Dziedzic A, Krupiński J - Terminologia łacińska w stomatologii zachowawczej.pdf

(10980 KB) Pobierz
Katedra
iZakład
Stomatologii
Zachowawczej z
Endodoncją
Sląskiej
Akademii
Medycznej
Tetminologia
łaci
ska
w
stomatologii
zachowawczei
dr n.
med.
ArkadiuszDziedzic
prof. dr hab.
n. med.
Jerzy
Krupifrski
Redakcja:
Korekta:
Redakcja
techniczna:
DTP:
Projekt okładki:
Anna
Milewska
Milena Mizura
Marek
Sk
rski
Marek
Sk
rski
Arkadiusz
Dziedzic
SPIS TRESCI
1.
2.
Zakres i układ
skorowidza
3. Miana
og
Wstęp
..................
1
..............'......
3
................. 4
..
lne.......
4.
Wybrane przedrostki
w
terminologii medycznej.
5.
Skorowidz
tematyczny łacir1sko-polski
All
rights reserved
Copyright
O
2005 by
ArkadiuszDziedzic
5.1.
Pojęcia
og lne
w
praktyce
5.2.
Anatomia i histologia
Wszęlki
e
prawa
zastr
zeŻone
.
.. ........
5
klinicznej.
tkanek zęb
w
..................8
.....'.....'...... 9
.....
11
12
Copyright
O
by
Wydawnictwo
Czelej
Sp.
z
o.o.,
Lublin
2005
5.3.
Stomatologia
og lna,
5.4.
Endodoncja
5.
kariologia.
lr'razgr
i
tkanek
okołowierzchołkowych...............
-
fizjologia i patologia
ISBN:
83-89309-56-4
Wydanie
I
5.
Traumatologia, uszkodzenia
urazowe
zęb
w...................... 14
1
5.6'
Wrodzone
i
nabyte
nieprawidłowościuzębienia...'............
5
6.
Najczęściej stosowaneTozpoznania
kliniczne
'.....
17
...........
20
7.
Wybrane
zabiegi, procedury
i
czynności
w
stomatologii
Wydawnictwo
CZELEJ
Sp.
z
o.o.
20-807
Lublin,
ul.
Czeremchowa2l
zachowawczej...........
tel. (0 81) 143 77
66,fax
(0
8l)
534 77
88
e-mail
:
wydawnictw
o@czelej.com.pl
www.czelej.com.pl
WsTĘP
Wsp
łczesne nazewnictwo medyczne, w
tym
r
wnież
.1or'1ą19|pgiczne,
jest
ściśle
związane
z nomenklaturą
anatomiczną
u
kt
rej
podstaw
leżą
terminy
greckie,
łaciriskie
i
arabskie.
W
szeroko
rozumianych naukach dentystycznych,
pomirno
,,z&r'glicy-
Zowania"
nazewnictwa klinicznego,
język
łaciriski
nadal
odgrywa
istotną
rolę,
umożliwiając wzajemne zrozumienie specjalist
w r
żnotodnych
d'zied,zin
dentystycznych
z
całego
świata.
Znacząca
część
terminologii
med'ycznej
w
krajach
anglojęzycznych
wywodzi się
z
łaciriskich
|ub
grec_
kich rdzeni
wyrazowych
Rozw
j
nauk medycznych stwarza
zapottzebowanie
na
n9q7ę
fermrn}
i
określenia,
szczeg
lnie w
od'niesieniu
d'o
czynności
zabiegowo-diagnos-
tycznych. Ich
pochodzenie
źr
dłowe
stanowią
nowożytn
e
języki
łaci
ski
i
grecki.
Z
rdzent
wyraz
w
tworzy
się
medyczne neologizmy
łaci
skie.
W
niniejszym skrypcie
obok zgodnych
nomenklaturowo nazvł
analomicz-
nych
podano
liczne
synonimy
i
wyrażenia alternatywne,
używane
po_
wszechnie
przez lekarzy
dentyst
w
i
zakorzenione
historycznie
w
kli-
nicznych naukach
dentystycznych.
Miana
anatomiczno-histologicxne wy-
szczeg
lniono
zgod.zie
z
zaleceniami Międzynarodowej
Komisji
|'tromen-
klaturowej
z
roku
1955, funkcjonującymi
jako Paryska
1g6yngnklatura
Anatomiczna.
Opracowanie obejmuje
zbi
r
termin
w
anatomicznych,
patomorfo-
logicznych
i
klinicznych
z zakresu stomatologii
zachowaw
czej
z
endodon-
cją
w
niekt
rych
przypadkach wykorzystywanych
r
wnież w innych
dzie-
dzinach nauk
dentystycznych.
Autorzy
opracowania
wyrażają
nadzieję,
że
będzie ono
pomocne
zar
wno
w
kształceniu
przed-,
jak
i
podyplomowym,
dzięki
komplek-
sowemu
zebraniu
i
usystematyzowaniu
terminologii
stosowanej w
sto-
matologii
zachowawczej
z endodoncją.
zAKREs
l
UKŁAD
sKoRoWlDzA
opracowanie zawiera
medyczne
hasła proste
lub
złożone,obowiązu-
jące
w
wykazach mianownictwa
i
uznane ptzez
tnwatzystwa
naukowe,
oraz
hasła
paramedyczne,
używane
np.
przy
konstrukcji tozpozna ,uło-
żone
w
porządku alfabetycznym
w obrębie grup
tematycznych
oraz
w po-
rządku
alfabetycznym w skorowidzu
łaciriskim i polskim.
odnośnik
z
podaniem
strony
umieszczony
w
skorowidzach
alfabe-
tycznych
umożliwia szybkie
odszukanie interesującego
hasła
w
wnej
częścitematycznej.
Poszczeg
lne
hasła
rzeczownikowe
wymieniono
w
mianowniku liczby
pojedynczej,
ograniczając
liczbę
mnogą o.mn.)
do
najbardziej
typowych
i
popularnych
określe
.
W
wybranych przypadkach
mian
klinicznych
i
anatomiczno-histologicznych
podano
koric wkę
dopełniacza
z
oznaczeniem
rodzaju
gramatycznego
(m-
męski,
f_
żeiski,
n
-
nijaki).
Llmieszczono
r
wnież hasła,
kt
rych drugim
członem
jest
dopełniacz
I|azwy' szczeglLtiew odniesieniu
do
rzeczownika,,z$"
(dens)
-tzn.
zęba,
zęb
w (dentis, dentium),
np.
corona dentis,
pulpa
dentis, abrasio
dentium
itp.
Hasła
synonimiczne
proste
wymieniono,
oznaczając nawiasami
częśćwytazu,
kt6ta bywa
pomijana
w
pisowni,
np.
cavum
(cavitas),
c(o)ecum.
Niespokrewnione
hasła
synonimiczne
oddzielone
od
siebie
opatrzono odnośnikiem
'albo'
(s.
-
seu),
np.
enamelum
s.
adamantina.
Medyczne
opisowe
miana og lne w formie
przymiotnik
w
podano
z
koi'
c
wkami rodzajowymi(m,
f
n).
obecnie
dopuszcza
się
odstępstwa
w
odniesieniu
do
klasycznej
pisowni
łaci
skiej, m.in.
możliwa
jest wymiany Etery
,,k"'
na
,,c'
w
!Yy_
iarach
greckiego pochodzenia,
brak litery ,j'' w
pisowni łaciriskiej
(np.
maior zamiast
major) oraz
likwidacja
dwugłosek
(np.
premolares
zamiast
praemolares).
Zgłoś jeśli naruszono regulamin