Feininger A. - Nauka o fotografii.pdf

(30014 KB) Pobierz

Andreas Feininger

Pi •zeiożyl

ję z yk a niem ieckiego

A ndrzej Voe linage I

ul . Koszykowa 26/28

PW00028794

W y d a w n ic tw a A rtystyc z n e i Film ow e, W a rsz aw a 1987

Od tłu m a cz a

A n dreas Fei ni nger od kilkudziesięciu lal. pisze kni aź1 i o fotografii

;

wspa rte swoim bogatym doświadczeń ima r ep or terskim. W y daj a mi się,

ze dotychczas nie było w naszej liter atu rz e fachowej tak komp et ent ne go

zbioru wiadomości o procesie fotografowania nie tylko od strony

technicznej , ale także od str ony zagadnień psychologii twórczości.

Dla zachowa ni a ciągłości wykła du nic chciałem wt rącnc dłuższych uwag

na t e m a t różnic pomiędzy w a r u n k am i , do j a k i c h przywykł Autor i

w a ru n k a m i u p r awi ania fotografii u nas. Chciałbym wię<- ogólnie

zwrocie u wa gę Cz yte lni ka, że odcinki dotyczące np.

z a k u p u w i ę k s z y c h

partii mat eriałów fotograficznych czy u żywanego sprzęt a odnoszą się do

ry nku a m e ry k a ń s k i e g o i doświadczeni a Autora w tym za kre si e nie da

się u nas wykorzystać.

Tam, gdzie była mowa o k onkr etn ych produktach, starałe m się w

odnośnikach lub n aw ia sa c h wymie ni ać znane u nas odpowiedniki albo

podkreślać ich brak.

Drodzy C zyte ln ic y !

Możecie słusznie za pyta ć, czy do Lego, żeby dobrze fotografować,

potrzebna je,si. l e k tu r a aż Lak obszernej książki . Większość dzisiejszych

apa r atów fotograficznych dziada przecież co n aj mn i ej półautomatycz

nie, s t ero w a ne mikroprocesorami l ampy błyskowe wyładowcze sa me

dozują p o - r o i m ą ilość świat ła, s tos ując coraz j a śn i e j sze o bi ekty w y i

coraz czul i c mmi '’ można fotografować j uż p raktyc zn i e we wszelkich

w a r un ka i n,, u d leniowych, a wywo ływan i e błon przy użyciu ze g ar a i

¡Auuoomei, m i, i

da równie łatwe j a k g ot owani e j a j e k na mi ękko. Kto

zaś nie <, ’ ,m ,ue męczyć wywo ływań i em i powi ększani em, może

złocić to . .

d i , e m u z licznych laboratoriów usługowych.

Ponadto wy twornie zaopatrują każdy a p a r a t fotograficzny, łcażdą lampę

błyskową, świ atłomierz, filtr, a na li z at or barw i inny sprzęt j a k również

każda błono, aunier do oowi ększeń, wywoły wac z i inne mat eriały

fotograficzne w wycz erpu jące i ns trukcj e, co powinno właści wi e g w a

rantować, że zdjęcia będą udane. Po cóż więc to opasłe tomisko?

nowiem w am: uiatego, ze między zdjęciem, któ re j e s t t ylko „tech n ic z

ni- popim a ” . i d im, któro zasługuje na ocenę dobrą lub n aw e t

z, ! midi ; -> mm, !■j ur y być może za cho wa my n a zawsze w pamięci

dzię!-. i

j a g ,

a c . w y !-. mści, i stni eje t a k a różnica, j a k między ziemią a

ni.>i.cm. Po,,.,-i- ¡.('i-i, uicznie popr awne j e s t ostre, prawidłowo n a św i e t

leń ■ faciu. / • ę/\v>.

m c ,

powiększone i nic ponadto. Przy całej swej

do,,i n,udowa i c e lu i . "mej może to być n aj nudn i ej sz" zdjęcie ś w i a

m o ż e

d l a b “m, ż; motyw został nieszczęśliwie w y b r a n y albo źle uj ęty

m c

wywk -w • -dn, m

w r a ż e n i a .

