I. POPRAWNOŚĆ JĘZYKOWA
ĆWICZENIE I. Popraw błędy lub uznaj zwroty za poprawne:
okresowo zapadało milczenie
leje jak z garnca
koń pod wierzch
nie znajduję określenia na tę sytuację
onegdaj Rzymem władali królowie
smalił cholewki do ślicznej panny
oddaliśmy mu ostatnią przysługę
wybrali go prezesem
nakrajała ciasta
pełnił znaczącą rolę w tym układzie
krzesał mu kołki na głowie
pomimo to zgadzam się
skoczyła jak ruszona sprężyną
wyrządził mu przysługę
określona grupa wiekowa
lekarz zatamował upływ krwi
realizujemy szczytne cele
wyzwolił się z okowów nałogu
nie jest zwyczajna ciężko pracować
w oddali dało się widzieć miasto
odnośnie tej sprawy
ĆWICZENIE II. Uzupełnij:
Bliższa koszula ciału niż ........................
Postawić oczy ........................................
Każda .......................... swój ogonek chwali.
Weszło mi to w ...........................................
Zawstydzony spiekł .....................................
Wygląda jak pączek w ...................................
Prawda jest córką .........................................
Kto nie słucha ojca, matki, ten posłucha .............................
Biedak, całkiem zszedł na ....................................................
Puściła się na lekki .........................................
Syn jest niezwykle do pana podobny, ............................... ojciec!
Śmierć ................................... nie patrzy.
Straszny z niego tchórz, ....................... w nim serce.
Utopiłbym cię w ..................................
Serce mi się z żalu ..................................
ĆWICZENIE III. Przeredaguj poniższe teksty, zwiększając ich spójność przez dodanie wyrazów spajających, dobranych spośród podanych.
• a następnie • a ponieważ • aby • czyli • dlatego • dlatego też • gdy • i oto • jednak • jednakże • który • lecz • następnie • oraz • ponieważ • potem • to • toteż • więc • zaś • zatem • żeby
1) Wieże mariackie były budowane przez dwóch braci. Jeden chciał być lepszy od drugiego i wyżej wybudować swoją wieżę, każdy z nich śpieszył się z robotą. Starszy brat szybciej skończył budowę. Nie chciał, aby wieża młodszego dorównywała jego dziełu, zabił brata nożem. Wyrzuty sumienia nie dawały mu spokoju, tym samym nożem przebił własne serce. Nóż ten – symbol zbrodniczej zazdrości wisi do dziś w tzw. krzyżu Sukiennic, w miejscu skrzyżowania się dwóch przejść przez tę najstarszą i najpiękniejszą halę targową w Polsce.
2) Krzysztofory – stary pałac przy Rynku Głównym, pod nim licznie rozgałęzione lochy, piwnice, tajemne przejścia. Podobno przechowywano tam niegdyś złoto mieszkającego w Krzysztoforach alchemika. Pewnego dnia kucharka z Krzysztoforów miała zabić na obiad koguta. Wyrwał się jej, uciekł do lochów. Ona pobiegła za nim, zabłądziła. Wtem coś błysnęło, stanął przed nią kogut, przemówił ludzkim głosem, wskazał kucharce drogę do wyjścia, dał garść złota, zakazał oglądać się za siebie. Kucharka poszła. Wychodząc z piwnicy, obejrzała się, drzwi zatrzasnęły się z hukiem, złoto zamieniło się w śmieci. Skarb krzysztoforski został w podziemiach, po latach część lochów zawaliła się, odcięła dostęp do skarbu.
ĆWICZENIE IV. Przeredaguj poniższy tekst tak, aby tworzył spójną wypowiedź. Możesz w tym celu zmienić szyk wyrazów, usunąć powtarzające się słowa, tworzyć podmioty domyślne, dodać wyrazy spajające.
