Elektronika grupa A
1. Scharakteryzować rezystory, elementy aktywne i bierne
Rezystory to elementy elektroniczne, których właściwością użytkową jest rezystancja, stała dla danego obwodu elektrycznego. Całkowita moc pobierana przez rezystor zamieniana jest w inną postać energii (ciepło, promieniowanie elektromagnetyczne). Spadek napięcia u( t ) na rezystorze zachowuje zgodność faz z przepływającym prądem i( t ).
Parametry:
• rezystancja znamionowa – Rn [W] znormalizowane szeregi E6; E12; E24..., w których stosunek kolejno następujących po sobie wartości rezystancji wzrastających z postępem geometrycznym wynosi , gdzie: n – liczba wartości mieszczących się w dekadzie.
• moc znamionowa - Pn [ W ]
• napięcie graniczne - Ugr [ V ]
• temperaturowy współczynnik rezystancji TWR = ∆R/ R ∆T [10-6/ º]
Rezystor idealny ( ma jedynie zdolność przemiany energii elektrycznej w ciepło) w obwodzie prądu sinusoidalnego
Elementy elektroniczne służą do budowy układów i urządzeń elektronicznych.
Bierne - Mają zdolność przenoszenia bądź kształtowania przebiegu elektrycznego bez podnoszenia poziomu mocy sygnału. Schemat zastępczy elementu biernego nie zawiera źródła energii elektrycznej.
Rezystory
kondensatory
Aktywne - Są źródłem energii elektrycznej lub podwyższają poziom mocy doprowadzanego sygnału elektrycznego.
Tranzystor
Lampa elektronowa
Charakterystyka rezystora
2. Przeliczyć 114 na binarne
114/2 057/2 1
28/2 0
14/2 0
7/2 1
3/2 1
1/ 2 1 ↑ kierunek odczytu, czyli 114(10)=1110010
3. Opisać NAND
Współczesne układy cyfrowe budowane są w oparciu o bramki logiczne realizujące podstawowe operacje/funkcje logiczne określone algebrą Boola:
- negacja iloczynu logicznego (NAND), realizuje funkcję zanegowanego iloczynu zmiennych wejściowych, Y=AB
4. Opisać półprzewodniki
PÓŁPRZEWODNIKI:
- materiały nieorganiczne lub organiczne o rezystywności (10^-6 ÷ 10^6 Ωm), pośredniej w stosunku do przewodników i izolatorów,
- materiały, których własności elektryczne (rezystywność) silnie zależą od: temperatury, oświetlenia, koncentracji domieszek (czystości),
- materiały o szerokości pasma zabronionego Wg < 5 eV.
Podział półprzewodników
Ze względu na skład chemiczny dzieli się je na:
• pierwiastkowe (zbudowane z atomów jednego pierwiastka)
IV gr. – SiIV, GeVI, CIV, (BIII, SeVI, TeVI)
• związki chemiczne (o składzie ilościowym zgodnym z wymaganiami wartościowości – skład stechiometryczny
AIVBIV – SiC, AIIIBV – GaAs, AIIBVI – ZnS, CdTe,HgTe, AIVBVI – PbS
• kryształy mieszane ( dwa lub więcej pierwiastków lub związków,skład ilościowy może się zmieniać w szerokich granicach, nie są idealnie jednorodne)
GeXSi1-X (0< x <1), GaAs1-X PX – mieszanina GaAs i GaP→ LED
Dzielą się również na:
Półprzewodniki samoistne:
w T = 0 K pasmo walencyjne jest całkowicie obsadzone przez elektrony, pasmo przewodnictwa - całkowicie puste. Poziom WF znajduje się w paśmie zabronionym
Idealny półprzewodnik samoistny charakteryzuje się doskonała symetrią sieci krystalicznej, nie zawiera on obcych atomów (zanieczyszczeń i domieszki), nie występują w nim defekty strukturalne.
Nośnikami są pary dziura-elektron
Półprzewodniki niesamoistne
Półprzewodniki domieszkowe zawierają celowo wprowadzane do struktury krystalicznej obce atomy (domieszki) mające wpływ na koncentracje równowagowe nośników ładunku w paśmie przewodnictwa i w paśmie walencyjnym.
W półprzewodniku domieszkowym dominuje jeden rodzaj nośników ładunku:
elektrony ( pp. typu n) nn Nd >> ni ( elektrony - nośniki większościowe, dziury – nośniki mniejszościowe)
dziury (pp. typu p) pp ≈ Na >> ni (dziury- nośniki większościowe, elektrony – nośniki mniejszościowe)
5. Opisać złącze p-n
Rodzaje złącz p-n:
złącze p – n (homozłącze) – dwa obszary tego samego pp. różniące się typem przewodnictwa,
heterozłącze – dwa obszary różnych pp. (np.. Si i Ge),
złącze metal – półprzewodnik, m – s,
złącze metal – izolator – półprzewodnik, MIS.
E – źródłem tego pola jest ładunek dodatni.
Pojawi się napięcie dyfuzyjne, które jest zależne od rodzaju materiału.
Symboliczny zapis
ROZKŁAD KONCENTRACJI ŁADUNKU I POWSTANIE BARIERY POTENCJAŁU W ZŁĄCZU P – N
- przed „połączeniem” oba obszary, p i n, są elektrycznie neutralne
- po „połączeniu” (w skali atomowej) nośniki większościowe z każdego obszaru dyfundują do drugiego i tam rekombinują. W strefie „granicznej” pozostaje nieskompensowany ładunek donorów/akceptorów, tworzy się warstwa dipolowa i odpowiadająca jej bariera potencjału hamująca dalszą dyfuzję nośników większościowych. Pole bariery sprzyja przypływowi nośników mniejszościowych o ile trafiają one w obszar warstwy ładunku przestrzennego złącza (warstwy zubożonej).
6. Opisać diodę Zenera. Opisać jak wykorzystuje się zjawisko przebicia
Dioda Zenera (stabilitron) jest to półprzewodnikowy element stabilizacyjny,w którym wykorzystuje się efekty: Zenera i powielania lawinowego. Występują one podczas zaporowej polaryzacji złącza p-n.
Parametry charakteryzujące diody stabilizacyjne:
- napięcie stabilizacji - UZ,
- prąd stabilizacji – IZ,
- napięcie przewodzenia – UF, przy określonym prądzie przewodzenia,
- prąd wsteczny diody – IR, przy określonym napięciu wstecznym,
- rezystancja dynamiczna – rZ, której wartość zmienia się w zależności od napięcia stabilizacji
- temperaturowy współczynnik napięcia stabilizacji αUz
7. Narysować charakterystykę diody zenera
8. Spolaryzować tranzystor bipolarny, do czego służy podłączony aktywnie normalnie
Tranzystor bipolarny
Przyrząd półprzewodnikowy, trójkońcówkowy( E-emiter, B-baza, Ckolektor), dwuzłączowy, o strukturze p-n-p bądź n-p-n, w którym nośnikami prądu są elektrony i dziury (dwa rodzaje nośników - bipolarny), sterowany prądowo, transformujący rezystancję ( TRANSfer resISTOR), wzmacniający sygnały prądu stałego i zmiennego.
...
ciusiek