48 BT-Listy Św.Jana i Św.Judy.pdf

(48967 KB) Pobierz
BIBLIA
T Y S I Ą C L E C I A
Listy św. Jana i św. Judy
HACHETTE
PISMO ŚWIĘTE
STAREGO I NOWEGO
TESTAMENTU
B1B£1A CY$1ĄC£€C)A
LISTY ŚW. JANA APOSTOLA
LIST ŚW. JUDY
W PRZEKŁADZIE Z JĘZYKÓW ORYGINALNYCH OPRACOWAŁ ZESPÓŁ
BIBLISTÓW POLSKICH
Z INICJATYWY BENEDYKTYNÓW TYNIECKICH
WYDANIE PIĄTE
NA NOWO OPRACOWANE I POPRAWIONE
ILUSTROWANE
PALLOtTTN UM
HACHETTE
BIBLIA TYSIĄCLECIA
WYDANIE ILUSTROWANE
Tekst na podstawie Wydania Piątego
REDAKTOR
Ks. Kazimierz Dynarski SAC (j*)
Maria Przybył
REDAKCJA NAUKOWA
O. Augustyn Jankowski OSB (t)
Ks. Lech Stachowiak (f), Bp Kazimierz Romaniuk
Ks. Tomasz Hergesel, Ks. Ryszard Rubinkiewicz SDB
PRZEKŁAD
1 List św. Jana (1 J) - Ks. Władysław Smereka
2 List św. Jana (2 J) - Ks. Władysław Smereka
3 List św. Jana (3 J) - Ks. Władysław Smereka
List św. Judy (Jud) - Ks. Feliks Gryglewicz
WYBÓR ILUSTRACJI I KOMENTARZE
Ks. Michał Janocha
Irina Tatarova
IMPRIMATUR
Poznań, dnia 29 marca 2005 r., N. 1622/2005,
f Stanisław Gądecki, Arcybiskup Metropolita Poznański,
Ks. Ireneusz Dosz, Kanclerz Kurii Metropolitalnej
Ilustracje: EAST NEWS
Projekt okładki: Maciej Sadowski
Ilustracje na okładce:
Św. Jan na Patmos, Berto di Giovanni, przełom XV/XVI wieku, Perugia, Museo Archeołogico Nazionale dell’ Umbria (przód)
Modlący się mężczyzna, Haus Hemeling, około 1485-1494 roku, Costagnde, Sammlung Thyssen-Bornemusza, Schloss Rohoncz (tył)
© Copyright by Wydawnictwo Pallottinum, Poznań 2007
© Copyright for this edition by Hachette Livre Polska sp. z o.o., Warszawa 2007
KONTAKT Z CZYTELNIKAMI I PRENUMERATA
teł. (067) 210 86 50
WYDAWNICTWO PALLOTTINUM
Al. Przybyszewskiego 30, 60-959 Poznań 2
skr. poczt. 23
teł. (061) 867 52 33, faks (061) 867 52 38
www.pallottinum.pl,www.biblia.pl
KOLEKCJA HACHETTE
Hachette Livre Polska sp. z o.o.
ul. Dzielna 60, 01-029 Warszawa
tel. (022) 536 49 20 lub 22, faks (022) 536 49 21
Skład i łamanie:
Page Graph
- Izabella Dolińska, Warszawa
Druk: Olsztyńskie Zakłady Graficzne S.A., Olsztyn, Polska
ISBN 978-83-7448-358-2
LISTY ŚW. JANA APOSTOŁA
7
|| 4 \
L
gyk-~
lii
ś m
Św. Jan Ewangelista
Miniatura z
Ewangeliarza Radosława,
około 1428 roku, Sankt-Petersburg,
Biblioteka Narodowa.
„Zycie objawiło się: myśmy je widzieli, o nim
zaświadczamy i oznajmiamy wam życie wieczne,
które było w Ojcu, a nam zostało objawione”
(1 J 1,2). Personifikacja Mądrości Bożej, która
często pojawia się na przedstawieniach świętych
Apostołów Jana i Łukasza, symbolizuje to, co
Ewangelistom „zostało objawione”. Nad głową
autora Ewangelii, Listów i Apokalipsy widnieje
charakterystyczny dla Kościołów wschodnich
skrócony napis: „Św. Jan Teolog”. Słowo „teolog”
łączy dwa wyrazy - Bóg i słowo, od których
autor czwartej Ewangelii zaczyna swoje
świadectwo: „Na początku było Słowo, a Słowo
było u Boga, i Bogiem było Słowo” (J 1,1).
m
WSTĘP
azwę listów św. Jana A postoła Ewangeli­
sty noszą trzy pisma. Pierwsze, najdłuższe, nie ma
form y właściwego listu: brak w nim adresu, pozdro­
wień na początku i na końcu oraz imienia autora.
Dwa następne pisma mają formę pryw atnych listów,
analogiczną do papirusów częstych w świecie grec­
ko-rzym skim . Przypominają one listy św Pawła, z tą
tylko różnicą, że D rugi List św. Jana skierowany jest
do nieznanych czytelników z Kościoła ukrytego pod
alegoryczną nazwą „
Wybrana Pani”.
Pierwsze pismo, mimo braku wspom nianych cech
listu, jest nim faktycznie, na co wskazują takie zw ro­
ty, jak:
piszę wam to
i nazywanie czytelników
dzieć­
mi.
Stosunek autora do czytelników jest bardzo ser­
deczny i bliski. G atunkiem literackim list ten zbliża
się do utw orów prorockich ST. Jest listem okólnym,
w którym autor pragnie swoich wiernych w Azji
Mniejszej pouczyć i przestrzec przed fałszywą nauką
pseudoapostołów.
Tematyka pierwszego listu jest bardzo podobna do
czwartej Ewangelii. Jak ona, tak i to pismo jest utw o­
rem poetyckim. O bydwa dzieła mają koloryt semic­
ki, wyrażający się układem lytm icznym paralel i an­
tytez. Z analizy stylu i treści zarówno czwartej
Ewangelii, jak i pierwszego listu widać wyraźnie, że
autorem obydwu pism jest ktoś, kto zna dobrze ST,
myśli po semicku, choć pisze po grecku. Mimo że nie
podaje on swego imienia, widać, iż był naocznym
świadkiem życia i nauki Jezusa Chrystusa, co sam
zaznacza w Prologu (1 J 1,1-4). Zgodność zarówno
listu, jak i Ewangelii pod względem treści, języka
i tem atyki świadczy o tym, że autorem listu jest św
Jan Ewangelista. Podobne wspólne właściwości styli­
styczne i treściowe mają listy drugi i trzeci.
Za autorstwem św. Jana przemawiają także doku­
m enty historyczne pierwszych wieków Kościoła -
świadectwa św. Ireneusza, Klemensa Aleksandryj­
skiego, Orygenesa, Euzebiusza i innych.
C o prawda, niektóre Kościoły miały wątpliwości
co do kanoniczności drugiego i trzeciego listu,
uważając je za pryw atną korespondencję św. Jana.
Z pow odu lakoniczności tych listów i braku w nich
problem ów teologicznych w pierwszych w spólno­
tach chrześcijańskich przechowyw ano je nie tak
pieczołowicie jak jego Ewangelię i pierw szy list. N ie
przeprow adzano też, tak jak dzisiaj, analizy tekstu
i treści. Tam jednak, gdzie listy były dobrze znane,
przyjm ow ano je jako n atchnione i kanoniczne
pisma św. Jana.
Podobieństwa stylu i doktryny wszystkich pism
św. Jana wskazują pośrednio na miejsce i czas pow sta­
nia listów Wiemy z tradycji, że ostatnie dziesiątki lat
swego życia A postoł spędził w Efezie. D o niego się
udawali przedstawiciele Kościołów Azji Mniejszej,
aby zasięgnąć rady w sprawach różnych sporów reli­
gijnych. Już w tedy bowiem powstawało wiele błęd­
nych nauk co do Bóstwa Chrystusa i doskonalszego
poznania Boga; na przykład współczesny św. Janowi
Kerynt nauczał, że Jezus był tylko człowiekiem
0 wielkiej inteligencji, na którego w czasie chrztu
zstąpił z nieba duchowy Chrystus w postaci gołębicy
1 pozostał w N im do czasu męki. Różni nauczyciele
powstałej wówczas gnozy szerzyli oprócz błędów
chrystologicznych błędne ujęcie wolności od Prawa
(1 J l,8nn; 2,3; 4,8 i in.). Sędziwy uczeń Chrystusa,
nie polemizując z błędną nauką heretyków, przestrze­
ga, poucza i napomina wiernych w swoich listach,
pisanych pod koniec I w w Efezie. Trudno jednak
orzec, czy wcześniej powstały listy, torując drogę
Ewangelii, czy też było odwrotnie. O statnio coraz
częściej przypisuje się autorstw o 1-2-3 J anonimowe­
mu uczniowi Apostola.
.IŁ
S / S / 4 I . W W
M .
Jfc
/ / / /
JŁ XX\S
M ./ /S /
jJ>,
Ą\
/K
żk
/k
"
k
‘AjSS
>
A\
4
LISTY ŚW JANA APOSTOŁA
Zgłoś jeśli naruszono regulamin