Wanda – córka Kraka, która objęła po jego śmierci panowanie nad Krakowem. Była panną wielkiej urody i rozumu. Usłyszał o urodzie książę niemiecki Rydygier i przysłał do Krakowa posłów z prośbą o rękę, a gdyby odmówiła – groził wojną. Niemieckiego księcia nie chciała poślubić Wanda: jej – wolnej pani wolnego królestwa – siłą chciał swą wolę narzucić. Odmówiła swej ręki. Na czele wojsk wkroczył w granice królestwa. Zgromadziła rycerzy i mężnie stawiła czoła najeźdźcy, odnosząc wspaniałe zwycięstwo. Uznała, że po takim zwycięstwie należy się bogom ofiara dziękczynna i złożyła ją z życia, w nurty Wisły rzucając się. Ku jej czci poddani usypali wysoko kopiec pod Krakowem. Dziś Nowa Huta rozciąga się dookoła kopca Wandy.
ĆWICZENIE V. Wyjaśnij, na czym polega niespójność podanych tekstów i przeredaguj je odpowiednio.
1) Listem gończym poszukiwany jest 60-letni Janusz M. z Gdańska, który przez trzy lata współżył z 15-letnią dziewczyną. M. uciekł z budynku prokuratury po przesłuchaniu. Zanim jednak prokuratura zdążyła wystąpić do sądu o areszt, mężczyźnie udało się zbiec.
2) W miejscowości Nowogrodziec w woj. dolnośląskim w pobliżu dyskoteki „Maks” znaleziono zwłoki żołnierza z jednostki w Żaganiu. Policja zatrzymała trzech ochroniarzy z dyskoteki. Według świadków, ochroniarze około czwartej nad ranem szarpali się z żołnierzem. Jego zwłoki znaleziono dwie godziny później.
ĆWICZENIE VI. Wyjaśnij różnicę stylistyczną między tekstem uzupełnionym o elementy z nawiasów kwadratowych a pozbawionym tych uzupełnień. Czy obie wersje są poprawne, czy tylko jedna z nich?
Upadł. [W wyniku upadku] W podudziu pojawił się ostry ból. [Tymczasem on] Nie miał przy sobie komórki. [A] Wokół nikogo nie było.
ĆWICZENIE VII. Poniżej podano początkowe fragmenty tekstów na temat „Motyw pychy w Biblii”. Przeprowadź ich krytykę.
1) Na ogół mieszkańców Sodomy i Gomory kojarzy się z ludźmi, którzy zatracili się bezrefleksyjnie w grzechu i materialnych uciechach. Wydaje się jednak, że dokładniejsza lektura Biblii może przynieść rozleglejsze spojrzenie na problem grzechu, w tym grzechu pychy.
2) Grzech ten z punktu widzenia religii chrześcijańskiej to nie zarozumialstwo czy wynoszenie się nad inncyh, ale poczucie, że Bóg nie jest nam potrzebny, a co za tym idzie świadome odrzucenie jego sosoby.
3) Zerwanie jabłka z rajskiego drzewa – przejaw ludzkiej pychy – zmusiło człowieka do samodzielności, do pracy, w efekcie do rozwoju kultury – materialnej i duchowej.
4) Biblia to księga, która składa się ze Starego i Nowego Testamentu. Nowy Testament – w naszej kulturze lepiej znany tworzą Ewangelie, Listy, Dzieje Apostolskie i Apokalipsa.
ĆWICZENIE VIII. Opracuj językowo nagrane na dyktafon i spisane bez poprawek i zmian wypowiedzi tak, by nadawały się do opublikowania. Wypowiedzi dotyczą obławy na zbiegłego z cyrku tygrysa, kiedy to doszło do tragicznego wypadku, w którym policjant ranił śmiertelnie lekarza weterynarii. Rozmówcy odpowiadali na pytanie: „Czy policja zrobiła wszystko, aby nie doszło do targedii?”.
1)
No, trudno politykowi oceniać, czy policjanci dobrze strzelali, z odpowiedniego ustawienia i w odpowiednim momencie i z odpowiedniej broni. Dalibóg, tego po prostu nie wiem i niech to ocenią specjaliści z policji. Wiem jedno, że chciałbym bardzo, aby policja działała w sposób zdecydowany, odważny i stanowczy, dlatego że tylko wtedy może skutecznie zwalczać bandytów. I że ilekroć w związku ze swoim stanowczym działaniem policji zdarzy się błąd, to w każdym bądź razie ten błąd nie powinien być powodem nagonki na policję. Ja bardzo współczuję temu policjantowi, który w dobrej wierze i, jak przypuszczam, profesjonalnie strzelał do tygrysa walczącego z człowiekiem, a trafił człowieka. No, trudno sobie wyobrazić coś bardziej tragicznego w życiu policjanta.
2)
Ja jestem przekonany o jednym, że odegrały tu rolę nerwy, pewien chaos, który wynikał w tej … z tej całej akcji, pewien bezwład, powiedziałbym taki, pospolite ruszenie, które brało tam udział z kijami, z drągami i tak dalej, i tak dalej, brak pewnej koncepcji, no i oczywiście, pewne zdenerwowanie tego policjanta i dlatego bardzo mu współczuję, ale, niestety, nic dobrego nie mogę o tej akcji powiedzieć. Przykro mi bardzo.
3)
Ja myślę, że dlatego ta tą ten ta pogoń za tygrysem tak wyglądała, że no, policja nie na co dzień ma tego typu sytuacje. Policja jest szkolona do, do obezwładniania przestępców, zresztą jest szkolona, zwyczajny policjant jest szkolony w taki sposób, żeby nie zabijał. Do akcji, gdzie się strzela prosto w przestępcę, są szkolone tylko oddziały antyterrorystyczne. Zaś to była sytuacja niecodzienna, polo… polo… tygrys w środku miasta, tygrys, który zagrażał jednak ludziom, dlatego, że musimy pamiętać o tym, że już na terenie cyrku leżał człowiek poszkodowany przez tego, czy… czy… czy… któregoś z tych tygrysów, poraniony, to policjanci widzieli, więc zdawali sobie sprawę z grozy sytuacji.
ĆWICZENIE IX. Zredaguj:
· Lid do tekstu prasowego o trzęsieniu ziemi we Włoszech.
· Zapowiedź publikacji powieści kryminalnej, której akcja rozgrywa się w środowisku historyków sztuki.
· Hasło reklamujące nową kolekcję odzieży na sezon jesienno-zimowy.
· Nekrolog wybitnego reżysera filmowego.
II. POPRAWNOŚĆ JĘZYKOWA, TECHNICZNA I MERYTORYCZNA
ĆWICZENIE I. Porównaj zapis hasła słownikowego przed redakcją i po niej. Określ typy błędów w wersji pierwotnej.
Nerwa, M. Cocceius Nerva (30 – 98 n.e.), cesarz rzym panujący od września 96. Wywodził z rzymskiego rodu senatorskiego osiadłegow mieście Narnia (środk. Italia). Za władzy ces. Nerona i ces. Z dynastii Flawiuszy uzyskał wysokie godności państwow, siedział wsenacie oraz 2 razy sprawował rolę konsula (71 i 80 pCh); wybrany cesarzem przez senat i zaakceptowany przez gwardię pretoriańską objął władzę po śmierci zmordowanego Domicjana. Inaczej niż wielu jego poprzedników, niechętnych senatowi i nierzadko wszczynających krwawe odwety, n. zaczął współpracować z kurią; ostentacyjnie szanował senat i konsultował z nimi wszystkie istotniejsze decyzje; rozpoczynając władzę zapowiedział, że nie skarze na śmierć żadnego senatora, co umocnił uroczystą pszysięgą. Odnośnie do poczynionych oszczędności poprawił fnansową kondycję państwa, stworzył specjalny fundusz(alimenta), z którego były finansowane dzieci z biednych rodzin (krok ten przypisuje się niekiedy ces. Hadrianowi). W 99 N. musiał stawić czoła groźnej rewolcie pretorian, którą zadławił skazując na śmierć jednegoz zabójców ces. Domicjana, prefekta gwardi Petroniusza Tercjusza. Pragnąc powstrzymać państwo przed tego typu wstrząsami, jesienią 97 N. Adaptował i wyznaczył swym następcą dowódcę wojsk rzymskich w górnej Germanii, Trojana; kilka miesięcy później N. zmarł w Rzymie. Przyjazna wobec senatu polityka wewnętrz. N. sprawiła, że rządy jego odbierane były przez historyków rzym. jako upragniony kres wolności i sprawiedliwości, który nadszedł po krwawej satrapii Domicjana.
Nerwa, Marcus Cocceius Nerva (30–98), cesarz rzym. panujący od września 96. Wywodził się z rzym. rodu senatorskiego osiadłego w umbryjskim mieście Narnia (środk. Italia). Za panowania ces. Nerona i cesarzy z dyn. Flawiuszy osiągnął wysokie godności państwowe, zasiadał w senacie oraz dwukrotnie sprawował urząd konsula (71 i 90); wybrany na cesarza przez senat i zaakceptowany przez gwardię pretoriańską objął władzę po śmierci zamordowanego ces. Domicjana. W odróżnieniu od wielu swych poprzedników, niechętnych senatowi i nierzadko wszczynających krwawe prześladowania, N. zapoczątkował politykę współpracy z kurią; okazywał senatowi ostentacyjny szacunek i konsultował z jego członkami wszystkie ważniejsze decyzje; rozpoczynając rządy zapowiedział, że nie skaże na śmierć żadnego senatora, co potwierdził uroczystą przysięgą. Dzięki poczynionym oszczędnościom poprawił stan finansów państwa, stworzył specjalny fundusz (alimenta), z którego były utrzymywane dzieci z najuboższych rodzin (krok ten przypisuje się niekiedy ces. Trajanowi). W 97 N. musiał stawić czoło groźnej rewolcie pretorianów, którą zażegnał skazując na śmierć jednego z zabójców Domicjana, prefekta gwardii Petroniusza Sekundusa. Pragnąc zabezpieczyć państwo przed podobnymi wstrząsami, jesienią 97 N. adoptował i wyznaczył na swego następcę dowódcę wojsk rzym. w Górnej Germanii, Trajana; kilka miesięcy później N. zmarł w Rzymie. Przyjazna wobec senatu polityka wew. N. sprawiła, że rządy jego oceniane były przez historyków rzym. jako upragniony okres wolności i sprawiedliwości, który nastąpił po krwawej tyranii Domicjana.
ĆWICZENIE II. Znajdź błędy i popraw tekst.
Artemizja (? – 352 p.n.e.), siostra i matka władcy Lidii Mauzolosa, która po zgonie męża objęła samodzielnie rządy (w 353). Kontynuowała ostrożną politykę wdowca wobec Persji,rozciagając zarazem swe włości na wyspy i sąsiednie miasta gr.; utrzymywała Halikarnass i stłumiła powstanie na Rodos. Dbała o rozwój kultury helleńskiej: spraszała najsłowniejszych ówczesnych mistrzówretoryki do zapasów literackich; ukończyła rozpoczęty przez zmarłegomęża grobowiec z białego marmoru, zaliczany do 7 cudów śtarożyt. Świata. Zmrła zgodnie z tradycją, podczas uroczystości pogrzebowych ku czci Mauzolosa, pełna żalu po śmierci męża.
III. ZNAKI KOREKTORKIE
ĆWICZENIE I.
Nanieś na tekst niezbędne poprawki, stosując znaki korektorskie.
1.
Hektor [gr.], bohatrer trojański, najdzielniejszy i najszlachetniejszy ze3 wszystkich uczestników wojny pod wojny Troją, syn Priama i Hekabe, mąż Andromachy, ojciec Astyanaksa. W Iliadzie Homera jest on wzorem patriotyzmu, szlachetności, męstwa, pożności i
przywiązania do
rodziny. H. Kierował f a k t y c z n i e obrona Troi przed a t a k a mi Greków; według przepowiedni Troja nie mogła być zdobyta, dopóki żył H. Był czczony i podziwiany przez Trojan, uważali którzy go niemal za boga. Wsród Greków budził grożę i nienawiść, ale i uznanie. Aż do tragicznego pojedynku z Achillesem był niezwyciężony; stoczył nierozsztrzygniętą walkę z AJASEM w
bitwie o okręty gr. Patroklosa, przyjaciela Achillesa. Pomimo błagań Priama i Hekabe zgodził się na pojedynek z Achillesem, wiedzac, że i tak nie zdoła uniknąć przeznaczenia. Konając, próżno błagał Achillesa, by wydał jego zwłoki Priamowi. Włóczył kilkakrotnie wokół miasta, a później porzuciłg o na pastwę ptakom i psom. Achilles przywiązał trupas do swego wozu i włóczył kilkakrotnie wokół miasta, a później porzucił g o na pastwę ptakom i psom. Wreszcie wziąwszy wysoki okup wydął ciało Priamowi, który urządził synowi wspaniały pogrzeb.
Rzeźba: A. Canova, B. Thorvaldesen.
Malarstwo: talerz knidyjski (ok. 610 pn.e.), hydria czerwonofiguralna (V w. P.n.e.); Padovanino, L. Silvestre (mł)., J. Gamelin, J.L. David.
Dramat: R. Shepherd.
Poezja: F. Schiller, K. Almquist.
Lirteratura pol.: F.D. Kniaxnin Hektor (1792 – 93), S. Wyspiański Akroipolis (1903, akt II: pojedynek Heltora a Ajasem i pożegnanie H. z Andromedą.
2.
Giganci [gr.], olbrzymy zrodzone przez Gaję z krwi Uranosa zranionego przez kronosa; mieli pomscić, za namową Gai, tytanów zamkniętych przez Zeusa w Tatarze. Ich ogromne i potwornie silne beznogie cioła były zakończone wieżowymi zwojami. Zraz po urodzeniu wystapili bogom:
Starając się dostać na Olimp układali góry jedne na drugic. Do walki doszło na pułwyspie Flegma w Macedonii; olimpijczyków prócz, z Zeusem i Atena na czele, brali w niej udział również Prometeusz i Herakles, ktrego udział był, według wyroczni, arunkiem z w y c i ę s t w a bogów nad g. Ci z g., którzy nie polegli w bitwie, zostali na zawsze zamknięci w Tartarze. Ci z g., którzy nie polegli w bitwie, zostali na zawsze zamknięci w Tartarze. Walkę tę, zw. Gigantomachą, Grecy interrytowali jako zwycięstwo rozumnegom prawa i porządku, ustanowionego przez bogów, nad pierwotnymi i dzikikmi siłami natury, cywilizacji nad barbarzyństwem barbarzyństwem. Najczęściej wymieniane imiona gigabajtów: Acheron, Alkyoneus, Efialtes, Eurytos, Klytios, MIMAS, Enkelados, Hippolytoss, Polybotes, Agrios, Toas.
Rzeźba: płaskorzeźba na pół nocnym fryzie Skarbca Knidyjczyków w Delftach (VI w. p.n.e.), fryz na ołtarzu pergameńskim Zeusa (II w, Pn.e.); B. Ammanti i in.
Malarstwo: Attycka amfora czarnofigurowa (VI w. p.n.e.), amfora czerwonofigurowa z Melos (o. 385 p.n.e.), mozaika z Piazza Armerina (ok. 300 p.n.e.); P. del Vaga, G. Romano, Tintotetto, G. Reni, A. Feuerbach i in.
Dramat: L Santi.
Epos: Klaudiusz Klaudianus Gigantomachia (ok. 370 – 404).
Oprea:: Ch. W. Gluck.
...
random-witch