Nawet foto,1

;'raf pod wzgl ędem facho

wym „ k u t y na cztery nogi ” będzie ni er az rozczarowany wł asn ymi

z dj ęci ami , o ile n ie potrafi zgrać s wych możliwości t ec hn ic znyc h z

pl asty c zny mi w y m ag an i am i m o t y w u i tr eś ci ą zami erzonej wypowiedzi.

Innymi słowy: musi on n ie ty lk o opanować tech ni cz ni e k ażd y eta p

f otograficznego procesu, ale t ak że um i eć wy ko r z y stać go t w ó r c z o - p o

cząwsz y od wy boru m ot y w u ze wzgl ędu n a j e g o właściwości fotogenicz-

ne, a s kończ yws zy n a w y k o n a n i u przezrocza lub powiększeni a.

Twórcze oper owani e d os tęp n ymi śr od kami oznacza wi ęc p odej mowanie

właści wvch decyzji. Pr aw ie zawsze f otog raf ujący m a możliwość wyboru

spośród

u I

motywów albo p r zy n aj m ni ej spośród r óżnych uj ęć tego

sa me g o t mułu. Z is t ni ej ąc y c h wa r ia nt ów m u s i on wy b r a ć t a k ą we rs ję,

któ ra n i | k p i e j odpowiada je g o wyobrażeni om, co oznacza, że m a

c ał kowa ... wolną r ęk ę w przenoszeniu danego m ot ywu n a błonę i papier.

J e d n a k uz y sk an e wy n i k i n ie zawsze będą mi ał y podobną siłę wyrazu.

Tale ega. pi zctuiuoi. wi dziany z d al ek a s p r awi a zupełnie inne wr ażeni e niż

o g l ą d an y z bliska: z dużej odległości wy d aj e się stano wić część swego

otoczenia, w miarę; zbliżani a się pr z yjmuj e postać coraz bardziej

uwy pukl one go w y ci n k a rzeczywistości. Dalej, is to tną r óżnicę stanowi

okoliczność, czy d an y pr ze dmiot f otog raf uj emy z przodu czy mniej

więcej ukośni e, z góry czy z dołu, czy też wręcz od tyłu. Do t ego dochodzi

b r ze m i e n n y w s k u tk i wy bór między o bie k ty wam i st a n dar d o wy m i,

s z e ro k ok ąt ny mi i te le o bi ek ty wami o ro zmaitych długościach o gn is ko

wej, d a j ąc y m i możność odwzorowania przedmiotu w określ onej p e r

sp e k t y w i e . R e g u lac ja otworu przysłony poz wal a dowolnie zwięks zać lub

z mni ej szać w pewny c h g r a n ic ac h z a k r es głębi ostrości. Od kró ts ze go zaś

lub dłuższego czasu n a ś w i e t l a n i a zależy, czy r u ch o bie k t u zostanie

„ za mroż ony ” czy po dk reślon y przez ro zmazani e k onturów. W fotograf ii

czarno-białej można w i stotnej mi erze wpływać n a r ep r o du k cję b ar w w

sk al i szarości stosując kolorowe filtry. W fotografii bar wnej użycie

odpowiednich filtrów może zmieni ć ogólne zab ar wi en ie przezrocza w

pożądanym k i e r u n k u . W aż n y j e s t także sposób oświetl enia m o t y w u - z

przodu, z boku lub z tyłu, z g ó ry albo z dołu. Można pracować przy świetle

bezpośrednim, sk upi onym czy rozproszonym, i odpowiednio do tego

u zy sk i wać t war de albo m i ę k k i e cienie. Śr o dki e m twórczego w yra zu

może też być błona, poni eważ m am y wol ny wybór mi ędzy błoną

g ru b o z i ar n i st ą o wysokiej czułości, stosunkowo dr obnoziar ni stą błoną

u ni we rsał u | i nil r adr o bno z iar nis tą, umożliwiającą o tr z y mani e p o więk

szeń luh o

i oczy n iem al zupełnie pozbawionych zi arna. Dalszą

możliwość i . . . wani a w y n ik i e m daj e proces wy woł y wan ia błony.

Za.eznie od

t e g o , c z y

wywołuje się j ą normal ni e, dłużej iub krócej

u zys kane n e g a t y w y m aj ą odpowiednio c h a r a k t e r normal ny, bardziej

albo mniej ko u tr ą stowy. M am y przy ty m wybór mi ędzy wy woły wac zami

normalnym i, szybko dzi ałaj ącymi i dr obnozi arni stymi . Wreszcie w

procesie kopiowania i po więks z ani a można zmieni ać ogólną kontrasto-

w os czd j ę ci a przez użycie m i ękkiego , n or mal neg o lub t wa rdeg o papieru,

a ponadto wpływać n a stopień .ko ntras tu poszczególnych partii obrazu

poprzez „ m a s k o w a n i e ”. W końcu nie j e s t też obojętne, czy wy ko n uj e my

zcj ęci e b ar wn e czy cz ar n o b i ałe . Roz ważani a tego typu 'maj a nam

uzmysłowić, ze fotografuj ący rozporządza n i em al ni eograni czonymi

możliwościami realiza cji zami erzonej wypowiedzi twórczej -i oddziały

w a ni a obrazu, zwłaszcza jeśl i weź m i emy pod uwagę, że k a ż d a ' z

w ymieni ony ch te chnik można łączyć z kilko ma lub uum.(.| Z v„

(> .cl7yti( ), ¡ m ¡

pozostałymi. Aby j e d n a k fotograf u miał w polu i w yko rzysta ć te

mnogość srockow twórczego wyrazu, musi on dokładnie znać możli

wości i g ra ni c e ich zastosowań. Musi wiedzieć, co jest w yko nal ne u co

się wykonać nie da.

Nawet i t a k a wiedza nie s tanowi j e d n a k j eszcze g w ar an cj i udanych

zdjęć wy w i e r aj ą c y ch si lne wrażenie. Umiejętnościom fototechnicznym

mu si bowiem t owarzyszyć wyczucie ar tystyc zne , i nt ui cy jne uchwycenie

optym al ny ch możliwości w odpowiednim momenci e. W fotografii min

nowicie tak sarno j a k w i nnych dziedzinach twórczości plastycznej,

zna j du j e zastosowanie reguła;

, J u i . o w - h o w ” 'l: ~ o p a n o w a n i e ś r o d k ó w n i e m a ż a d n e j w a r t o ś c i , j e ś l i

m e t u c z y s i ę z „ k n o w - w h y " * * , z r o z u m i e n i e m p r z y c z y n i. w s p ó ł z a l e ż n o ś

ci.

Dopiero przy współudziale t echni ki i szt uki znajomość rzeczy prowadzi

do pra kt yc zny ch sukcesów.

W ksi ążce tej zgromadziłem cały mat er iał, j a k i - moim z d a n i e m może

się przyczynie do pows tan ia n ap r a wd ę dobrych zdjęć. Fotograf bowiem

z a i nter esow a ny wyłącznie tym, aby brylować n i e n a g an n y m i te chni cz

nie zajęci a mi, na których wi z er u nki przedmiotów są „rozpoznawal ne”,

nie potrzebuje tej książki. Ściśl ej mówiąc, nie potrzebuje

żadnych

podręczników, bo wszystko, co j eg o zda niem wiedzieć warto, rmeści si e

ju z w i nst r u k c jac h obsługi, d odawan ych bezpłatnie do arty kuł ów

! D osłownie: „ w ie d / to r

D osłow nie: „ w io d z ie r

ja k ”.

dlaczego".

fotograficznych. J e ś l i j e d n a k chcecie, drodzy Cz ytel ni cy, widzieć w

fotografii coś więcej niż p r z y j em ną niedzielną rozrywko, to zrozumiecie

dlaczego t a k a k s ią ż k a musi być tak obszerna, i nau czyc ie się cenić jej

szczegółowość.

‘

' ’

Ma ona dopomoc w u z y sk iwan iu obrazów wiele mó wiących, es te ty cz-

n.ych i poruszających. Dowiecie się z niej wszystkiego, co j est potrzebne

do osi ąg ni ęcia o pt ym al ny ch ef ektów plastycznych: ki edy korzystniej

stosować o bi ek t yw sz e r ok o kąt ny , a ki edy tel eo bi ek tyw, czy w d an ym

j> , y pad ku trzeba użyć f iltru czerwonego czy niebieskiego, kiedy należ;.

na ■ pi er wsz eń stwo zaletom błony drobnoziarnistej, a k i e d y błony o

wysoki ej czułości, czy należy się zdecydować

n a

os« H i e n i e obrnktu

przodu, z boku czy od tylu, ś wiatł e m bezpośrednim czy odbitym i w ieci e

przeczytać r ozważania na terna!, stosownosci użycia dużego lub małego

('*'V ” 1

ü P‘ Ayemn.y i lu o t k i eg o luf) <liugn>go cza.su n aś w i etl an i a. W

do d at ku uzyskaci e potrzebne infor macj e o p er s o-k tywio prostoliniowej,

walcowej i Kulistej, kietly n ależy przekładać zdjęcie wy cin kowe pomul

•.¡dok ogolny, kiedy wy br ać odwzorowanie barwne, a ki edy cz ar n o

białe, i wiele innych

toto) więc sal-' w k e n na tak i ch zdjęciach, k tó re nie tylko spełniają

w ar u ne k techni cznej poprawności, ale także o dgr y wają rok; informacji

wi zual nej , f ascynuj ą swoją formą grafi czną i p r ze m awiaj ą do uczuć, a w

,.. z ęy m wy n ik u odpowiadaj ą 'z m r ak te r o wi d ane go motywu, to

■ płatność te m a ty k i objętej k siążk ą znajdzie Wasze uznanie. V',uwiera

ona k w i n t e s e n cj ę tego, czego si ę nauczyłem w mągu swgj Iwmlziesto-

letniej działalności j a k o fotoreporter w r edakcji a m w y k a ń s k iogo I ygod-

m k a LIFE. Od Was teraz zależy, j a k wy k or zy st ac ie te doświadczenia.

A nd r e as Fei ningor

D w aiifi a u t o r a :

Współczesny podręcznik (biografii powinien zawi erać t ekst odpowiada

j ą c y najnowszym tendencj om rozwojowym fotografi i*, do których

zal iczam in.in.:

R o s n ą c ą

1)1

, a n t g ę f o t o g r a f i i b a r w n e j

Usunięto ju ż najWi.Aszą przeszkodę w pracy w kolorze m i s k ą czułość

błon. Dzięki m a h i lałem firm Polaroid i Kodak spełniło się też marzeni e

o barwnej fotografii naty ch m i a st ow ej . W r ezul taci e popularność foto

grafii barwnej wzrosła nieponriernie.

3. Pop.' :;!>■ on i<;)M lisłllg

Minęły j e ż .'-.asy, g.dy fotoamator musiał sam wywoływać sw e błony łub

oddawać j - do p r ym ity wn yc h laboratoriów prowadzonych przy dr oge

riach i zadowalać .ii,, usłu gami pośledniej j akości . Kto nie ma ochoty

pracować w ci emni, może dziś s korzys tać z, usług najbliższego wysoko

wys pecja li zowanego labora to r iu m fotograficznego lub wysłać swe

ma teri ały do za kładu wykon u jącego prace dl a kli ent ów zami ej scowych.

Brak urządzeń ci em niowych lub uzdolnień do zajęć l abor at oryj ny ch nie

sta nowi więc przeszkody w poważnej pr acy w dziedzinie fotografii.

. Automaty/Auję sprzętu i procesów obróbki

Apa ra ty fotograficzne i procesy związa ne z wy ko n yw an i em zdjęć

podlegaj;') st ale doskonaleni u i au t o matyz ac j i .

'' W r o z w a ż a ń mirli l.ycli a u t o r , u r o d z o n y w N i e m c z e c h p r z e d 1 w o j n ą ś w i a t o w ą , a

p r z e b y w a j ą c y od r. 1 9 d !) w U S A , p r z e d s t a w i a a k l . u a l n y st a u r o z w o j u f o t o g r a f i i w s w o j e j

n o w e j o jczyźn ie iprzyp . lim u .).

Dla fotograła ozu u za to, że n a w e t rozporządzając s tosunkowo n i e wie l

ki m doświadczeniom na tym polu może on uz y skiwać wy n ik i n i e n a

g a n n e pod względem te c hni cz n ym. Dlatego nowoczesny f otograf może

się sk on rmi f rowar ni emal wyłączni e na znacznie i stotniejszych as p e k

tach swej pracy: na wyborze motywu, na treści i „wyp owied zi”

obrazów.

Ze wzgl ędu na powyższe okoliczności z wiązane z postępem technicznym

trzeba w nowej k siążce inaczej rozłożyć ak ce nt y. Szczególnie ważne

w y da j ą mi się n as tę pu jąc e postulaty:

I. H >ni

ws-.ym planie stoi - zamiast: fotografii czarno-białej - fotogra

fia barwna.

M , wczepi di i te wy czerp uj ąc o n ależy o mawiać problemy, które może

rozwiązać t ylko sam fotografujący. Wszystko, co mogą za niego w y k o

nać zakł ady usługowe, ma więc znaczenie podrzędne. M iej sce zaoszczę

dzone dzięki zwięzłejszemu p ot r ak t o w an i u prac l abo rator yj nych można

poświęcić zagadnieniom sprzętu i te ch niki zdjęciowej.

O ile d awn ie j główną treść podręczników fotografii stano wiły problemy

' techniczno, to dziś k si ążk i te m aj ą za zadanie przede ws zys tk im

oma wi ać twórcze z ag a d n i e n i a fotografii, je j wizu alne i emocjonal ne

oddziaływańi e na widza.

Niniejsza k sią ż k a zaczyna się omówieniem apar at ó w fotograficznych,

błon, wy woły wac zy itd., układ je j można by więc przyrównać do

p r o g r a m "

kompletnego zaocznego k ur su fotografii. An alogia ta nie je s t

j i d n a t scisla, bo w odróżnieniu od częstokroć bardzo uproszczonego

t e ks t u podręczników dla początkuj ących, m am y tu do cz ynieni a z

t reścią przeznaczoną tak ż e dl a amat or ów zaawan so wan y c h i zawodow

ców.

Lego wzgl ędu pominął em i lu st racj e typu i nstr uktażowego,

uważ an e z wy kl e za rodzaj pomocy nauko we j. Ich użyteczność wydaje mi

się wątpliwa., ponieważ s tan o wią one tylko zbędne powtórzenie poda

nych w t e kś c i e wsk az ó we k i objaśni eń. Z d r u giej st r o ny położyłem

nrtei.sk na unaocznieni e za pomocą i lustr acj i ws zys tkiego, co dokładnie

stówami upisać się nie d aje - n a przykład dzi ałania r o zmaitych filtrów

przy użyciu błon czarno-białych i b ar wn ych, k s ztałt owania pe r s p e k t yw y

podczas zaj ęć albo u z y s k i w an ia różnych ef e któw p owi ększ an ia poprzez

odpowiedni wy bor g r ad ac ji papieru w połączeniu z dłuższą lub krótszą

je,go ekspoz ycją jld. i lu str ac j e t a k i e r zadko b y w aj ą zamies zczane w

podręcznikach, a moim zdani em są niezbędne dl a każdego twórczo

pr acu jąc ego fotografa.

Feininger A. - Nauka o fotografii.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: