nie był skłonny do wy-

rażenia zgody na większe przesunięcie sił, zgodnie z wymaganiami rozwi-

jających się kampanii..." Nie zmienia to istoty

rzeczy,

że pod względem

wojskowym obaj byli utalentowani i posiadali zdolność fascynowania

podwładnych oraz wyciągania od nich maksimum pracy, co w końcu jest

konieczną cechą u dowódcy wysokiego szczebla.

Władztwo Nimitza, rozciągające się od wybrzeży Stanów po Japonię

oraz od Aleutów po Nową Zelandię na południu, zostało ze względów

organizacyjnych podzielone na trzy strefy, przy czym nas najbardziej inte-

resować będzie Obszar Południowego Pacyfiku, obejmujący między inny-

mi wyspy znane nam z lektury Londona — Fidżi, Samoa i Nowe Hebrydy,

a także wschodnia część Archipelagu Salomona. Dowodził w tym rejonie

początkowo wiceadmirał Robert L. Ghormley, a od połowy października

1942 admirał William F. Halsey, który ze swymi lotniskowcami uniknął

ongi katastrofy, znalazłszy się 7 grudnia poza bazą Pearl Harbor.

Admirał Nimitz władał swą oceaniczną domeną właśnie z Pearl Harbor

na Wyspach Hawajskich, generał MacArthur dowodził swoim obszarem z

Brisbane w Australii, a Halsey z Noumea na Nowej Kaledonii.

Zakończenie walk na Guadalcanalu i zwycięstwa sprzymierzonych we

wschodniej Nowej Gwinei podziałały na obie zmagające się strony ni-

czym ostry szok. Alianci nie mogli zrazu uwierzyć, że po serii własnych

oszałamiających klęsk w działaniach na lądzie, wszędzie tam, gdzie do-

chodziło do starć, że po przegraniu kampanii malajskiej, upadku Singapu-

ru, utracie całego potężnego obszaru wysp składających się na ówczesne

Indie Holenderskie (a dzisiejszą Indonezję), Japończycy na lądzie nie tyl-

ko zostali zastopowani, ale i pobici. Rodziło to słabą początkowo, ale ros-

nącą nadzieję na przyszłość.

Upadek Guadalcanalu i zwycięskie zakończenie kampanii na wschod-

nim cyplu Nowej Gwinei przemawiały za wykorzystaniem sukcesu. Ni-

mitz jednak na początku 1943 roku nie miał jeszcze dość sił, by ruszyć

przez środek Pacyfiku w stronę Japonii. MacArthur zaś w swoim Obszarze

Południowo-Zachodniego Pacyfiku, jak i admirał Halsey w swoim władz-

twie Południowego Pacyfiku pragnęli ofensywy, chcieli — mówiąc języ-

kiem bokserskim — „pójść za ciosem". Nie zmieniało to faktu, że MacArt-

hur, któremu udało się wzmocnić swe siły lądowe do dziesięciu wyszkolo-

nych dywizji (4 amerykańskie i 6 australijskich), nie miał floty mogącej

zatrwożyć przeciwnika. Admirał Halsey zachęcał swych podwładnych,

aby popędzili Japończyków, ale prawdę mówiąc mogli to czynić przede

wszystkim jego lotnicy. Siły powietrzne w obu strefach działania bardzo

się zresztą w tym czasie wzmocniły; przybywały — jak powiedzieliśmy —

samoloty nowocześniejsze, skuteczniejsze w walce.

MacArthur i Halsey mając przed sobą perspektywę działania przeciw

archipelagom wysp gromadzili siły amfibijne. Na zachód od Guadalcanalu

rozciągał się podwójny łańcuch zachodnich Wysp Salomona, które tkwiły

mocno w ręku Japończyków. Nowa Georgia, Kolombangara, wyspy Short-

land, Bougainville i Buka usiane były lotniskami, pasami startowymi i ba-

zami morskimi, a garnizony liczyły kilkadziesiąt tysięcy ludzi. Za Salomo-

nami tkwił, niczym potężny kamień węgielny japońskiej pozycji, niewzru-

szony Rabaul na Nowej Brytanii, zaopatrywany trasą przez Mariany i po-

tężną bazę floty Truk na Karolinach.

W styczniu utworzono dowództwo Sił Amfibijnych Obszaru Południo-

wo-Zachodniego Pacyfiku i począł napływać zaprojektowany w roku 1942

nowy sprzęt desantowy — okręty i barki desantowe najróżniejszych ro-

dzajów. W dwóch miejscach w Australii utworzono ośrodki szkolenia w

działaniach desantowych — zarówno dla marynarzy, jak i żołnierzy. Wios-

ną zaczęli tu przybywać instruktorzy, którzy przygotowali działania inwa-

zyjne w Północnej Afryce. Szkolono w działaniach desantowych 1. dywiz-

ję piechoty morskiej, która miała za sobą kampanię Guadalcanalu, jak i

32. dywizję, która zakończyła zwycięskie walki na Nowej Gwinei. Ćwi-

czono wsparcie artyleryjskie okrętów, działania rozpoznawcze, obsługę

sprzętu, kolejne fazy działania piechoty morskiej podczas desantowania —

co prawda w ograniczonym zakresie ze względu na skąpość sprzętu.

Utworzono wreszcie VII Zespół Amfibijny, któremu miało przypaść w

udziale pierwsze praktyczne zadanie — opanowanie wysp Kiriwina i

Woodlark w grupie Wysp Trobrianda, zbadanych ongi i wspaniale opisa-

nych przez naszego wybitnego uczonego Bronisława Malinowskiego'.

Główną zaletą obu wysp była ich pozycja na Morzu Koralowym — pas

startowy na wyspie Kiriwina leżałby w odległości 200 kilometrów od No-

wej Brytanii, a na Woodlark około 300 kilometrów od wyspy Bougainvil-

le. Mając obie wyspy w ręku można było zapewnić osłonę myśliwską

podczas operacji ofensywnych przeciw celom mającym swą wagę w ja-

pońskim systemie obronnym na Salomonach. 23 stycznia 1943 roku komi-

tet szefów sztabów amerykańskich sił zbrojnych przesłał dowódcom po-

szczególnych rejonów wytyczne do działań na Pacyfiku sprecyzowane w

pięciu punktach:

* Kontynuowanie operacji z Guadalcanalu i Nowej Gwinei aż do

wzięcia Rabaulu i przełamania rygla Archipelagu Bismarcka.

* Postęp w kierunku Truk (Karoliny) i Guam (Mariany).

* Zabezpieczenie Aleutów.

* Marsz przez Nową Gwineę aż po Timor, jako przygotowanie do ata-

ku na Filipiny.

* Zdobycie Birmy.

Rejonów, w których sprawowali dowództwo MacArthur i Halsey, doty-

czyły punkty pierwszy i czwarty. Ich sztaby rozpracowały szczegółowo za-

dania, które miały przypaść siłom zbrojnym pozostającym pod ich do-

wództwem.

mowanie i integrację baz nie wymagających użycia wielkich sił i środ-

ków, wreszcie przez uchwycenie i wykorzystanie nieprzyjacielskich lot-

nisk."

Ponieważ ich rejony działania ściśle ze sobą sąsiadowały, a na Salomo-

nach linia rozgraniczenia biegła przez archipelag, MacArthur i Halsey na-

wiązali ścisłą współpracę, przy czym MacArthurowi szefowie sztabów zle-

cili ogólną kontrolę strategiczną nad obydwoma rejonami — Południo-

wo-Zachodniego i Południowego Pacyfiku.

Twierdza Archipelagu Bismarcka

Najcięższym orzechem do zgryzienia był sam Rabaul. Od 23 stycznia 1942

roku, gdy zajęli go Japończycy, wyrósł na twierdzę lądową, powietrzną i

morską, ponieważ rychło przyjęli oni, że stanowi jakby nasadę osi strate-

gicznej, gdzie krzyżowały się dwa łańcuchy wysp.

Wybrzeża Nowej Gwinei leżały o 440 mil morskich na południowy za-

chód, kluczowy w Salomonach Guadalcanal o 565 mil. Bombowce mogły

stąd pokrywać swym zasięgiem każdą wyspę i każde interesujące dla sił

Cesarstwa wybrzeże morskie. Posuwając się na południe i budując po dro-

dze pasy startowe na kolejnych wyspach można było skutecznie walczyć

0 panowanie w powietrzu, którego wartość dla prowadzenia działań mor-

skich i lądowych była udowodniona i bezcenna.

Natura ukształtowała tu teren na idealną bazę morską. Pierwszy z

Europejczyków docenił znaczenie tej wspaniałej zatoki, położonej na pół-

nocnym cyplu Nowej Brytanii, komandor Simpson z marynarki brytyjskiej

1 pospieszył nadać swe imię portowi, a swego okrętu — „Blanche" — zato-

ce, nad którą górują szczyty czterech wulkanów.

Simpson nie pomylił się w ocenie znaczenia tego miejsca. Od razu poz-

nał, że zatoka jest jednym z najlepszych naturalnych portów świata, chro-

nionym przed uderzeniami fal oceanu. Półtora wieku po nim Japończycy

bezbłędnie ocenili nie tylko zalety nawigacyjne niewielkiej osady rozbu-

dowanej kolejno przez Niemców i Australijczyków jako centrum władania

nad niedaleką Nową Gwineą.

Gdy wojska japońskie lądowały w Rabaulu, miał on dwa pasy startowe

— jeden komunikacyjny, drugi wojskowy. Wkrótce zbudowali trzy dalsze

pasy startowe i rozbudowali już istniejące. Każdy z nich mógł pomieścić

w swym sąsiedztwie od 80 do 120 samolotów. Rozbudowano także obiekty

pomocnicze — pasy do kołowania i przetaczania samolotów; poczęto tak-

że rozwijać obronę brzegową i przeciwlotniczą. W Rabaulu mieścił się

sztab generała Hitoshi Imamury, dowódcy 8. Obszaru Armijnego, obejmu-

jącego Archipelag Bismarcka, Salomony i Nową Gwineę. Stacjonowały tu

również jednostki floty. Portu i lotniska wkrótce miały bronić 43 działa

obrony brzegowej i aż 367 dział przeciwlotniczych! Rabaul posiadał rów-

nież urządzenia radarowe, co prawda nie tak skuteczne jak ówczesne

alianckie. Trzy czwarte samolotów stacjonujących na pasach startowych w

Rabaulu stanowiły myśliwce.

Operacja „Cartwheel" i jej cele

Plan operacyjny wypracowany przez sztaby przybrał postać ostateczną za-

kodowaną pod kryptonimem ..Cartwheel" czyli „Wózek". Przewidywał on

obszerne działania zarówno na północnym wybrzeżu Nowej Gwinei, jak i

Wyspach Salomona oraz samym Archipelagu Bismarcka stanowiącym z

Rabaulem potężny rygiel wojskowy. „Wózek" miał ruszyć w trzeciej deka-

dzie czerwca 1943 atakiem na Wyspy Trobrianda, których zalety operacyj-

ne już opisaliśmy; tuż po tym siły amfibijne Halseya miały zaatakować

Nową Georgię, a następnie wyspy Shortland i południową część wyspy

Bougainville. Tymczasem wojska MacArthura miały zadać cios bazom ja-

pońskim na półwyspie Huon na Nowej Gwinei (Lae, Salamaua, Finschha-

fen). W miesiąc po zdobyciu Lae miała paść ostatecznie Nowa Georgia, z

jej kluczowym lotniskiem. W sześć miesięcy od rozpoczęcia operacji „Wó-

zek" amerykańskie sztaby spodziewały się opanowania przylądka Glouce-

ster na Nowej Brytanii, co wyprowadziłoby siły własne na przedpola Ra-

baulu.

Tymczasem przez cały czas lotnictwo obu rejonów dowodzenia miało

„zmiękczać" Japończyków okładając ich bombami przy każdej dobrej

okazji. MacArthur znając możliwości lotnictwa i mając na uwadze główny

punkt obrony wroga, tak określił swą koncepcję: „Generalny schemat ma-

newru polega na przesunięciu linii naszych bombowców w stronę Rabau-

lu — po pierwsze przez ulepszanie wysuniętych baz, po drugie przez zaj-

• 1884-1942

Plik z chomika:

miventry

Inne pliki z tego folderu:

NIKOŁAJ NIKULIN - Sołdat.pdf (1990 KB)
WILLIAM BYNUM - Krótka historia nauki.pdf (4286 KB)
NANCY FRIDAY - Tom 1. Mój tajemny ogród.pdf (2234 KB)
NANCY FRIDAY - Tom 2. Zakazany owoc.pdf (2251 KB)
NANCY FRIDAY - Tom 3. Kobiety górą.pdf (3505 KB)

Flisowski Zbigniew - Burza nad Pacyfikiem tom2.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: