Hejmanowski S. - Co rolnik o swym lesie wiedzieć powinien 1x(1).pdf

(23886 KB) Pobierz
PAŃSTWOWE
WYDAWNICTWO
ROLNICZE
I LEŚNE
PRZEDMOWA
W okresie dwudziestolecia Polski Ludowej, zalesiając dużym
nakładem środków społecznych ponad 600 tys. ha nieużytków
i innych gruntów nieprzydatnych dla gospodarki rolnej, zwię­
kszyliśmy lesistość kraju z 21 do
25®
/o.
W naszym gospodarstwie leśnym, obejmującym czwartą część
obszaru kraju, znaczny udział mają lasy chłopskie, których po­
wierzchnia wzrosła obecnie do 1,4 min ha, zajmując około
7°/o
ogólnej powierzchni gospodarstw chłopskich, a
17'°/o
powierzchni
lasów w kraju.
Wskazuje to, że lasy chłopskie stanowią jeden z poważnych
działów gospodarstwa wiejskiego, który, podobnie jak i gospo­
darstwa rolne, wymagają odpowiedniego wkładu troski gospo­
darskiej w polepszenie ich wartości i dochodowości.
Jest jasne, że gospodarka w lasach chłopskich będzie się rozwi­
jać tym sprawniej, im lepiej rolnik
gospodarz tych lasów
będzie obeznany z podstawowymi zasadami racjonalnej hodo­
wli i ochrony lasu, których przestrzeganie sprzyja prawidło­
wemu wzrostowi i rozwojowi uprawy rolnej.
Trzeba podkreślić, że wśród dotychczasowych popularnych
wydawnictw dotyczących różnych dziedzin gospodarstwa wiej­
skiego nie mieliśmy żadnego, które by w sposób przystępny oma­
wiało zagadnienia gospodarki w lasach chłopskich.
Lukę tę wypełnia publikacja pt. „Co rolnik o swym lesie
wiedzieć powinien”, która zawiera najważniejsze wskazania go­
spodarcze z zakresu podstawowych prac leśnych, jak zalesianie
nieużytków i odnowienie lasu, pielęgnowanie gleby, upraw, mło­
dników i drzewostanów, zapobieganie szkodom leśnym i zwal­
czanie szkodników oraz użytkowanie lasu.
Pożytecznym uzupełnieniem treści jest omówienie korzyści
wypływających z zespołowych form organizacji gospodarki leśnej
w silnie rozdrobnionych lasach chłopskich, jak również informa­
cje z zakresu najważniejszych przepisów formalno-prawnych.
Sądzę, że upowszechnienie książki wśród chłopów i organizacji
wiejskich przyczyni się do podniesienia wiedzy o lasach oraz do
lepszego wykonywania prac gospodarczych w lasach chłopskich
z korzyścią dla samych chłopów i dla gospodarki narodowej.
Roman Gesing
I. Wiadomości wstępne
Co to jest las
Niemal na codzień spotykamy się ze słowem „las”. Słowo to
bliskie jest każdemu rolnikowi. Nie każdy jednak zdaje sobie
dokładnie sprawę, co to jest właściwie las. Ktoś mógłby powie­
dzieć, że jest to duże nagromadzenie drzew lub drzew i krzewów
na jakiejś powierzchni. No tak, ale czy sad lub park jest lasem?
Na pewno nie. Nie są również lasem wszelkiego rodzaju plantacje
zakładane przez człowieka, np. topolowe lub wiklinowe. Tego
rodzaju obiekty mogą istnieć tylko wówczas, gdy człowiek będzie
nimi kierował i marnieją, gdy przestaje się nimi zajmować. Las
natomiast może istnieć i rozwijać się nawet bez udziału czło­
wieka. Przykładem tego mogą być prastare puszcze, których
wiele istnieje na kuli ziemskiej. W Polsce przykładem takiego
l a s u p i e r w o t n e g o jest Park Narodowy w Białowieży.
Z chwilą, kiedy Człowiek zaczyna las użytkować, a następnie go
odnawiać i pielęgnować, czyli po prostu gospodarować w lesie,
las taki staje się l a s e m z a g o s p o d a r o w a n y m .
Mówiąc o lesie, należy sobie zdawać sprawę, że wszystkie
drzewa, krzewy i rośliny zielne, jakie w nim występują, zwierzęta
leśne oraz gleba i klimat stanowią nierozłączną całość. Wszystkie
te czynniki wzajemnie ze sobą powiązane wpływają na wytwo­
rzenie się takiego lub innego lasu. O lesie możemy powiedzieć,
że jest to jakby jeden organizm żywy rozwijający się zgodnie
z prawami przyrody.
Ambicją każdego człowieka, który chce gospodarować w lesie,
powinno być poznanie tych praw rządzących lasem i oparcie na
nich swoich poczynań gospodarczych. Gospodarowanie „na ślepo”
w lesie z reguły prowadzi do niepowodzeń. Wielu rolników może
stwierdzić naocznie, że obecne ich lasy często są znacznie gorsze
od tych, które pozostawili im ojcowie. Niektóre z nich przestały
w ogóle istnieć, a gleby po nich zmieniły się w nieużytki. Jeśli
będziemy rozsądnie gospodarowali w lesie, wówczas może on nam
i następnym pokoleniom, które przyjdą po nas, dawać coraz wię­
cej korzyści.
Co daje las rolnikowi i społeczeństwu
Od najdawniejszych czasów las zaspokaja różnorodne potrzeby
człowieka. Użytkowanie d r e w n a w postaci opału i budulca
sięga zamierzchłych czasów. W miarę rozwoju cywilizacji zasto­
sowanie drewna jako głównego produktu lasu coraz bardziej
wzrasta i obejmuje wszystkie dziedziny życia ludzkiego. Drewno
należy do surowców mających najrozleglejsze zastosowanie. Ol­
brzymie ilości drewna zużywa obecnie budownictwo, i to zarówno
miejskie jak i wiejskie. Drewno jest używane jako materiał po­
mocniczy w formie szalunków, rusztowań, stempli itp. oraz do
wykańczania wnętrz. Ciągle wzrasta zapotrzebowanie na drewno
na okna, drzwi, schody itp. W ślad za rozwojem budownictwa
idzie wyposażenie pomieszczeń w meble, do wyrobu których naj­
bardziej ciągle nadaje się drewno.
Dalszymi poważnymi odbiorcami drewna są: górnictwo do
obudowy chodników i wyrobisk kopalnianych, przemysł okrę­
towy, przemysł spożywczy zużywający znaczną ilość drewna na
opakowania: beczki, skrzynki itp. Duże ilości drewna przerabiają
fabryki sklejek oraz płyt wiórowych i pilśniowych.
Coraz większego znaczenia nabiera przerób chemiczny drewna,
pierwsze miejsce w tej dziedzinie zajmuje przemysł celulozowo-
-papierniczy zużywający coraz większe ilości surowca drzewnego.
Wzrasta zapotrzebowanie na drewno do wyrobu włókien sztucz­
nych, a ostatnio również i mas plastycznych.
Produkty uzyskane przy przerobie chemicznym drewna, jak
spirytus metylowy, aceton, formalina, cukier drzewny, drożdże
spożywcze i pastewne oraz wiele innych artykułów, mają zastoso­
wanie w wielu gałęziach gospodarki narodowej.
Doniosłe znaczenie odgrywa również drewno w gospodarstwie
rolnym. Niesposób wyobrazić sobie takie gospodarstwo, które
Zgłoś jeśli naruszono regulamin